LI Daniele jaʼ toʼox jun tukʼil j-israel vinik ti la xchukik batel ta Babilonia kʼalal naka toʼox chex kereme, kʼalal jutuk xaʼox skʼan xlaj li Jerusalene. Li Daniel xchiʼuk yan judioetik ti ikʼbilik batel ta Babiloniae oy onoʼox kʼusi stakʼ spasik akʼo mi chukbilik. Ti vaʼ sjalil naki li ta lum taje, akʼbat sbendision yuʼun Dios li Daniele. Koltaat lokʼel ta xchʼen leonetik xchiʼuk akʼbat yil yuʼun Dios li kʼusitik chtal ta tsʼakale. Li albil kʼopetik mas tsotsik skʼoplal la stsʼiba Daniele jaʼ ta sventa li Mesías xchiʼuk li Ajvalilale.

Li Daniele la sna kʼusi ora chtal li Mesiase. ¿Kʼusi to van ora tsmalaik chtal «Bochʼo tʼujbil», o Mesías, li steklumal Diose? Li Daniele albat ti chvul ta lokʼel mi echʼ xaʼox 69 xemana ta jabil kʼalal albil xaʼox mantal ti chichʼ chaʼmeltsanel smuroaltak li Jerusalene. Li jun xemanae yichʼoj vukub kʼakʼal, jech oxal chaʼa, li jun xemana ta jabile yichʼoj vukub jabil. Li mantal laj yichʼ alel ti chichʼ chaʼmeltsanele jaʼ ta jabil 455 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, kʼalal voʼne xaʼox chamem li Daniele. Mi te chlik jchaptik li 69 «xemuna» —jaʼ xkaltik, 483 jabile—, li xchapbenale chkʼot ta jabil 29 ta jkʼakʼaliltik. ¿Kʼusi kʼot ta pasel un? Ta jkʼeltik ta mas tsʼakal. Li Daniel xtoke akʼbat yil ti chichʼ milel li Mesiase, sventa tstojbe smul skotol li krixchanoetike (Daniel 9:24-26).

Chkʼot ta Ajvalil ta vinajel li Mesiase. Ta jun labal sba xvayich, li Daniele laj yil oy «Bochʼo chyal tal ta toc ta vinajel xcoʼlaj xchiʼuc cristiano yilel» —ti jaʼ skʼoplal xtok li Mesiase— ti chnopaj batel ta stojolal bu chotol Dios ta vinajele. Vaʼun «laj yichʼ acʼbel tsots yabtel; laj yichʼ acʼbel svuʼel, xchiʼuc laj yichʼ acʼbel spas mantal» yuʼun Jeova. Ta tsʼakal xtoke oy to kʼusi yan kʼupil sba laj yaʼi ta sventa li Ajvalilal yuʼun Mesiase: li Ajvalile ta x-ajvalilaj xchiʼuk jtsop krixchanoetik ti jaʼ la sbiin «li steclumal Bochʼo te oy ta vinajele» (Daniel 7:13, 14, 27).

Li Ajvalile chakʼbe slajeb skotol li ajvaliletik ta balumile. Li Diose laj yakʼbe snaʼ Daniel ti akʼo xalbe smelolal xvayich Nabucodonosor, li ajvalil ta Babiloniae, ti solel mu snabe smelolale. Li ajvalile laj yil jun mukʼta lokʼol ti pasbil ta kʼanal takʼin li sjole, li stiʼ yoʼonton xchiʼuk li steʼeltak skʼobe pasbil ta sakil takʼin, li xchʼut xchiʼuk xchibal yoʼe pasbil ta bronse, li steʼel yakane pasbil ta tsatsal takʼin xchiʼuk li xpachʼomal yakan chlik ta sat yakane oy juteb pasbil ta tsatsal takin, oy juteb pasbil ta lum chikʼbil ta kʼokʼ. Vaʼun, lokʼ talel jpʼej ton ta vits xchiʼuk la smajbe li yakan ti kʼune, solel toj lilijel ikʼot. Li Daniele laj yalbe li ajvalil ti jaʼ skʼoplal Babilonia li jolil ti pasbil ta kʼanal takʼine, li yantike, laj yal ti jaʼ skʼoplal yantik mukʼtik tsatsal lumetik ti chvinaj ta tsʼakale. Li Ajvalilal yuʼun Diose ch-och abtejuk kʼalal jaʼo likemik li slajeb mukʼtik tsatsal lumetike —li xpachʼomal yakan chlik ta sat yakan ti oy juteb pasbil ta tsatsal takʼin xchiʼuk oy juteb pasbil ta lum chikʼbil ta kʼokʼe— xchiʼuk ta slilin skotol li ajvaliletik ta Balumile. Ta tsʼakale ch-ajvalilaj sbatel osil ta spʼejel Balumil (Daniel, kapitulo 2).

Li Daniele jal ikuxi, yuʼun laj to yilbe slajeb li Babiloniae. Jech kʼuchaʼal albil onoʼox skʼoplale, li ajvalil Ciroe och li ta jteklum taje. Ta tsʼakal jutuke, kʼalal tsʼaki xaʼox li 70 jabil ti xokol ikom li slumalike, li judioetike lokʼik batel li ta Babiloniae. Ta sventa ti beiltasatik yuʼun jayibuk ajvaliletik, paleetik xchiʼuk tukʼil j-alkʼopetike, la xchaʼmeltsanik li Jerusalén xchiʼuk li xchʼulna Jeovae. Pe ¿kʼusi kʼot ta pasel kʼalal echʼ xaʼox 483 jabil ti albil xa onoʼox skʼoplale?

(Lokʼem ta slivroal Daniel.)