1, 2. Albo junuk skoʼoltasobil ti kʼu yuʼun lek chil Jeova ti chkakʼbetik yipal sventa sakuk jtalelaltike.

JUN kʼox kerem xchiʼuk smeʼ chlokʼik xa batel ta tienda. Pe ta anil noʼox paj xchiʼuk toj xiʼel to kʼot. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun muʼyuk laj yakʼ venta ti laj yichʼ batel jun ixtolale. Snopoj xaʼox chalbe smeʼ ti akʼo xmanbate, pe chʼay ta sjol. Laj yat yoʼonton, vaʼun och ta okʼel. Li smeʼe la xchʼanubtas xchiʼuk sutik batel li ta tiendae. Jaʼ yuʼun li meʼile xmuyubaj tajmek xchiʼuk jun yoʼonton ta skoj ti la sutes ixtolal xchiʼuk la skʼan perton li yole.

² Kʼalal chilik ti tukʼ kʼusi chlik spas yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike xmuyubajik tajmek. Mas to me xmuyubaj li Jtotik ta vinajele, yuʼun jaʼ jun ‹Dios ti melel snaʼ xkʼopoje› (Salmo 31:5, Ch). Li Jeovae toj lek chil ti chkakʼbetik yipal ti sakuk jtalelaltike , ti jaʼ te chvinaj ti chijchʼi batel ta mantale. Ta skoj ti ta jkʼan xmuyubaj kuʼuntike xchiʼuk ti teuk oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Diose, ta jkʼan jech ta jpastik kʼuchaʼal xi laj yal Pabloe: «Oy ta koʼontonkutik ti sakuk jtalelalkutik ta skotol li kʼusitike» (Evreos 13:18). Baʼyel ta jchantik chantos kʼusitik ti muʼyuk onoʼox bu kʼun ta pasele, vaʼun ta tsʼakale ta jkʼelbetik li sbaliltak ta jtatik kʼalal sak jtalelaltike.

3-5. 1) ¿Kʼu yelan tspʼijubtasutik Vivlia ta sventa ti toj xibal sba ti ta jloʼla jba jtuktike? 2) ¿Kʼusi tskoltautik ta skʼelel li kʼusi oy ta jol xchiʼuk ta koʼontontike?

³ Baʼyel, skʼan jchantik ti akʼo mu jloʼla jba jtuktike. Ta skoj  ti jmulavil krixchanoutike, toj kʼun xuʼ jloʼla jbatik. Jaʼ jech kʼot ta stojolalik li yajtsʼaklomtak Kristo ta Laodiseae. Li Jesuse laj yal ti akʼo mi chalik ti jkʼulejik lae, toj abol sbaik, yuʼun ‹povreik, maʼsatik xchiʼuk tʼanalik› ta mantal (Apokalipsis 3:17). Maʼuk noʼox kʼux ta alel ti kʼu yelan oyike, yuʼun xibal sba xtok, yuʼun ti kʼusi mas to tsotse jaʼ ti smutsʼoj satik ta sventa li kʼusi melele.

⁴ Jaʼ jech pʼijubtasvan ek li Santiagoe: «Mi oy junuk vinik tsnop ti chichʼ ta mukʼ Dios, pe mi mu snaʼ spajesel li yokʼe, yakal tsloʼla yoʼonton stuk xchiʼuk chʼabal sbalil ti jech chichʼ ta mukʼ Diose» (Santiago 1:26). Mi ta jnoptik ti lek chil Jeova ti kʼu yelan chijtun ta stojolal akʼo mi chopol ta jtunes li kokʼtike, yakal me ta jloʼla jba jtuktik. Muʼyuk sbalil li ichʼel ta mukʼ chkakʼbetike. Mu kʼusi stu-o. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu jechuk xkʼot ta pasel kuʼuntik?

⁵ Li ta versikulo 23 kʼalal ta 25, li Santiagoe chalbe skʼoplal li stukʼil mantal Dios ta Vivliae xchiʼuk tskoʼoltas ta jun nen ti chalbutik akʼo te jkʼel jbatik sventa jtukʼibtas jbatike (kʼelo Santiago 1:23-25). Jech, li Skʼop Diose jaʼ ti kʼusi tskoltautik sventa mu jloʼla jba jtuktike xchiʼuk ti xkiltik bu to skʼan xijtukʼib batele (Lamentaciones 3:40; Hageo 1:5). Jech xtok, skʼan xkalbetik Jeova ti akʼo skʼel li kʼusi oy ta jol xchiʼuk ta koʼontontike, ti akʼo skoltautik ta skʼelel li kʼusitik tsots skʼoplal skʼan jtukʼibtastike xchiʼuk ti xakʼ kiptik sventa jtukʼibtastike (Salmo 139:23, 24). Xuʼ van mu xkakʼtik venta ti yakal ta jloʼla jba jtuktik ta mukule. Pe skʼan mu xchʼay ta joltik kʼu yelan chil li Jtotik ta vinajele. Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 3:32, li buchʼu chloʼlavane «toj chopol chil li [Jeovae]; yan li bochʼotic tucʼ yoʼntonique lec coʼol yoʼntonic xchiʼuc». Ta melel, li Diose tskoltautik sventa jechuk xkil jbatik jech kʼuchaʼal chilutike xchiʼuk ta jkʼan ta jpastik li kʼusi tskʼan yoʼontone. Vaʼun xuʼ jech xkaltik kʼuchaʼal xi laj yal li Pabloe: «Oy ta koʼontonkutik ti sakuk jtalelalkutik ta skotol li kʼusitike». Veno, skʼan ta sjunul koʼontontik xkakʼbetik yipal ta spasel taje, manchuk mi mu spas kuʼuntik skotol jech tajmek kʼuchaʼal tskʼan li Diose.

6. ¿Kʼu yuʼun melel kʼusi skʼan xalbe sbaik li buchʼutik nupultsʼakalike, xchiʼuk kʼusitik xibalik sba ti skʼan mu spasike?

⁶ Jech noxtok, ti sakuk jtalelaltike skʼan xvinaj ta kutsʼ kalaltik. Li buchʼutik nupultsʼakalike skʼan jamal xkʼopojik xchiʼuk meleluk li kʼusi chalbe sbaike. Mu me sloʼlabeik yoʼonton li buchʼu maʼuk snup xchiʼilike, mu me skʼoponik yan krixchano ta nakʼal ta Internet o ti tskʼelik jtosuk pornografiae, yuʼun xuʼ sok-o li snupunelike. Kʼux ta alel, pe jlom yajtsʼaklomtak Kristoe jech ta nakʼal spasojik ta stojolal li snup xchiʼilike. ¡Solel muʼyuk xa sak li stalelalike! Mu me jmukulsati jnup jchiʼiltik. Moʼoj, jaʼ lek jchanbetik li ajvalil David ti xi laj yale: «Muʼyuc bu la jchiʼin li jʼepalcʼopetique; muʼyuc bu la jpas ta coʼol coʼnton jchiʼuc li jloʼlavanejetique» (Salmo 26:4).

7, 8. ¿Kʼusitik loʼilal ta Vivlia xuʼ jtunestik yoʼ xkakʼbetik xchan kalab jnichʼnabtik ti ep sbalil ti sakuk jtalelaltike?

⁷ Li totil meʼiletike skʼan xakʼbeik xchan yalab xnichʼnabik ti ep sbalil ti sakuk stalelalike. Jaʼ yuʼun skʼan stunesik li Vivliae. Yuʼun li Skʼop Diose yichʼoj tal loʼiletik ti chakʼ ta ilel li kʼusitik mu stakʼ pasele. Kalbetik skʼoplal li Acane, ti elkʼaj xchiʼuk ti la smuke; o li sloʼilal Giezi ti la sjut kʼop o la snop kʼop sventa tsta skʼulejale xchiʼuk li sloʼilal Judase, ti maʼuk noʼox laj yelkʼan takʼine, yuʼun toj chopol xa noʼox loʼlavan  sventa xichʼ ilbajinel li Jesuse (Josué 6:17-19; 7:11-25; 2 Reyes 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6).

⁸ Pe yichʼoj tal loʼiletik xtok ti lek kʼusi ta jchantik yuʼune. Jech kʼuchaʼal li sloʼilal Jakobe, yuʼun li stuke laj yalbe xnichʼnab ti akʼo sutesik li takʼin ti te tikʼil tal ta xkoxtalik ti mu snaʼik kʼu yuʼun ti te tikʼil sut tale. O li sloʼilal Jefte xchiʼuk stsebe. Li stsebe la spas li kʼusi laj xaʼox yalbe Dios li Jeftee, akʼo mi vokol chaʼi ta spasel. O li sloʼilal Jesus ti tsots yoʼonton xchiʼuk ti jamal laj yakʼ sba ta ojtikinel akʼo mi ilinemik ta jyalel li krixchanoetike. Kʼalal jech la spase, laj yakʼ ta ilel ti jaʼ mas oy ta yoʼonton ti xkʼotuk ta pasel li albil kʼop ta Vivliae xchiʼuk ti mu kʼusi spasbatik li yamigotake (Génesis 43:12; Jueces 11:30-40; Juan 18:3-11). Taje jaʼ noʼox junchibuk skʼelobil li epal loʼiletik yichʼoj tal Vivlia ti xuʼ jtunestik sventa jchanubtas kalab jnichʼnabtik ta skʼanel xchiʼuk ti oyuk sbalil xilik ti sakuk jtalelaltike.

9. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal lekuk jtalelaltik xilik li kalab jnichʼnabtike, xchiʼuk kʼusi skʼan mu jpastik?

⁹ Pe maʼuk noʼox ta ketik ti chijchanubtasvane. Skʼan xkakʼtik ta ilel ta jkuxlejaltik. Jaʼ yuʼun xi la sjakʼ li jtakbol Pabloe: «Voʼot ti chachanubtas li yantike, ¿mi chachanubtas aba atuk? Voʼot ti xi chachol mantale: ‹Mu me xa-elkʼaj›, ¿mi cha-elkʼaj?» (Romanos 2:21). Oy totil meʼiletike jaʼ noʼox chalik ti skʼan sakuk stalelal li yalab xnichʼnabike, yuʼun bateltike jamal xvinaj ti muʼyuk sak stalelalik stukike. Xuʼ van mu jamaluk xalik skotol li kʼusi melele o chichʼik komel li kʼusitik maʼuk yuʼunike. Vaʼun xi tspoj sbaike: «Maʼuk batsʼi jutbil kʼop, muʼyuk buchʼu chil svokol ta skoj» o «Snaʼojik xa onoʼox ti oy buchʼu jech chichʼ batel eke». Pe kʼalal jech tspasike, mu xa snaʼik ti kʼusi lek o ti kʼusi chopol li yalab xnichʼnabike. Yuʼun kʼalal ta jtsaktik li kʼusi maʼuk kuʼuntike, yakal xa me chij-elkʼaj, akʼo mi jutuk stojol li kʼusi chichʼ tsakele. Jech xtok, kʼalal mu jamaluk jnaʼ xijkʼopoje, yakal xa me ta jutik kʼop, kʼusiuk noʼox loʼilal ti chichʼ alele xchiʼuk manchuk mi tsots o mi  muʼyuk tsots li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun li jut kʼope (kʼelo Lukas 16:10). * Jech xtok, li ololetike chakʼik me venta mi chopol jtalelaltike xchiʼuk toj ep tsokesatik (Efesios 6:4). Yan mi chakʼbeik yipal sventa lek chakʼik ta ilel stalelalik li totil meʼiletike, xuʼ van jech-o tskʼupil kʼoptaik Jeova ta syijilik li alab nichʼnabiletik li ta chopol balumile (Proverbios 22:6).

10. Sventa sakuk jtalelaltike, ¿kʼuxi skʼan jchabi jbatik ta sventa li kʼusi ta jloʼiltatik xchiʼuk kermanotaktike?

¹⁰ Oy ep kʼutik yelan xuʼ sakuk jtalelaltik ek ta stojolal li kermanotaktike. Laj xa kiltik ta kapitulo 12 ti skʼan jnoptik lek li kʼusi chkalbe jbatike, yuʼun xuʼ xlik jloʼiltatik li yantike, pe li kʼusi mas to chopole jaʼ ti xuʼ xlik jchopol kʼoptatike. Mi ta jchaʼaltik loʼiletik ti mu jnaʼtik mi melele, xuʼ van yakal ta jpukbetik skʼoplal li kʼusi maʼuk melele, manchuk mi mu jechuk ta koʼontontik spasel. Ta melel, jaʼ lek ti baʼyuk jnoptik lek li kʼusi chkaltike (Proverbios 10:19). Jaʼ jech skʼan jpastik xtok manchuk mi lek jnaʼojtik ti melel li kʼusi chkaltike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xuʼ van yakal ta jtikʼ jbatik ta xkuxlejal li yantike o jaʼ svinajeb ti chʼabal slekil koʼontontike  (1 Tesalonisenses 4:11). Xuʼ jamal xkaltik li kʼusitike, pe maʼuk me smelolal ti kʼuxik xa xijkʼopoje; yuʼun xuʼ onoʼox oy smuil xchiʼuk slekil li kʼusi chkaltike (kʼelo Kolosenses 4:6).

11, 12. 1) ¿Kʼu yelan mas to chakʼ sbaik ta vokol jlom yajtsʼaklomtak Kristo kʼalal tspasik tsatsal mulile? 2) ¿Kʼusitik loʼlael ta sventa tsatsal mulil tspuk batel li Satanase, xchiʼuk kʼuxi tstsal kuʼuntik? 3) Alo kaʼitik kʼu yelan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti sak jtalelaltik ta stojolal li s-organisasion Jeovae.

¹¹ Mas to tsots skʼoplal ti jamaluk xijkʼopoj ta stojolal li moletik ta tsobobbaile. Mi oy buchʼu tsmuk stsatsal mule —ti tsjutilan kʼop kʼalal chichʼ jakʼbel ta sventa taje—, li kʼusi noʼox tstae jaʼ ti mas chakʼ sba ta vokole. Maʼuk noʼox taje, yuʼun xuʼ van chaʼtos ti kʼu yelan xkuxlejale, chal ti chtun ta stojolal Jeovae, pe jech noxtok yakal tspas smul. Ta melel, naka jutkʼop tspas li krixchano taje (Salmo 12:2). Yan ti kʼusi muʼyuk lek xtoke jaʼ ti muʼyuk chalbe skotol li moletike, ti muʼyuk chal li kʼusi jsetʼjuteb ti tsotsik skʼoplale (Echos 5:1-11). Ep ta veltae, li buchʼutik jech tspasike yakʼoj sbaik ta loʼlael yuʼun Satanas (kʼelo li rekuadro « Loʼlaeletik ti chlik talel ta stojolal Diablo ta sventa li tsatsal muliletike»).

¹² Jech noxtok, skʼan sakuk jtalelaltik ta stojolal s-organisasion Jeova kʼalal ta jnojestik jlikuk vun o kʼalal chkakʼ j-informetike. ¿Kʼu yelan? Jech kʼuchaʼal liʼe, skʼan meleluk kʼusi jtsʼibatik li ta j-informetike o ti meleluk xkaltik mi iputike —o yan kʼusitik ta sventa jkuxlejaltik— kʼalal ta jnojestik jlikuk solisitud sventa jtosuk matanal abtelal li ta slumal Diose (kʼelo Proverbios 6:16-19).

13. ¿Kʼu yelan chkakʼtik ta ilel ti sak jtalelaltik kʼalal chij-abtejutik xchiʼuk junuk ermanoe o kʼalal oy kʼusi ta jchonbe o ta jmanbe jbatike?

¹³ Jech noxtok, skʼan sakuk jtalelaltik kʼalal chij-abtejutik xchiʼuk junuk ermanoe o kʼalal oy kʼusi ta jchonbe o ta jmanbe jbatike. Ta melel, muʼyuk bu chkalbetik skʼoplal kʼalal te oyutik ta Salon sventa Tsobobbaile xchiʼuk li ta cholmantale. Mi chkakʼbetik yabtel junuk kermanotike, skʼan me ta yorail  noʼox xchiʼuk ti lek tsʼakal xkakʼbetik stojol jech kʼuchaʼal laj kalbetike xchiʼuk ti xkakʼbetik li kʼusi chal ajvalil ti akʼo yichʼ akʼbel li j-abteletike (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4). Mi voʼotik jaʼ yaj-abtelutik junuk ermanoe, skʼan me lek tsʼakal jpastik li kabteltike (2 Tesalonisenses 3:10). Mu me jmalatik ti toj ichʼbilutik xa ta mukʼ ta jkʼantik ta skoj ti jmoj xchʼunel koʼontontike, ti jaʼ xa chakʼ jderechotik yaʼeluk sventa oy xa kʼusitik ta jkʼantike xchiʼuk ti mas xij-akʼbat xokol kʼakʼale, ti jaʼ muʼyuk li yantik j-abteletike (Efesios 6:5-8).

14. ¿Kʼusi skʼan jpastik kʼalal ta jpastik jun trato xchiʼuk junuk ermanoe, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁴ ¿A ti mi jaʼ skʼoplal chʼom takʼin o ti koʼol ta jtsob jtakʼintik sventa jmoj xij-abteje? Li Vivliae chakʼbutik jun beiltasel ti toj jtunele: jaʼ mas lek ti skotol jpasbetik svunale. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal la sman jsep osil li Jeremiase, la spasbe svunal ti te skʼeloj testigoetike xchiʼuk la spasbe skopiail, vaʼun laj yakʼ lek ta kʼejel (Jeremías 32:9-12; kʼelo xtok Génesis 23:16-20). Ti ta jtsʼibatik ta vun, ti oyuk testigoetik xchiʼuk ti chichʼ pasel firmar li tratoetik ta takʼine, maʼuk skʼan xal ti mu jchʼunbetik skʼop li ermanoe, moʼoj, yuʼun lek pʼij maʼ jech ta jpastike sventa mu xlik vulbail, loʼlael xchiʼuk saʼ kʼop. Mi la jpas jtratotik xchiʼuk junuk ermanoe, jvules me ta joltik ti mu ta skojuk takʼin jtikʼtik ta vokol li tsobobbaile xchiʼuk ti jun yoʼontone (1 Korintios 6:1-8). *

15. ¿Kʼusi tsnop Jeova ti chloʼlavanik kʼalal tspas stratoike, xchiʼuk kʼusi ta jpastik li yajtsʼaklomutik Kristoe?

¹⁵ Li yajtsʼaklomutik Kristoe skʼan chʼabaluk jchopoliltik ta stojolal ek li buchʼutik maʼuk kermanotaktike. Jech oy ta koʼontontik kʼuchaʼal xi laj yal li Pabloe: «Oy ta koʼontonkutik ti sakuk jtalelalkutik ta skotol li kʼusitike» (Evreos 13:18). Buchʼuuk  noʼox ti ta jpas jtratotik xchiʼuke, li Jpasvaneje toj tsots skʼoplal chil ti lekuk xbat kuʼuntik ta spasele. Jech kʼuchaʼal li ta slivroal Proverbiose chal ep ta velta ti mu xtun ti chʼabal tsʼakal ta jpʼistik li kʼusitike (Proverbios 11:1; 20:10, 23). Li spʼisobil kʼusitik ta voʼnee laj yichʼ tunesel sventa chichʼ manel o sventa chichʼ chonel kʼusitik, sventa chichʼ pʼisel li oroe xchiʼuk li platae, ti jaʼ tstojik-o li kʼusi tsmanike. Epal jpʼolmajeletik ta voʼnee, chib spʼisobil tstunesik sventa tsloʼlaik krixchanoetik kʼalal chchonolajike. * Pe li Jeovae toj ibal sba chil ti vaʼ yelan chloʼlavanike. Mi ta jkʼan teuk oyutik-o li ta kʼanelal yuʼune, skʼan me mu jechuk xijloʼlavan.

16, 17. ¿Kʼu yelan chloʼlavan li krixchanoetike, xchiʼuk kʼusi jpʼel-o ta koʼontontik ta jpastik li yajtsʼaklomutik Kristoe?

¹⁶ Li yajtsʼaklomutik Kristoe nopolik noʼox ta jnuptantik lajtsael sventa chijloʼlavan ek. Pe mu labaluk maʼ taje, yuʼun li balumil ti oy ta skʼob Satanase pʼolem tajmek li krixchanoetik ti chloʼlavanike. Sventa tsta li kʼusi tskʼanike, ch-echʼik ta mas —o mu xa noʼox xkʼexav chloʼlavanik— kʼalal chalik ti kʼu yepal xchanojik vune xchiʼuk ti kʼusi xchanojik spasel kʼalal tsaʼ yabtelike. O chloʼlavanik ta sventa li patanetike, li seguroetike, chloʼlavanik xtok kʼalal tskʼan chbatik ta yan lume o yan kʼusitike. O chloʼlavanik ta s-eksamenik o ta yan stareaik ta chanun, xuʼ van tslokʼesik ta Internet, vaʼun chalik ti jaʼ xa la la spasike. Maʼuk noʼox taje, yuʼun tsmanik ta takʼin j-abteletik ti muʼyuk tukʼike. ¿Kʼusi onoʼox xuʼ jmalatik tspas jun balumil ti noj ta krixchanoetik ti «muʼyuk skʼanojik li kʼusi leke», ti kʼajomal noʼox «tskʼan sba stuk li krixchanoetike, [ti] batem ta yoʼontonik [takʼine]»? (2 Timoteo 3:1-5.)

¹⁷ Bakʼintike xuʼ van vokol chkaʼitik ti tukʼ-o koʼontontik sventa mu xijloʼlavane. Xuʼ van jnoptik ti jaʼ noʼox tsta slekilalik xchiʼuk ch-epaj kʼusitik yuʼunik li buchʼutik toj manyaik ti  kʼu yelan chloʼlavanike, ti jaʼ chil svokolik ta takʼin bakʼintik li yajtuneltak Dios ta skoj ti sak stalelalik «ta skotol li kʼusitike» (Salmo 73:1-8). Pe mu me jnoptik ti jecheʼe, yuʼun toj ep sbalil ti jech chkakʼ jvokoltike. ¿Kʼuxi? Jkʼelbetik jlomuk sbalil ti sak jtalelaltike.

18. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti sakuk jtalelaltik xilik li krixchanoetike?

¹⁸ Mu kʼusi xkoʼolaj-o sbalil ti sak jtalelaltike xchiʼuk ti jpastik li kʼusi albilutike (kʼelo li rekuadro « ¿Mi sak van ta melel li jtalelale?»). Spas kuʼun jkotoltik. Pe maʼuk ta skoj jkʼulejaltik, kʼusitik xijtojob spasel, jpat jxokontik o ti povreutike. Manchuk mi jech, ti lek chkʼopojik ta jtojolaltike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun meʼ takʼin ti muʼyuk noʼox bu ta taele (Miqueas 7:2). Jaʼ jech, manchuk mi oy buchʼu tslabanutik ta skoj ti sak jtalelaltike, oy buchʼutik chichʼutik ta mukʼ xchiʼuk tspat yoʼontonik ta jtojolaltik. Xuʼ van jpastik mas kanal. ¿Kʼuxi taje? Yuʼun bakʼintike, jlom stestigotak Jeovae xuʼ van tstaik kʼuxubinel ta yabtelik, yuʼun kʼalal chichʼik tuchʼbel yabtel yantik ta skoj ti muʼyuk stukʼilike, li stukike te ch-iktaatik o chichʼik tʼujel sventa tsbainik abtelal ti tsots skʼoplal skʼan tukʼuk stalelalike.

19. ¿Kʼusi sbalil tstabe li jol koʼontontike xchiʼuk kʼuxi chlekub batel ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuk Jeova kʼalal sak jtalelaltike?

¹⁹ Manchuk mi mu jechuk chkʼot ta pasel skotol velta li kʼusitik laj yichʼ alele, oy yantik ti mas to tsotsik skʼoplal ti chkʼot ta pasele. Xi laj yal li Pabloe: «Jpatoj koʼontonkutik ti sak jol koʼontonkutike» (Evreos 13:18). Li xchibale, jaʼ ti xijmuyubaj chkaʼitik ti te oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Jtotik ta vinajel ti toj lek yoʼontone, ti tsots skʼoplal chil ti sakuk jtalelaltike (kʼelo Salmo 15:1, 2; Proverbios 22:1). Ta melel, muʼyuk yan matanal jech kʼuchaʼal taje. Tana un, jkʼeltik batel jtosuk kʼusi ti te tsakal skʼoplale: ti kʼu yelan chil Jeova li abtelale.