Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

KAPITULO 19

Chcholbe mantal jun jsamaria ants

Chcholbe mantal jun jsamaria ants

JUAN 4:3-43

  • CHCHOLBE MANTAL JSAMARIA ANTS XCHIʼUK YAN KRIXCHANOETIK

  • ¿KʼU YELAN LEK CHIL ICHʼEL TA MUKʼ LI DIOSE?

Kʼalal lokʼik xaʼox ta Judea sventa chbatik ta Galilea li Jesus xchiʼuk yajchankʼoptake, te echʼik ta yosilal Samaria. Lubemik xa tajek ta xanbal. Jaʼ yuʼun te kʼot xkuxik ta stsʼel jteklum Sikar ta oʼloltik batel kʼakʼal, jaʼ te la xkux yoʼontonik ta stsʼel sposo Jakob ti oy xa ta sjayibal siglo la sjokʼ stuk yaʼele o ti la stojbe yajvale. Te oy-o avi li poso taje, jaʼ te xkom ta stsʼel jun lum ti Nablus sbie.

Vaʼun kʼalal te chkux yoʼonton ta stsʼel poso li Jesuse, li yajchankʼoptake bat sman tal sveʼelik ta jun lum ti te noʼox nopole. Kʼalal jaʼo chʼabal te oyik une, jaʼo te kʼot slup yaʼal jun jsamaria ants. Xi laj yalbe ants li Jesuse: «Akʼbun j-umuk avaʼal» (Juan 4:7).

Pe muʼyuktik onoʼox lek skʼopon sbaik li judaetik xchiʼuk jsamariaetike, yuʼun voʼne xa onoʼox ti kontra xil sbaike. Jaʼ yuʼun toj labal sba laj yaʼi ti kʼanbat voʼ yuʼun Jesus li antse, xi la sjakʼe: «¿Kʼuxi xa noʼox ti chakʼanbun j-umuk voʼ avuchʼ ti judaot, ti jsamaria antsune?». Xi la stakʼ li Jesuse: «Ti xanaʼuk kʼusi jaʼ li matanal muʼyuk tojbil chakʼ Diose xchiʼuk ti xanaʼuk buchʼu ti xi chalbote: ‹Akʼbun j-umuk avaʼal›, xie, voʼot la akʼanbe ti jechuke, vaʼun kuxul voʼ laj yakʼbot jechuk li stuke». Xi laj yal li antse: «Bankilal, mi jaʼuk oy slupobil voʼ avuʼun xchiʼuk toj nat li posoe. Vaʼun chaʼa, ¿bu oy avuʼun li kuxul voʼ chavale? Li voʼote maʼuk mas mukʼ akʼoplal kʼuchaʼal li jmoltotkutik Jakob ta voʼne ti laj yakʼbunkutik komel li posoe, ti laj yuchʼbe yaʼlel xchiʼuk li xnichʼnab xchiʼuk li stsʼunob chonbolomtake, ¿mi mu jechuk?» (Juan 4:9-12).

Xi laj yal li Jesuse: «Li buchʼu chuchʼ li voʼ liʼe, ta x-akʼbat takitiʼil yan velta. Li buchʼu chuchʼ li voʼ chkakʼbee mi jaʼuk bu ch-akʼbat takitiʼil yan velta, moʼoj, yuʼun li voʼ chkakʼbee tspas ta nioʼ ta stojolal ti te xburbun-o ti chakʼ kuxlejal sbatel osile» (Juan 4:13, 14). Jech ta melel, akʼo mi lubem tajek li Jesuse, ta sjunul yoʼonton la xcholbe kuxul melel mantal li jsamaria antse.

Vaʼun xi laj yal li antse: «Bankilal, akʼbun li voʼ taje, sventa mu xa xakʼbun takitiʼil xchiʼuk sventa mu xa xtal jlup voʼ liʼe». Laj une la sjel jutuk sloʼil yilel li Jesuse, yuʼun xi laj yalbe li antse: «Batan, bat ikʼo tal li amalale». Xi la stakʼ li antse: «Chʼabal jmalal». Pe labal to van sba laj yaʼi kʼalal xi laj yal Jesus ta sventae: «Melel xaval kʼalal: ‹Chʼabal jmalal›, xachie. Yuʼun li voʼote svoʼobal xa amalal echʼem, vaʼun li vinik ti achiʼinoj ta naklej avie maʼuk amalal» (Juan 4:15-18).

Toj labal sba tajek laj yaʼi ta skoj ti jeche, jaʼ yuʼun xi laj yale: «Bankilal, chkakʼ venta ti j-alkʼopote». Te une jamal vinaj ti oy ta yoʼonton mantal li antse. Yuʼun xi to laj yale: «Li jmoltotakutik [jsamariaetik] ta voʼnee laj yichʼik ta mukʼ Dios li ta vits liʼe [vits Gerizim, ti te noʼox nopol oye], yan li voʼoxuke [judaetik] chavalik ti te ta Jerusalen skʼan xichʼik ta mukʼ Dios li krixchanoetike» (Juan 4:19, 20).

Pe la xchapbe lek smelolal Jesus ti muʼyuk bu tsots skʼoplal ti bu chkichʼtik ta mukʼ Diose. Yuʼun xi laj yale: «Chkʼot yorail ti mi jaʼuk bu chavichʼik ta mukʼ Totil li ta vits liʼe mi jaʼuk li ta Jerusalene». Vaʼun xi to laj yalbe li antse: «Chkʼot yorail, jaʼ xa yorail ti chichʼik ta mukʼ Totil jech kʼuchaʼal tskʼan chʼul espiritu xchiʼuk kʼusi melel li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Dios ta melele, yuʼun jech onoʼox, li Totile jaʼ tsaʼ li buchʼutik jech sventa x-ichʼat ta mukʼe» (Juan 4:21, 23, 24).

Yuʼun li kʼusi tskʼanbe li buchʼu ch-ichʼat ta mukʼ li Jtotik ta vinajele maʼuk ti bu ch-ichʼat ta mukʼe, moʼoj, yuʼun jaʼ mas tsots skʼoplal chil ti kʼu yelan ch-ichʼat ta mukʼe. Toj labal sba laj yaʼi jsamaria ants taje, jech oxal xi laj yale: «Jnaʼoj ti chtal li Mesiase, jaʼ li buchʼu Kristo chalbeike. Kʼalal mi vul taje, jaʼ chalbunkutik ta jamal skotol li kʼusitike» (Juan 4:25).

Vaʼun oy kʼusi xi jamal laj yalbe ants li Jesuse: «Voʼon maʼ taje, jaʼ li buchʼu yakal chchiʼinot ta loʼile» (Juan 4:26). ¡Nopo xa noʼox avaʼi! Manchuk mi jaʼ noʼox jun ants ti tal slup yaʼal ta oʼlol kʼakʼale, oy kʼusi toj tsots skʼoplal albat yuʼun li Jesuse. Yuʼun yolbaj jamal albat ti jaʼ Mesias li Jesuse, pe taje muʼyuk toʼox buchʼu jech jamal yalojbe.

EP JSAMARIAETIK LAJ YAKʼ XCHʼUNEL YOʼONTONIK

Vaʼun kʼalal sutik tal ta man veʼlil ta Sikar li jchankʼopetike, te chotol vul staik Jesus ta sposo Jakob ti bu onoʼox laj yiktaike. Jaʼ to chilike yakal chchiʼin ta loʼil jun jsamaria ants. Pe kʼalal vulik ti bu oy li Jesuse te laj yikta skʼib li antse, bat ta jteklum.

Vaʼun kʼalal kʼot ta jteklum Sikar li antse, kʼot xchapbe krixchanoetik li kʼusi albat yuʼun Jesuse. Ta sjunul yoʼonton xi laj yalbe li xchiʼiltake: «Laʼik, laʼ kʼelo avilik jun vinik ti laj yalbun skotol li kʼusitik jpasoje». Vaʼun sventa oyuk ta yoʼonton tskʼan tsnaʼike, xi la sjakʼe: «¿Mi mu jaʼuk van xanaʼik li Kristoe?» (Juan 4:29). Toj tsots skʼoplal li kʼusi la sjakʼbe xchiʼiltake, yuʼun smalaojik xa onoʼox leʼ xa ta skʼakʼalil Moisese (Deuteronomio 18:18). Vaʼun tal skʼel ta sat stukik li Jesuse.

Kʼalal jaʼo jeche, li yajchankʼoptake laj yalbeik ti akʼo xveʼ li Jesuse. Pe xi takʼbatike: «Oy jveʼel ti mu xanaʼik kʼusie». Jech oxal, xi lik yalbe sbaik li jchankʼopetike: «Muʼyuk buchʼu ay yakʼbe sveʼel, ¿mi mu jechuk?». Vaʼun xi ta slekil yoʼonton laj yalbe smelolal yajchankʼoptak li Jesuse: «Jaʼ jveʼel ti ta jpasbe li kʼusi tskʼan yoʼonton li buchʼu la stakun tale xchiʼuk ti ta jtsutsesbe li yabtele» (Juan 4:32-34).

Pe li abtelal chal Jesuse maʼuk li stsobbel sat kʼusitik tsʼunbile, yuʼun chanib to u skʼan xlik. Moʼoj, yuʼun li kʼusi chalbe skʼoplale jaʼ li stsobbel sat kʼusitik ta mantale, yuʼun xi laj yale: «Toyo muyel asatik xchiʼuk kʼelo avilik li osiltike, yuʼun sakubem xa ta takijel li kʼusitik tsʼunbile, yorail xa chichʼ tsobbel sat. Yakal xa chichʼ stojol li buchʼu tstsobbe sat kʼusi tsʼunbile xchiʼuk yakal xa tstsobbe sat sventa kuxlejal sbatel osil, sventa jmoj xkuxet yoʼontonik li buchʼu tstsʼunolaje xchiʼuk li buchʼu tstsobbe sat kʼusi tsʼunbile» (Juan 4:35, 36).

Laj xa van yakʼ venta Jesus ti oy kʼusi lek chkʼot ta pasel ta skoj ti la xchiʼin ta loʼil li jsamaria antse. Yuʼun ep krixchanoetik ta Sikar la yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jesus ta skoj ti xi laj yal li antse: «Laj yalbun skotol li kʼusitik jpasoje» (Juan 4:39). Vaʼun lokʼik tal ta slumalik sventa xtal skʼelik Jesus li ta posoe, laj yalbeik ti akʼo to xpaj kʼuk sjalil sventa xchiʼinatik mas ta loʼile. «Lek», xi li Jesuse, vaʼun te paj chib kʼakʼal li ta Samariae.

Vaʼun kʼalal yakal chchikintaik jsamariaetik li kʼusi chal Jesuse, ep buchʼutik laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal. Jech oxal xi laj yalbeik ants li jsamariaetike: «Maʼuk noʼox ta jchʼunkutik ta skoj li kʼusi laj avale, yuʼun jaʼ ta skoj ti laj kaʼi jtukutik li kʼusi chale xchiʼuk jnaʼojkutik ti jaʼ jkoltavanej yuʼun krixchanoetik ta melel li vinik liʼe» (Juan 4:42). Ta melel, toj lek ta chanbel stalelal li jsamaria ants ta sventa ti kʼu yelan la xcholbe skʼoplal li Kristoe, yuʼun baʼyel la stijbe yoʼonton jsamariaetik sventa oyuk ta yoʼonton xchanik mas.

Jvules ta joltik ti skʼan to chanib u li stsobbel sat kʼusitik stsʼunojike, ti jaʼ to chlokʼ ta primaverae. ¿Kʼusi ti snaʼ stsʼunike? Sevada yaʼeluk. Jech oxal, jaʼo van ta noviembre o disiembre li kʼusi kʼot ta pasel taje. Vaʼun chaʼa, taje jaʼ chakʼ kaʼitik ti te van vaxakibuk u te pajik ta Judea li Jesus xchiʼuk li yajchankʼoptak kʼalal echʼ xaʼox kʼin Koltael ta sjabilal 30 ta jkʼakʼaliltike. Taje jaʼ sventa chanubtasvanik xchiʼuk laj yakʼik ichʼvoʼ. Vaʼun jaʼ to bat ta steklumalik ta Galilea un. ¿Kʼusi van tsnuptanik te?