Mu toj nomuk yiloj jteklum ti bu laj yikʼik batel li Jesuse, te jmoj chichʼ jokʼanel xchiʼuk chaʼvoʼ j-elekʼetik. Xilik batel ta nom ti bu chbatike, Golgota sbi, jaʼ xkaltik, Yavil Bakil Jolil (Markos 15:40).

Laj yichʼ lokʼbel skʼuʼ spokʼik li oxvoʼ viniketik ti chapal xa skʼoplal chichʼik milele. Vaʼun laj yakʼbeik yuchʼ vino ti kapal ta mirra xchiʼuk ta chʼail tsʼiʼleletike, yaʼeluke jaʼ la xchapanik o la skapik li antsetik ta Jerusalene, muʼyuk chopol chil jromaetik kʼalal chichʼ akʼbel yuchʼ li buchʼutik chichʼik milele. Pe kʼalal la spas preva li Jesuse, muʼyuk la skʼan laj yuchʼ. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun tskʼan ti lekuk kuxul yoʼonton sventa stsal yuʼun li tsatsal preva yakal tsnuptane, tskʼan ti akʼo muʼyukuk xjimet sjole xchiʼuk ti tukʼuk-o yakʼoj sba ta sjunul xkuxlejale.

Vaʼun la xpuchʼanik ta jtel teʼ li Jesuse (Markos 15:25). La sbajbeik laux ta skʼob xchiʼuk ta yok, jaʼ jech, la sjombeik li sbekʼtal xchiʼuk xchʼuxuviltake, taje toj echʼ xa noʼox kʼux. Kʼalal la svaʼanik li teʼe mas to toj kʼux laj yaʼi, yuʼun jatbat mas sbekʼtal ta skoj li yalale. Pe muʼyuk bu la stsak ta utel li soltaroetike. Moʼoj, yuʼun solel xi laj yal ta s-orasione: «Tot, paso ta perton skotolik, yuʼun mu snaʼ li kʼusi tspasike» (Lukas 23:34).

Nopem onoʼox xaʼi jromaetik ti tstsʼibaik kʼusi smul li buchʼu chichʼ milele. Jaʼ yuʼun xi la stsʼiba li Pilatoe: «Jnasaretal Jesus, jaʼ li Ajvalil yuʼun judaetike». Laj yichʼ tsʼibael ta evreo, ta latín xchiʼuk ta griego sventa skotoluk krixchanoetik xaʼibeik smelolal. Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel Pilato ti muʼyuk lek ta jyalel laj yil ti tskʼanik tajek judaetik ti akʼo xichʼ milel li Jesuse. Xi laj yal li bankilal paleetik ti ilinemik tajeke: «Mu xiuk xatsʼibae: ‹Ajvalil yuʼun judaetik›, yuʼun xi laj yal stuke: ‹Voʼon Ajvalilun yuʼun judaetik›». Pe mu skʼan Pilato ti akʼo spasat ta mantal yan velta yuʼun li judaetike, jaʼ yuʼun xi la stakʼe: «Li kʼusi laj xa jtsʼibae jech xa tsʼibabil kom-o» (Juan 19:19-22).

Li paleetik ti ilinemik tajeke jaʼ laj yalik yan velta xtok li smul la snopbeik kʼalal la xchapanik ta Sanedrine. Jech oxal mu labaluk chkaʼitik ti sjim xa sjolik li buchʼutik te nopol chjelavike xchiʼuk ti xi chalik sventa tslabanike: «¡Keʼ! Voʼot ti avaloj chajines templo xchiʼuk ti avaloj chavaʼan ta oxib noʼox kʼakʼale, koltao aba atuk, yalan tal li ta jtel teʼ sventa vokolile». Jaʼ jech tspasik ek li bankilal paleetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta Mantale, xi chalbe sbaike: «Akʼo yaluk tal li ta jtel teʼ sventa vokolil li Kristoe, li Ajvalil yuʼun Israele, yuʼun jech ta xkiltik xchiʼuk ta jchʼuntik» (Markos 15:29-32). Jaʼ jech labanvanik ek li j-elekʼetik ti te oy jun ta sbatsʼikʼob xchiʼuk jun ta stsʼetkʼob li Jesuse, akʼo mi jaʼ chʼabal smul li stuke.

Labanvanik ek li chanvoʼ jroma soltaroetike. Yakal van chuchʼik pajal vino, vaʼun la syebeik muyel jutuk Jesus sventa tslabanik ta skoj ti mu stsak yuʼune xchiʼuk ti mu x-uchʼ yuʼune. Loʼiltavanik xtok li jromaetik ta skoj li kʼusi te tsʼibabile,  xi laj yalike: «Koltao aba atuk mi voʼot Ajvalilot yuʼun judaetike» (Lukas 23:36, 37). ¡Nopo xa noʼox avaʼi taje! Li vinik ti laj yakʼ ta ilel ti jaʼ be, ti jaʼ li kʼusi melele xchiʼuk ti jaʼ kuxlejale, yakal xa chichʼ ilbajinel li avie xchiʼuk yakal tslabanik. Pe muʼyuk bu stsak ta utel li judaetik ti te oyike, mi jaʼuk bu stsak ta utel li soltaroetik ti yakal chlabanvanike, mi jaʼuk bu xut xtok li chaʼvoʼ j-elekʼetik ti te jokʼajtik ta xokon ti chapal xa skʼoplal chichʼik milel eke.

Li chanvoʼ soltaroetike laj yichʼbeik batel li skʼuʼtak slapoj ta sba Jesuse xchiʼuk la spukbe sbaik. Laj yakʼik suerte sventa tskʼelik bu jlikukal tstaik. Pe mas lek li kʼuʼil tslap ta yute, «muʼyuk stsʼisbenal, yuʼun jalbil sliklej». Xi la snop li soltaroetike: «Mu jatik, jaʼ lek kakʼtik suerte sventa jkʼeltik buchʼu chichʼ». Vaʼun jaʼ jech kʼot ta pasel li kʼusi yaloj tsʼibetik liʼe: «La spukbe sbaik li jkʼuʼtake, xchiʼuk laj yakʼik ta suerte li jkʼuʼe» (Juan 19:23, 24; Salmo 22:18).

Vaʼun li jun vinik ti toj chopol kʼusi spasoj ti te jokʼol eke laj yakʼ venta ti jaʼ ajvalil ta melel li Jesuse. La stsak ta utel li jun xchiʼile, xi laj yalbee: «¿Mi muʼyuk axiʼtaoj ta jyalel Dios, mas to li avi ti jech chavichʼ chapanel eke? Yuʼun li voʼotike jtatik-o li kʼusi chkichʼtik pasbel ta skoj li kʼusitik la jpastike; pe li vinik liʼe chʼabal kʼusi chopol spasoj». Laje xi la skʼanbe vokol li Jesuse: «Naʼun me kʼalal mi la-och li ta Ajvalilal avuʼune» (Lukas 23:40-42).

Xi la stakʼ li Jesuse: «Ta melel chkalbot avaʼi li avie: te chachiʼinun», taje maʼuk ta Ajvalilal, moʼoj, jaʼ «ta Paraiso» maʼ taje (Lukas 23:43). Li kʼusi laj yalbee mu xkoʼolaj xchiʼuk li kʼusi laj yalbe yajtakboltake, ti chchotiik li ta chotlebal sventa Ajvalilale (Mateo 19:28; Lukas 22:29, 30). Li jun j-elekʼ juda vinik taje yabinojbe van skʼoplal li Paraiso ta balumil akʼbatik yuʼun Dios li Adan xchiʼuk Eva xchiʼuk li snitilultake. Jech oxal, kʼalal cham li j-elekʼe, spatoj yoʼonton ta sventa taje.