1. ¿Kʼu yelan chilutik ta jujuntal li Jeovae?

TA SKOJ ti skʼanojutik tajek li Jeovae, oy jbaliltik chilutik ta jujuntal. Akʼo mi jelajtik kʼusi ta jpastik li ta tsobobbaile, jkotoltik oy jbaliltik xchiʼuk skʼan jkolta jbatik ta komon. Li jtakbol Pabloe chakʼ kiltik ti jaʼ jeche. ¿Kʼuxi?

2. ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk sbalil xkiltik yantik xchiʼuk ti jkolta jbatik jech kʼuchaʼal chal Efesios 4:16?

² Jech kʼuchaʼal chal li teksto ta slikebe, li Pabloe laj yal ti mu stakʼ xiuk xkalbetik junuk kermanotike: «Mu kʼu xatun-o kuʼun» (1 Kor. 12:21). Sventa oyuk jun oʼontonal li ta tsobobbaile, skʼan oyuk sbalil xkiltik li yantike xchiʼuk ti jkolta jbatik ta komone (kʼelo Efesios 4:16). Kʼalal jmoj noʼox tsobolutik xchiʼuk li ermanoetike, tstsatsubik-o xchiʼuk kʼanbil chaʼi sbaik.

3. ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?

³ ¿Butik xuʼ xkakʼtik ta ilel ti kichʼojtik ta mukʼ li ermanoetike? Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ xichʼ ta mukʼ xchiʼil ta molal li jun mol ta tsobobbaile. Laje, ta jkʼeltik xtok kʼuxi xuʼ jech jpastik ta stojolal li ermanoetik xchiʼuk ermanaetik ti muʼyuk to nupunemike. Jech xtok, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ xkichʼtik ta mukʼ li buchʼutik yakal chchan jkʼoptike.

4. ¿Kʼusi laj yal Pablo ta Romanos 12:10 ti skʼan xchʼunik li moletike?

⁴ Skotol li moletik ta tsobobbaile chichʼik tʼujel ta chʼul espiritu, pe jelajtik kʼusi xtojobik spasel ta jujuntal (1 Kor. 12:17, 18). Junantike achʼ to van laj yichʼik biiltasel xchiʼuk mu to epuk kʼusi snaʼik. Yantik xtoke mu xa van epuk kʼusi spas yuʼunik ta skoj ti ep xa sjabilalik o ti ipik noʼoxe. Pe mu lekuk ti xi snop jun mol ta tsobobbail ta stojolal jun xchiʼil ta molale: «Mu kʼu xatun-o kuʼun». Mas lek ti xakʼ ta xkuxlejalik li kʼusi laj yal Pablo ta Romanos 12:10 (kʼelo).

5. ¿Kʼuxi chakʼik ta ilel moletik ti chichʼik ta mukʼ li xchiʼiltakike, xchiʼuk kʼu yuʼun skʼan jechuk spasik?

⁵ ¿Kʼuxi chakʼik ta ilel moletik ti chichʼik ta mukʼ li xchiʼiltakike? Jaʼ mi chchikintaik lek li kʼusi chalike. Toj ep sbalil ti jechuk spasik kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal chchapike. ¿Kʼu yuʼun? Jkʼeltik kʼusi laj yal li revista La Atalaya ta 1 yuʼun oktuvre ta 1988, xi laj yale: «Li moletike skʼan teuk ta sjolik liʼe: li Jesuse xuʼ stunes chʼul espiritu sventa xakʼbe ta sjol buchʼuuk molal junuk beiltasel ta Vivlia ti xuʼ xkoltaatik kʼalal oy kʼusi tskʼan tspasike (Ech. 15:6-15). Yuʼun li chʼul espiritue mu tʼujbiluk noʼox buchʼu tskolta».

6. 1) ¿Kuxi xuʼ jmoj x-abtejik li moletike? 2) ¿Kʼuxi tstabe sbalil li tsobobbaile?

⁶ Mi yichʼoj ta mukʼ xchiʼiltak li jun mole, maʼuk ti baʼyel xa chkʼopoj kʼalal tstsob sbaik jujukoje. Muʼyuk tsnop ti skʼan tsakel ta venta skotol li kʼusi chale mi jaʼuk ti xvulvun-o skotol orae. Moʼoj, yuʼun bikʼit chakʼ sba kʼalal chakʼ sloʼile xchiʼuk snaʼoj ti mu spas yuʼun skotole. Chchikinta lek kʼalal chakʼ sloʼil li yantike. Pe li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti tstsak ta venta li kʼusi chal Vivlia xchiʼuk «li tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]» (Mat. 24:45-47). Kʼalal chichʼ sbaik ta mukʼ xchiʼuk skʼanoj sbaik li moletike, ch-abtej ta stojolalik li chʼul espiritue.  Vaʼun, lek kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunik ti tstsatsub-o li tsobobbaile (Sant. 3:17, 18).

7. ¿Kʼu yelan laj yil Jesus li buchʼutik muʼyuk nupunemike?

⁷ Li ta tsobobbailetike, oy nupultsʼakaletik xchiʼuk junantike oy yalab xnichʼnabik. Pe oy ep ermanoetik xchiʼuk ermanaetik ti muʼyuk nupunemik xtoke. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik li vaʼ ermanoetike? Jechuk jnoptik kʼuchaʼal li Jesuse. Kʼalal ay ta balumile, muʼyuk nupun xchiʼuk jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton li cholmantale. Muʼyuk laj yal ti persa skʼan xnupun li jun yajtsʼaklome o ti tojol kerem tseb xkome. Pe laj yal ti oy buchʼutik chkʼot ta nopel yuʼunik ti muʼyuk chnupunike (Mat. 19:11, 12). Laj yichʼ ta mukʼ li buchʼutik muʼyuk nupunemike. Muʼyuk la snop ti mas jutuk sbalilike o ti mu junuk yoʼontonik ta skoj ti chʼabal snup xchiʼilike.

8. Li ta 1 Korintios 7:7 kʼalal ta 9, ¿kʼusi la stijbe yoʼonton ermanoetik li Pabloe?

⁸ Li jtakbol Pablo eke muʼyuk nupun-o ti kʼu sjalil tun ta stojolal Diose. Mi junuk velta laj yal ti chopol mi chijnupune, yuʼun snaʼoj ti ta jujuntal ta jnoptike. Pe la stijbe yoʼonton ermanoetik yoʼ skʼelik mi xuʼ tojol kerem tseb xkomik sventa xtunik mas ta stojolal Jeova (kʼelo 1 Korintios 7:7-9). Li Pabloe maʼuk ti mas jutuk sbalil laj yil li tojol kerem tsebetike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik? Yuʼun la stʼuj Timoteo sventa epuk kʼusi sbain akʼo mi tojol kerem (Filip. 2:19-22). * Jaʼ yuʼun, mu lekuk ti xiuk jnoptike: «Li ermano leʼe sta-o o mu sta-o ti oyuk kʼusi sbaine, yuʼun nupunem xa o tojol kerem to» (1 Kor. 7:32-35, 38).

9. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik li ermanoetik ti nupunemik o ti muʼyuke?

⁹ Li Jesus xchiʼuk Pabloe muʼyuk laj yalik ti persa skʼan xijnupun o ti tojol kerem tseb xijkome. Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yelan skʼan xkiltik li ermanoetik ti nupunemik o ti muʼyuke? Toj lek kʼusi laj yal li revista La Atalaya ta 1 yuʼun oktuvre ta 2012, xi chale: «Jaʼ jun matanal mi nupunemot o mi muʼyuk toe. [...] Li Jeovae muʼyuk abol sba chil li tojol kerem tsebetike o ti chat noʼox yoʼontonik chil ta skoj ti muʼyuk  snup xchiʼilike». Jaʼ yuʼun, kichʼtik ta mukʼ li ermanoetik ta tsobobbail ti muʼyuk nupunemike.

10. ¿Kʼuxi xuʼ jtsaktik ta venta li buchʼutik muʼyuk nupunemike?

¹⁰ ¿Kʼuxi xuʼ jtsaktik ta venta kʼu yelan chaʼi sbaik li buchʼutik muʼyuk nupunemike? Teuk ta joltik ti jeltos srasonaltak ti kʼu yuʼun jech oyike. Junantike kʼotem ta nopel yuʼunik ti muʼyuk chnupunike. Yantik xtoke tskʼan chnupunik, pe muʼyuk to staoj snup xchʼulelik o li buchʼu lek chilike. Junantik xtoke chamem xa snup xchiʼilik. Jaʼ yuʼun, mu me jakʼbetik kʼu yuʼun ti muʼyuk nupunemike mi jaʼuk ti xi xkalbetike: «Ta jkoltaot saʼel anup achiʼil mi chakʼane». Oy onoʼox van buchʼutik tskʼanbutik koltael. Pe mi mu jechuk tspasike, jnoptik kʼu yelan chaʼi sbaik mi jech laj kalbetike (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13). Jkʼeltik kʼusi yalojik junantik.

11, 12. ¿Kʼuxi xuʼ chopol xaʼi sba kuʼuntik li tojol kerem tsebetike?

¹¹ Jun jkʼelvanej ta sirkuito ti muʼyuk to nupunem xchiʼuk ti xtojob ta skʼelel lek li kʼusi sbainoje chal ti ep sbalil kʼalal tojol kerem tsebutike. Pe oy junantik ermanoetike xi tsjakʼbeik ta slekil yoʼontonike: «¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk to nupunemote?». Kʼalal jech chalbeike, chal ti chopol chaʼi sbae. Xi chal jun tojol kerem ti chtun ta Betele: «Bateltike, ta jnop ti abol jba chilunkutik li ermanoetik ta skoj ti muʼyuk nupunemunkutike, xkoʼolaj ti maʼuk jun matanal chilik ti jech oyunkutike».

¹² Xi chal jun tojol tseb ti chtun ta Betele: «Junantik ermanoetike tsnopik ti ta jkʼan chinupunkutik jtekelkutike o ti jaʼ te chbat kakʼbekutik satilal li ta jujun reunion sosiale. Jun veltae, li Betele la stakun batel ta yan jteklum sventa jpas jun abtel, vaʼun akʼobal xa likʼot xchiʼuk jaʼo oy tsobajel. Li ermana ti laj yakʼbun ta chʼom snae xi laj yalbune: ‹Li ta jtsobobbaile, oy chaʼvoʼ ermanoetik ti koʼol tajek ajabilalike›. Laj yalbun ti muʼyuk tsabun jnovioe, pe kʼalal likʼotkutik ta salone, la xjochun batel sventa xakʼ kojtikin li chaʼvoʼ ermanoetik chale. ¡Toj kʼexlal sba laj kaʼi koxvoʼalkutik!».

13. ¿Kʼusi patbat-o yoʼonton jun ermana ti muʼyuk nupuneme?

¹³ Xi chal yan tojol tseb ti chtun ta Betele: «Xkojtikin prekursoretik ti oy xa sjabilalik, pe ti muʼyuk nupunemike. Ta smelol noʼox li kʼusi tspasike, yakʼoj ta yoʼontonik skoltael yantik, snaʼik lek li kʼusi tskʼan tspasike, xmuyubajik noʼox xchiʼuk toj ep tskoltaik li ermanoetik ta stsobobbailike. Toj lek stalelalik: muʼyuk tstoy sbaik ta skoj ti tojol kerem tsebike mi jaʼuk ti muʼyuk xa sbalil chaʼi sbaik ta skoj ti muʼyuk snup xchiʼilik o yalab xnichʼnabike». Jun noʼox koʼontontik ta tsobobbail kʼalal chkichʼtik tsakel ta venta xchiʼuk ti ep jbalil ilbilutike. Yuʼun jnaʼojtik ti muʼyuk abol jba chilutik li ermanoetike o ti ch-itʼixajik ta jtojolaltike, muʼyuk ti mu kʼusi xijtun-o chilutike mi jaʼuk ti tstoy tajek jkʼoplaltike. Jkʼanoj jbatik ta komon.

14. ¿Kʼuxi xuʼ xkichʼtik ta mukʼ li tojol kerem tsebetike?

¹⁴ Li tojol kerem tsebetike lek chaʼiik ti jaʼuk jkʼelbetik li slekil talelalike, maʼuk ti chopol xkiltik ti kʼu yelan oyike o ti abol sba xkiltike. Epuk sbalil xkiltik ti tukʼ yakʼoj sbaike. Mi jech ta jpastike, muʼyuk tsnopik ti xi chkalbetike: «Mu kʼu  xatun-o kuʼun» (1 Kor. 12:21). Chakʼik venta ti chkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk ti ep sbalil chkiltik li ta tsobobbaile.

15. ¿Kʼusi spasoj jlom jcholmantaletik yoʼ xtunik mas ta stojolal Jeova?

¹⁵ Li echʼ tal jabiletike, ep jcholmantaletik spasojik persa xchanel yan kʼop sventa xtunik mas ta stojolal Jeova. Ta skoj taje, ep kʼusi sjeloj ta xkuxlejalik. Batemik ta yan tsobobbail ti bu chtun mas koltaele akʼo mi maʼuk xa li smero kʼopike (Ech. 16:9). Taje ta jujuntal skʼan xichʼ nopel. Akʼo mi jal chichʼ yuʼunik sventa xchanik li yan kʼope, toj ep chkoltavanik li ta tsobobbaile. Tskoltaik ermanoetik ta skoj ti lek stalelalik xchiʼuk ti ep kʼusi xchanojike. ¡Ep tajek sbalil chkiltik ti spasojik persae!

16. ¿Kʼusi skʼan stsakik ta venta moletik sventa sbiiltasik junuk ermanoe?

¹⁶ Li moletike mu lekuk ti xalik ti mu stakʼ x-och ta mol o ta siervo ministerial li jun ermano ta skoj ti muʼyuk to xchanoj lek jkʼoptike. Sventa xichʼ kʼelbel skʼoplal taje, jaʼ skʼan tsakel ta venta li beiltaseletik ta Vivlia ta sventa li moletik xchiʼuk siervo ministerialetike, maʼuk mi snaʼ xa lek li jkʼoptike (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9).

17. ¿Kʼusi skʼan snopik li utsʼ alaliletik ti chbatik ta yan lume?

¹⁷ Junantik utsʼ alaliletike jatavemik lokʼel ta slumalik o batemik ta saʼ abtel ta yan lum. Li ta lum bu chkʼotike, li ololetike xuʼ van yan xa-o kʼop chichʼik chanubtasel li ta s-eskuelaike. Sventa sta yabtelik li totil meʼiletike, skʼan van xchanik ek li kʼop taje. Pe jnoptik noʼox ti oy jun tsobobbail o jun grupo li ta skʼop stukike. ¿Mi jaʼ van mas lek ti te xbatik li ta skʼop stukike o mi jaʼ li ta kʼop ti bu chkʼopojik li ta lum bu oyike?

18. Jech kʼuchaʼal chal Galatas 6:5, ¿kʼuxi xuʼ jtsaktik ta venta li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼun li jolil ta utsʼ alalile?

¹⁸ Li jolil ta utsʼ alalile jaʼ tsnop bu junukal tsobobbail chbatik. Jaʼ skʼan stsak ta venta ti bu junukal mas tstabe sbalil li yutsʼ yalale (kʼelo Galatas 6:5). Mu chopoluk kʼusi xkaltik ta sventa li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼun li jolil ta utsʼ alalile, yuʼun jaʼ tsnop stukik. Jtsaktik ta venta li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼune xchiʼuk lekuk jchʼamtik mi talik ta jtsobobbailtike (Rom. 15:7).

19. ¿Kʼusi skʼan snopbe lek skʼoplal li jolil ta utsʼ alalile?

¹⁹ Junantik utsʼ alalile xuʼ van te oyik ta jun tsobobbail ti jaʼ jech skʼopik li totil meʼile. Pe mi ta yan-o kʼop chichʼik chanubtasel ta eskuela li kʼoxetike, xuʼ van mu xa xaʼiik lek li skʼop stot smeʼike. Jaʼ  yuʼun, yikʼaluk van mu xaʼiik lek li kʼusi ch-echʼ ta tsobajele xchiʼuk mu xchʼiik ta mantal. Kʼalal jech chkʼot ta pasele, li jolil ta utsʼ alalile skʼan spas orasion xchiʼuk snopbe skʼoplal kʼuxi xuʼ skolta yalab xnichʼnab sventa masuk nopol xaʼi sbaik ta stojolal Jeova xchiʼuk li ta steklumale. Oy chaʼtos kʼusi xuʼ spasik: ti xchanubtas yalab xnichʼnabik li ta skʼop stukike o ti xbatik ta yan tsobobbail ti xaʼiik lek li yalab xnichʼnabike. Kʼusuk noʼox xkʼot ta nopel yuʼun li jolil ta utsʼ alalile, li ermanoetike skʼan stsakik ta venta mi te kʼot ta stsobobbailike.

20. ¿Kʼuxi xuʼ xkichʼtik ta mukʼ li buchʼutik yakal chchan jkʼoptike?

²⁰ Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, oy ep ermanoetik ti tskʼan chchanik yan kʼope. Xuʼ van vokol to chaʼiik yalel ta jkʼoptik li kʼusi tsnopike. Pe mi maʼuk noʼox ta jkʼeltik ti mu lekuk xlokʼ yuʼunike, chkakʼtik venta ti skʼanojik Jeova xchiʼuk ti oy tajek ta yoʼontonik chtunik ta stojolale. Mi jech la jpastike, chkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk ep sbalil chkiltik li vaʼ ermanoetike. Mu xiuk ta jnoptik ta skoj ti mu snaʼ lek jkʼoptike: «Mu kʼu xatun-o kuʼun».

21, 22. ¿Kʼusi ta jtojbetik tajek ta vokol li Jeovae?

²¹ Ta jtojbetik tajek ta vokol Jeova ti oy jbalil chilutik ta jujuntal li ta tsobobbaile. Li Jeova xchiʼuk ermanoetike oy jbalil chilutik jkotoltik, mu ventauk mi vinikutik o antsutik, mi nupunemutik o mi muʼyuk, mi kerem tsebutik o mi ep xa jabilaltik, mi jnaʼtik lek junuk kʼop o mi muʼyuk (Rom. 12:4, 5; Kol. 3:10, 11).

²² Toj ep kʼusi laj yakʼ jchantik li skoʼoltasobil laj yal Pablo ta sventa li jun bekʼtalile. Mi laj kakʼ ta jkuxlejaltike, oy jbalil chkaʼi jbatik li ta tsobobbaile xchiʼuk jech chkiltik ek li yan ermanoetike.