1-3. 1) ¿Kʼusi matanal yakʼojbutik Jeova, xchiʼuk kʼu yelan xuʼ chopol jtunestik? 2) Mi ta jkʼan teuk oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Diose, ¿kʼu yelan skʼan jtunestik li jkʼopojeltike?

JNOPTIK avaʼi ti ta jkʼelanbetik jkotuk skaro junuk buchʼu jkʼanojtike, pe vaʼun muʼyuk lek ta stunes, mu xichʼ smelol kʼu yelan tstsʼot o tstij xchiʼuk tsyayijes yan krixchanoetik. ¿Kʼu van yelan chkaʼi jbatik? Ta melel, chopol chkaʼi jbatik.

² Veno, li Jeovae jaʼ li buchʼu chakʼ «skotol li lekil matanal xchiʼuk li tukʼil matanale» (Santiago 1:17). Jech kʼuchaʼal liʼe, oy kʼusi skʼelanojbutik ti jelelutik-o xchiʼuk li chonbolometike, ti chakʼ xkaltik li kʼusitik ta jnoptik xchiʼuk li kʼusitik oy ta koʼontontike: jaʼ ti jnaʼ xijkʼopojutike. Pe li matanal taje, xuʼ van muʼyuk lek chichʼ tunesel jech kʼuchaʼal li karo ti laj kalbetik skʼoplale. Jech ta melel, epal krixchanoetike mu xichʼ smelol kʼu yelan tstunesik, jaʼ yuʼun tsyayijesbeik yoʼonton yantik. Vaʼun chaʼa, ¿mi xkaʼibetik smelolal kʼu to yelan chopol chaʼi sba Jeova ta skoj taje?

³ Mi ta jkʼan teuk oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Diose, skʼan me jechuk jtunestik kʼuchaʼal tskʼan stuk li matanal laj yakʼbutike. Jaʼ xkaltik, skʼan jchʼuntik li mantaletik yakʼoj ta Vivlia ti xie: «Mu me xlokʼ ta aveik jpʼeluk kʼop ti tsokesvane, jaʼ noʼox li kʼusi lek ti tstsatsubtasvan kʼalal jech chtune, sventa stabe sbalil avuʼunik li buchʼu chchikintae» (Efesios 4:29). Jaʼ yuʼun, ta jchantik batel kʼu yelan skʼan xijkʼopoj xchiʼuk ti  kʼu yelan xuʼ jtunes jkʼopojeltik sventa ‹jtsatsubtastik› li yantike. Pe baʼyuk jkʼeltik kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpajes li kokʼtike.

4, 5. ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa li yip kʼusitik chkaltike?

⁴ Li baʼyel srasonal sventa jpajes jbatik kʼalal chijkʼopoje jaʼ ti toj tsots yip li kʼusitik chkaltike. Jaʼ li kʼusi chichʼ albel skʼoplal ta Proverbios 15:4: «Li cʼunil cʼope jaʼ jech chac cʼu chaʼal jpets teʼ sventa cuxlejal; yan li chopol loʼile tsbolibtas coʼntontic». * Li kʼunil kʼopojele lek sikiket yutsil jech kʼuchaʼal li tsʼujule xchiʼuk tstsatsubtasvan jech kʼuchaʼal jun balsamo. Yan li kʼusitik chopol chichʼ alele tslilinbe yoʼonton buchʼuuk krixchanoal. Kʼuchaʼal chkiltike, li jkʼopojeltike xuʼ tsyayijesvan o xuʼ chpoxtavan (Proverbios 18:21).

⁵ Li yip kʼusi chkaltike, te chichʼ albel skʼoplal xtok ta yan pʼijubtasel ti xi chale: «Oy bochʼo tojtoj tuchʼel xa chcʼot yuʼun yaʼyel li cʼusi chalique» (Proverbios 12:18). Kʼalal muʼyuk ta jnoptik li kʼusitik chkaltike, toj ep chyayijesvan xchiʼuk tslajesbe skʼoplal ti kamigo jbatike. Ta melel, li kʼusi  chlokʼ ta ketike xuʼ mas to kʼux chbat ta alel, jaʼ van xkom to xkʼuxul ti tauk xjelav junuk espada ta koʼontontike. Pe jech kʼuchaʼal chal to batel li pʼijil loʼil taje, xuʼ jelel xtok li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune: «Li bochʼo tucʼ yoʼntonique xcoʼlaj xchiʼuc poxil li scʼopique». Li buchʼu chakʼbe yipal ta yakʼel ta ilel li pʼijilal ti likem tal ta stojolal Diose, tsnop lek li kʼusi chale. Ta skoj ti lek li kʼusitik chale, chpoxta oʼontonaletik ti yayijemike xchiʼuk lek chil sbaik yuʼun yan velta li krixchanoetike. Ta melel, jkotoltik kilojtik kʼu to yelan chpoxtavan li jkʼopojeltike (kʼelo Proverbios 16:24). Li kʼusi chlokʼ ta ketike toj tsots yip; jech oxal chaʼa, mu jechuk jpastik sventa mu jyayijes li jchiʼiltaktike, jaʼ lek jaʼuk sventa jpoxtatik.

6. ¿Kʼu yuʼun toj tsots ta pajtsanel li kokʼtike?

⁶ Pe manchuk mi chkakʼbetik yipal ta spajesel li kokʼtike, ta onoʼox me xijchʼay bakʼintik. Taje jaʼ chakʼ kiltik li xchibal srasonal sventa ta jpajes jbatik kʼalal chijkʼopojutike: ti jtaleltik-o jech vokʼemutik ti chopol ta jtunestik li kokʼtike. Jech, toj vokol ta pajtsanel, yuʼun te chlokʼ tal ta koʼontontik li kʼusitik chkaltike. Jech kʼuchaʼal chal Vivliae, «li cristianoetique [...] jaʼ noʼox oy ta yoʼnton tspasic li cʼusi chopole» (Génesis 8:21; Lukas 6:45). Akʼo mi mu spajtsaj kuʼuntik ta j-echʼel li kokʼtik ta skoj ti jpasmulilutike, xuʼ lek jbeiltastik (kʼelo Santiago 3:2-4). Taje skʼan me xkakʼbetik yipal, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal chijmuy batel ta junuk bilil be.

7, 8. ¿Bu to kʼalal oy ta jbatik ta stojolal Jeova ti kʼu yelan ta jtunestik li jkʼopojeltike?

⁷ Li yoxibal srasonal sventa jpajes jbatik kʼalal chijkʼopojutike jaʼ ti voʼotik oy ta jbatik ta stojolal Jeova ti kʼu yelan ta jtunestike. Li kʼusi chkaltike maʼuk noʼox xuʼ tsokes o tslekubtas ti kʼu yelan chkil jbatik xchiʼuk li yantike, yuʼun xuʼ tsokes o tslekubtas xtok ti kʼu yelan chkil jbatik xchiʼuk Diose. Jaʼ jech chalbutik Santiago 1:26: «Mi oy junuk vinik tsnop ti chichʼ ta mukʼ Dios, pe mi mu snaʼ spajesel li yokʼe, yakal tsloʼla yoʼonton stuk xchiʼuk chʼabal sbalil ti jech chichʼ ta  mukʼ Diose». * Jech kʼuchaʼal laj yichʼ alel li ta kapitulo echʼe, mu parteuk ti kʼu yelan chijkʼopoje xchiʼuk ti parte li yichʼel ta mukʼ Diose. Mi solel te xijvulvune, ti chyayijesvan li kʼusitik chkaltike xchiʼuk ti oy svenenoale, muʼyuk me sbalil tajmek li kabtel ta jpastik ta stojolal Diose. Ta melel, ep me kʼusi chakʼ jnoptik (Santiago 3:8-10).

⁸ Laj xa kiltik oxib srasonal ti tsots skʼoplal sventa jpajes li jkʼopojeltike. Tana un, ta jkʼeltik batel kʼusi kʼopojelal ti solel skʼan mu jtunestik ta j-echʼele xchiʼuk kʼusi kʼopojelal ti skʼan jtunestik sventa jtsatsubtas li jchiʼiltaktike.

9, 10. 1) ¿Kʼu yelan skʼopojel li krixchanoetike? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan jpʼajtik li chopol kʼopojele? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.)

⁹ Bol kʼopetik. Li avie, li chopol kʼoptavaneje xchiʼuk li chopol kʼopetike, ta buyuk xa noʼox ta aʼiel. Ep krixchanoetike jech chkʼopojik sventa chakʼbe yip li kʼusi chalike o ta skoj ti muʼyuk chanemik ta kʼopojele. Li j-akʼtseʼejetik ta television o ta radioe, persa tstunesik chopol kʼopetik xchiʼuk chopol ixtol loʼiletik sventa xchʼaybe yoʼonton li krixchanoetike. Pe taje mi jsetʼuk kʼusi stu. Leʼ xa ta xchaʼmilal jabile, li Pabloe la stakbe batel karta li yajtsʼaklomtak Kristo ta Kolosas sventa tspʼijubtasan ti j-echʼel akʼo mu xalik «li bol [kʼope]» (Kolosenses 3:8). Xi la stsʼibabe batel li ermanoetik ta Efeso eke: «Mu me xavalbeik skʼoplal jsetʼuk [...] li bol kʼopojele» (Efesios 5:3, 4).

¹⁰ Li Jdiostike mu lekuk chil ti chopol chijkʼopoje. Jaʼ yuʼun ta jpʼajtik ek xchiʼuk mi jsetʼuk bu jech chijkʼopoj. Kʼalal laj yalbe skʼoplal Pablo li «yabtel jbekʼtaltike» te laj yal li «kʼusitik ibal [sbae]», ti te tsakal skʼoplal li bol kʼopojele (Galatas 5:19-21). Ta melel, toj tsots me skʼoplal maʼ taje. ¿Kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼu nopem xaʼi chalbe skʼoplal li kʼusitik toj tsots ta sventa chiʼinejbail ta vayel, ti mu xa bu lek ta aʼiel li  skʼopojele, ti tsok-o jnopbentik yuʼune, ti mu xa xkʼexav chal o ti chib xa smelolal chbat li kʼusi chale? Baʼyel chichʼ albel jayibuk velta mantal. Mi mu skʼan sutes yoʼonton xchiʼuk mu skʼan stukʼibtas sbae, ta xichʼ lokʼesel li ta tsobobbaile. *

11, 12. 1) ¿Bakʼin ti chopol ta loʼiltabel xkuxlejal li yantike? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jutbetik smul li jchiʼiltaktike?

¹¹ Loʼiltael xchiʼuk jutbil mulil. Li sloʼiltabel xkuxlejal yan krixchanoetike xuʼ van muʼyuk bu chopol mi jaʼ chkaltik li kʼusitik lek ta stojolale o ti oy stue, jech kʼuchaʼal ti buchʼu jaʼ to laj yichʼ voʼe o ti buchʼu tskʼan tsatsubtasbel yoʼontone. Li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe oy tajmek ta yoʼontonik li yermanotakike, jaʼ yuʼun muʼyuk chopol ti kʼusi laj yalike (Efesios 6:21, 22; Kolosenses 4:8, 9). Li kʼusi muʼyuk leke jaʼ ti xkakʼbetik stsʼake, ti mu xa meleluk li kʼusi chkaltike o ti bikʼitik xa lek chkalbetik skʼoplal ti kʼu yelan xkuxlejal ta yut sna li krixchanoetike. Taje xuʼ stij koʼontontik ta sjutbel o snopbel smul yantik ti jaʼ mas to tsatsal mulile. Li sjutel mulile jaʼ ti «jecheʼ noʼox chichʼ tikʼbel smul jun krixchano sventa sok skʼoplale» (Diccionario del español usual en México). Jun skʼelobile, jaʼ li jutbil kʼopetik laj yal fariseoetik ta stojolal Jesus sventa chopoluk skʼoplal xkom yuʼunike (Mateo 9:32-34; 12:22-24). Li kʼusi chkʼot ta pasel ta skoj li sjutel mulile jaʼ ti tsots chlik yilta sbaik li krixchanoetike (Proverbios 26:20).

¹² ¿Kʼu yelan chil Jeova li buchʼutik jaʼ yabtelik sjutel mulile o ti jaʼ noʼox chilta sba yuʼun yantike? Muʼyuk bu lek chil. Maʼuk noʼox taje, tspʼaj li «bochʼo tsocbe sjol xchiʼiltaque» (Proverbios 6:16-19). Jvules ta joltik ti jpʼel kʼop ta griego ti jelubtasbil kʼuchaʼal «jut mulil o chopol kʼoptavanej» xie,  jaʼ diábolos, ti jaʼ chichʼ tunesel xtok sventa chichʼ albel skʼoplal kʼuchaʼal «Diablo» li Satanase, jaʼ xkaltik, jchopolkʼoptavanej ti tsjutbe smul Diose (Apokalipsis 12:9, 10). Ta melel, mu jkʼan xijkʼataj ta jun «diablo», jaʼ xkaltik, ta jun jchopolkʼoptavanej. Jech, mu stakʼ xichʼ jutel mulil li ta tsobobbaile mi jaʼuk li yabtel jbekʼtaltik jech kʼuchaʼal ti «mu jmojuk kʼusi chichʼ nopel» o utbail xchiʼuk chʼakbaile (Galatas 5:19-21). Jech oxal chaʼa, kʼalal muʼyuk to kʼusi kalojtik jutuk ta stojolal jchiʼiltaktike, xi jakʼbe jbatike: «¿Mi lek jnaʼoj ti melele? ¿Mi chkakʼ ta ilel ti chikʼanvan mi laj kale? ¿Mi persa van skʼan xaʼi li yantike o mi jtunel van yuʼunik?» (kʼelo 1 Tesalonisenses 4:11).

13, 14. 1) ¿Kʼuxi tsyayijesbe yoʼonton krixchanoetik li chopol kʼoptavaneje? 2) ¿Kʼusi tstaik li buchʼutik chchopol kʼoptavanike?

¹³ Jkʼopojeltik ti chyayijesvane. Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, xuʼ ep chyayijesvan li kʼusitik chkaltike. Jech noxtok, ta skoj ti jpasmulilutike jkotoltik oy kʼusi mu lekuk chbat ta alel kuʼuntik ti chopol chkaʼi jbatik yuʼun ta tsʼakale. Pe li Vivliae tspʼijubtasutik ta sventa jtos kʼopojel ti solel mu stakʼ jech xijkʼopoj ta tsobobbail mi jaʼuk li ta kutsʼ kalaltike. Xi laj yalbe yajtsʼaklomtak Kristo li Pabloe: «Jipik lokʼel skotol li kʼusi toj chopol oy ta avoʼontonike, li skʼakʼal avoʼontonike, ti chavilta abaike, ti xavochʼlajet chakʼopon abaike, ti chachopol kʼopta abaike» (Efesios 4:31). Yan Vivliaetike li jpʼel kʼop «chachopol kʼopta [abaik]» ti xie, tsjelubtasik kʼuchaʼal «xtiʼet noʼox ajoli[k]», «chasaʼbe aba amuli[k]» xchiʼuk «labanvanej». Kʼalal jech chijkʼopoje —ti te smakoj batel ti chij-akʼvan ta kʼexlale, ti xijkʼakʼet noʼox chijkʼopoje xchiʼuk li mukʼta tsatsal labanele— jaʼ me jech muʼyuk xa sbalil chaʼi sba kuʼuntik li jun krixchanoe xchiʼuk muʼyuk xa chichʼ sba ta kʼux kuʼuntik. Li ololetik ti mu to masuk kʼusi snaʼike xchiʼuk ti mas to lek yoʼontonike, mas to xuʼ xil svokolik ta skoj taje (Kolosenses 3:21).

¹⁴ Li Vivliae chal ti tsots smul li buchʼutik chchopol kʼoptavanike xchiʼuk chakʼ ta ilel ti xibal sba li kʼusi tsnuptanike.  ¿Kʼusi tsta li buchʼu nopem xaʼi ti toj kʼuxik chkʼot ta oʼontonal li kʼusi chale, ti xkʼakʼet xa chkʼopoje xchiʼuk ti ch-akʼvan ta kʼexlale? Baʼyel chichʼ koltael jayibuk velta sventa tstukʼibtas sba. Pe mi mu xichʼ ta mukʼe, ta xichʼ lokʼesel li ta tsobobbaile. O ti kʼusi mas to vokole, xuʼ van mu sta li ventainel yuʼun li Ajvalilal yuʼun Diose (1 Korintios 5:11-13; 6:9, 10). Jamal ta aʼiel chaʼa, ti mu me xuʼ teuk oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Jeova mi chkaltik bol kʼopetike, mi ta jutik kʼope, mi chij-akʼvan ta kʼexlale o skotol li kʼopojel ti tsjip ta lum yantike.

15. ¿Kʼu yelan skʼan xijkʼopoj sventa ‹jtsatsubtas jbatik› xchiʼuk li kermanotaktike?

¹⁵ Li matanal yakʼojbutik Jeova ti jnaʼ xijkʼopoje, ¿kʼu yelan tskʼan ti akʼo jtunestike? Jvules me ta joltik ti chalbutik Vivlia ti akʼo jtunestik sventa ‹jtsatsubtas jbatik› xchiʼuk li kermanotaktike (Efesios 4:29). Toj kʼupil chaʼi Jeova ti chkakʼbetik yipal ta snopel lek kʼusi chkaltik sventa tspat xchiʼuk tstsatsubtas li oʼontonale. Pe li Vivliae muʼyuk bu bikʼitik xa chal mantal o chakʼ junuk slistail ti kʼusi xuʼ xkaltik sventa ‹lekuk jkʼopojeltike› (Tito 2:8). Sventa jnaʼtik mi «tstsatsubtasvan» li kʼusi chkaltike, jaʼ noʼox skʼan jnoptik mi xkʼot-o li oxtos kʼusi chkaltik liʼe: mi lek, mi melel xchiʼuk mi jaʼ svinajeb slekil oʼontonal. Ta jkʼeltik batel jayibuk skʼelobil, jaʼ yuʼun teuk me ta joltik li oxtos kʼusitik taje (kʼelo li rekuadro « ¿Mi tstsatsubtasvan li jkʼopojele?»).

16, 17. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan ta jkʼupil kʼoptatik li yantike? 2) ¿Kʼusi kʼupil kʼoptael xuʼ xkaltik li ta tsobobbaile xchiʼuk li ta utsʼ alalile?

¹⁶ Kʼupil kʼoptael ti chlokʼ ta oʼontonale. Li Jeova xchiʼuk Jesuse snaʼojik ti toj jtunel ti akʼo jkʼupil kʼoptatik li yantike xchiʼuk ti xkalbetik ti lek li kʼusi la spasike (Mateo 3:17; 25:19-23; Juan 1:47). Jaʼ jech skʼan jpastik jkotoltik ek li yajtsʼaklomutik Kristoe. Ta melel, «jun to yutsil [li jkʼopojeltik] me ta yorail noʼox[e]» (Proverbios 15:23). Kʼalal oy buchʼu ta sjunul yoʼonton tskʼupil kʼoptautike, lek chkaʼi jbatik xchiʼuk  tspat koʼontontik. Stalel ti jech chkaʼi jbatike, yuʼun oyutik ta yoʼonton xchiʼuk oy ta yoʼonton li kʼusi yakal ta jpastike. Taje chakʼ kiltik ti mu jechuk noʼox li kʼusi kakʼojbetik yipal spasele, tstsatsubtasutik xchiʼuk tstij koʼontontik sventa xij-abtej batel ta sjunul koʼontontik jujun kʼakʼal. Veno, ta skoj ti jkotoltik ta jkʼan chkichʼtik kʼupil kʼoptaele, ¿mi mu skʼanuk van xkakʼ ta koʼontontik ti chijkʼupil kʼoptavan eke? (Kʼelo Mateo 7:12.)

¹⁷ Mi ta jnopes jbatik ta skʼelel li kʼusitik lek tspasik yantike, ta onoʼox me jtabetik srasonal sventa ta jkʼupil kʼoptatik. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿kʼusi xuʼ jkʼeltik li ta tsobobbaile? Xuʼ van chkiltik jun ermano ti lek xtojob ta yetʼesel mantale, jun kerem ti yakal chakʼbe yipal ta stael kʼusitik ta mantale o jun ermano ti malubem xae, akʼo mi chil svokol ta skoj smalubel, mu xikta sba li ta tsobajeletike. Manchuk mi jpʼel chaʼpʼel jkʼupil kʼoptatik, ta me xkʼot ta yoʼontonik xchiʼuk tstsatsubtasatik. ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa li utsʼ alalile? Li malalil xchiʼuk ajnilale oy ta yoʼonton tskʼan chaʼiik li kʼusi tstsatsubtasbat-o yoʼontonike xchiʼuk ti skʼan tstojbe sbaik ta vokole (Proverbios 31:10, 28). Li alab nichʼnabiletike tskʼanik me ichʼel ta venta ek xchiʼuk ti xkʼuxubinatike. Li ololetike toj tsots me skʼoplal chilik ti stsakatik ta venta xchiʼuk ti lekuk x-ilatik yuʼun li stot smeʼike, jech kʼuchaʼal chtun yuʼunik tajek voʼ xchiʼuk kʼakʼal li tsʼiʼleletike. Jaʼ yuʼun, li totil meʼiletike skʼan me vikʼiluk satik sventa tskʼupil kʼoptaik ta skoj li slekil talelalike xchiʼuk li kʼusitik tspasike. Jaʼ jech mas ta xkʼuxubin sbaik, tstsatsubtasatik xchiʼuk jaʼ me chtijbat-o yoʼontonik ta yakʼbel yipal ta spasel li kʼusi oy ta sbaike.

18, 19. ¿Kʼu yuʼun skʼan jpatbetik xchiʼuk jtsatsubtasbetik yoʼonton li jchiʼiltaktike, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jpastik?

¹⁸ Spatel xchiʼuk stsatsubtasel oʼontonal. Li Jeovae oy tajmek ta yoʼonton li «bochʼotic biqʼuit chacʼ sbaique» xchiʼuk «li bochʼotic abul sba chaʼyique» (Isaías 57:15). Xi chal akʼo jpastik li Vivliae: «Jech-o xapatbe aba avoʼontonik [...]  ta jujuntal [...], patbeik me yoʼonton li buchʼutik chat yoʼontonike» (1 Tesalonisenses 5:11, 14). Xuʼ me jchʼuntik ta melel ti lek chil skotol Jeova li kʼusi ta jpastik sventa ta jtsatsubtasbetik xchiʼuk ta jpatbetik yoʼonton li buchʼutik oy svokolike.

¹⁹ ¿Kʼusi xuʼ jpastik ta stojolal li yajtsʼaklom Kristo ti chibajem yoʼontone? Baʼyel, jchiʼintik ta loʼil jlikeluk sventa stsatsub-o. Akʼo mi muʼyuk chlaj-o li svokole, mu me chopoluk xkaʼi jbatik. Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti xkakʼbetik yil ti oy ta koʼontontike xchiʼuk ti ta jkʼan ta jkoltatike. Jech xtok, xuʼ jpastik orasion, kalbetik Jeova ti akʼo skolta sventa xakʼ venta ti kʼanbil yuʼun li Diose xchiʼuk ti kʼanbil yuʼun li yantike (Santiago 5:14, 15). Skʼan me xkakʼbetik xchʼun ti toj jtunel xchiʼuk ti kʼanbil yuʼun li tsobobbaile (1 Korintios 12:12-26). Ti kʼusi xuʼ xichʼ pasel xtoke jaʼ ti jkʼelbetik junuk loʼil ta Vivlia ti xvulesbat ta sjol ti kʼu to yepal kʼanbil yuʼun li Jeovae (Salmo 34:18; Mateo 10:29-31). Mi ta jchʼak jkʼakʼaltik sventa ta jtsatsubtasbetik yoʼonton ta junuk «lequil [kʼop]» ti chlokʼ ta koʼontontike, mas me kʼanbil xchiʼuk oy sbalil chaʼi sba (kʼelo Proverbios 12:25).

20, 21. ¿Kʼusi oxtos chkoltavan sventa xichʼ chʼamel lek li tojobtasele?

²⁰ Lekil tojobtaseletik. Ta skoj ti jpasmulilutike, ta jkʼantik tukʼibtasel bakʼintik. Jaʼ yuʼun xi chalbutik li Vivliae: «Aʼyo lec avaʼay li tojobtasele; ichʼo ta mucʼ li taqʼuiele, jech lec bij chabat  o» (Proverbios 19:20). Li ta tsobobbaile chakʼbutik mantal li moletike. Pe mu stukikuk noʼox xtojobik ta yakʼel mantal. Jech kʼuchaʼal li totil meʼiletike skʼan xchanubtas li yalab xnichʼnabike (Efesios 6:4). Li ermanaetik ti yijik xa ta mantale xuʼ jech spasik ta stojolal li ermanaetik ti mas to tsebike (Tito 2:3-5). Mi jkʼanoj li jchiʼiltaktike, jaʼ me tstij koʼontontik ta stojobtasel lek, pe mu me oy xa smul chaʼi sba kuʼuntik ti kʼu yelan chkalbetike. Tana un, jkʼeltik oxtos kʼusitik ti chkoltavan sventa lekuk xbat li tojobtasele: ti akʼo oyuk srasonal chichʼ akʼele, ti xlokʼuk ta oʼontonale, ti oyuk lek bu lokʼem tal li tojobtasele xchiʼuk ti oyuk lek smelolal chichʼ akʼele.

²¹ Li baʼyele, jaʼ ti akʼo oyuk srasonal chichʼ akʼele xchiʼuk ti xlokʼuk ta oʼontonale. ¿Kʼusi tskoltautik ta xchʼamel lek li tojobtasele? Ta melel, jaʼ ti jnaʼojtik ti oyutik ta yoʼonton li buchʼu chakʼbutik mantale, ti mu ta skʼakʼaluk yoʼonton o sventa slekilal stuke. Vaʼun chaʼa, jechuk me jpastik kʼalal ta jtojobtastik yantike. Li xchibale, jaʼ ti lokʼemuk ta Skʼop Diose (2 Timoteo 3:16). Mi ta jkʼelbetik junuk teksto o mi moʼoj, skʼan me te lokʼem tal ta Vivlia skotol li kʼusi chkaltike. Li moletik ta tsobobbaile tskʼelik ti mu me jaʼuk xalik li kʼusi tsnop stukike. Mi jaʼuk tstunesik tekstoetik sventa jaʼ lek xa chbat skʼoplal li kʼusi chal stukike. Li yoxibale, jaʼ ti oyuk lek smelolal chichʼ akʼel li tojobtasele. Mi ta slekil oʼontonal chichʼ akʼele xchiʼuk mi chichʼik ta mukʼ li sbalil jujun krixchanoe, mas onoʼox me kʼun ta chʼamel li tojobtasele (Kolosenses 4:6).

22. ¿Kʼu yelan skʼan jtunestik li jkʼopojeltike?

²² Ta melel, li jkʼopojeltike jaʼ jun matanal ti toj ep sbalil yakʼojbutik li Jeovae. Vaʼun, ta skoj ti jkʼanojtik ta sjunul koʼontontik li Jtotike, ta jkʼan lek ta jtunestik. Mu me jchʼay ta joltik ti xuʼ tstsatsubtasvan o chjipvan ta lum li jkʼopojeltike. Jaʼ yuʼun jech-o jtunestik kʼuchaʼal tskʼan li Jeovae: ‹Jtsatsubtas jbatik›. Vaʼun jaʼutik me jun bendision chaʼi li buchʼutik ta jpat jxokontike xchiʼuk xuʼ me te oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Diose.