1-6. Alo junuk loʼil ti chakʼ ta ilel ti jeltos bu chcholik mantal li stestigotak Jeovae.

 LI Rebecae jaʼ jun stestigo Jeova ti likem ta Ghanae. Nopem xaʼi chchol mantal ta s-eskuela. Jaʼ yuʼun, chichʼ batel vunetik ti chalbe skʼoplal Vivliae xchiʼuk jaʼo chchol mantal ta rekreo. Lik yakʼbe estudio jayvoʼuk xchiʼiltak ta chanun.

² Li ta Madagascare, oy jun nupultsʼakal ti jaʼik prekursoretike. Chakʼik jayibuk chanubtasel ta Vivlia ta jun jteklum ti nom to bu chʼikile. Sventa xkʼotike, skʼan xanavik 25 kilometro xchiʼuk ti kʼixin tajeke.   

³ Li ta yukʼumal Paraná xchiʼuk Paraguaye, oy jteklumetik ti vokol chkʼotik ta cholmantal tee. Jaʼ yuʼun, oy jayvoʼ ermanoetik ta Paraguay xchiʼuk yan ermanoetik ti likemik tal ta 15 jeltos lumetike la spasik jkot varko ti 45 tonelada yalale xchiʼuk ti x-och-o 12 ta voʼ krixchanoetike. Vaʼun, xuʼ xbat xcholik mantal jayvoʼuk baxbol ermanoetik li ta jteklumetik taje.

⁴ Li stestigotak Jeova ta Alaska ta snorteal continente Americanoe mas chcholik mantal kʼalal jaʼo yorail kʼepelaltike. Yuʼun jaʼo chkʼot ep jvulaʼaletik ti likemik talel ta yantik lum ti noj chkʼotik ta mukʼtikil varkoetike. Li ermanoetike chbatik li ta kotleb varkoetike xchiʼuk chakʼik ta ilel ta yeloval krixchanoetik epal vunetik ta jeltos kʼop. Jech xtok, li ermanoetike chbatik ta kʼox avionetik sventa xbat xcholbeik mantal li jnaklejetik ti nom to bu oyike, ti ojtikinbilik kʼuchaʼal aleutiana, atabascana, chimesiana xchiʼuk tlingit.

⁵ Li ermano Larry ti te nakal ta Texase (Estados Unidos) jaʼ la sbain xcholel mantal ti bu chichʼ chabiel li buchʼutik oy xa sjabilalike. Akʼo mi ta silla de ruedas xa oy ta skoj ti oy kʼusi la snuptane, jech-o baxbol ta cholmantal. Chalbe batel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk chalbe skʼoplal xtok ti xuʼ xanav yan velta li ta Paraisoe (Is. 35:5, 6).

⁶ Oy jayvoʼ ermanoetik ta Myanmar ti xanavik oxib kʼakʼal ta varkoe. Te totsik batel ta Mandalay sventa xbatik ta jun asamblea ta snorteal li lume. Ta skoj ti oy ta yoʼonton chcholik mantale, laj yichʼik bal vunetik  sventa xakʼbeik li buchʼutik te tikʼajtik batel ta varkoe. Kʼalal chpaj ta junuk jteklum li varkoe, chlokʼ spukik ta anil li vunetike. Kʼalal chchaʼmuyike, oy xa ox buchʼutik yan muyemik ta varko, vaʼun jaʼ xa chlik xcholbeik mantal. 

7. ¿Butik chcholik mantal li stestigotak Jeovae, xchiʼuk kʼusi oy ta yoʼontonik ti jech tspasike?

⁷ Liʼe jaʼ noʼox junchib loʼil ti chakʼ ta ilel ti yakʼojik persa ta yalbel bal skʼoplal Ajvalilal yuʼun Dios li stestigotak Jeovae (Ech. 28:23). Chcholik mantal ta naetik, ta kayeetik, ta karta xchiʼuk ta telefono. Jech xtok, chcholbeik mantal krixchanoetik kʼalal chbatik ta karro, chbatik ta parke o kʼalal chkuxik jlikel ta yabtelike. Jeltos ti kʼu yelan chcholik mantale, pe jmoj li kʼusi oy ta yoʼontonike: jaʼ ti xalik batel li lekil aʼyeje (Mat. 10:11).

8, 9. 1) ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti maʼuk ta kipal jtuktik li kʼusi yakal ta jpastike? 2) ¿Kʼusi van xuʼ jnopbetik skʼoplal, xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa xkaʼibetik smelolale?

⁸ Li voʼote, ¿mi te kapal akʼoplal li ta epal miyon jcholmantaletik ti chcholik mantal mas ta 235 lumetike? Mi jaʼ jeche, yakal me chakoltavan sventa xichʼ pukel batel ta spʼejel balumil li aʼyej ta sventa Ajvalilal yuʼun Diose. ¡Kuxetuk me avoʼonton ta skoj taje! Maʼuk ta kipal jtuktik li kʼusi yakal ta jpastik li stestigoutik Jeovae. Akʼo mi oy kʼusi ta jnuptantik, mi tskontrainutik li ajvaliletike xchiʼuk mi tskʼan tspajtsanik li kabteltike, lek tsʼakal chkalbetik-o skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Dios ta skotol lumetike.

⁹ Ta skoj taje, xuʼ van xi ta jnoptike: «¿Kʼu yuʼun mi jsetʼuk buchʼu spajtsanoj li kabteltike xchiʼuk ti muʼyuk juʼem yuʼun li Diabloe?». Sventa xkaʼibetik smelolale, skʼan jkʼeltik li kʼusi kʼot ta pasel ta baʼyel sigloe. Yuʼun li stestigoutik Jeova avie, jaʼ yakal ta jpastik-o batel li abtelal laj yichʼ likesel ta voʼnee.  

10. ¿Kʼusi abtelal laj yakʼ ta yoʼonton li Jesuse, xchiʼuk kʼusi ti snaʼoj xa onoʼox leke?

¹⁰ Li Jesukristoe jaʼ mas tsots skʼoplal laj yil ta xkuxlejal ti chalbe skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk jaʼ onoʼox la slikes li tsobobbaile. Xi onoʼox laj yale: «Persa skʼan jchol li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Dios ta yan jteklumetik eke, yuʼun jaʼ ta sventa ti takbilun tale» (Luk. 4:43). Pe snaʼoj onoʼox ti muʼyuk bu tstsuts yuʼun li abtelal la slikese. Yuʼun kʼalal jutuk xa ox skʼan xchame, xi laj yale: «Baʼyel chichʼ cholel ta skotol jteklumetik li lekil aʼyejetike» (Mar. 13:10). Mi muʼyuk bu tstsuts yuʼune, ¿buchʼu tstsutses un chaʼa xchiʼuk kʼuxi chichʼ pasel?

11. Li Jesuse, ¿kʼusi abtelal laj yakʼbe komel sbain li yajchankʼoptake, xchiʼuk kʼusitik laj yal ta jamal?

¹¹ Kʼalal chaʼkuxi li Jesuse, laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal yajchankʼoptak xchiʼuk oy kʼusi laj yakʼbe komel sbainik, xi laj yalanbee: «Batanik, bat  pasik ta jchankʼop li krixchanoetik ta skotol jteklumetike, akʼbeik yichʼ voʼ ta sbi Totil, Nichʼonil xchiʼuk chʼul espiritu, chanubtasik ta xchʼunel skotol li kʼusitik laj kalboxuke. Jech xtok, teuk me ta ajolik ti te ta jchiʼinoxuk-o skotol kʼakʼal jaʼ to mi poʼot xa ox xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile» (Mat. 28:19, 20). Kʼalal «te ta jchiʼinoxuk-o» xie, jamal laj yakʼ ta aʼiel ti ta skoltaan sventa xcholik batel mantal xchiʼuk ti spasik ta yajchankʼop li krixchanoetike. Taje jtunel tajek yuʼunik, yuʼun xi xa onoʼox pʼijubtasatike: «Chavichʼik pʼajel yuʼun skotol jteklumetik» (Mat. 24:9). Jech xtok, kʼalal jutuk xa ox skʼan xbat ta vinajele, li Jesuse jamal laj yalbe yajchankʼoptak ti chkoltaatik yuʼun li chʼul espiritue. Taje jaʼ sventa jechuk-o xalbeik batel skʼoplal Jesus «kʼalal to ta namal balumil» (Ech. 1:8).

12. ¿Kʼusitik xuʼ jakʼbe jbatik, xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xkaʼibetik smelolale?

¹² ¿Kʼusi la spasik li jtakboletik xchiʼuk li yan jchʼunolajeletik ta baʼyel sigloe? ¿Mi laj yakʼ ta yoʼontonik spukbel batel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose? ¿Mi pas onoʼox yuʼunik manchuk mi jutebik xchiʼuk ti tsots laj yil svokolike? ¿Mi koltaatik onoʼox yuʼun li xchʼul espiritu Jeovae? Taje te ta jtabetik stakʼobiltak li ta slivroal Echose. Toj tsots skʼoplal ti xkaʼibetik smelolal taje, yuʼun li Jesuse laj yalbe yajtsʼaklomtak ti akʼo xcholik mantal xchiʼuk ti spasik ta yajchankʼoptak li krixchanoetik kʼalal «mi poʼot xa ox xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile». Jaʼ yuʼun, skotol li melel yajtsʼaklomtak Kristoe skʼan spasik li abtelal taje, te me tsakal jkʼoplaltik ek ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale. Jaʼ yuʼun, oy ta koʼontontik xchanel li slivroal Echose.

13, 14. 1) ¿Buchʼu la stsʼiba li slivroal Echose, xchiʼuk bu la slokʼesbe tal li yaʼyejale? 2) ¿Kʼusi chalbe skʼoplal li Echose?

¹³ ¿Buchʼu la stsʼiba li slivroal Echose? Akʼo mi muʼyuk te chvinaj li sbie, li kʼusi chal ta slikebaltik livroe jamal chakʼ ta ilel ti jaʼ onoʼox li buchʼu la stsʼiba li Evanjelio yuʼun Lukase (Luk. 1:1-4; Ech.1:1, 2). Jaʼ yuʼun, ta voʼne xa onoʼox nabil ti jaʼ la stsʼiba Lukas «ti jaʼ kʼanbil doktore» xchiʼuk ti la sabe lek skʼoplal li kʼusitik la stsʼibae (Kol. 4:14). Jaʼ yuʼun, kʼalal skʼan toʼox stsʼiba li slivroal Echose, laj van sjakʼbe sloʼilik li buchʼutik laj yil kʼusitik kʼotanuk ta pasele, jech kʼuchaʼal Pablo, Bernabe, Felipe xchiʼuk yantik. Li livroe te van smakoj 28 jabil, lik ta sjabilal 33 kʼalal muy batel ta vinajel li Jesuse xchiʼuk tsuts van ta sjabilal 61 kʼalal laj yichʼ chukel ta jpʼej na li Pabloe. Li Lukase laj yil ta sat stuk jutuk mu skotoluk li kʼusitik la stsʼibae. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje? Yuʼun jutuk mu skotoluk velta te chalbe sba skʼoplal ek li ta loʼile (Ech. 16:8-10; 20:5, 6; 27:1).

¹⁴ ¿Kʼusi chalbe skʼoplal li slivroal Echose? Li ta S-evanjelio Lukase jaʼ chalbe skʼoplal li kʼusi laj yal xchiʼuk la spas Jesuse. Pe li ta slivroal Echose  jaʼ mas chalbe skʼoplal li yajchankʼoptak Jesuse. Jaʼ yuʼun, li livro liʼe jaʼ chalbe skʼoplal li kʼusi labal sba la spasike manchuk mi chalik yantik «ti muʼyuk chanunajemike, ti jaʼik noʼox kʼuchaʼal yan krixchanoetike» (Ech. 4:13). Li kʼusi la stsʼiba ti jaʼ akʼbat snaʼ yuʼun li chʼul espiritue jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼuxi lik xchiʼuk ti kʼuxi chʼi batel li tsobobbaile. Chakʼ kiltik ti kʼu yelan la xcholik mantale xchiʼuk ti kʼu yelan laj yil li yabtelike (Ech. 4:31; 5:42). Jech xtok, chakʼ ta ilel ti kʼu yelan koltaatik yuʼun chʼul espiritu yoʼ spukik batel li lekil aʼyeje (Ech. 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25). Jech kʼuchaʼal li yan livroetik ta Vivliae, li slivroal Echose chalbe skʼoplal ti kʼu yelan chchʼultajesbe sbi Dios mi la stsak yabtel ta Ajvalil li Kristoe. Ta slajebal une, chalbe skʼoplal ti jech-o la xcholik mantal manchuk mi laj yichʼik tsatsal kontrainel (Ech. 8:12; 19:8; 28:30, 31).

15. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik mi la jchantik li slivroal Echose?

¹⁵ ¿Mi oy xa tajek ta koʼontontik xchanel li slivroal Echose? Mi la jchanbetik sloʼilal li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe, mas to me ta jpat koʼontontik ta stojolal li Diose. Jech xtok, tstij koʼontontik ta xchanbel li stalelalike, ti laj yakʼ ta ilel tsots xchʼunel yoʼontonike, ti muʼyuk xiʼike xchiʼuk ti ta sjunul yoʼonton la spas li yabtelike. Vaʼun, mas me chapalutik ta spasel li abtelal laj yal Jesus ti jpastik ta yajchankʼoptak li krixchanoetike. Li livro liʼe jaʼ me tskoltautik sventa jchanbetik lek skʼoplal li slivroal Echose. Jkʼeltik batel.  

16. Albo skʼoplal oxtos ti kʼu yelan tskoltautik li livro liʼe.

¹⁶ Oy oxtos ti kʼu yelan tskoltautik li livro liʼe: 1) chakʼ kiltik ti ta onoʼox xkoltavan s-espiritu Jeova sventa jcholtik mantal xchiʼuk ti jpastik ta yajchankʼop Kristo li krixchanoetike, 2) tstij koʼontontik sventa xijmuyubajuk ta cholmantal kʼuchaʼal la spasik li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe xchiʼuk 3) mas to oy ta koʼontontik chkakʼ jbatik ta ventainel yuʼun li s-organisasion Jeova xchiʼuk ta stojolal li ermanoetik ti tsbeiltasik cholmantal xchiʼuk tsobobbaile.  

17, 18. ¿Kʼu yelan pasbil li livroe, xchiʼuk kʼusitik yichʼoj talel sventa xijchanunaj leke?

¹⁷ Kalbetik skʼoplal kʼu yelan pasbil li livro liʼe. Chʼakbil ta vaxakvokʼ. Li ta jujuvokʼe chalbe skʼoplal jayibuk kapituloetik li ta slivroal Echose. Pe maʼuk ti ta jujun xa versikulo chchapbe smelolale, yuʼun jaʼ chal li kʼusitik chakʼ jchantik li loʼiletike xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltike. Li ta slikeb jujun kapituloe te tsʼibabil jpʼelchaʼpʼel li kʼusi chalbe skʼoplal sjunul kapituloe xchiʼuk li teksto bu lokʼem tale.

¹⁸ Li livro xtoke oy kʼusitik yan yichʼoj talel ti jtunel kuʼuntik sventa jchantik li slivroal Echose. Yichʼoj talel kʼupil sba lokʼoletik sventa  teuk xa jkʼelojtik yilel li kʼusitik kʼotanuk ta pasele. Jutuk mu skotoluk li kapituloetike yichʼoj talel rekuadroetik ti oy to kʼusi mas tsjambe smelolale. Junantike chalbe skʼoplal yajtuneltak Dios ti lek ta chanbel xchʼunel yoʼontonike. Yantike chalbe skʼoplal lumetik, kʼusitik kʼotanuk ta pasel, kʼusitik nopem xaʼiik tspasik ta voʼne xchiʼuk yan krixchanoetik ti te chalbe skʼoplale.     

19. ¿Kʼusitik skʼan jnopbetik skʼoplal?

¹⁹ Jech xtok, li livroe tskoltautik sventa jnopbetik lek skʼoplal kʼu yelan yakal chijtunutik ta stojolal Jeova. Yuʼun mu ventauk kʼu xa sjalil ta jcholtik talel li lekil aʼyej sventa Ajvalilale, lek onoʼox ti jnopbetik skʼoplal kʼusi ti mas tsots skʼoplal chkaʼi ta jkuxlejaltike xchiʼuk mi tsots-o skʼoplal chkiltik li cholmantale (2 Kor. 13:5). Jnopbetik skʼoplal liʼe: «¿Mi jech-o tsots skʼoplal chkil li cholmantale?» (1 Kor. 7:29-31). «¿Mi jech-o ximuyubaj xchiʼuk ta sjunul koʼonton ta jchol mantal?» (1 Tes. 1:5, 6). «¿Mi jech-o ta jchol mantal ti bu kʼalal xuʼ kuʼune?» (Kol. 3:23).

20, 21. ¿Kʼu yuʼun ti anil xa noʼox skʼan jcholtik mantale, xchiʼuk kʼusi skʼan jpʼeluk ta koʼontontik spasel?

²⁰ Teuk ta joltik ti toj tsots skʼoplal li abtelal laj kichʼtik akʼbele. Skʼan ti ta anil xa noʼox jpastike, yuʼun toj nopol xa skʼan xtal li Armajedone xchiʼuk skʼan xaʼiik mantal li krixchanoetik yoʼ kuxul xkomike. ¿Jayvoʼ van ti chchʼamik mantale? Mu jnaʼtik (Ech. 13:48). Pe jnaʼojtik lek ti voʼotik oy ta jbatik skoltael li krixchanoetik avi ti oy to yorail jutuke (1 Tim. 4:16).  

²¹ Jamal xvinaj ti skʼan jchanbetik stalelalik li jcholmantaletik ta baʼyel sigloe. Mi la jchantik li livro liʼe, tstij koʼontontik sventa xijmuyubajuk noʼox jcholtik mantal, ti tsotsuk koʼontontik xchiʼuk ti jechuk-o jpʼel ta koʼontontik jpukbetik skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose (Ech. 28:23).