Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

KAPITULO 4

¿Buchʼu skʼoplal li anjeletik ti chanjot satike?

¿Buchʼu skʼoplal li anjeletik ti chanjot satike?

ESEKIEL 1:15

LI KʼUSI TA JCHANTIKE: Ta jkʼelbetik lek skʼoplal li chanvoʼ anjeletike xchiʼuk ta jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik

1, 2. Li Jeovae, ¿kʼu yuʼun oy bateltik tstunes kʼusi xkil ta jsatik sventa chakʼbe xchan kʼusitik tsotsik skʼoplal li yajtuneltak ta balumile?

 NOPO noʼox ti te tsobolik ta sjoyobal mexa ta kosina jun utsʼ alalile xchiʼuk ti jmoj kʼusi chchanik xchiʼuk li yalab xnichʼnabike. Sventa xaʼibeik smelolal li yalab xnichʼnabike, li totile chlik spas divujo ti kʼunik ta aʼibel smelolale. Li kʼoxetike stseʼetik noʼox xchiʼuk chakʼ sloʼilik, jaʼ svinajeb ti yakal chaʼibeik smelolale. Ti kʼu yelan chalbe smelolal xchiʼuk ti kʼusi la spas ta sdivujo li totile jaʼ koltaat-o li kʼoxetik yoʼ xaʼibeik smelolal li kʼusi yakal chchanik sventa Jeova akʼo mi mu kʼunuk chaʼiik ta xchanel ta skoj ti kʼoxik toe.

2 Taje jaʼ jech tspas Jeova ta stojolal li xnichʼnabtak ta balumile, yuʼun tstunes li kʼusitik chkil ta jsatik sventa xkaʼibetik smelolal li kʼusitik mu xkiltik ta jsatike. Kalbetik junuk skʼelobil, sventa xaʼibe smelolal j-alkʼop Esekiel li kʼusi ch-akʼbat snaʼ ta sventa Jeova ti tsotsik skʼoplale, li Jeovae oy kʼusitik laj yakʼbe yil ti labalik sbae. Laj xa jkʼeltik jtos kʼusi akʼbat yil li ta xchanobil echʼe. Pe avie, jkʼeltik kʼusi yan labal sba laj yil Esekiel xchiʼuk ti kʼuxi tskoltautik sventa xijnopaj ta stojolal li Jeovae.

Xkoʼolaj yilel ta chanvoʼ anjeletik

3. 1) Jech kʼuchaʼal chal Esekiel 1:4 xchiʼuk 5, ¿kʼusi akʼbat yil li j-alkʼope? (Kʼelo li lokʼol ta slikebal kapituloe). 2) ¿Kʼusi chvinaj ta stojolal Esekiel ti kʼu yelan chalbe skʼoplal li kʼusi laj yile?

3 (Kʼelo Esekiel 1:4, 5). Li Esekiele laj yal ti oy kʼusi laj yil ti xkoʼolaj yilel ta chanvoʼ anjeletike, ta krixchanoetik xchiʼuk ta chonbolometik. Akʼo avil venta ti la skʼel lek kʼuxi xuʼ xalbe lek skʼoplal li kʼusi laj yile, yuʼun laj yal ti «xkoʼolaj yilel ta» chanvoʼ anjeletik li kʼusi la yile. Mi la achan batel li kʼusi akʼbat yil ti te tsakal ta kapitulo 1 ta slivroal Esekiele, chavakʼ venta ti ep ta velta la stunes li jpʼelantik kʼop liʼe: «Xkoʼolaj yilel ta», «kʼuchaʼal» xchiʼuk «xkoʼolaj yilel kʼuchaʼal» (Esek. 1:13, 24, 26). Li Esekiele snaʼoj lek ti jaʼ noʼox yakal ch-akʼbat yil li kʼusitik oy ta melel ta vinajel ti mu xkil ta jsatike.

4. 1) ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba Esekiel kʼalal oy kʼusi akʼbat yile? 2) ¿Kʼusi snaʼoj ta sventa li keruvinetike?

4 Li Esekiele xuʼ van chʼayal to kʼot yoʼonton kʼalal oy kʼusi laj yil xchiʼuk laj yaʼie. Li chanib anjeletike xkoʼolajik yilel kʼuchaʼal «akʼal ti lek xa tsoje», kʼalal xtal xbatike «xkoʼolaj kʼuchaʼal saksevul ti xleblajete», yuʼun anil tajek chvilik. Ti kʼu yelan chbakʼ li xikʼike xkoʼolaj «kʼuchaʼal chbakʼ ukʼum ti lek tsots yoke» xchiʼuk kʼalal chvilike jech ta aʼiel «kʼuchaʼal epal soltaroetik» (Esek. 1:13, 14, 24-28; kʼelo li rekuadro «Li Esekiele laj yil li chanvoʼ anjeletike»). Kʼalal oy to kʼusi akʼbat yil ta mas tsʼakal li Esekiele laj to yalbe skʼoplal li anjeletik taje, pe laj yal ti jaʼik keruvinetike ti jaʼik jvokʼ anjeletik ti tsots sjuʼelike (Esek. 10:2). Ta skoj ti te chʼi talel Esekiel ta jun utsʼ alalil ti jaʼik toʼox paleetike, snaʼoj lek ti nopol chtunik ta stojolal Jeova li keruvinetike xchiʼuk ti jaʼ li buchʼutik xuʼ mas xnopajik ta stojolal li Jeovae (1 Kron. 28:18; Sal. 18:10).

«Ta jujuntale oy chanjot satik»

5. 1) ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel sjuʼel xchiʼuk yutsilal Jeova li keruvinetik xchiʼuk li chanjot satike? 2) ¿Kʼu yuʼun chvul-o ta joltik smelolal sbi Dios li kʼusi akʼbat yil Esekiel ta sventa li keruvinetike? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune).

5 (Kʼelo Esekiel 1:6, 10). Li Esekiele laj yil ti jujun keruvine oy chanjot satik: june jech sat kʼuchaʼal krixchano, june kʼuchaʼal sat leon, june kʼuchaʼal sat tot vakax xchiʼuk li june kʼuchaʼal sat aguila. Li chanjot satiletik ti akʼbat yil Esekiele, ep van kʼusi akʼbat xchan ta sventa li smukʼta juʼel xchiʼuk yutsilal Jeovae. ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik? Yuʼun li chanjot satiletik laj yile chakʼik ta ilel mukʼulal, juʼelal xchiʼuk ipalil. Li leone jaʼ jkot mukʼta teʼtikal chonbolom, li tot vakaxe jaʼ jkot tsʼunbal chonbolom ti lek tsots yipe, li aguilae jaʼ jkot mut ti lek tsots yipe xchiʼuk li krixchanoe jaʼ li kʼusi mas lek spasoj Dios yoʼ tsventain li kʼusitik pasbil ta balumile (Sal. 8:4-6). Jaʼ yuʼun, li chanvoʼ keruvinetik ti chanjot satik jujune xchiʼuk ti jaʼ skʼan xal li spasbentak Diose, te oy ta yolon xchotleb sventa ajvalilal yuʼun Jeova, li Mukʼul Jpasmantale. ¡Toj labal sba ta kʼelel ti kʼu yelan tstunes spasbentak Jeova sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi oy ta yoʼontone! * Xi onoʼox laj yalbe skʼoplal Jeova li jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Li smukʼulale mas to toyol kʼuchaʼal li vinajel xchiʼuk balumile» (Sal. 148:13).

Li chanvoʼ anjeletik ti chanjot satike, ¿kʼusi chchanubtasutik ta sventa smukʼulal, yutsilal xchiʼuk stalelaltak li Jeovae? (Kʼelo parafo 5, 13).

6. ¿Kʼusi koltaat-o Esekiel sventa xaʼibe smelolal li kʼusi skʼan xal li chanjot sat keruvinetike?

6 Kʼalal te xa ox van kʼuk sjalil echʼ li kʼusi akʼbat yil Esekiel xchiʼuk ti la snopbe skʼoplale, vul van ta sjol ti oy onoʼox junantik yajtuneltak Dios ta voʼne ti la stunesik ta skoʼoltasobiltak li chonbolometike. Jech kʼuchaʼal li moltotil Jakobe la skoʼoltas kʼuchaʼal jkot leon li Judae, li Benjamine kʼuchaʼal ta jkot lobo (Jen. 49:9, 27). ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li viniketik taje xchiʼuk li snitilulaltake jaʼ jech stalelalik kʼuchaʼal li leon xchiʼuk loboe. Ta skoj ti te ta snopben Esekiel li kʼusi akʼbat stsʼiba yuʼun Dios li Moisese, kʼot ta nopel yuʼun ti jaʼ skʼan xal talelaletik ti toj tsotsik skʼoplal li sat keruvinetike. ¿Kʼusi talelaletik taje?

Stalelaltak Jeova xchiʼuk li yutsʼ yalal ta vinajele

7, 8. ¿Kʼusi talelalil yichʼoj-o koʼoltasel li chanib satiletik laj yil Esekiele?

7 Li jtsʼibajometik ti kuxiik kʼalal muʼyuk toʼox vokʼem li Esekiele, ¿kʼusi talelalil la skoʼoltasik-o li leone, li aguilae xchiʼuk li tot vakaxe? Xi chalbe skʼoplal li Vivliae: «Li buchʼutik lek tsots yoʼontonik jech kʼuchaʼal jkot leone» (2 Sam. 17:10; Prov. 28:1). «Toyol xvilet li aguilae» xchiʼuk «nom tajek chkʼot li sate» (Job 39:27, 29). «Ta skoj ti tsots yip li tot vakaxe, ep tsʼunobal chlokʼ yuʼun» (Prov. 14:4). Jech kʼuchaʼal xvinaj li ta versikuloetik liʼe, li sat leon ti lek tsots yoʼontone jaʼ smelolal li tukʼilale, li sat aguilae jaʼ smelolal pʼijilal, yuʼun chakʼ venta li kʼusitik mu jamaluk ta ilele. Li tot vakaxe chakʼ ta ilel ti tsots yipale. Taje jaʼ jech yichʼoj alel talel li ta jvuntike.

8 ¿Kʼusi smelolal li sat krixchanoe? (Esek. 10:14). Jaʼ skʼoplal li talelal ti mu xuʼ xakʼik ta ilel li chonbolometike, jaʼ noʼox xuʼ xakʼik ta ilel li krixchanoetike, yuʼun jaʼ slokʼol stuk li Diose (Jen. 1:27). ¿Kʼusi jaʼ li talelal taje? Te chvinaj ta jun smantal Dios ti xi chale: «Skʼan xakʼan ta sjunul avoʼonton li Jeova Dios avuʼune» xchiʼuk «skʼan me xakʼan achiʼil jech kʼuchaʼal akʼanoj aba atuke» (Deut. 6:5; Lev. 19:18). Taje jaʼo ta jchʼuntik kʼalal ta jkʼantik ta sjunul koʼontontik li yantike xchiʼuk jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti chkʼanvan li Jeovae. Xi onoʼox la stsʼiba li jtakbol Juane: «Li voʼotike chijkʼanvanutik, yuʼun jaʼ la skʼanutik baʼyel li stuke» (1 Juan 4:8, 19). Jech oxal, li sat krixchanoe jaʼ smelolal li kʼanelale.

9. ¿Buchʼutik jech stalelalik kʼuchaʼal li keruvinetik ti chanjot satike?

9 ¿Buchʼutik jech stalelal? Li sat chanvoʼ keruvinetik laj yil Esekiele chakʼ ta aʼiel ti jaʼ jech stalelalik ek skotol li anjeletike o li yutsʼ yalal Jeova ta vinajele (Apok. 5:11). Li keruvinetike jaʼ akʼbil xkuxlejalik yuʼun Jeova, jech oxal li stalelalike jaʼ te likem talel ta stojolal (Sal. 36:9). Yan li satike jaʼ skʼoplal li stalelaltak Jeovae (Job 37:23; Sal. 99:4; Prov. 2:6; Mik. 7:18). ¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel Jeova li talelaletik taje?

10, 11. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik ti kʼu yelan chakʼbutik ta ilel Jeova li chanib stalelal ti mas tsotsik skʼoplale?

10 Tukʼilal. Li Jeovae «skʼanoj tukʼilal» xchiʼuk «mu xtʼujvan» (Sal. 37:28; Deut. 10:17). Jaʼ yuʼun, mu ventauk mi oy jtakʼintik o mi muʼyuk o mi jelel kʼu yelan lijchʼi talel, jkotoltik xuʼ xijkʼot ta yajtunel Jeova xchiʼuk ti xijtun-o ta stojolale. Jech xtok, jkotoltik xuʼ jkʼupintik sbatel osil li bendisionetik chakʼe. Pʼijilal. «Oy spʼijil» li Jeovae, jaʼ yuʼun yakʼojbutik jlik livro sventa xijpʼijub (Job 9:4; Prov. 2:7). Mi ta jchʼuntik li lekil tojobtaseletik ta Vivliae, tskoltautik sventa jtsaltik li vokoliletik ta jnuptantik jujun kʼakʼale xchiʼuk yoʼ oyuk sbalil xkiltik li jkuxlejaltike. Juʼelal. Li Jeovae «toj echʼem sjuʼel» xchiʼuk tstunes xchʼul espiritu sventa xakʼbutik «li juʼelal ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe». Li espiritu taje chakʼ kipaltik sventa jtsaltik li vokoliletike akʼo mi toj tsotsik o mi chakʼ vul oʼonton (Naum 1:3; 2 Kor. 4:7; Sal. 46:1).

11 Kʼanelal. Li Jeovae «toj echʼ xa noʼox tukʼil kʼanelal yuʼun», jaʼ yuʼun mu sten komel li yajtuneltak ti tukʼ chakʼ sbaike (Sal. 103:8; 2 Sam. 22:26). Kʼalal ep xa jabilaltik o ti iputik noʼoxe, melel onoʼox ti chkat koʼontontike, yuʼun mu xa epuk kʼusi spas kuʼuntik yoʼ xijtun ta stojolal Jeovae. Akʼo mi jech, tspat koʼontontik kʼalal jnaʼojtik ti stsakoj ta venta Jeova skotol li kʼusi la jpastik sventa xkichʼtik ta mukʼ ta skoj ti jkʼanojtike (Ebr. 6:10). Ep xa jtaojbetik sbalil avi ti kʼu yelan chakʼ ta ilel tukʼilal, pʼijilal, juʼelal xchiʼuk kʼanelal li Jeovae, pe mas to ta jtabetik sbalil ta tsʼakal li chanib stalelal ti mas tsotsik skʼoplale.

12. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik?

12 Skʼan teuk ta joltik ti mu onoʼox xlaj kojtikintik li stalelaltak Jeovae, yuʼun kʼajomal xkojtikintik «uni juteb li kʼusitik spasoje» (Job 26:14). «Mu xa noʼox xkaʼibetik smelolal kʼu yelan li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune» yuʼun «muʼyuk spajeb li smukʼulale» (Job 37:23; Sal. 145:3). Li stalelaltak Jeovae mu albajuk yepal xchiʼuk mu kʼusi xkoʼolaj-o, yuʼun toj lekik (kʼelo Romanos 11:33, 34). Te jamal vinaj kʼalal oy kʼusi akʼbat yil yuʼun Jeova li Esekiele (Sal. 139:17, 18). Li kʼusi akʼbat yil Esekiele, ¿kʼuxi chakʼ ta ilel ti mu albajuk li slekil talelaltak Jeovae?

Chanjot sat, chanib xikʼ

13, 14. ¿Kʼusi smelolal li chanjot sat keruvinetike? ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik?

13 Li keruvinetik laj yil Esekiele maʼuk noʼox jot satik, yuʼun chanib to. ¿Kʼusi skʼan xal taje? Jvules ta joltik ti kʼalal chanib xi li ta Vivliae, jaʼ skʼan xal jtos kʼusi lek tajek, ti lek tsʼakal o ti smakojbe skʼoplal skotole (Is. 11:12; Mat. 24:31; Apok. 7:1). Labal sba ta aʼiel, pe kʼalal akʼbat yil Esekiel li karetae lajuneb to velta laj yalbe skʼoplal li numero chanibe (Esek. 1:5-18). ¿Kʼusi chakʼ jnoptik taje? Laj xa kiltik ti jaʼ skʼoplal skotol li tukʼil anjeletik li chanvoʼ keruvinetike, jech oxal li chanjot sat keruvinetike jaʼ skʼoplal skotol li stalelaltak Jeovae. *

14 Li chanjot sat keruvinetik laj yil Esekiele maʼuk noʼox skʼan xal li chanib stalelaltak Jeova ti toj lekike. Sventa xkaʼibetik smelolal taje, kalbetik skʼoplal li chanib set-set takʼinetik akʼbat yil Esekiele. Labal sba tajek li jujun set-set takʼine, pe kʼalal ta jkʼeltik xchanibale maʼuk xa noʼox ti toj labalik sbae, yuʼun jaʼ xkuchoj sjunul li karetae. Jaʼ jech li chanjot sat li chanvoʼ keruvinetike, yuʼun maʼuk noʼox skʼoplal chanib stalelaltak Jeova, yuʼun jaʼ snakleb skotol li stalelaltak Jeova ti toj labalik sbae.

Li Jeovae nopol oy ta stojolal li tukʼil yajtuneltake

15. ¿Kʼusi toj lek la xchan Esekiel kʼalal oy kʼusi akʼbat yil ta sba veltae?

15 Li Esekiele toj tsots skʼoplal kʼusi la xchan xchiʼuk patbat yoʼonton kʼalal oy kʼusi akʼbat yil yuʼun Jeova ta sba veltae, yuʼun te tsakal skʼoplal ti kʼu yelan xil sbaike. ¿Kʼusi ti la xchane? Taje te ta jtatik ta slikebal li livro la stsʼiba Esekiele. Ta slikebale laj yal ti jaʼo te oy «ta yosilal jkaldeaetike», laje xi to laj yalbe sba skʼoplale: «Jaʼ te vul ta jtojolal li sjuʼel Jeovae» (Esek. 1:3). Li Esekiele muʼyuk laj yal ti te oy ta Jerusalen kʼalal oy kʼusi akʼbat yil yuʼun Jeovae, yuʼun te oy ta Babilonia. * Jech oxal chaʼa, ¿kʼusi la xchan li Esekiele? Akʼbat yil ti akʼo mi chukbil batel ta Babilonia ti nom xil li Jerusalen xchiʼuk li temploe, muʼyuk namajem ta stojolal Jeova xchiʼuk li melel yichʼel ta mukʼ Diose. Ti laj yakʼ sba ta ilel Jeova ta stojolal Esekiel li ta Babiloniae, jaʼ akʼbat ta ilel ti xuʼ xichʼ-o ta mukʼ Jeova mu ventauk bu oy mi jaʼuk li kʼusi oy ta sba spasele. Li kʼusi mas tsots skʼoplal laj yil Jeovae jaʼ li kʼusi oy ta yoʼontone xchiʼuk mi oy ta yoʼonton chtun ta stojolale.

16. 1) ¿Kʼuxi tspat koʼontontik li kʼusi akʼbat yil Esekiele? 2) ¿Kʼusi tstij avoʼonton yoʼ xatun ta stojolal Jeova ta sjunul avoʼonton?

16 ¿Kʼuxi tspat koʼontontik li kʼusi la xchan Esekiele? Chakʼbutik ta ilel ti muʼyuk chnamaj ta jtojolaltik Jeova mi ta sjunul koʼonton chijtun ta stojolale, mu ventauk bu nakalutik, kʼusi yakal ta jnuptantik o mi tsots kʼusi ta jvul-o koʼontontik (Sal. 25:14; Ech. 17:27). Li Jeovae oy tajek smalael yuʼun ta stojolal li yajtuneltake, yuʼun skʼanojan ta jujuntal (Eks. 34:6). Jaʼ yuʼun, skotol ora xuʼ chakʼbutik ta ilel tukʼil kʼanelal li Diose (Sal. 100:5; Rom. 8:35-39). Li kʼusi toj labal sba akʼbat yil Esekiel ti chakʼ ta ilel ti toj chʼul li Jeovae xchiʼuk ti mu tabajuk sjuʼele, tsvules ta joltik ti jaʼ noʼox stuk sta-o ichʼel ta mukʼe (Apok. 4:9-11). Ta jtojbetik ta vokol Jeova ti oy kʼusitik laj yakʼ ta naʼel ti tskoltautik ta yojtikinel li kʼusitik tsotsik skʼoplal ta stojolale xchiʼuk li slekil talelaltake. Kʼalal mas chkojtikintik taje, mas nopol chkaʼi jbatik ta stojolal xchiʼuk tstij koʼontontik sventa xkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk ti xijtun ta stojolal ta sjunul koʼontontik xchiʼuk kipaltike (Luk. 10:27).

Skotol ora chakʼbutik ta ilel tukʼil kʼanelal li Jeovae. (Kʼelo parafo 16).

17. ¿Kʼusitik ta jtakʼtik li ta yan kapituloetike?

17 Chopol tajek ta aʼiel, pe li ta skʼakʼalil Esekiele sok tajek li melel yichʼel ta mukʼ Diose. ¿Kʼuxi sok li melel yichʼel ta mukʼ Diose? ¿Kʼusi la spas li Jeovae? ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta pasel ta voʼnee? Taje ta jtakʼtik li ta yan kapituloetike.

^ Ti kʼu yelan chchap ta alel li anjeletik laj yil Esekiele tsvules ta joltik li smelolal sbi Jeovae. Li melolal sbie jaʼ ti «Jaʼ Tspas Akʼo Kʼotuk ta Pasel», taje te smakojbe skʼoplal ti xuʼ stunes spasbentak sventa xkʼot ta pasel li kʼusi snopoj tspase (kʼelo Apendise A4 li ta Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumile).

^ Li ta epal jabiletik echʼem talele, yichʼoj chanel te van 50 stalelaltak li Jeovae (batan yoʼ bu chal «Jeova Dios» li ta Saʼobil sventa xchanik mas li stestigotak Jeovae xchiʼuk kʼelo li jvokʼ bu chal: «Stalelaltak Jeova»).

^ Jun vinik ti lek xchanojbe skʼoplal li Vivliae laj yal ti jpʼel kʼop «te» xie «akʼo mi jpʼel noʼox kʼop, lek chakʼ ta aʼiel kʼusi yakal chkʼot ta pasel li vaʼ orae». Xi to laj yale: «¡Li Diose te oy, jaʼ xkaltik, ta Babilonia! ¡Taje tspat tajek koʼontontik!».