1, 2. 1) ¿Kʼusi jmotontik yakʼoj li Jeovae? 2) ¿Kʼusi yakʼojbutik Jeova sventa junuk koʼontontik xijkuxie?

LI Jeovae yakʼoj jmotontik ta jujuntal ti toj kʼupil sbae: jaʼ li jkuxlejaltike (Jenesis 1:27). Xchiʼuk tskʼan ti junuk noʼox koʼonton xijkuxie. Jech oxal, laj yakʼbutik beiltaseletik ta Vivlia ti jaʼ tskoltautik sventa lekuk kʼusitik xkʼot ta nopel kuʼuntike. Skʼan jtsaktik ta venta li beiltaseletik taje, yuʼun jaʼ tskoltautik ta skʼelel «li kʼusi tukʼe xchiʼuk li kʼusi muʼyuk tukʼe» (Ebreos 5:14). Mi jech la jpastike, chkakʼtik ta ilel ti ta jkʼantik akʼo xchanubtasutik ta snopel lek li Jeovae. Kʼalal chkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltaseletik yuʼun Diose xchiʼuk kʼalal chkiltik ti ta jtabetik tajek sbalile, chkakʼtik venta ti toj tsotsik skʼoplale.

² Ep kʼusitik ta jnuptantik ti mu xa jnaʼ kʼusi ta jpastik yuʼune. Ep ta veltae, muʼyuk ta jtatik junuk mantal ta Vivlia ti chal kʼusi skʼan jpastike. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿kʼusi van ta jpastik mi laj kichʼtik albel yuʼun doktor ti persa skʼan stunes chʼichʼ yoʼ xpoxtautike? ¿Kʼusi xuʼ jpastik yoʼ lekuk xil Jeova li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike? Jaʼ tskoltautik li beiltaseletik ta Vivliae, yuʼun jaʼ chakʼ kiltik kʼu yelan chil Dios li kuxlejale xchiʼuk li chʼichʼe. Mi laj kaʼibetik smelolal li beiltaseletike, lek me kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik xchiʼuk jun me koʼontontik chijkom  (Proverbios 2:6-11). Pe ¿kʼusi beiltaseletik xuʼ skoltautik? Jkʼeltik batel.

3, 4. 1) ¿Kʼuxi jnaʼtik ti ep sbalil chil chʼichʼ li Jeovae? 2) ¿Kʼusi xkoʼolaj-o li chʼichʼe?

³ Li Jeovae solel ep sbalil chil li jkuxlejaltike. Jech xtok, li Vivliae chal ti chʼul li chʼichʼe, yuʼun xkoʼolaj ta jkuxlejaltik. Kʼalal la smil yitsʼin li Kaine, xi albat yuʼun li Jeovae: «Li xchʼichʼel avitsʼin [Abele] te x-avet ta lumtik tskʼanbun vokol» (Jenesis 4:10). Li xchʼichʼel Abele xkoʼolaj ta xkuxlejal. Kʼalal «xchʼichʼel avitsʼin» xi li Jeovae, jaʼ laj yalbe skʼoplal li xkuxlejal Abele.

⁴ Kʼalal echʼ xa ox li Nojelal ta voʼe, li Noee albatik yuʼun Jeova ti xuʼ stiʼik bekʼete. Pe xi jamal albatik mantal xtoke: «Mu stakʼ xatiʼik li bekʼet ti oy to xchʼichʼele, yuʼun li xchʼichʼele jaʼ xkuxlejal» (Jenesis 9:4). Li mantal taje skʼan xchʼun skotol li snitilulal Noee xchiʼuk skʼan jchʼuntik ek. Kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae xkoʼolaj ta jkuxlejaltik chil li jchʼichʼeltike. Jaʼ jech skʼan xkiltik ek (Salmo 36:9).

5, 6. ¿Kʼusi chal ta Mantal ti jaʼ te chvinaj ti kʼu yelan chil Jeova li kuxlejal xchiʼuk chʼichʼe?

⁵ Li Jeovae xi laj yalbe mantal li j-israeletike: «Ta melel ta jkontrain ti buchʼu tstiʼ chʼichʼe xchiʼuk persa ta jmil li ta steklumale. Yuʼun li xkuxlejal li kʼusi kuxajtike te oy ta xchʼichʼel» (Levitiko 17:10, 11).

⁶ ¿Kʼusi skʼan spasik mi tskʼan tsmil stiʼik jkotuk chonbolom une? Li ta Mantal akʼbat Moisese, chal ti skʼan smalbeik ta balumil li xchʼichʼele. Taje jaʼ chakʼ ta ilel ti chʼul li xkuxlejal jkot chonbolome xchiʼuk ti jaʼ yuʼun Jeova ti jaʼ li Jpasvanej kuʼuntike (Deuteronomio 12:16;  Esekiel 18:4). ¿Mi persa skʼan xlokʼ skotol xchʼichʼel li chonbolome? Moʼoj. Yuʼun jaʼ noʼox mi laj yakʼik persa slokʼesel ti bu kʼalal stakʼe, xuʼ xa jun yoʼonton stiʼik. Kʼalal tsots skʼoplal chilik xchʼichʼel jkotuk chonbolom li j-israeletike, jaʼ jech chakʼik ta ilel ti yichʼojik ta mukʼ li Jeova ti jaʼ yakʼoj kuxlejale. Li ta Mantal xtoke, chal ti skʼan xakʼik ta chikʼbil matanal chonbolometik sventa x-akʼatik ta perton (kʼelo nota 19 xchiʼuk 20, stael perton; xkʼuxubinel chonbolometik).

7. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel David ti tsots skʼoplal chil li chʼichʼe?

⁷ ¿Kʼusi to yan xuʼ skoltautik sventa tsotsuk skʼoplal xkiltik li chʼichʼe? Jaʼ li kʼusi la spas Davide. Kʼalal jaʼo yakalik ta paskʼop xchiʼuk jfilisteaetike, lik yaʼi takitiʼil. Laj yakʼ venta li sviniktake, jaʼ yuʼun la sten ta yoʼonton li xkuxlejalike, vaʼun laj yakʼik persa ochik batel ti bu spasoj skarpana li jfilisteaetik sventa xbat slupik tal jsetʼuk voʼ. Kʼalal vul akʼbatuk une, muʼyuk la skʼan laj yuchʼ, la smal ta balumil. Xi laj yale: «¡Kajval Jeova, mu jpas jech ti chkuchʼ li voʼe! ¿Mi yuʼun chkuchʼbe xchʼichʼel li viniketik ti ay yakʼ ta vokol xkuxlejalike?». Li Davide xaʼibe lek smelolal ti tsots tajek skʼoplal chil Jeova li jkuxlejaltike xchiʼuk li jchʼichʼeltike (2 Samuel 23:15-17).

8, 9. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik li chʼichʼe?

⁸ Kʼalal chamem xa ox li Jesuse, muʼyuk xa bu laj yakʼik ta milbil matanal chonbolometik li yajtuneltak Diose. Akʼo mi jech, skʼan jechuk-o tsots skʼoplal xilik li chʼichʼe. Albatik mantal ti skʼan stsʼik sbaik ta sventa li chʼichʼe, taje jaʼ jtos li kʼusi yaloj Jeova ta Mantal ti jech-o skʼan xchʼunike. Tsots tajek skʼoplal ti xchʼunik li mantal taje jech kʼuchaʼal tsots skʼoplal ti xchʼunik li mantal ti mu stakʼ xmulivajik o ti xichʼik ta mukʼ santoetike (Echos 15:28, 29).

 ⁹ Skʼan jchʼuntik ek li mantal taje. Jnaʼojtik ti jaʼ snioʼal jkuxlejaltik li Jeovae, ti jaʼ yuʼun skotol li krixchanoetike xchiʼuk skotol li chonbolometike. Xkaʼibetik smelolal ti chʼul li chʼichʼe xchiʼuk ti xkoʼolaj ta jkuxlejaltike. Jech oxal, kʼalal skʼan to jchʼamtik jtosuk poxil chakʼbutik doktoretik ti tstunesik chʼichʼe, baʼyel ta jchotan jbatik lek ta snopel kʼusi ta jpastik xchiʼuk ta jtsaktik ta venta li beiltaseletik ta Vivliae.

10, 11. 1) ¿Mi xuʼ jchʼamtik li chʼichʼe xchiʼuk li smukʼta chʼakbenaltake? 2) ¿Kʼusitik ti ta jujuntal skʼan jnoptike?

¹⁰ Li stestigoutik Jeovae ta jchʼuntik li mantal chal Vivlia ti jtsʼik jbatik ta sventa li chʼichʼe. Xkaʼibetik lek smelolal ti maʼuk noʼox mu stakʼ tiʼele, yuʼun te smakoj xtok ti mu stakʼ xkichʼtik chʼichʼe o ti xkakʼ jchʼichʼeltik sventa yanuk-o buchʼu xichʼe xchiʼuk mi jaʼuk bu chkakʼtik ta kʼejel jchʼichʼeltik sventa jtunestik ta tsʼakal. Muʼyuk ta jchʼamtik xtok junuk li ta xchantosal smukʼta chʼakbenal chʼichʼe: li glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas xchiʼuk plasma.

¹¹ Li chantos smukʼta chʼakbenal chʼichʼe xuʼ bikʼitik xichʼ chʼakulanel xtok. Jaʼ sbi sbikʼtal chʼakbenaltak chʼichʼ (fracciones sanguíneas). Taje ta jujuntal skʼan jnoptik mi ta jchʼamtik o mi moʼoj. Jaʼ noʼox jech ek ta sventa li jeltos poxtael ti tstunesik li jchʼichʼel jtuktike. Skʼan ta jujuntal jnoptik kʼu yelan ta jkʼantik chichʼ utel o tunesel li jchʼichʼeltik kʼalal chkichʼtik operasione, kʼalal chbat kakʼ jbatik ta kʼelel ta doktore o ta sventa jtosuk poxile (kʼelo nota 21, sbikʼtal chʼakbenaltak chʼichʼ xchiʼuk jeltos poxtael).

12. 1) ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal chil Jeova li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike? 2) ¿Kʼusi skʼan jpastik baʼyel yoʼ to mu jchʼamtik jtosuk poxile?

 ¹² Li Jeovae tsots tajek skʼoplal chil li kʼusi ta jnoptike xchiʼuk ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal chil li kʼusitik chkʼot ta nopel kuʼuntike, yuʼun jaʼ te chvinaj li kʼusi oy ta koʼontontike (kʼelo Proverbios 17:3; 24:12). Jech oxal, yoʼ to mu jchʼamtik jtosuk poxile, skʼan jkʼanbetik Jeova ti akʼo sbeiltasutike xchiʼuk jsabetik lek skʼoplal, vaʼun jchʼuntik li kʼusi chal jol koʼontontik ti lek jchanubtasojtik ta Vivliae. Mu lekuk ti jakʼbetik yantik kʼusi tspasik ti jaʼuk jech yakal tsnuptanike xchiʼuk ti jaʼuk jpastik li kʼusi tsnop yantike. Ta jujuntal jbainojtik snopel li kʼusi skʼan jpastike (Galatas 6:5; Romanos 14:12).

13. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta sventa Jeova li mantaletik xchiʼuk beiltaseletik yakʼoj ta sventa chʼichʼe?

¹³ Jaʼ sventa jlekilaltik skotol li kʼusi tskʼan akʼo jpastik li Jeovae xchiʼuk jaʼ svinajeb ti skʼanojutike (Salmo 19:7-11). Jech kʼuchaʼal li smantal ta sventa ti mu stakʼ xkichʼtik chʼichʼe, jaʼ chchabiutik sventa mu stsakutik chamel. Epal krixchanoetike yakʼojik venta ti xiʼel sba kʼalal chkichʼtik chʼichʼe. Epal doktoretik eke yilojik ti jaʼ mas lek ti muʼyuk chichʼik tikʼbel chʼichʼ li buchʼutik chichʼik operasione. Jamal xvinaj ti toj lek li smantaltak xchiʼuk li beiltaseletik yuʼun Jeovae xchiʼuk jaʼ svinajeb ti skʼanojutike (kʼelo Isaias 55:9; Juan 14:21, 23). Ta jchʼunbetik li smantaltake, pe maʼuk noʼox ta skoj ti jnaʼojtik ti ta jtabetik sbalile, moʼoj, jaʼ ta skoj ti jkʼanojtike. Ta jpʼajtik yichʼel chʼichʼ ta skoj ti jkʼanojtik li Jeovae (Echos 15:20).

14, 15. 1) ¿Kʼusitik mantal albatik yuʼun Jeova li j-israeletik sventa mu kʼusi snuptanike? 2) ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ ta akuxlejal li mantaletik taje?

 ¹⁴ Li mantaletik chakʼbe steklumal Jeovae jaʼ sventa stabeik sbalil. Jech kʼuchaʼal liʼe, sventa mu kʼusi tsots snuptan li j-israeletike, laj yalbe kʼusitik skʼan spasik. Jun li mantal taje jaʼ ti skʼan xakʼbeik smak sjoylej li sjol snaike sventa mu buchʼu stsʼuj yalel (Deuteronomio 22:8). Yan mantal xtoke jaʼ ti skʼan skʼelik lek mi oy jkotuk xvakaxik ti toj pukuj o simaron sventa mu buchʼu xluch o smile (Eksodo 21:28, 29). Mi oy junuk j-israel ti mu kʼu sta yuʼun stsak ta venta li mantal taje, jaʼ me chkom ta sba mi milvan li xvakaxe.

¹⁵ Kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae solel ep sbalil chil li jkuxlejaltike. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti tsots skʼoplal chkiltik eke? Jaʼ ti jkʼel lek li jnatike, jkʼeltik lek xchiʼuk oyuk noʼox smelol jtsʼot li jkarrotike xchiʼuk jkʼeltik lek li kʼusi ta jchʼay-o koʼontontike. Oy buchʼutik ti mu noʼox sventa sbaike, muʼyuk tsnopik ti xibal sbae, yuʼun chalik ti mu kʼusi tsnuptanike. Taje jaʼ jech yesik junantik kerem tsebetik. Pe li Jeovae tskʼan ti xkichʼ jmeloltike, ti jkʼuxubin li jkuxlejaltike xchiʼuk li xkuxlejal yantike (Eklesiastes 11:9, 10).

16. ¿Kʼu yelan chil Dios kʼalal chichʼ yalesel olole?

¹⁶ Li Jeovae maʼuk noʼox tsots skʼoplal chilbe li xkuxlejal jun mukʼta krixchanoe, tsots skʼoplal chil xtok li xkuxlejal jun neneʼ ti ta chʼutil to oye. Li ta Mantal laj yakʼbe Moisese, te laj yal ti jaʼ jmilvanej chkʼot li buchʼu tsta ta milel jun ants ti xchiʼuk yole o mi jaʼ la sta ta milbel li yole. Akʼo mi mu yolbajuk jech la spas, skʼan xichʼ milel ta skoj ti oy buchʼu la smile (kʼelo Eksodo 21:22, 23). Manchuk mi ta chʼutil to oy li jun neneʼe, jaʼ xa jun krixchano chil li Diose. Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van tsnop  ta sventa li syalesel olole? ¿Kʼu xa noʼox van yelan chaʼi sba ti ta smiyonal xa noʼox chichʼ yalesel olol ta jujun jabile?

17. ¿Kʼusi xuʼ xpatbat yoʼonton li buchʼu syalesoj yole?

¹⁷ Pe xuʼ van oy buchʼu syalesoj yol ta skoj ti muʼyuk toʼox chaʼi mantale, ¿mi ch-akʼbat van perton yuʼun li Jeovae? Xuʼ xchʼun ta melel ti ch-akʼat ta pertone, yuʼun cham ta jtojolaltik li Jesuse (Lukas 5:32; Efesios 1:7). Mi laj xa sutes yoʼonton ta melele, xuʼ xa junuk yoʼonton xchiʼuk jecheʼ xa noʼox ti pechʼel ta smul chaʼie. Xi chal li Vivliae: «Toj lek xkʼuxubinvan li Jeovae xchiʼuk oy slekil yoʼonton. [...] Jech kʼuchaʼal toj nom xil sbaik li slokʼeb kʼakʼal xchiʼuk smaleb kʼakʼale, jaʼ jech nom tajek yakʼoj batel ta jtojolaltik li jmultike» (Salmo 103:8-14).

18. ¿Kʼu yuʼun skʼan jbultik lokʼel ta koʼontontik li pʼajbaile?

¹⁸ Ta yutil to koʼontontik chlik talel kʼalal tsots skʼoplal chkiltik li jkuxlejaltik o li xkuxlejal yan krixchanoe. Xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Jaʼ jmilvanej buchʼuuk noʼox ti tspʼaj yermanoe» (1 Juan 3:15). Akʼo mi mu xkakʼtik venta, xuʼ van yakal xa ta jpʼajtik junuk jchiʼiltik o xtiʼet xa koʼontontik yuʼun ta skoj ti mu lekuk chkilbetik stalelale. Kʼalal jpʼajojtik junuk krixchanoe, xuʼ xa van mu xkichʼtik ta mukʼ, xuʼ xlik jnopbetik smul o ta jkʼantik ti chamuk xa ta j-echʼele. Li Jeovae xil li kʼusi chkaʼitik ta stojolal yantike (Levitiko 19:16; Deuteronomio 19:18-21; Mateo 5:22). Jaʼ yuʼun, kakʼtik persa jbultik lokʼel ta koʼontontik mi kakʼtik venta ti ta xa jpʼajtik junuk krixchanoe (Santiago 1:14, 15; 4:1-3).

19. ¿Kʼuxi yan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti tsots skʼoplal chkiltik li jkuxlejaltike?

¹⁹ Skʼan teuk ta joltik xtok ti spʼajoj Jeova «li buchʼutik skʼanojik saʼkʼope» (Salmo 11:5). Mi jaʼ xa lek chkiltik li  chʼayob oʼontonal sventa saʼkʼop o majbaile, chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li saʼkʼope, yuʼun jaʼ xa lek chkaʼi ta jtikʼ ta jnopbetik lokʼoletik xchiʼuk loʼiletik sventa saʼkʼop. Yan mi jaʼ ta jtikʼ ta jnopbentik li kʼusitik sak xchiʼuk li kʼusitik chakʼ jun oʼontonale, jaʼ me jech chkakʼtik ta ilel xtok ti tsots skʼoplal chkiltik li jkuxlejaltike (kʼelo Filipenses 4:8, 9).

20. ¿Kʼu yelan chalbe skʼoplal sbalumil Satanas li Jeovae?

²⁰ Li sbalumil Satanase muʼyuk tsots skʼoplal chil li kuxlejale. Li Jeovae chal ti jaʼ jmalchʼichʼe, jaʼ xkaltik, ti jaʼ jmilvaneje. Ta smilal xa noʼox jabil, li ajvaliletike ep tajek smiloj talel krixchanoetik, ti te tsakal skʼoplal epal yajtuneltak Dios eke. Li Vivliae chal ti xkoʼolaj ta xibal sba jtiʼvanej chonbolometik li ajvaliletike (Daniel 8:3, 4, 20-22; Apokalipsis 13:1, 2, 7, 8). Li avie, oy jlom krixchanoetik ti jaʼ yabtel chchonik abtejebaletik sventa paskʼop xchiʼuk ti ep tspasik-o kanale. Jamal xvinaj ti jaʼ oy ta yok skʼob Satanas skotol li krixchanoetike (1 Juan 5:19).

21, 22. ¿Kʼu yelan chkakʼtik ta ilel ti maʼuk te jkʼoplaltik li ta balumile?

²¹ Li yajtunelutik Diose maʼuk te jkʼoplaltik li ta balumile. Jaʼ yuʼun, muʼyuk ta jtikʼ jbatik ta politika mi jaʼuk ta paskʼop. Jech xtok, muʼyuk ta jmiltik li krixchanoetike xchiʼuk muʼyuk ta jtikʼ jbatik li ta organisasionetik ti jaʼ jech yabtelike (Juan 15:19; 17:16). Li Jesuse jamal laj yal ti jkʼantik li kajkontrataktike. Jaʼ yuʼun, kʼalal chkichʼtik nutsele, muʼyuk ta jlikestik-o kʼop (Mateo 5:44; Romanos 12:17-21).

²² Jech xtok, oy epal krixchanoetik ti chamemik ta skoj li jecheʼ relijione. Li Vivliae xi chalbe skʼoplal li  Mukʼta Babilonia ti jaʼ skotol li jecheʼ relijionetik ta balumile: «Te laj yichʼ tabel xchʼichʼel j-alkʼopetik li ta jteklum taje, jech xtok, te laj yichʼ tabel xchʼichʼel li buchʼutik chʼule xchiʼuk skotol li buchʼutik laj yichʼik milel ta sba balumile». Jaʼ yuʼun, ¿mi xavaʼibe smelolal ti kʼu yuʼun xi chalbutik Jeovae: «Jteklumal, lokʼanik tal te», xie? Li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Jeovae maʼuk te tsakal skʼoplalik li ta jecheʼ relijione (Apokalipsis 17:6; 18:2, 4, 24).

23. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xijlokʼutik li ta Mukʼta Babiloniae?

²³ Sventa xijlokʼ li ta Mukʼta Babiloniae, skʼan jamaluk xvinaj ti maʼuk xa te jkʼoplaltik li ta jecheʼ relijione. Jaʼ yuʼun, xuʼ van xkalbetik ti akʼo stupʼbutik ta j-echʼel jbitik li ta jrelijiontik toʼoxe. Jech xtok, skʼan jpʼajtik ta j-echʼel li kʼusitik chopol tspasik o tspukbeik skʼoplale, jech kʼuchaʼal li mulivajele, li pichʼ oʼontonale xchiʼuk li politikae (kʼelo Salmo 97:10; Apokalipsis 18:7, 9, 11-17). Ta skoj li kʼusitik tspasike, ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik chamemik tal.

24, 25. ¿Kʼu yuʼun jun noʼox koʼontontik xchiʼuk muʼyuk te xvulvun li jol koʼontontike?

²⁴ Leʼ olon tale, oy toʼox kʼusi jtikʼoj jbatik spasel li ta sbalumil Satanase. Pe avie, jelemutik xa, yuʼun xkojtikintik xa li Jeovae. Kakʼoj xa xchʼunel koʼontontik ta sventa li pojelale xchiʼuk kakʼoj xa jbatik ta stojolal li Diose, jaʼ yuʼun jtaojtik xa «li siketel oʼontonal ti te chlik talel ta stojolal Jeovae». Jaʼ xkaltik, jun xa noʼox koʼontontik xchiʼuk muʼyuk te xvulvun li jol koʼontontike, yuʼun jnaʼojtik ti lek chilutik li Jeovae (Isaias 1:18; Echos 3:19).

²⁵ ¿Mi xuʼ xchʼay jmultik Jeova mi jtikʼoj toʼox jbatik ta jun organisasion ti muʼyuk tsots skʼoplal chilik li kuxlejale? Xuʼ, xuʼ xchʼay li jmultike, yuʼun la spojutik li Jesuse. Ta melel, ep tajek sbalil chkiltik li jmotontik yakʼojbutik  ta jujuntale ti jaʼ li jkuxlejaltike. Yan ti kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ep sbalil chkiltike jaʼ kʼalal chkakʼbetik yojtikinik Jeova li krixchanoetike, ti jkoltatik yoʼ mu xa spasik li kʼusitik sventa balumile xchiʼuk ti jaʼuk xamigoinik li Jeovae (2 Korintios 6:1, 2).

26. ¿Kʼusi mantal akʼbat yuʼun Jeova li Esekiele?

²⁶ Li ta voʼnee, li Jeovae laj yalbe j-alkʼop Esekiel ti akʼo xalbe j-israeletik ti jutuk xa skʼan slajes li Jerusalene xchiʼuk ti xalbe kʼusi skʼan spasik sventa kuxul xkomike. Mi muʼyuk xal li kʼusi chkʼot ta pasele, jaʼ chkom ta sba li xkuxlejalike (Esekiel 33:7-9). Li Esekiele toj tsots skʼoplal laj yil li xkuxlejalike, jaʼ yuʼun la spas bu kʼalal xuʼ yuʼun sventa xalbe yaʼiik li aʼyej ti toj tsots skʼoplale.

27, 28. ¿Kʼusi yalojbutik Jeova ti akʼo jpastike?

²⁷ Li Jeovae yalojbutik ti akʼo xkalbetik krixchanoetik ti jutuk xa skʼan slajesbe li sbalumil Satanase. Pe maʼuk noʼox, yuʼun skʼan jkoltatik sventa xojtikinik li Jeovae xchiʼuk kalbetik kʼusi skʼan spasik sventa mu teuk kapal xlajik, vaʼun ti xkuxiik li ta achʼ balumile (Isaias 61:2; Mateo 24:14). Oy ta koʼontontik ti jpastik bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa xkaltik li aʼyej taje. Mi jech la jpastike, xuʼ xkaltik kʼuchaʼal laj yal li Pabloe: «Muʼyuk jmul ta sventa li xchʼichʼel skotol krixchanoetike, yuʼun muʼyuk onoʼox laj kikta jba ta yalbel krixchanoetik skotol li tojobtasel yuʼun Diose» (Echos 20:26, 27).

²⁸ Pe sventa lekuk-o xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae, mu jaʼuk noʼox skʼan tsotsuk skʼoplal xkiltik li kuxlejal xchiʼuk li chʼichʼ jech kʼuchaʼal chil stuke. Yuʼun skʼan ti sakukutik ta stojolal xtoke. Taje jaʼ ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan kapituloe.