KʼALAL jaʼ to chvokʼ jun neneʼe, mu xkʼel yuʼun sba stuk. Kʼelbilutik tajek yuʼun jtot jmeʼtik kʼalal lijvokʼe. Kʼalal la jchantik xanvile, natil krixchano tajek chkiltik li buchʼu mu xkojtikintike. Jaʼ yuʼun chijxiʼo, vaʼun chbat jnakʼ jbatik ta stojolal jtot jmeʼtik. ¡Jun koʼonton chkaʼi jbatik kʼalal te xa snitojutik li jtot o jmeʼtike!

Koliyal ti la skʼanutik xchiʼuk ti la skoltautik jtot jmeʼtik kʼalal kʼoxutik toʼoxe, lek noʼox oyutik. Mas jun koʼonton chkaʼi jbatik kʼalal chkakʼtik venta ti skʼanojutike, jech xtok kʼalal chalbutik ti lek li kʼusitik ta jpastike, mas to lek chkaʼi jbatik xchiʼuk mas to lek ta jpastik.

Jech xtok, kʼalal lijchʼi tale, mas jun koʼonton laj kaʼi jbatik kʼalal la skoltautik li kamigotaktike. Lek chkaʼi jbatik kʼalal te xchiʼinojutike xchiʼuk tskoltautik sventa mu masuk xijxiʼ kʼalal chijbat ta chanune.

Toj lek ti jechuk chchʼiik tal skotolik li ololetike. Pe ep kʼoxetike muʼyuk lek yamigoik xchiʼuk ep ololetik xtok ti muʼyuk lek chkʼelatik yuʼun stot smeʼike. Xi chal Melisa *: «Kʼalal chkil sfoto utsʼ alaliletik ti jmoj kʼusi tspasike, xi ta jnope: ‹Toj lek ti jechuk la jkʼupin xchiʼuk kutsʼ kalale›». Xuʼ van jech chavaʼi aba ek.

Xuʼ van mu junuk avoʼonton laj avaʼi aba kʼalal lachʼi tale. ¿Kʼu van yuʼun ti jech laj avaʼi abae? Jaʼ van ta skoj ti muʼyuk laj avichʼ kʼuxubinel xchiʼuk muʼyuk laj avichʼ koltael kʼalal kʼoxot toʼoxe. Xuʼ van xvul to ta ajol ti skotol velta chut sbaik li atot ameʼ kʼalal muʼyuk toʼox xchʼakoj sbaike, vaʼun laj van anop ti jaʼ ta amule. O xuʼ van la smajoxuk o laj yutoxuk li atot o ameʼe.

¿Kʼusi tspas jun olol kʼalal jech chkʼot ta stojolal taje? Jlome tslajesik droga o chyakubik kʼalal staoj xaʼox svaʼlejike. Yantik xtoke tstikʼ sbaik ta pandiyero sventa oyuk xchiʼiltak xaʼi sbaik. Ta skoj ti mu xa snaʼ kʼusi tspasik li jlom xtoke, tsaʼ slekomik sventa kʼanbil xaʼi sbaik xchiʼuk ti kʼuxubinbil xaʼi sbaike; pe muʼyuk onoʼox chjalij ti vaʼ yelan tspasike, vaʼun mas xa mu junuk yoʼonton chkomik mi laj yikta sbaike.

Jech xtok, li kerem tsebetik ti tsalem yuʼunik li kʼusitik taje muʼyuk sbalil chaʼi sbaik kʼalal chchʼiik tale. Xi chal li Anae: «La jnop ti mu kʼusi xitun-oe, yuʼun jech toʼox chalilanbun li jmeʼe. Mi junuk velta laj yalbun ti oy kʼusi lek la jpase o ti xalbun ti skʼanojune».

 Ti mu junuk koʼontontike maʼuk noʼox ta skoj ti kʼu yelan lijchʼi tale. Xuʼ van mu junuk koʼontontik ta skoj ti jtuchʼoj jnupuneltike, ta skoj ti oy xa jabilaltike o ta skoj ti kʼu yelan li jpat jxokontike. Kʼusiuk noʼox li srasonale ta van xavul avoʼonton xchiʼuk vokol van chavaʼi ti lek xavil aba xchiʼuk li yantike. ¿Kʼusi van xuʼ xapas sventa mu jechuk xavaʼi abae?

Pe mu me jtuktikuk. Oy buchʼu oy ta yoʼonton tskoltautik: jaʼ li Diose.

Xi laj yakʼ jnaʼtik Dios ta stojolal li j-alkʼop Isaiase: «Mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun. Vuʼun chacacʼbot atsatsal, vuʼun chajcoltaot; vuʼun chajtsacot lec ta jbatsʼicʼob ti xuʼ yuʼun tstsalvane» (Isaías 41:10, 13). Tspat tajek koʼontontik taje, yuʼun snitoj jkʼobtik li Diose. ¡Mu xa jvul koʼontontik!

Li Vivliae chalbe skʼoplal yajtuneltak Dios ti la svul yoʼontonike, pe laj yakʼ ta nitel skʼobik, jaʼ xkaltik, ti la spat yoʼontonik ti chkoltaatik yuʼun li Diose. Li Ana ti jaʼ smeʼ li Samuele muʼyuk kʼusi xtun-o laj yaʼi sba ta skoj ti mu snaʼ x-alaje. Nopajtik noʼox chlabanat ta skoj ti mu snaʼ x-alaje. Jaʼ yuʼun muʼyuk chveʼ xchiʼuk ch-okʼ (1 Samuel 1:6, 8). Pe muʼyuk xa laj yat yoʼonton kʼalal laj yalbe Dios ti kʼu yelan chaʼi sbae (1 Samuel 1:18).

Li David ti jaʼ jtsʼibajom yuʼun salmoe bakʼintik mu junuk yoʼonton laj yaʼi sba ek. Yuʼun epal jabil saʼat yuʼun Saúl sventa chmilat. Akʼo mi muʼyuk xlaj ta milel li Davide, bakʼintike chlaj-o xa laj yaʼi ta skoj li svokole (Salmo 55:3-5; 69:1). Akʼo mi jech, xi la stsʼibae: «Jun coʼnton chivay, ta ora noʼox ch-och jvayel, yuʼun voʼot noʼox ta aventa, Mucʼul Dios, ti jun coʼnton cuxulun ta banamile» (Salmo 4:8).

Li Ana xchiʼuk Davide la skʼanbeik koltael Dios sventa xkuch yuʼun li svokolike xchiʼuk ti kʼusi kʼux chaʼiike, vaʼun koltaatik onoʼox (Salmo 55:22). ¿Mi xuʼ jkʼanbetik koltael ek?

1. Atotuk xavil li Jeovae

Li Jesuse laj yal ti skʼan xkojtikintik li Stote, ti jaʼ «li jun noʼox melel [Diose]» (Juan 17:3). Xi laj yal li  jtakbol Pabloe: «Muʼyuk onoʼox bu nom oy ta jtojolaltik ta jujuntal» (Echos 17:27). Jaʼ yuʼun xi laj yal li Santiagoe: «Nopajanik ta stojolal Dios, vaʼun chnopaj tal ta atojolalik ek» (Santiago 4:8).

Kʼalal chkaʼitik ti oy Jtotik ta vinajel ti skʼanojutik xchiʼuk ti oyutik ta yoʼontone, jaʼ tskoltautik sventa junuk noʼox koʼontontik. Melel onoʼox ti mu ta aniluk ta jpat koʼontontik ti oyutik ta yoʼonton li Jtotike, pe ep buchʼutik yakʼojik venta ti chkoltaatike. Xi chal li Carolinae: «Kʼalal la jpat koʼonton ta stojolal li Jeovae, oy xa buchʼu xuʼ xkalbe ti kʼu yelan chkaʼi jbae, jaʼ li Jtot Jeovae. Taje la spatbun tajek koʼonton».

Xi chvul ta sjol li Raquele: «Jaʼ la skoltaun Jeova sventa junuk koʼonton kʼalal laj yiktaikun li jtot jmeʼe. Laj kalbe li kʼusi oy ta koʼontone xchiʼuk la jkʼanbe ti akʼo skoltaun ta skoj li jvokoltake. Skotol ora la skoltaun». *

2. Kʼanbo koltael li buchʼutik skʼanojik Diose

Xi laj yalbe yajchankʼoptak li Jesuse: «Li voʼoxuke avermano aba akotolik» (Mateo 23:8). Li Jesuse oy ta yoʼonton ti skʼan sbaik ta jujuntal li yajchankʼoptake xchiʼuk ti xkʼotikuk ta yutsʼ yalal sbaik ta mantale (Mateo 12:48-50; Juan 13:35).

Li tsobobbailetik yuʼun stestigotak Jeovae chakʼik persa sventa skolta sbaik, chkʼuxubin sbaik xchiʼuk tspatbeik yoʼonton li buchʼutik chtun yuʼunike, jech kʼuchaʼal ta jun utsʼ alalil (Evreos 10:24, 25). Ep buchʼutik yakʼojik venta ti xkoʼolaj kʼuchaʼal poxil li tsobajele, yuʼun xuʼ xpoxta mi yayijem chaʼi li yoʼontonike.

Xi chal li Evae: «Li ta jtsobobbaile oy jun kamiga ti xaʼi kʼu yelan chkaʼi jbae. La xchikinta li kʼusi chkalbee, la skʼelbun Vivlia xchiʼuk koʼol la jpaskutik orasion. Te onoʼox xchiʼinojun skotol ora, muʼyuk xiktaun jtuk. Laj kalbe skotol li kʼusi oy ta koʼontone, vaʼun mas xa lek laj kaʼi jba. Koliyal ti la skoltaune mas xa jun koʼonton». Xi chal li Raquel eke: «Jaʼ kʼot ta jtot jmeʼ li tsobobbaile. Kʼanbilun xchiʼuk jun koʼonton laj kaʼi yuʼun li ermanoetike».

3. Kʼuxubinvanan xchiʼuk lekuk avoʼonton

Mas to lek xkil jbatik xchiʼuk yantik kʼalal chijkʼuxubinvane. Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ mas xmuyubaj li  buchʼu chakʼe, jaʼ mu sta li buchʼu chichʼe» (Echos 20:35). Te onoʼox chkakʼtik venta ti mas to chijkʼuxubinat mi mas to ta jkʼuxubintik li yantike. Xi laj yalbe yajchankʼoptak li Jesuse: «Oyuk me kʼusi xavakʼilanbeik li yantike, vaʼun cha-akʼbatik ek» (Lukas 6:38).

Mas jun koʼontontik mi ta jkʼantik yantik xchiʼuk mi chkichʼtik kʼanel eke. Xi onoʼox chal li Vivliae: «Li kʼanelale mu xlaj-o skʼoplal» (1 Korintios 13:8). Xi chal li Mariae: «Jnaʼoj yaʼel ti mu meleluk li kʼusi chopol ta jnop ta jtojolale. Sventa jlokʼes ta jnopben taje, ta jkolta li yantike, vaʼun ta xchʼay ta jol li kʼusi ta jxiʼtae. Lek tajek chkaʼi jba kʼalal ta jkolta li yantike».

Li oxtos kʼusi laj xa kalbetik skʼoplale maʼuk me jun poxil ti ta ora chchapan skotole, pe xuʼ me skoltaot tajek. Xi chal li Carolinae: «Oy to bakʼintik ti mu junuk koʼonton chkaʼi jbae. Pe mas xa oy jbalil chkaʼi li avie. Jnaʼoj ti oyun ta yoʼonton li Jeovae xchiʼuk oy ep kamigotak ti jaʼ tskoltaikun sventa junuk koʼontone». Jech chaʼi sba li Raquel eke, xi chale: «Bakʼintike chkat tajek koʼonton. Pe oy ep kermanotak ta mantal ti xuʼ stojobtasikune. Tskoltaikun onoʼox sventa mas junuk koʼonton. Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti xuʼ jkʼopon skotol kʼakʼal li Jtot ta vinajele. Taje jaʼ skoltaojun tajek».

Pe taje oy slajeb. Yuʼun li Vivliae chal ti poʼot xa xkʼataj ta jun paraiso li Balumile xchiʼuk ti jun xa koʼontontik tee. Xi chal ta melel li Skʼop Diose: «Jun xa yoʼnton te chotajtic chcuxic ta yolon tsʼusubtic xchiʼuc ta yolon higotic yuʼunic. Muʼyuc xa bochʼo chtal sibtasaticuc» (Miqueas 4:4). Vaʼun muʼyuk xa buchʼu tsibtasutik mi jaʼuk chilbajinutik. Jech xtok, muʼyuk xa chvul ta joltik li kʼusitik chopol la jnuptantik ta voʼnee (Isaías 65:17, 25). Chichʼik tal tukʼilal li Diose xchiʼuk li Xnichʼon ti jaʼ li Jesukristoe. Vaʼun «chacʼ jun coʼntontic, muʼyuc cʼop-oʼnton chcaʼitic o yuʼun» (Isaías 32:17).