Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltike, li Cresoe laj ta loʼlael yuʼun li pale o meʼ pale ta Delfose. La stsak ta kʼop li ajvalil ta Persiae, vaʼun laj ta tsalel. Pe jaʼuk li Vivliae laj yal jun albil kʼop ti toj labal sba kʼu yelan kʼot ta pasel ta stojolal li ajvalil ta Persiae, yuʼun jech kʼot ta pasel ti kʼu yelan albil xa onoʼox ta Vivliae.

Kʼalal skʼan toʼox van chibuk sien jabil xvokʼ li ajvalile, li j-alkʼop Isaiase baʼyel xa onoʼox laj yalbe skʼoplal li Siroe xchiʼuk laj yal kʼuxi tstsal ta paskʼop li mukʼta lum Babiloniae.

Isaias 44:24, 27, 28: «Li Jeovae [...] xi chale: jaʼ li buchʼu xi chalbe li natil voʼe: ‹Takijanik xchiʼuk ta jtakijes skotol li ukʼumetik avuʼune›; jaʼ li buchʼu xi chal ta stojolal li Siroe: ‹Leʼe jaʼ jchabichij kuʼun xchiʼuk jaʼ chkʼot ta pasel yuʼun skotol li kʼusi tskʼan koʼontone›; jaʼ li buchʼu xi chal ta stojolal li Jerusalene: ‹Ta xichʼ chaʼvaʼanel› xchiʼuk ti xi chalbe li temploe: ‹Chichʼ akʼel yan velta li anaklebe›».

Li j-al-loʼil Heródotoe laj yal ti la xchʼakbeik batel yok ukʼum Eufrates li yajsoltarotak Siroe, jaʼ li ukʼum ch-echʼ li ta slumal Babiloniae. Jaʼ yuʼun, li soltaroetike xanavik jelavel yoʼ x-echʼ xtuchʼik li ukʼume. Ta skoj ti la stsalik jbabiloniaetik li yajsoltarotak Siroe, la skoltaik lokʼel li judaetik ti te chukbilik ta Babiloniae. Vaʼun, li judaetike sutik batel ta Jerusalen xchiʼuk la xchaʼmeltsanik li slumalik ti oy xa ox ta 70 jabil yichʼoj jinesele.

Isaias 45:1: «Voʼon li Jeovaune xi chkalbe li buchʼu jtʼujoje, li Siroe, ti jtsakojbe lek li sbatsʼikʼobe, sventa ta jchapan mukʼtik lumetik ta yeloval, sventa ta jlajesbe stsatsal li ajvaliletike, sventa ta jam xchaʼpechal tiʼ naetik ta yeloval xchiʼuk sventa mu makaluk li tiʼ naetike».

Li jpersiaetike ochik batel li ta mukʼtik chaʼpech stiʼ jteklum ta skoj ti muʼyuk bu la smakike. Ti snaʼojikuk xa ox jbabiloniaetik ti ch-ochik batel li yajsoltarotak Siroe, la smakik lek skotol jechuke. Pe mu jechuk la spasik, yuʼun jamal laj yiktaik.

Li labal sba albil kʼop liʼe jaʼ noʼox jun li ta epal albil kʼopetik chal Vivlia xchiʼuk ti kʼotemik ta pasele. a Li krixchanoetike chalik ti jaʼ ch-albat yuʼun sdiosik li kʼusi chkʼot ta pasele, pe jaʼuk li albil kʼopetik chal Vivliae te likem tal ta stojolal li melel Dios ti xi chalbe sbae: «Ta slikebal onoʼox chkal ti kʼu yelan chkʼot ta tsutsele xchiʼuk ta voʼne laj kal li kʼusitik muʼyuk to kʼotemik ta pasele» (Isaias 46:10).

 Ta skoj ti jaʼ noʼox stuk melel Dios li Jeovae, xuʼ jech xal taje. Li sbie jaʼ skʼan xal: «Jaʼ Tspas Akʼo Kʼotuk ta Pasel». Taje chakʼ ta aʼiel ti jaʼ noʼox xuʼ xal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakale xchiʼuk ti chkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi tskʼan yoʼontone. Jaʼ yuʼun, persa chkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi chale.

¿Mi chakʼan chanaʼ li kʼusi yaloj xa onoʼox Vivlia ta sventa li kʼusi chkʼotanuk ta pasel avie? Oy xa van ta chaʼmil jabil ti yaloj Vivlia ti toj echʼ xa noʼox xibal sba li ta «slajebal xa kʼakʼale». Pe ¿kʼusi ti chlaj skʼoplale? Maʼuk li balumile mi jaʼuk li krixchanoetike, yuʼun jaʼ chlaj skʼoplal li paskʼope, li ilbajinele xchiʼuk li vokoliletik chkʼot ta stojolal li krixchanoetik leʼ xa talel ta epal mil jabile. Jkʼeltik batel jayibuk albil kʼopetik ta sventa li slajebal kʼakʼale.

2 Timoteo 3:1-5: «Li ta slajebal xa kʼakʼale [...] tskʼan sba stuk li krixchanoetike, batem ta yoʼontonik takʼin, stuk noʼox lek chaʼi sbaik, jpʼel xalik, chchopol kʼoptavanik, mu xchʼunbe smantal stot smeʼik, mu kʼusi snaʼ stojik ta vokol, muʼyuk stukʼil yoʼontonik, muʼyuk xa kʼanbail kʼuchaʼal stalel onoʼox jeche, mi jutebuk oy ta yoʼontonik tspas ta jmoj skʼopik, chchopol loʼiltavanik, mu snaʼ spajes sbaik, simaronik, muʼyuk skʼanojik li kʼusi leke, j-akʼvanejetik ta kʼabal, pimik ta mantal, xtoyet xa tajek chaʼi sbaik, jaʼ skʼanojik li kʼusi kʼupil sba chaʼi stukike, jaʼ muʼyuk skʼanojik li Diose, yichʼojik ta mukʼ Dios yilel, pe muʼyuk jech yakal tspasik».

¿Mi avakʼoj venta ti jaʼ xa jech stalelal li krixchanoetike? ¿Mi mu jechuk ti jaʼ noʼox tstoy sbaik, tskʼan sba stukik, batem ta yoʼontonik takʼin, jpʼel xalik xchiʼuk ti mu xakʼ sbaik ta tsalele? Jech xtok, avakʼoj van venta ti oy epal alab nichʼnabiletik ti muʼyuk chchʼunbeik smantal li stot smeʼike xchiʼuk ti jaʼ noʼox skʼanoj li kʼusi lek chaʼi stukik li krixchanoetike, jaʼ muʼyuk skʼanojik li Diose. Pe yantik tsok-o batel li kuxlejale.

Mateo 24:6, 7: «Chavaʼiik ti oy paskʼop liʼe xchiʼuk ti oy paskʼop ta nome [...]. Yuʼun chlik skontrain sbaik jujun mukʼta jteklum, chlik skontrain sbaik ajvaliletik».

Kʼalal la skʼelbeik skʼoplal ti kʼu yepal chamik ta skoj li paskʼopetik leʼ xa tal ta 1914, laj yilik ti jaʼ mas ta sien miyone. Taje jaʼ x-echʼ to ti kʼu yepal oy krixchanoetik ta junantik lumetike. Nopo xa noʼox avaʼi kʼu to yepal laj yil svokolik li buchʼu cham yutsʼ yalale. Akʼo mi jech, ¿mi lajem-o skʼoplal li paskʼopetike?

Mateo 24:7: «Chtal viʼnal».

Li Programa Mundial de Alimentos xi laj yale: «Manchuk mi oy ep veʼlil li ta spʼejel balumile, oy 815 miyon krixchanoetik ti muʼyuk tsta sveʼelike, jaʼ xkaltik, jun li ta balunebe. Jun li ta oxvoʼ krixchanoetike jaʼ mas ch-ipajik-o ta skoj li viʼnale». Yichʼoj kʼelbel skʼoplal ti chcham mas ta oxib miyon ololetik ta jujun jabil ta skoj li viʼnale.

Lukas 21:11: «Ta x-echʼ tsatsal nikeletik».

Jujun jabile ch-echʼ 50 mil nikeletik ti mu toj masuk tsotse, pe oy sien nikeletik ti tstsʼik yuʼun li naetike. Jech xtok, jutuk mu skotoluk jabile ch-echʼ tsatsal nikeletik. Yichʼoj kʼelbel skʼoplal ti chamem yuʼun 471 mil krixchanoetik li nikeletik echʼem ta sjabilal 1975 kʼalal ta sjabilal 2000.

Mateo 24:14: «Li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilale ta xichʼ cholel ta spʼejel balumil sventa xaʼi skotol li jteklumetike, vaʼun ta xtal li slajebe».

Li avie, oy mas ta vaxakib miyon stestigotak Jeova chcholik mantal ta mas ta 240 mukʼtik lumetik ta spʼejel balumil. Chcholik mantal ta mukʼtik lumetik, ta bikʼtal lumetik, ta vitsetik xchiʼuk ta buyuk noʼox. Li albil kʼop yaloj Diose chal xtok ti mi laj xa ox yichʼ cholel li lekil aʼyejetike, «ta xtal li slajebe». ¿Kʼusi skʼan xal taje? Jaʼ ti muʼyuk xa ch-ajvalilaj li krixchanoetike, vaʼun jaʼ chlik spas mantal li Ajvalilal yuʼun Diose. ¿Kʼusi albil kʼop chakʼ kʼotuk ta pasel li Ajvalilal taje? Chano-o batel yoʼ xatabe li stakʼobile.