Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

KAPITULO 109

Jamal albat smulik li jkontrainvanejetike

Jamal albat smulik li jkontrainvanejetike

MATEO 22:41–23:24 MARKOS 12:35-40 LUKAS 20:41-47

  • ¿BUCHʼU STOT LI KRISTOE?

  • ALBATIK TA JAMAL YUʼUN JESUS KʼUSI SMULIK LI JKONTRAINVANEJETIK TI CHLOʼLAVANIKE

Mu stabeik smul Jesus li jnitvanejetik ta relijion ti chkontrainvanike, manchuk mi chakʼ yaʼiik ta skʼob jromaetik (Lukas 20:20). Kʼalal te to oy ta templo ta 11 yuʼun nisan li Jesuse, jaʼ xa oy kʼusi la sjakʼbe li yajkontratake xchiʼuk jamal laj yalbe buchʼu ta melel li stuke. Xi la sjakʼe: «¿Kʼusi chanopik ta sventa li Kristoe? ¿Bu junukal utsʼ alalil likem tal?» (Mateo 22:42). Snaʼojik lek ti jaʼ ta yutsʼ yalal David chlik tal li Kristo o li Mesiase. Vaʼun jaʼ jech la stakʼik (Mateo 9:27; 12:23; Juan 7:42).

Xi to jakʼbatik yuʼun li Jesuse: «Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi xa noʼox ti ‹Kajval›, xi laj yal David ta sventa li chʼul espiritue: ‹Xi albat yuʼun Jeova li Kajvale: «Chotlan ta jbatsʼikʼob jaʼ to mi laj kakʼ ta yolon avok li avajkontratake»›? Jaʼ yuʼun chaʼa, mi ‹Kajval›, xi li Davide, ¿kʼuxi xa noʼox ti jaʼ xnichʼone?» (Mateo 22:43-45).

Mu kʼusi xal li jfariseoetike, yuʼun li kʼusi oy ta yoʼontonike jaʼ ti oyuk junuk snitilulal David ti liʼ chnaki ta balumil sventa xkoltaatik lokʼel ta skʼob li jromaetike. Pe jech kʼuchaʼal chal David ta Salmo 110:1, 2 laj yalbe smelolal Jesus ti mu xkoʼolaj kʼuchaʼal ajvalil krixchano li Mesiase. Yuʼun ‹Kajval› xut li Davide, vaʼun kʼalal mi choti xaʼox ta sbatsʼi kʼob Dios li Mesiase oy xaʼox tsots sjuʼel. Ta skoj li kʼusi laj yal Jesuse jaʼ mak-o yeik li yajkontratake.

Te chchikintaik kʼusi chal Jesus li yajchankʼoptak xchiʼuk li yan krixchanoetike. Pe li avie jaʼ xa chchiʼin ta loʼil li jchanubtasvanejetik ta Mantal xchiʼuk li jfariseoetik sventa tspʼijubtase. Yuʼun te «chotolik ta xchotleb Moises» sventa chakʼik ta chanel li Smantal Diose. Xi albatik yuʼun Jesus li buchʼutik te chaʼiik mantale: «Pasik xchiʼuk chʼunik skotol li kʼusitik chalboxuke, pe mu me xachanik li kʼusitik tspasike, yuʼun jaʼ noʼox chalik, pe muʼyuk tspasik li kʼusitik chalike» (Mateo 23:2, 3).

Te une, xi lik yalbe skʼoplal Jesus ti butik jamal xvinaj ti chloʼlavanike: «Li stukike tsmukʼibtasik li bikʼit kaxa ti te tikʼil tsʼibetik ti tstunesik sventa xchabiatike». Jaʼ jech, oy jlom judaetik chchuk ta stibaik o ta skʼobik uni kaxa ti yichʼoj tuchʼantik Mantale. Pe li jfariseoetike tsmukʼibtasik sventa chakʼik ta ilel ti ta sjunul tajek yoʼonton chchʼunik Mantale. Jech xtok, skʼan xakʼbeik stsitsimal skʼuʼ spokʼik li j-israeletike, pe li jfariseoetike yolbaj xa «tsnatubtas li stsitsimal skʼuʼ spokʼike» (Números 15:38-40). Jaʼ jech tspasik «ta skoj ti tskʼan ch-ilatik yuʼun krixchanoetike» (Mateo 23:5).

Ta skoj ti xuʼ xchanik jech li yajchankʼoptak Jesuse, ti tskʼan xa jech mukʼ skʼoplalik eke, xi albatik mantal yuʼun li Jesuse: «Pe mu me ‹Rabi›, xa-utatik li voʼoxuke, yuʼun jun noʼox li Jchanubtasvanej avuʼunike, yan li voʼoxuke avermano aba akotolik. Jech xtok, mu me buchʼu ‹tot›, xavutik liʼ ta sba balumile, yuʼun jun noʼox li Totil avuʼunike, jaʼ li Buchʼu te oy ta vinajele. Mu me ‹jnitvanej› xa-utatik xtok, yuʼun jun noʼox li Jnitvanej avuʼunike, jaʼ li Kristoe». Vaʼun chaʼa, ¿kʼu van yelan skʼan stsak sbaik ta mukʼ li jchankʼopetike xchiʼuk kʼu van yelan skʼan xakʼ ta ilel stalelalik? Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Li buchʼu mas mukʼ skʼoplal avuʼunike skʼan xkʼot ta avajtunelik. Li buchʼu tstoy sbae chichʼ bikʼtajesbel skʼoplal, yan li buchʼu bikʼit chakʼ sbae chichʼ toybel skʼoplal» (Mateo 23:8-12).

Te une, lik yal Jesus ti toj abol sbaik li jloʼlavanej jchanubtasvanejetik ta Mantal xchiʼuk li jfariseoetike, jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «¡Toj abol abaik jchanubtasvanejetik ta Mantal xchiʼuk jfariseoetik ti jloʼlavanejoxuke!, yuʼun chamakik ta be li krixchanoetik ta stojolal li Ajvalilal ta vinajele, yuʼun mi jaʼuk cha-ochik li voʼoxuke xchiʼuk mi jaʼuk xavakʼik x-och ek li yantik ti yakal ch-ochike» (Mateo 23:13).

Maʼuk noʼox, yuʼun laj yal xtok ti oy smulik li jfariseoetik ta skoj ti mu xvinaj ta stalelalik li mantale, yuʼun mu xa xilik li kʼusi mas tsots skʼoplale. Jech kʼuchaʼal ti xi chalike: «Muʼyuk kʼusi sbalil mi oy buchʼu chakʼ ye ta stojolal temploe; pe mi oy buchʼu chakʼ ye ta stojolal li oro ta temploe skʼan me spas li kʼusi laj yale». Makem satik ta mantal, yuʼun jaʼ xa mas tsots skʼoplal chilik li oro ta temploe, jaʼ xa jutuk tsots skʼoplal chilik li bu chichʼ ichʼel ta mukʼ Jeovae. Jech oxal xi albatik yuʼun li Jesuse: «Muʼyuk yakaloxuk spasel li kʼusitik mas tsots skʼoplal ta Mantale, jaʼ xkaltik, li tukʼilale, li xkʼuxul oʼontonale xchiʼuk li xchʼunel oʼontonale» (Mateo 23:16, 23; Lukas 11:42).

Xi albatik yuʼun Jesus li jfariseoetike: «¡Maʼsat jbeiltasvanejetik, chachijik li bikʼtal use pe jaʼ chabikʼik skotlej li kameyoe!» (Mateo 23:24). Jaʼ jech, ta skoj ti ibal sba li bikʼtal us jech kʼuchaʼal chal li ta Mantale, chchijik lokʼel li ta svinoike. Pe ta skoj ti muʼyuk tstsakik ta mukʼ li kʼusi mas tsots skʼoplal ta Mantale, xkoʼolaj kʼuchaʼal tsbikʼik skotlej li kameyo ti lek mukʼe xchiʼuk ti ibal sba jech kʼuchaʼal chal Mantale (Levítico 11:4, 21-24).