1, 2. ¿Kʼusitik kʼot ta xkuxlejal Elías ti labalik sba li vaʼ kʼakʼal taje?

LI Eliase yakal ch-anilaj kʼalal jaʼo chakʼ voʼ kʼalal x-ikʼubinaj batel li vinajele. Mu to bakʼin skʼan xkʼot li ta Jezreele. Akʼo mi mol xa, solel muʼyuk chlub kʼalal ch-anilaje, yuʼun «iʼacʼbat stsatsal yuʼun li Mucʼul Diose». Ti kʼuyelan oy yip chaʼi li sbekʼtal avie toj jelel ti kʼuyelan toʼox chaʼi sbae. ¡Yuʼun ta patil to laj yikta komel li kaʼetik ti chjochbeik skareta li ajvalil Acabe! (Kʼelo 1 Reyes 18:46.)

² Li j-alkʼope stuk chanav batel xchiʼuk nom bu chbat. Kʼalal jaʼo ch-anilaje xpʼajlajet chkʼot ta sat li voʼe. Yikʼal van yakal ta snop batel li kʼusi labal sba kʼot ta pasel li vaʼ kʼakʼale. Yuʼun laj yil kʼuxi la spas kanal li Sdiose, li Jeovae xchiʼuk li melel yichʼel ta mukʼe. Li mukʼta vits Carmelo ti yan sba ikʼ tee, nom xakom yuʼun xchiʼuk solel mu xa xvinaj ta skoj li chaukil voʼe, jaʼ te la stunes yaj-alkʼop sventa xakʼ ta ilel jun skʼelobil juʼelal ti jecheʼ li yichʼel ta mukʼ Baale. Ta sienal noʼox j-alkʼopetik ti chichʼik ta mukʼ Baale laj yichʼik milel kʼalal laj yichʼ ilel ti naka noʼox chloʼlavanike. Ta tsʼakale, li Eliase la skʼanbe vokol Dios sventa xakʼ talel voʼ, yuʼun oxib xaʼox jabil xchiʼuk oʼlol ti yakʼojbe kastigo li krixchanoetike, vaʼun tsots laj yakʼ voʼ (1 Rey. 18:18-45).

3, 4. 1) ¿Kʼu van yuʼun la snop Elías ti chlekub batel xkuxlejale? 2) ¿Kʼusitik ta jtakʼtik batel?

³ Kʼalal jaʼo tsots voʼe, li Eliase ch-anilaj batel 30 kilometro sventa xkʼot li ta Jezreele, ta melel yakal van tsnopilan batel ti chlekub xa skotole. ¡Skʼan sjel stalelal li Acabe! Kʼalal laj xaʼox yil Acab skotol li kʼusi kʼot ta pasel li ta vits Carmeloe, persa skʼan xikta komel li yichʼel ta mukʼ Baale, ti spas ta mantal li yajnil ti jaʼ sbi Jezabele xchiʼuk ti xikta snutsel li yajtuneltak Jeovae.

⁴ Stalel onoʼox ti lek xa chbat kuʼuntik yilel kʼalal chʼabal xaʼox li vokolile. Xuʼ van jnoptik ti mas chlekub batel li jkuxlejaltike xchiʼuk ti chlaj xa skʼoplal li tsatsal vokolil jnuptanojtike. Mu labaluk chkaʼitik ti jech van laj yaʼi sba li Eliase, yuʼun «coʼol cristianoutic [jchiʼuktik]» (Sant. 5:17). Pe bu chata, mu bakʼin xlaj svokol. Ta tsʼakal jutuke solel ta xiʼ tajek xchiʼuk chibaj yoʼonton, ta skoj taje tskʼan xa chcham-o yaʼi. Pe, ¿kʼusi kʼot ta stojolal? Xchiʼuk, ¿kʼusi la spas Jeova sventa stsatsubtasbe xchʼunel yoʼonton xchiʼuk stsatsal yoʼonton li Eliase?

5. ¿Mi laj van yichʼ ta mukʼ Jeova kʼalal laj yil li kʼusitik kʼot ta pasel ta vits Carmelo li Acabe, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jnaʼtik?

⁵ Kʼalal kʼot ta spasobmantal ta Jezreel li Acabe, ¿mi laj yakʼ ta ilel ti oy kʼusi la sjel ta xkuxlejale? Li loʼile xi chale: «Li Acabe cʼot yalbe yaʼay Jezabel scotol cʼusi la spas li Eliase, xchiʼuc ti la smil ta espada scotol li jʼalcʼopetic yuʼun Baale» (1 Rey. 19:1). Akʼo venta, kʼalal laj yal li kʼusi kʼotanuk ta pasel li ajvalile, muʼyuk laj yalbe skʼoplal Jeova. Akʼo mi laj yil Acab li skʼelobiltak juʼelale, muʼyuk laj yil ti jaʼ Jeova la spase, yuʼun jaʼ jun vinik ti mu jechuk snopben kʼuchaʼal li Diose, jaʼ noʼox la snop ti jaʼ «la spas li Eliase». Jamal xvinaj ti muʼyuk to chichʼ ta mukʼ li Jeovae. ¿Kʼu yelan laj yaʼi li yajnil ti nopem onoʼox xaʼi tspak skʼoplale?

6. ¿Kʼusi aʼyej la stakbe batel Elías li Jezabele, xchiʼuk kʼusi skʼan xal?

⁶ Li meʼajvalile ilin tajek. Ta skoj taje, li Jezabele la stakbe batel jun chopol aʼyej Elías ti chal ti tsmile: «¡Ocʼom jech ora chac liʼi, me muʼyuc chamenot cuʼun jech chac cʼu chaʼal laj amil li jʼalcʼopetique, tsots acʼo yacʼbun jtoj li diosetique!» (1 Rey. 19:2). Li meʼajvalil Jezabele jpʼel yoʼonton tsmil Elías sventa tspakbe skʼoplal li j-alkʼopetik yuʼun Baale. Yuʼun laj yal ta jamal ti mi muʼyuk laj yichʼ milel ti kʼu sjalil laj yakʼbe skʼakʼalile, jaʼ la ta xcham li stuke. Nopo noʼox avaʼi kʼuyelan laj yaʼi sba Elías kʼalal laj yaʼi taje. Jaʼo te chvay ta yuni na ta Jezreel li vaʼ akʼobal ti tsots tajek laj yakʼ voʼe, vaʼun la stijbeik svayel ta anil xchiʼuk li yaj-almantal meʼajvalile laj yal li chopol aʼyej taje. ¿Kʼu van yelan laj yaʼi taje?

7. ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba Elías ta skoj li kʼusi laj yal Jezabele, xchiʼuk kʼusi la spas li Eliase?

⁷ Mi la snop Elías ti laj xaʼox li paskʼop xchiʼuk li Baale, taje chakʼ venta noʼox ta anil ti mu jechuke. Li Jezabele muʼyuk chikta-o sba. Yuʼun smiloj xa onoʼox yan epal tukʼil yaj-alkʼoptak Jeova, yileluke jaʼ xa noʼox skʼan xichʼ milel li Eliase. ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba Elías ta skoj li kʼusi laj yal li meʼajvalile? Li ta Traducción del Nuevo Mundo chal: «Xiʼ tajek». Xuʼ van la snopilan ti kʼusi xuʼ xkʼot ta stojolale xchiʼuk ti kʼuyelan chmilat yuʼun li Jezabele. Mi jech la snopilan taje, mu labaluk chkaʼitik ti solel xiʼ tajeke. Jaʼ yuʼun, li Eliase «ijatov batel» sventa mu xichʼ milel (1 Rey. 18:4; 19:3).

8. 1) ¿Kʼuxi xkoʼolaj ti kʼuyelan laj yaʼi sba Pedro xchiʼuk li Eliase? 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusitik kʼot ta stojolal Elías xchiʼuk li Pedroe?

⁸ Li Eliase maʼuk noʼox stuk xiʼ ti oy xchʼunel yoʼontone. Yuʼun epal jabil ta tsʼakale, jech kʼot ta stojolal ek li jtakbol Pedroe. Jun veltae, kʼalal laj yalbe Jesús ti akʼo xanav ta ba nab li Pedroe, «cʼalal laj yil cʼu xʼelan li iqʼue» solel xiʼ tajek xchiʼuk lik butʼijuk yalel ta voʼ (kʼelo Mateo  14:30). Li kʼusitik kʼot ta stojolal Elías xchiʼuk li Pedroe oy kʼusi tsots skʼoplal chakʼ jchantik: sventa oyuk-o kuʼuntik li stsatsal koʼontontike, skʼan mu jnopilantik tajek li kʼusi chopol xuʼ xkʼot ta jtojolaltike. Skʼan te xkakʼ batel jsatik ta stojolal Jeova, ti jaʼ te chlik talel ta stojolal li spatobil koʼontontike xchiʼuk li kiptike.

9. Alo kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jatav batel li Eliase xchiʼuk ti kʼuyelan laj yaʼi sbae.

⁹ Ta skoj ti xiʼ tajeke, li Eliase xanav batel 150 kilometro ta suroeste, jaʼ to ti kʼot ta Beersebae, jun jteklum ti nopol xil stsʼak sural Judae. Jaʼ te laj yikta li smosoe xchiʼuk och batel mas li ta takixokol balumile. Li loʼile chal ti «jun cʼacʼal ixanov [batele]». Xuʼ jnoptik ti jaʼo lokʼ batel kʼalal jaʼo xa tsakube, jech kʼuchaʼal chkiltike muʼyuk kʼusi laj yichʼ batel slajes. Solel chat tajek yoʼonton, ta xiʼ xchiʼuk kʼixin tajek kʼakʼal, pe chakʼ persa chanav batel ta jun osiltik ti chʼabal kʼusi xchʼi tee xchiʼuk ti takʼin tajeke. Kʼalal jaʼo chmal xa batel li kʼakʼale xchiʼuk ti jutuk xa skʼan x-ikʼube, li Eliase chʼabal xaʼox yip sventa xanav. Solel lubem, vaʼun te choti ta yolon jpets mesteʼ, ti kʼajomal noʼox jpets teʼ ti bu xuʼ x-axinaj li ta takixokol balumil taje (1 Rey. 19:4).

10, 11. 1) ¿Kʼusi laj yalbe Jeova ta orasion li Eliase? 2) Alo kʼuyelan laj yaʼi sbaik kʼalal laj yat tajek yoʼontonik yan yajtuneltak Jeova ti te chatabe stakʼobil li ta tekstoetike.

¹⁰ Ta skoj ti mu xa snaʼ kʼusi tspase, li j-alkʼope la skʼanbe Jeova ti akʼo xchame. Xi laj yale: «Muc vuʼcun toj lecun jech chac cʼu chaʼal li jmoltotaque». Li Eliase snaʼoj ti muʼyuk xa kʼusi xuʼ spasik li smoltotak ta stojolal li yantike, yuʼun kʼajomal xa noʼox sbakiltak xchiʼuk slumal li ta mukinale (Ecl. 9:10). Li Eliase muʼyuk kʼusi xtun-o laj yaʼi sba jech kʼuchaʼal li smoltotak ti chamemik xae. Jaʼ yuʼun chalbe sba kʼu yuʼun kuxul to xchiʼuk xi laj yale: «Liʼ noʼox cʼalale».

¹¹ ¿Mi labal van sba chkiltik kʼalal oy jun yajtunel Dios ti chat tajek yoʼontone? Ta melel moʼoj. Li ta Vivliae chalbe skʼoplal jayvoʼuk tukʼil viniketik xchiʼuk antsetik ti solel laj yat yoʼontonik ti laj yalik ti jaʼ mas lek mi chamike, taje te tsakal skʼoplal Rebeca, Jacob, Moisés xchiʼuk Job (Gén. 25:22; 37:35; Núm. 11:13-15; Job 14:13).

12. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Elías kʼalal mi chkat tajek koʼontontike?

¹² Li avie kuxulutik ta jun kʼakʼal ti «tsots vocol[e]», jaʼ yuʼun mu yanuk chkaʼitik ti oy epal krixchanoetik ti chat tajek yoʼontonik eke, yuʼun oy jech chaʼi sbaik ek li tukʼil yajtuneltak Diose (2 Tim. 3:1).  Mi oy junuk velta jech chavaʼi abae, paso jech kʼuchaʼal la spas li Eliase: albo Jeova skotol li kʼusi oy ta avoʼontone. Vuleso ta ajol ti jaʼ «Dios ti chispatbutic coʼntontique» (kʼelo 2 Corintios 1:3, 4). Jkʼeltik kʼuxi la spatbe yoʼonton Elías li Jeovae.

13, 14. 1) ¿Kʼuxi la stunes jun anjel Jeova sventa xakʼbe ta ilel slekil yoʼonton li yaj-alkʼop ti solel chat yoʼontone? 2) ¿Kʼu yuʼun tspat koʼontontik kʼalal ta jnaʼtik ti snaʼoj skotol Jeova ta sventa li voʼotike xchiʼuk ti xojtikin li kʼusitik mu spas kuʼuntike?

¹³ ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba xanaʼ Jeova kʼalal laj yil ti te oy ta yolon jpets mesteʼ ti tskʼan slajel li yaj-alkʼop ti skʼanoj tajeke? Mu persauk ti jvules ta joltike. Kʼalal ochem xaʼox svayel li Eliase, li Jeovae la stakbe batel jun anjel ti ta kʼunkʼun la stij xchiʼuk ti xi laj yalbee: «Lican, veʼan». Jaʼ jech la spas li Eliase, yuʼun li anjele ta slekil yoʼonton laj yakʼbe pan ti naka to pasbile xchiʼuk uni voʼ noʼox. Li loʼile chal to batel ti kʼajomal noʼox veʼ xchiʼuk laj yuchʼ voʼe, vaʼun chaʼvay. Muʼyuk chal mi la stojbe ta vokol li anjele. ¿Mi yuʼun van ta xat tajek yoʼonton ti mu xuʼ yuʼun xkʼopoje? Pe akʼo mi jech, li anjele la stij ta xchibal velta, xuʼ van ta sakubel xaʼox, sventa chalbe: «Lican, veʼan». Xchiʼuk xi to la spatbe yoʼontone: «Yuʼun toj nom ti bu chabate» (1 Rey. 19:5-7).

¹⁴ Koliyal ti yakʼojbe lek spʼijil yaj-anjel li Diose, snaʼoj bu chbat li j-alkʼope. Jech xtok, li anjele chakʼ venta ti mu xuʼ yuʼun ta yip stuk ti bu to kʼalal chanav batel li Eliase. Tspat koʼontontik tajek ti chijtun ta stojolal jun Dios ti xojtikin li kʼusi oy ta koʼontontik xchiʼuk li kʼusi mu spas kuʼuntike, yuʼun li voʼotike mu xkojtikintik (kʼelo Salmo 103:13, 14). Vaʼun chaʼa, ¿ku to van yepal tsatsubtasat Elías li veʼlil akʼbate?

15, 16. 1) ¿Kʼuxi koltaat-o Elías li veʼlil akʼbat yuʼun Jeovae? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk sbalil xkiltik li veʼlil ta mantal chakʼbutik Jeova avie?

¹⁵ Xi to chal li loʼile: «Te ilic veʼuc, laj yuchʼ voʼ noxtoc. Cʼalal la sveʼ li veʼlile, la sta o lec stsatsal, jech ivuʼ yuʼun ixanov batel chaʼvinic (40) cʼacʼal xchiʼuc chaʼvinic (40) acʼubal cʼalal to icʼot ta Horeb, jaʼ li vits yuʼun Diose» (1 Rey. 19:8). Li Eliase laj yikta yixim 40 kʼakʼal xchiʼuk 40 akʼobal, jech kʼuchaʼal la spas Moisés ti te van 600 jabil mas baʼyele xchiʼuk ti te van jmiluk jabil ta mas tsʼakal jech la spas li Jesús eke (Éx. 34:28; Luc. 4:1, 2). Li veʼlil laj yichʼ akʼbele maʼuk chʼaybat-o li at-oʼonton chaʼie, pe koliyal li skʼelobil juʼelal taje, muʼyuk xcham. Nopo noʼox avaʼi ti vokol chanav batel stuk jun mol li ta takixokol balumil ti muʼyuk buchʼu te nakale. ¡Ti 40 kʼakʼal xchiʼuk akʼobal jech la spase!

¹⁶ Li avi eke chchabi yajtuneltak li Jeovae, maʼuk ti ta xakʼbe veʼlil ta jun skʼelobil juʼelale, moʼoj, jaʼ chakʼbe li kʼusi mas toj tsots skʼoplale:  veʼlil ta mantal (Mat. 4:4). Kʼalal ta jchantik ta sventa Dios li ta Skʼope xchiʼuk li ta vunetik lokʼem ta Vivliae tstsatsubtasutik ta mantal. Skotol li veʼliletik ta mantal taje muʼyuk chakʼbe slajeb skotol li jvokoltike, pe tskoltautik sventa xkuch kuʼuntik batel ti mu xuʼ kuʼun ta jtuktik noʼoxe. Jech xtok, chikʼutik batel ta kuxlejal sbatel osil (Juan 17:3).

17. ¿Bu kʼot li Eliase, xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal li vits taje?

¹⁷ Li Eliase te van 320 kilometrouk xanav jaʼ to ti kʼuxi kʼot li ta vits Horebe (o vits Sinaí). Jaʼ jun vits ti oy kʼusitik tsots skʼoplal echʼ tee, yuʼun ta voʼnee jaʼ te laj yakʼ sba ta ilel Jeova ta stojolal Moisés ta jun anjel te ta jpets chʼix ti tsanem skʼakʼale xchiʼuk ti bu la spas trato xchiʼuk li j-israeletik ta tsʼakale. Xchiʼuk jaʼ te la snakʼ sba ta jun chʼen li Eliase.

18, 19. 1) ¿Kʼusi jakʼbat yuʼun jun anjel li Eliase, xchiʼuk kʼu yelan la stakʼ? 2) ¿Kʼusi oxib srasonal laj yal Elías ti chat-o yoʼontone?

¹⁸ Te ta vits Horeb, «ital cʼopanatuc yuʼun» Jeova li j-alkʼope —melel onoʼox ti jaʼ ta stojolal jun anjele— oy noʼox kʼusi jakʼbat li Eliase. Yuʼun tskʼan tsnaʼ kʼusi tspas te li Eliase. Li anjele ta slekil van yoʼonton la sjakʼbe, yuʼun li j-alkʼope albat yaʼi ti xuʼ xal ti kʼuyelan chaʼi sbae. Jaʼ yuʼun laj yal li kʼusi oy ta yoʼontone: «Toj nabal coʼnton [o toj tsots akʼoplal ta xkaʼi] ta atojol Mucʼul Dios, voʼot ti echʼem atsatsale. Yuʼun li jchiʼiltac ta israelale laj xa soquesic li cʼusi chapanbil avuʼune; laj xa sjinesic li scajleb amotone, xchiʼuc laj xa smilic ta espada scotol li avajʼalcʼoptaque. Jtuc xa noʼox cuxulun, pero ta stʼunicun yuʼun tscʼan chismilicun ec» (1 Rey. 19:9, 10). Li kʼusi laj yale te chvinaj oxib srasonal ti kʼu yuʼun chat tajek yoʼontone.

¹⁹ Ta baʼyele, yaloj mi muʼyuk kʼusi bal-o li abtelal la spase. Akʼo mi ep xa jabil «toj nabal» ta yoʼonton tun ta stojolal Jeova xchiʼuk ti la xchʼultajesbe sbi li Diose xchiʼuk ti jaʼ mas tsots skʼoplal laj yil li yichʼel ta mukʼ Diose, chakʼ venta ti mas xa tsok batel li krixchanoetike. Yuʼun muʼyuk sjeloj-o stalelalik, tstoy-o sbaik xchiʼuk muʼyuk xchʼunel yoʼontonik, xchiʼuk li jecheʼ relijione yantik x-epaj batel kʼuchaʼal jun chamel. Li xchibal srasonal ti chat yoʼontone jaʼ ti stuk chaʼi sba tajeke. Laj yal: «Jtuc xa noʼox cuxulun», kʼalal jech laj yal taje xkoʼolaj ti stuk xa chtun ta stojolal Jeova laj yaʼi li ta skotol lume. Li ta yoxibal srasonale, chaʼi xiʼel. Yuʼun epal j-alkʼopetik laj xa yichʼik milel, xchiʼuk snaʼoj lek ti jutuk xa skʼan xkʼot yorail eke. Xuʼ van mu toj kʼunuk laj yaʼi Elías ta yalel ti kʼuyelan chaʼi sbae, akʼo mi jech, muʼyuk laj yakʼ makatuk li kʼexlal chaʼie. Kʼalal laj yalbe kʼusi oy ta yoʼonton Dios li Eliase, jaʼ jun slekil kʼelobil kuʼuntik jkotoltik (Sal. 62:8).

20, 21. 1) ¿Kʼusitik labal sba laj yil Elías kʼalal jaʼo te nakʼal ta chʼene? 2) ¿Kʼusi laj yakʼ venta Elías kʼalal laj yil li skʼelobiltak juʼelale?

 ²⁰ ¿Kʼuxi la slokʼesbe ta yoʼonton Jeova li xiʼel xchiʼuk li kʼusi tsvul-o yoʼonton Eliase? Li loʼile chal ti albat yuʼun anjel ti akʼo xnopaj batel ta stiʼ li chʼene. Li stuke la xchʼun, akʼo mi mu snaʼ li kʼusi chkʼot ta pasele. Ta anil noʼox tal jun tsatsal ikʼ. Li tsatsal ikʼe xuʼ van chmak jchikintik yuʼun, ta skoj ti toj tsots li ikʼe lomanuk yuʼun teʼetik xchiʼuk vokʼ yuʼun li mukʼtik chʼenetike. Nopo noʼox avaʼi kʼuyelan ta snakʼ sba Elías ta skoj li tsatsal ikʼe, ti smakoj sat xchiʼuk ti stsakoj lek skʼuʼ ti toj ol xchiʼuk ti pasbil noʼox ta stsotsil chonbolometike. Laje, chakʼ persa ti lekuk vaʼale, yuʼun lik nikuk xtok li Balumile. ¡Tal jun tsatsal nikel! Kʼalal naka to chvaʼi leke, jaʼo jelav kʼokʼ li ta stiʼ chʼene, ta skoj taje mu xuʼ xlokʼ, jaʼ yuʼun och batel li ta chʼene, ¡toj kʼixin tajek! (1 Rey. 19:11, 12.)

²¹ Jech kʼuchaʼal chal li loʼil ta Vivliae, li Jeovae muʼyuk te oy ta ikʼ, ta nikel xchiʼuk li ta kʼokʼe. Li Eliase snaʼoj ti Jeovae jelel xchiʼuk li dios Baale, li dios taje chalik ti jaʼ li «buchʼu skajlebinoj li toketike», li dios ti chakʼ taluk voʼe. Li Jeovae jaʼ chakʼbe yip li ikʼe, li nikele xchiʼuk li kʼokʼe, pe jaʼ me mas oy sjuʼel li stuke, jaʼ mu sta li kʼusitik spasojane. Yuʼun mi jaʼuk x-och-o ta vinajel ta skoj li smukʼulale (1 Rey. 8:27). ¿Kʼuxi koltaat-o j-alkʼop li kʼusi kʼot ta pasel taje? Jvules ta joltik ti solel xiʼ tajeke, pe kʼalal laj yaʼi ti chkoltaat yuʼun li Dios ti skotol xuʼ yuʼune, ¡muʼyuk xa srasonal ti chiʼ ta stojolal li Acab xchiʼuk li Jezabele! (Kʼelo Salmo 118:6.)

22. 1) Kʼalal laj yaʼi Elías li kʼopojel ti «jun yutsil [xlamete]», ¿kʼuxi akʼbat snaʼ ti toj tsots skʼoplal ch-ilate? 2) ¿Bu van lik talel li kʼopojel «jun yutsil xlamet» kʼalal kʼoponat li Eliase? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.)

²² Kʼalal echʼ xaʼox li kʼokʼe, solel stsʼijlan kom. Vaʼun li Eliase laj yaʼi jun kʼopojel ti «jun yutsil [xlamete]», taje albat ti akʼo xal yan velta li kʼusi oy ta yoʼontone, vaʼun laj yal ta xchibal velta li kʼusi chat-o yoʼontone. * Akʼo mi lek xaʼox chaʼi sba li j-alkʼope, li «jun yutsil xlamet ti [skʼopojele]» oy kʼusi albat ti patbat-o yoʼontone: albat yuʼun Jeova ti toj ep sbalil ch-ilate. ¿Kʼuxi la spas? Jaʼo kʼalal laj yalbe kʼusi snopoj tspas ta stojolal li yichʼel ta mukʼ Baal ta Israele. Ta skoj ti muʼyuk buchʼu xuʼ spajesat sventa  spas li kʼusi tskʼan tspase, jamal xvinaj ti oy sbalil li abtelal la spas Eliase. Jech xtok, li Jeovae snaʼoj ti tspas li kʼusi chalbee, yuʼun laj yakʼbe achʼ abtelal xchiʼuk laj yalbe kʼusitik skʼan spas (1 Rey. 19:12, Ch; 19:13-17).

23. ¿Kʼusi chaʼtos la snop la spas Jeova sventa tspatbe yoʼonton li yaj-alkʼope?

²³ ¿Kʼusi tspas Jeova sventa tspatbe yoʼonton Elías ta skoj ti stuk chaʼi sbae? Oy chaʼtos kʼusi la snop la spas. Li baʼyele, laj yalbe Elías ti akʼo xbat stʼuj Eliseo sventa xkʼot ta j-alkʼop ti jaʼ chkom ta xkʼexol ta jelavele. Li vinik ti mas to kereme jaʼ ta xchiʼin xchiʼuk jaʼ chkʼot ta yajkoltaobba jayibuk jabil. ¡Patbat yoʼonton ti oy xa buchʼu chchiʼinate! Li ta xchibale, li Jeovae laj yalbe li labal sba aʼyej liʼe: «Jaʼ xa noʼox ta jvocʼ comel li vucmil (7,000) te ta Israel, jaʼ li bochʼotic muʼyuc squejanoj sbaic ta stojol li Baale, ti muʼyuc stsʼutsʼojique» (1 Rey. 19:18). ¡Mu stukuk oy ta melel li Eliase! Xmuyubaj kʼalal laj yaʼi ti muʼyuk laj yichʼik ta mukʼ Baal ta smilal noʼox tukʼil j-israeletike. Li vaʼ smilal taje tskʼanik ti tukʼuk-o xakʼ sba ta sventa li chʼul abtelal yichʼoje, ti x-akʼbatik ta ilel ti tukʼ chakʼ-o sba akʼo mi oy tsots svokole. Li kʼusi laj yal yajkʼopojel Jeovae —«jun yutsil xlamet ti [skʼopojele]»— ta melel tijbat tajek yoʼonton, yuʼun xkoʼolaj ti kʼoponat yuʼun li Diose.

24, 25. 1) ¿Kʼuxi xuʼ xkaʼitik li «jun yutsil xlamet ti scʼopojel» Jeovae? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti laj yakʼ ti akʼo xpatbat yoʼonton yuʼun Jeova li Eliase?

²⁴ Jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li Eliase, bakʼintike solel labal sba chkiltik li yip ikʼe, li nikele xchiʼuk li kʼokʼe xchiʼuk li yan kʼusitike. Yuʼun li kʼusitik pasbile chakʼ ta ilel ti mu albajuk sjuʼel li Jpasvaneje (Rom. 1:20). Li Jeova avie yakal tstunes-o li sjuʼel ti mu albajuk sventa tstsatsubtas li tukʼil yajtuneltake (2 Crón. 16:9). Pe li bu xuʼ jchantik mas ta stojolal li avie, jaʼ li ta Skʼope (kʼelo Isaías 30:21). Melel onoʼox li Vivlia avie xkoʼolaj xchiʼuk li «jun yutsil xlamet ti [skʼopojele]», ti jaʼ tsbeiltasutik-o li Jeovae, tstukʼibtasutik-o, tspatbutik-o koʼontontik xchiʼuk te chalbutik ti skʼanojutike.

²⁵ ¿Mi la xchʼam Elías li spatobil oʼontonal laj yakʼ Jeova li ta vits Horebe? An laj kʼuxi un. Li vaʼ tukʼil j-alkʼop ti tsots yoʼontone, ti laj toʼox yakʼ persa yakʼbel slajeb li jecheʼ yichʼel ta mukʼ Baale, la xchaʼlikes yan velta li yabtele. Mi ta sjunul koʼontontik ta jchʼamtik li Skʼop Diose, jaʼ xkaltik, ti jech tspat koʼontontike, xuʼ me jchanbetik xchʼunel yoʼonton li Eliase (Rom. 15:4).