Kʼalal poʼot xa stsuts batel li cholmantal tspas Jesuse, yakal to chalbe skʼoplal lokʼolkʼopetik sventa chalbe ta jamal kʼusi smulik li jchanubtasvanejetik ta Mantale xchiʼuk li bankilal paleetike. Jaʼ yuʼun mas to tskʼan chmilat (Lukas 20:19). Pe muʼyuk to bu lajem yoʼonton Jesus ta yalbel smul li krixchanoetik taje. Jaʼ yuʼun laj to yalbe skʼoplal yan lokʼolkʼop. Xi laj yale:

«Li Ajvalilal ta vinajele xuʼ xichʼ koʼoltasel kʼuchaʼal jun ajvalil ti la spas jun skʼinal nupunel ta sventa li xnichʼone. Vaʼun la stak batel smosotak sventa xbat yikʼik tal li buchʼutik takbilik ta ikʼel ta skʼinal nupunele, pe muʼyuk bu skʼan xtalik.» (Mateo 22:2, 3.) Xi laj yal Jesus kʼalal la slikes li lokʼolkʼope: «Li Ajvalilal ta vinajele». Kʼalal «ajvalil» xie, jaʼ skʼoplal li Jeova Diose. ¿Buchʼu skʼoplal li skerem ajvalile xchiʼuk li buchʼutik takatik ta ikʼel ta veʼel ta skʼinal nupunele? Muʼyuk bu tsots ta aʼibel smelolal xtok ti jaʼ Xnichʼon Jeova li skerem ajvalile, ti jaʼ li buchʼu yakal chchap lokʼolkʼope. ¿Buchʼu skʼoplal li buchʼutik takbil ta ikʼel ta veʼele? Jaʼik li buchʼutik chchiʼinik ta Ajvalilal ta vinajel li Nichʼonile.

¿Buchʼutik ti baʼyel laj yichʼik takel ta ikʼele? Jaʼik li judaetike. Yuʼun jaʼik li buchʼutik laj yichʼik cholbel mantal yuʼun Jesus xchiʼuk yajtakboltake (Mateo 10:6, 7; 15:24). Yuʼun ta sjunul yoʼonton la xchʼamik ta 1513 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltik li trato la spas Jeova xchiʼuk li j-israeletike. Vaʼun jaʼ jech baʼyel och skʼoplalik li ta ‹paleetik yuʼun Jeovae› (Éxodo 19:5-8). Pe ¿kʼusi ora ti takatik ta ikʼel ta «skʼinal nupunel[e]»? Lik ta sjabilal 29 ta jkʼakʼaliltik, jaʼo lik kʼalal lik xcholbe skʼoplal Ajvalilal ta vinajel li Jesuse.

Pe ¿kʼu yelan laj yaʼiik jutuk mu skotoluk j-israeletik li takel ta ikʼele? «Muʼyuk bu skʼan xtalik» jech kʼuchaʼal laj yal Jesuse. Yuʼun jutuk mu skotoluk li jnitvanejetik ta relijione xchiʼuk li jteklume muʼyuk bu la stsakik ta mukʼ ti jaʼ Mesias li Jesuse xchiʼuk ti jaʼ li buchʼu tʼujbil yuʼun Dios sventa ch-ajvalilaje.

Pe laj yal Jesus ti xuʼ to staik mi oy ta yoʼonton li judaetike, yuʼun xi laj yale: «[Li ajvalile] la stak batel yan smosotak, xi laj yale: ‹Xi xavalbeik li buchʼutik takbilik ta ikʼele: «¡Kʼelo avilik! Jchapanoj xa jveʼel, jmiloj xa stot jvakaxtak xchiʼuk li jupʼem chonbolometik kuʼune, chapal xa skotol. Jaʼ yuʼun laʼik li ta skʼinal nupunele»›. Pe muʼyuk la stsakik ta venta, jaʼ yuʼun li june bat ta yosil, li june bat skʼel  spʼolmal; pe li yantike la stsakbeik li smosotak ajvalile, muʼyuk xa xkʼexlal laj yilbajinik, vaʼun la smilik» (Mateo 22:4-6). Taje jaʼo kʼot ta pasel kʼalal oy xaʼox lek stsobobbail li yajtsʼaklomtak Kristoe. Jaʼo la xchʼunik mantal jechuk sventa x-ochik ta Ajvalilal yuʼun Dios li judaetike, pe jutuk mu skotolikuk muʼyuk la stsakik ta mukʼ li takel ta ikʼele, kʼajomal noʼox laj yutilanbeik li smosotak ajvalile (Echos 4:13-18; 7:54, 58).

¿Kʼusi chkʼot ta stojolal li Jteklume? Xi laj yal li Jesuse: «Ilin ta jyalel li ajvalile, jaʼ yuʼun la stak batel yajsoltarotak sventa tsmil li jmilvanejetike xchiʼuk la xchikʼbe li steklumalike» (Mateo 22:7). Taje jaʼo kʼot ta stojolalik kʼalal la slajes jteklum Jerusalen li jromaetik ta sjabilal 70 ta jkʼakʼaliltike.

Pe ¿mi muʼyuk xa van buchʼu chichʼ takel ta ikʼel ta skoj ti la spʼajik takel ta ikʼel li krixchanoetik taje? Moʼoj, yuʼun oy to buchʼutik chichʼ takel ta ikʼel kʼuchaʼal chal ta lokʼolkʼop li Jesuse. Yuʼun xi to chale: «Xi laj yalbe li [smosotak ajvalile]: ‹Chapal xa maʼ skʼinal nupunele, pe mu sta-o xtalik li buchʼutik takbilik ox ta ikʼele. Jaʼ yuʼun batanik li ta bebetik ta slokʼebal jteklume, vaʼun ikʼik tal ta skʼinal nupunel li buchʼutik te chataike›. Jech oxal, jaʼ jech la spasik li mosoiletike, batik li ta bebetike xchiʼuk la stsobik tal ti jayvoʼ la staike, te talik li buchʼutik toj chopolike xchiʼuk li buchʼutik lekike; jaʼ yuʼun noj li snail skʼinal nupunel ti bu chveʼike» (Mateo 22:8-10).

Jaʼ jech, ta mas tsʼakale chlik skolta sventa xkʼotik ta melel yajtsʼaklomtak Kristo li jyanlum krixchanoetik li jtakbol Pedroe, jaʼ xkaltik, li buchʼutik maʼuk judaetik vokʼike o ti muʼyuk onoʼox bu ochemik ta srelijion judaetike. Jaʼ yuʼun li ta sjabilal 36 ta jkʼakʼaliltike laj yichʼ chʼul espiritu xchiʼuk yutsʼ yalal li bankilal soltaro ta Roma ti Kornelio sbie. Vaʼun jaʼ jech ch-ochik li ta Ajvalilal ta vinajel ti laj yalbe skʼoplal Jesuse (Echos 10:1, 34-48).

Pe laj yal Jesus ti mu skotoluk lek ch-ilatik yuʼun «ajvalil» li buchʼutik batik ta kʼine. Xi laj yale: «Kʼalal och skʼel ajvalil li buchʼutik takbilik ta ikʼele, la sta ta ilel jun vinik ti maʼuk slapoj batel li skʼuʼ spokʼ sventa nupunele. Jaʼ yuʼun xi laj yalbee: ‹Chiʼiltik, ¿kʼuxi xa noʼox la-och tal ti muʼyuk alapoj tal akʼuʼ apokʼ sventa nupunele?›. Mu xa snaʼ kʼusi tstakʼ. Vaʼun xi laj yalbe yajtuneltak li ajvalile: ‹Chukbeik yok skʼob, te une bat jipik lokʼel ta ikʼal osil ta pana. Jaʼ te ti bu ch-okʼ xchiʼuk ti chkʼux stanal yee›. Yuʼun ep li buchʼutik takbilik ta ikʼele, pe jaʼ jutuk li buchʼutik tʼujbile» (Mateo 22:11-14).

Yikʼaluk van mu xaʼibeik smelolal kʼusi chal Jesus li jnitvanejetik ta relijion ti te tsʼetel xchikinike xchiʼuk ti kʼusi smakoj li kʼusi chale. Pe toj chopol chaʼiik xchiʼuk mas to jpʼel ta yoʼonton tsmil yaʼiik li Jesuse, yuʼun chkʼexavik-o ta jyalel li kʼusi chale.