1, 2. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti oyuk sjoko li jun krixchano ti chanav ta akʼobaltike, xchiʼuk kʼu yelan stsakoj sba xchiʼuk jol koʼontontik taje?

NOPO avaʼi ti yakal ta xanbal jun krixchanoe, vaʼun ch-och xa akʼobal. ¿Kʼusi skʼan oy yuʼun sventa chil sbe yoʼ mu spʼosi yok xchiʼuk ti mu syayijes sbae? Tsots skʼoplal ti oy junuk sjoko o afokador sventa chil-o sbee.

² Mi chʼabal sjokoe, mu xil sbe, xuʼ xyal ta lum xchiʼuk syayijes sba. Li jokoe chakʼ xojobal sventa chil sbe li krixchanoe xchiʼuk ti mu kʼusi spase. Veno, kʼalal la spasutik li Jeovae laj yakʼbutik jun alakʼ sba jmotontik ti ep kʼusitik jech xkoʼolaj kʼuchaʼal taje (Santiago 1:17). Jaʼ chkalbetik skʼoplal li jol koʼontontike. Chʼayemutik me ti chʼabaluk kuʼuntike. Kʼalal lek ta jtunestike, tskoltautik ta stabel sbelel o smelolal jkuxlejaltik xchiʼuk ti mu xijlokʼ li ta tukʼil bee. Jech kʼuchaʼal chkiltike, jaʼ jun matanal ti toj ep sbalile. Jech oxal chaʼa, toj jtunel ti jchantik kʼusi jaʼ li jol oʼontonale xchiʼuk ti kʼu yelan ch-abteje, vaʼun jkʼeltik li oxtos kʼusitik liʼe: 1) kʼu yelan ta jchanubtas li jol koʼontontike; 2) kʼu yuʼun skʼan xkichʼbetik ta venta li sjol yoʼonton yantike xchiʼuk 3) kʼusitik sbalil ta jtabetik ti lek-o jol koʼontontike.

3. ¿Kʼusi smelolal li jpʼel kʼop ta griego ti chichʼ jelubtasel kʼuchaʼal «ajol avoʼontonik» xie, xchiʼuk kʼuxi xuʼ xtojob ta stunesel li jun krixchanoe?

³ Li ta Vivliae, li jpʼel kʼop ta griego «ajol avoʼontonik» ti xie, jaʼ chakʼ ta aʼiel «li kʼusi komon xkojtikintike» o «li  kʼusi xkojtikin jtuktike». Jaʼ xkaltik, ti xuʼ xkojtikin jba jtuktike. Li Diose muʼyuk yan kuxlejal jech yakʼojbe sjol yoʼonton liʼ ta Balumile. Koliyal ti oy jol koʼontontike, xuʼ jkʼeltik kʼu yelan koʼontontik sventa jkʼeltik mi tukʼ li jtalelaltike. Li jol koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun testigo o jchapanvanej kuʼuntik ta sventa li kʼusi ta jpastike xchiʼuk ti kʼusi tstij koʼontontik ta spasele. Tsbeiltasutik kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike xchiʼuk chalbutik mi lek o mi chopol li be ti jnopojtik ta jtamtik batele. Mi lek bat ta nopel kuʼuntike, jaʼ me jmotontik ti jun koʼontontike, yan mi moʼoje, chakʼbutik kastigo ti xvulvun-o koʼontontike.

4, 5. 1) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti laj yichʼik akʼbel sjol yoʼontonik li Adan xchiʼuk Evae? 2) ¿Kʼusi kʼot ta pasel kʼalal muʼyuk la xchʼunbeik smantal Diose? 3) ¿Kʼusitik skʼelobiltak oy ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼop ta sventa krixchanoetik ti laj yaʼiik li kʼusi albatik yuʼun sjol yoʼontonike?

⁴ Li baʼyel vinik Adan xchiʼuk li baʼyel ants Evae, oy kʼusi akʼbatik ti kʼalal laj yichʼik pasele, jaʼ li jol oʼontonale. Vinaj ti oy sjol yoʼontonike, yuʼun kʼexavik kʼalal tsʼujik ta mulile (Génesis 3:7, 8). Kʼux ta alel, pe mu xa kʼusi stu-o ti chopol chaʼi sba li sjol yoʼontonike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun yalel muʼyuk la xchʼunbeik li smantal Diose. Tukʼil krixchanoetik toʼox, jech oxal chaʼa ti jech la stoy sbaik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti kʼatajik ta yajkontratake snaʼojik xa onoʼox lek li kʼusi la spasike. Jaʼ yuʼun, mu xa kʼusi stakʼ pasel.

⁵ Akʼo mi muʼyuk laj yaʼi sjol yoʼontonik li Adan xchiʼuk Evae, oy ep krixchanoetik ti chaʼi sjol yoʼontonik akʼo mi jpasmuliletik. June jaʼ li Jobe, ti xi laj yale: «Muʼyuc ta jquechan o yalel ti tucʼ coʼntone [...], mu xuʼ chiyalbun coʼnton ti mu jechuque» (Job 27:6). * Li Jobe baʼyel lek la xchikinta li  kʼusi ch-albat yuʼun sjol yoʼonton kʼalal oy kʼusi tsnop tspase. Jaʼ yuʼun, jun yoʼonton laj yal ti muʼyuk bu chloʼilaj li sjol yoʼonton ta skoj smule o ta skoj kʼexlale. Yan li ta stojolal Davide jelel, yuʼun loʼilaj li sjol yoʼontone. Li Vivliae chalbutik ti «lic loʼilajuc yoʼnton» kʼalal muʼyuk laj yichʼ ta mukʼ li Saule, li ajvalil ti la stʼuj Jeovae (1 Samuel 24:5). Ep koltaat ti jech xvulvun-o yoʼontone, yuʼun chanubtasat sventa x-ichʼvan mas ta mukʼ.

6. ¿Kʼusi chakʼ kiltik ti skotol krixchano yichʼoj smoton ti jaʼ li jol oʼontonale?

⁶ Lek jamal ta kʼelel ti maʼuk noʼox akʼbil sjol yoʼonton li yajtuneltak Jeovae. Jaʼ jech akʼbat stsʼiba yuʼun Dios li jtakbol Pabloe: «Li jyanlumetik ti chʼabal mantal yuʼunike stalel onoʼox ti tspasik li kʼusi chal mantale, manchuk mi chʼabal mantal yuʼunik, jaʼ mantal kʼotemik li stukike. Yuʼun jaʼ chakʼ ta ilel stukik ti te tsʼibabil ta yoʼontonik li kʼusi oy ta mantale, jech xtok chakʼik ta ilel ta sjol yoʼontonik, ta snopben noʼox stukik chaʼiik mi oy smulik o mi chʼabal» (Romanos 2:14, 15). Jech kʼuchaʼal chkiltike, oy bateltike li kʼusi chal sjol yoʼontonik epal krixchanoetike jaʼ chtijatik ta spasel jech kʼuchaʼal chal li beiltaseletik yuʼun Diose, manchuk mi mu xojtikinik jsetʼuk li smantaltak Jeovae.

7. ¿Kʼu yuʼun mu skotoluk velta tukʼ chbeiltasvan li jol koʼontontike?

⁷ Pe mu skotoluk velta tukʼ chbeiltasvan li jol oʼontonale. Sventa xkaʼibetik smelolal kʼu yuʼun jech taje, jvules ta joltik li lokʼolkʼop ti laj kaltik ta sventa li jokoe. Kʼalal yalem xa skʼakʼal li spilaile, mu xa stsan sventa chakʼ kil jbetik. Jaʼ yuʼun mu xa kʼusi xtun-o. Jaʼ jech chkʼot ta stojolal ek li jol koʼontontike, mi muʼyuk ta jchantik li Skʼop Diose, mu xa xkiltik li kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopole. Xchiʼuk mi chkakʼtik akʼo abtejuk ta stojolal li kʼusi jaʼ noʼox ta jkʼan jtuktike, muʼyuk onoʼox bu chakʼ kiltik xtok bu beal ti leke. Jech xtok, sventa lek chbeiltasvan li jol koʼontontike chtun kuʼuntik li koltael chakʼ chʼul espiritue. Jech kʼuchaʼal laj yal Pabloe:  «Jamal chalbun jol koʼonton ta sventa li chʼul espiritue» (Romanos 9:1). Pe ¿kʼuxi xuʼ jmoj ch-abtej kuʼuntik xchiʼuk xchʼul espiritu Jeova li jol koʼontontike? Jech kʼuchaʼal ta jkʼeltik batele, jaʼo kʼalal ta jchanubtastike.

8. 1) ¿Kʼu yelan xuʼ tsokes jol koʼontontik li kʼusi tskʼan koʼontontike, xchiʼuk kʼusi ti tsots skʼoplal skʼan xkaʼitik kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike? 2) ¿Kʼu yuʼun mu baluk noʼox ti chʼanxi li jol koʼontontik kʼalal oy kʼusi ta jpastike? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.)

⁸ ¿Kʼu yelan skʼan ta jtunes li jol koʼontontik kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike? Ep krixchanoetike chalik ti bal noʼox la mi chaʼiik li kʼusi chal yoʼontonike. Vaʼun xuʼ van xi chalike: «Muʼyuk kʼusi chal maʼ jol koʼonton mi ta jpase». Pe mu me jchʼay ta joltik ti tsots tajmek yip li kʼusi tskʼan koʼontontike, jech oxal xuʼ tsokes li jol koʼontontike. Jaʼ jech chal ta melel li Vivliae: «Li oʼntonale toj chopol, jaʼ noʼox ven jloʼlavanej ta scotol. ¿Me oy bochʼo xaʼibe smelol leʼe?» (Jeremías 17:9). Jech oxal chaʼa, li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼitike jaʼ ti jpastik li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae, maʼuk li kʼusitik tskʼan koʼontontike. *

9. ¿Kʼusi jaʼ li xiʼtael Diose, xchiʼuk kʼu yelan snitoj sba xchiʼuk li jol oʼontonale?

⁹ Kʼalal lek xchanubtasoj sjol yoʼonton li jun krixchanoe, maʼuk chakʼ xbeiltasat yuʼun li kʼusi tskʼan yoʼonton stuk mi oy kʼusi tsnop tspase. Jaʼ chakʼ akʼo xbeiltasat yuʼun li xiʼtael Diose, jaʼ xkaltik, ti ta xiʼ ta melel ta spasel kʼusi muʼyuk lek  ta xil li Jtotik ta vinajele. Jaʼ jech chakʼ ta ilel li kʼusi kʼot ta stojolal tukʼil Nehemiase. Ta skoj ti jaʼ ajvalil ta Jerusalene, xuʼ la suj jechuk ta stojel spatanik li buchʼutik tsventaine. Pe muʼyuk bu jech la spas. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ chalbe srasonal stuk: «[Jaʼ] ta sventa ti jnaʼ jxiʼta ti Diose» (Nehemías 5:15, Ch). Mu skʼan spas jsetʼuk li kʼusi ch-ilin-o yuʼun Jeova ti chilbajinbe li steklumale. Toj tsots skʼoplal ti jechuk jxiʼtatik eke, yuʼun jaʼ tstij koʼontontik ta skʼelel baʼyel kʼusi chal Vivlia kʼalal muʼyuk to jnopojtik kʼusi ta jpastike.

10, 11. ¿Kʼusi beiltaseletik ta Vivlia tskoltautik ta snopel mi chkuchʼtik li poxe, xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa tskoltautik Dios ta yakʼel ta jkuxlejaltik?

¹⁰ Kalbetik skʼoplal li yuchʼel poxe. Mi chijbat ta jun reunion sosiale, xuʼ van xi jakʼbe jbatike: «¿Mi ta van xkuchʼ, o mi moʼoj?». Sventa lek chkʼot ta nopel kuʼuntike, baʼyel skʼan ta jchanubtas jol koʼontontik kʼalal ta jkʼeltik lek li beiltaseletik ta Vivliae. Li Vivliae chal ti muʼyuk bu chopol kʼalal oy noʼox spʼisol chichʼ uchʼel li poxe. Yuʼun li Vivliae tskʼupil kʼopta Jeova ta skoj ti yakʼojbutik li vinoe (Salmo 104:14, 15). Akʼo mi jech, jamal chal ti chopol kʼalal ep xa chbat ta uchʼele xchiʼuk kʼalal chichʼ pasel chʼayob oʼontonal ti mu xa noʼox xichʼ smelolik ta spasel kʼusitik chopole (Lukas 21:34; Romanos 13:13). Maʼuk noʼox taje, yuʼun te jmoj chichʼ albel skʼoplal xchiʼuk yan tsatsal muliletik, jech kʼuchaʼal li mulivajele (1 Korintios 6:9, 10). *

¹¹ Li beiltaseletik ta Vivlia kʼuchaʼal taje tslekubtas xchiʼuk chchanubtas li jol koʼontontike. Jaʼ yuʼun, kʼalal chkichʼtik ikʼel ta jun reunion sosial ti bu chichʼ akʼel poxe, skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼu van yelan ch-echʼ li kʼine? ¿Mi xuʼ van tsok li kʼine xchiʼuk ti mu xa noʼox xichʼ smelolike? ¿Kʼusi xuʼ xkal li ta jtojolale? ¿Mi oy tajmek ta koʼonton chkuchʼ? ¿Mi sventainojun li poxe? ¿Mi chtun kuʼun sventa lek chkaʼi  jba xchiʼuk sventa jpas li kʼusi tskʼan koʼontone? ¿Mi x-al van kuʼun ti xuʼ xa noʼoxe?». Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li beiltaseletik ta Vivlia o ta jchantik junuk sjakʼobil sventa jnaʼtik kʼu yelan xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltike, jaʼ lek ti jkʼopontik Jeovae (kʼelo Salmo 139:23, 24). Jaʼ jech chkalbetik ti akʼo sbeiltasutik ta xchʼul espiritue xchiʼuk ta jchanubtas jol koʼontontik sventa chakʼ sba ta tukʼibtasel yuʼun li beiltaseletik chakʼ Diose. Pe kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike, oy to kʼusi yan skʼan xkichʼtik ta venta.

12, 13. ¿Kʼu yuʼun jelel sjol yoʼontonik li yajtsʼaklomtak Kristoe, xchiʼuk kʼu yelan skʼan xkiltik taje?

¹² Bakʼintike xuʼ van toj labal chkiltik ti jelel tajmek li jol koʼontontike manchuk mi jmoj jtsobobbailtik. Mu labaluk ti oy mu lekuk chilbe stalelal junuk ermano li jun yajtsʼaklom Kristoe, pe ti lek noʼox van chil li yan yajtsʼaklom Kristoe. Kalbetik to skʼoplal xtok li yuchʼel poxe, jlome lek chaʼiik ti chchʼay jutuk yoʼonton xchiʼuk yamigotakike xchiʼuk ti chuchʼik uni jpʼisuke, pe oy jlom xtoke toj chopol chilik. ¿Kʼu yuʼun ti jelel tajmek tsnopike xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal skʼan xkichʼtik ta venta kʼalal oy kʼusi ta jpastike?

¹³ Oy ep srasonal ti jelelutike. June jaʼ ti kʼu yelan jkuxlejaltik lijchʼi tale. Jech oxal chaʼa, oy yajtsʼaklomtak Kristo ti chvul ta sjolik ti kʼunik toʼoxe xchiʼuk ti oy jayibuk velta laj to yuchʼike (1 Reyes 8:38, 39). Jnoptik ta stojolal jun ermano ti vokol kom yuʼun li poxe xchiʼuk ti jaʼ ta skoj ti muʼyuk lek chaʼi chloʼilaj ta sventa taje. Mi chkalbetik akʼo yuchʼ jpʼisuke, li sjol yoʼontone xuʼ van ch-albat ti akʼo pʼijuke xchiʼuk ti akʼo mu xchʼame. ¿Mi chij-ilin-o van? ¿Mi ta van xkalilanbetik ti akʼo xchʼame? Moʼoj ta melel. Ta skoj ti jkʼanojtik li kermanotike, chkichʼtik ta mukʼ li kʼusi tsnopike, akʼo mi yalojbutik xaʼox srasonal o mi muʼyuk.

14, 15. ¿Kʼusi kʼop lik ta baʼyel siglo ta skoj ti jelajtik li jol oʼontonale, xchiʼuk kʼusi xchapanobil laj yakʼ li Pabloe?

 ¹⁴ Li ta baʼyel sigloe, li jtakbol Pabloe laj yil ti jelajtik tajmek sjol yoʼonton li ermanoetik ta tsobobbailetike. Jech kʼuchaʼal jlom yajtsʼaklomtak Kristoe mu skʼan slajesik jlom veʼliletik ti akʼbil xaʼox ta diosetike xchiʼuk ti chichʼ chonel ta chʼivit ta tsʼakale (1 Korintios 10:25). Pe li Pabloe muʼyuk bu chopol chil ti chichʼ lajesele. Muʼyuk sbalil chil li kʼusitik kuybilik ta diose, yuʼun maʼuk onoʼox yuʼunik li veʼliletik taje. Moʼoj, jaʼ yuʼun li Jeovae, yuʼun jaʼ la spasanan. Pe li Pabloe snaʼoj onoʼox ti mu skotoluk jech tsnopike. Li jlome laj yichʼik toʼox ta mukʼ kʼusitik kuybilik ta dios kʼalal maʼuk toʼox jchʼunolajeletike, jaʼ yuʼun toj ibal sba chilik skotol li kʼusitik te snitoj sba xchiʼuk li yichʼel ta mukʼ kʼusitike. ¿Kʼuxi chchapaj taje?

¹⁵ Xi laj yal li Pabloe: «Li voʼotik ti tsotsutike, skʼan me jtsʼikbetik li buchʼutik kʼunik ti muʼyuk bu tsotsike, mu me jaʼuk jpastik li kʼusi lek chkaʼi jtuktike. Yuʼun maʼuk la spas Kristo ek li kʼusi lek chaʼi stuke» (Romanos 15:1, 3). Taje jaʼ skʼan xal ti jaʼuk baʼyel xkakʼ ta koʼontontik spasel li kʼusi lek chil yantike, jech kʼuchaʼal la spas Jesuse. Ta yan loʼil ti snitoj sba skʼoplal xchiʼuk liʼe, li Pabloe jpʼel laj yal ti jaʼ la lek ti mu stiʼ bekʼet mi jaʼ tspʼosi-o yok junuk chij ti toj ep sbalile, yuʼun jaʼ laj yakʼ-o xkuxlejal ta stojolalik li Kristoe (kʼelo 1 Korintios 8:13; 10:23, 24, 31-33).

16. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jlabantik li buchʼutik tspasik kʼusitik ti mu xakʼ jech jpas li jol koʼontontike?

¹⁶ Pe mi oy kʼusi tspasik li yajtsʼaklomtak Kristo ti mu van xakʼ jech jpas jol koʼontontike, mu me jlabantik li ermanoe, mu me xkakʼtik ta aʼyel ti jaʼ xa ta jkʼantik ti koʼol xa tsnop skotol krixchano kʼuchaʼal ta jnoptike (kʼelo Romanos 14:10). Ta melel, li jol koʼontontike jaʼ sventa ta jkʼel kʼu kelantik, maʼuk sventa ta jchapantik-o li yantike. Mu me jchʼay ta joltik ti xi laj yal Jesuse: «Mu xa xatikʼik mulil sventa mu xavichʼ tikʼbel amulik ek» (Mateo 7:1). Mi junuk buchʼu ta tsobobbail  xuʼ slikes kʼop ta sventa kʼusitik ch-akʼbat spas yuʼun sjol yoʼonton li jun ermano o ermanae. Li kʼusi ta jkʼantike jaʼ ti komon jchʼies jbatik ta mantale, ti jkʼanuk-o jbatike xchiʼuk ti jmojuk oyutike, maʼuk ti jyales jbatik ta lume (Romanos 14:19).

17. ¿Kʼusi kʼotem ta pasel ta stojolal sjol yoʼonton epal krixchanoetik?

¹⁷ Li jtakbol Pedroe xi laj yalbe li yajtsʼaklomtak Kristoe: «Lekuk-o me ajol avoʼontonik» (1 Pedro 3:16). Jutuk mu skotoluk li krixchanoetike muʼyuk staojik li bendision ti sakuk sjol yoʼontonik ta sat Jeovae. Jech kʼuchaʼal laj yal Pabloe, «alubem [li] sjol yoʼontonike, ti xkoʼolaj kʼuchaʼal chikʼbil ta kʼakʼal takʼine» (1 Timoteo 4:2). Kʼalal chichʼ akʼbel smarkail  li vakaxetike, tsoj ta kʼokʼ li stakʼinale, vaʼun chkʼakʼ li snukulile xchiʼuk chamem chkom li bu chkʼakʼe. Jaʼ jech ek, oy ep krixchanoetik ti chamem li sjol yoʼontonike. Mu kʼusi kʼux chaʼiik. Jaʼ yuʼun, muʼyuk kʼusi chal kʼalal oy kʼusi chopol tspasik jujun veltae; muʼyuk kʼusi ch-albatik, muʼyuk kʼusi chopol chaʼiik, muʼyuk smul chaʼi sbaik xchiʼuk mi jaʼuk chkʼexavik. Li krixchanoetik taje mu xa snaʼik kʼusi jaʼ li mulile xchiʼuk mi jaʼuk xa noʼox bu chakʼik ta mukʼ jsetʼuk.

18, 19. 1) ¿Kʼuxi xuʼ xtun kuʼuntik ti oy jmul chkaʼi jbatike xchiʼuk ti chijkʼexavutike? 2) ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi te noʼox xvulvun-o jol koʼontontik akʼo mi jsutesoj xa koʼontontike?

¹⁸ Kʼalal chopol chaʼi sba jol koʼontontike, jaʼ yakal chalbutik ti yuʼun oy kʼusi chopol la jpastike. Mi ta jchʼunbetik li kʼusi chale xchiʼuk mi ta jsutes koʼontontike, ta me jtatik perton, akʼo mi toj tsots li jmultike. Jaʼ jech kʼot ta stojolal  li ajvalil Davide. La spas tsatsal muliletik, pe pasbat perton yuʼun li Diose yuʼun ta sjunul yoʼonton la sutes yoʼonton. Jech, la spʼaj li kʼusitik chopol la spase xchiʼuk laj yakʼ ta yoʼonton ti muʼyuk xa chikta xchʼunbel smantal Diose, jaʼ yuʼun laj yil ta xkuxlejal stuk ti Jeovae «ta [x]chʼay ti mulil coloʼile» (Salmo 51:1-19; 86:5, Ch). Pe bakʼintike, mu noʼox x-echʼ li vul oʼontonale xchiʼuk li kʼexlal ta skoj li mulile, akʼo mi jsutesoj xa koʼontontik xchiʼuk pasbilutik xa perton. ¿Kʼusi skʼan jpastik kʼalal jeche?

¹⁹ Kʼalal jsutesoj xa koʼontontike, muʼyuk xa kʼusi stu ti te xvulvun-o jol koʼontontik ta skoj li jmultike. Pe mi te xvulvun-o li koʼontontike, skʼan xkakʼbetik xchʼun ti jaʼ mas mukʼ li Jeovae, ti jaʼ xkom to li kʼusi chkaʼitike. Jaʼ me yorail chkakʼ ta jkuxlejaltik jun tojobtasel ti xuʼ van kalojbetik yantike: «Skʼan xavules ta ajol ti skʼanojot li Jeovae xchiʼuk ti xachʼun ti spasojbot xa pertone» (kʼelo 1 Juan 3:19, 20). Kʼalal sakubem xaʼox li jol koʼontontike, xkuxet, sikiket noʼox koʼontontik xchiʼuk xijmuyubaj noʼox ti muʼyuk bu jech xaʼi-o li krixchanoetike. Epal krixchanoetik ti jech tsots smul la spasike yiloj xa ta xkuxlejalik li kuxetel oʼontonal taje, vaʼun sak sjol yoʼonton chtunik ta stojolal Jeova li avie (1 Korintios 6:11).

20, 21. 1) ¿Kʼusi stu li livro liʼe? 2) Li Jeovae kolemutik tajmek yuʼun, ¿kʼu yelan skʼan jtunestik taje?

²⁰ Li kʼusi stu li livro liʼe jaʼ ti tskoltautik ta stael li muyubajel taje xchiʼuk ti lekuk-o jol koʼontontik kʼalal yakal chkakʼbetik yipal ta stsalel li slumal Satanas li ta slajebal kʼakʼal liʼe. Ta melel, muʼyuk onoʼox bu te smakoj skotol li mantaletik xchiʼuk li beiltaseletik ta Vivlia ti chkakʼ ta jkuxlejaltik skotol kʼakʼale. Jech xtok, kʼalal chalbe skʼoplal kʼusitik ta sventa li jol koʼontontike, mi jaʼuk bu xcholet xa mantal chalbutik ti kʼusi skʼan jpastik ta jujutose. Moʼoj, li livro liʼe chchanubtasutik kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik jujun kʼakʼal li Skʼop Diose, vaʼun tskoltautik ta xchanubtasel xchiʼuk ta slekubtasel li jol koʼontontike. Mu me jchʼay ta joltik, li Mantaletik la  stsʼiba Moisese toj tsots skʼoplal laj yil ti xichʼ chʼunele, pe «li smantal Kristoe» jaʼ mas tsots skʼoplal chil ti jtunes li jol koʼontontike xchiʼuk ti akʼo stukʼibtasutik batel li beiltaseletik ta Vivliae (Galatas 6:2). Ta melel, kolemutik tajmek yuʼun li Jeovae. Pe taje maʼuk ta jtunestik sventa ta ‹jpoj-o jbatik ti xuʼ xa jpastik li kʼusi chopole›, moʼoj, li Vivliae chalbutik ti akʼo jtunestik sventa li kʼusi mas leke: ti kakʼbetik yil kʼu to yepal jkʼanojtik li Jeovae (1 Pedro 2:16).

²¹ Kʼalal lik avojtikin li Jeovae, lik xanavan li ta sbelel kuxlejale. Sventa te chaxanav-oe, tsots skʼoplal ti xakʼan koltael ta orasion sventa xavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae, vaʼun jechuk me xlik apas li kʼusi laj avale. Jaʼ jech chpʼijub anopben sventa ‹lek achanubtasoj kʼalal chatunese› (Evreos 5:14). Kʼalal lek xa chanubtasbil ta beiltaseletik yuʼun Vivlia li ajol avoʼontone, toj jtunel me chkʼot avuʼun. Jech kʼuchaʼal chakʼbe lek yil sbe jun jxanvil krixchano li jokoe, li ajol avoʼontone tsbeiltasot xchiʼuk tskoltaot sventa jaʼuk xanop chapas li kʼusi lek chil Jtotik ta vinajele. Ta melel, jaʼ tskoltaot xtok sventa teuk oyan-o li ta kʼanelal yuʼun Diose.