1, 2. ¿Kʼusi vokolal la snuptan li Jefte xchiʼuk stsebe?

KALBETIK skʼoplal jun vinik ti jaʼ to kuch tal yuʼun paskʼope. Oy jun stseb li vinik taje, jaʼ yuʼun kʼalal laj yil ti kuxul sut tal li stote xmuyubaj tajek, xkʼejin noʼox bat snup tal ta be xchiʼuk x-akʼotaj noʼox. Pe oy kʼusi toj labal sba laj yil la spas xchiʼuk laj yal li stote. Yuʼun la sliʼ ta jatel li skʼuʼe xchiʼuk xi tsots laj yale: «Ay, cunin tseb, laj xa avacʼbun ep jvocol». Vaʼun lik yal ti oy kʼusi yaloj ta stojolal Jeova ti chjelbat-o xkuxlejal li stsebe. Yuʼun li kʼusi laj yale, jaʼ skʼan xal ti muʼyuk chmalij-o li stsebe xchiʼuk ti muʼyuk chil yalabe. Pe xi laj yal ta anile: «Lec oy tati, pasbun me li cʼusi laj aval ta stojol Mucʼul Diose». Ti vaʼ yelan takʼave, chakʼ ta ilel ti spatoj yoʼonton ta stojolal li Jeovae, yuʼun snaʼoj ti jaʼ onoʼox sventa slekilal li kʼusi chkʼanbate (Juec. 11:34-37). Kʼalal laj yil ti toj tsots xchʼunel yoʼonton li stsebe, batsʼi xkuxet tajek yoʼonton, yuʼun snaʼoj ti xmuyubaj tajek yuʼun li Jeovae.

² Li vinik taje Jefte sbi, spatoj tajek yoʼontonik ta stojolal Jeova xchiʼuk li stsebe. Spatoj yoʼontonik xtok ti lek onoʼox kʼusi  chal li Jeovae, akʼo mi tsots ta chʼunel bakʼintik. Li kʼusi oy ta yoʼontonike jaʼ ti x-akʼbatik bendisione, manchuk mi xil svokolik bakʼintik.

3. ¿Kʼusi ta jchantik ta stojolal li Jefte xchiʼuk stsebe?

³ Ta melel, mu onoʼox kʼunuk ti tukʼ xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. Yuʼun xi chal li Vivliae: «Tsots skʼan xavakʼbeik yipal ta sventa li xchʼunel oʼontonal[e]» (Jud. 3). Sventa spas kuʼuntike, jkʼeltik avil kʼusitik la snuptan li Jefte xchiʼuk stsebe xchiʼuk ti kʼuxi tsal yuʼun li svokolike. ¿Kʼusi la spasik sventa jechuk-o tsots li xchʼunel yoʼontonike?

4, 5. 1) ¿Kʼusi skʼan spasik kʼalal mi ochik ta Albil Balumil li j-israeletike? 2) Jech kʼuchaʼal chal Salmo 106, ¿kʼusi la snuptan ta skoj ti muʼyuk la xchʼunik mantal li jteklum Israele?

⁴ Li Jefte xchiʼuk stsebe skotol kʼakʼal chvul ta sjolik li kʼusitik chopol kʼot ta pasel ta skoj ti muʼyuk bu xchʼunbeik smantal Jeova li j-israeletike. Leʼ xa van ta oxib sien jabile, albatik yuʼun Dios ti akʼo yakʼbeik slajeb skotol li krixchanoetik ta Albil Balumil ti naka jecheʼ dios chichʼik ta mukʼe, pe muʼyuk bu la xchʼunik (Deut. 7:1-4). Jaʼ yuʼun ep j-israeletike jaʼ lik xchanbeik stalelal li jnaklejetik tee: lik yichʼik ta mukʼ yan diosetik xchiʼuk lik mulivajikuk (kʼelo Salmo 106:34-39).

⁵ Ta skoj ti muʼyuk bu la xchʼunbeik smantal Jeova li j-israeletike, muʼyuk xa bu xpojatik ta stojolal li yajkontratakike (Juec. 2:1-3, 11-15; Sal. 106:40-43). Jaʼ yuʼun li vaʼ jabiletike, toj tsots van laj yaʼiik li buchʼutik skʼanojik Jeova sventa tukʼuk xakʼ sbaike. Akʼo mi jech, li Vivliae chal ti oy onoʼox buchʼutik ti jpʼel yoʼonton tskʼan tsmuyubtabeik yoʼonton li Jeovae. Jech kʼuchaʼal li Jefte xchiʼuk stsebe, li Elcana, Ana xchiʼuk Samuele (1 Sam. 1:20-28; 2:26).

6. 1) ¿Kʼusitik batem ta yoʼonton li krixchanoetik avie? 2) ¿Kʼusi skʼan xkakʼbetik yipal spasel?

⁶ Li krixchanoetik avie jaʼ jech tajek stalelalik xchiʼuk snopbenik kʼuchaʼal li jkanaanetike. Yuʼun jaʼ batem ta yoʼontonik li chiʼinejbail ta vayele, li majbaile xchiʼuk li saʼel kʼulejale. Jech oxal, tspʼijubtasutik li Jeovae. Jaʼ jech chchabiutik ek kʼuchaʼal la xchabi li j-israeletike. Pe mu me jpʼajbetik smantal Jeova jech kʼuchaʼal la spas stukike (1 Kor. 10:6-11). Kakʼbetik me yipal ti mu jchanbetik stalelal li chopol balumil liʼe (Rom. 12:2). Li voʼotike, ¿mi jaʼ yakal ta jchʼunbetik smantal li Jeovae?

7. 1) ¿Kʼusi pasbat yuʼun xchiʼiltak ta vokʼel xchiʼuk moletik ta Israel li Jeftee? 2) ¿Kʼu yelan laj yakʼ ta ilel stalelal li Jeftee?

⁷ Li ta skʼakʼalil Jeftee, lajik ta ilbajinel yuʼun jfilistaetik xchiʼuk j-amonetik li j-israeletik ta skoj ti muʼyuk bu xchʼunbeik smantal li Jeovae (Juec. 10:7, 8). Maʼuk noʼox vokol chaʼi Jefte taje, yuʼun chkontrainat yuʼun li xchiʼiltak ta vokʼele xchiʼuk li moletik ta Israele. Ta skoj ti itʼix yoʼontonik ta stojolale xchiʼuk ti chopol ch-ilate, nutsat lokʼel li ta yosile (Juec. 11:1-3). Pe muʼyuk bu sok-o yoʼonton ti vaʼ yelan ilbajinate. ¿Kʼuxi jnaʼojtik? Yuʼun kʼalal tal kʼanbatuk vokol yuʼun li moletik ta Israele, ta ora la xchʼun batel (Juec. 11:4-11). ¿Kʼu yuʼun ti jech la spase?

8, 9. 1) ¿Kʼuxi koltaat yuʼun Smantal Moises li Jeftee? 2) ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal laj yaʼi li Jeftee?

⁸ Lek xtojob ta paskʼop li Jeftee. Jech xtok, xojtikinbe lek li Smantal Moisese xchiʼuk li sloʼilal Israele. Ta skoj ti yiloj kʼu yelan sbeiltasoj tal steklumal li Jeovae, yakʼoj venta kʼusi ti lek chile xchiʼuk ti kʼusi chopole  (Juec. 11:12-27). Ta skotol li kʼusi tsnop tspas ta xkuxlejale, laj onoʼox stsak ta venta li beiltaseletik ta Mantale. Snaʼoj ti muʼyuk lek chil Jeova kʼalal oy buchʼu ch-iline xchiʼuk ti tspak skʼoplale, yuʼun jaʼ lek chil ti skʼan sbaik li yajtuneltake. Jech xtok, jamal chal Mantal ti kʼu yelan skʼan jtsaktik ta venta li yantike, akʼo mi chopol chilutik (kʼelo Éxodo 23:5; Levítico 19:17, 18).

⁹ Li kʼusi koltaat sventa lekuk stalelal li Jeftee, jaʼ van ti la snopbe skʼoplal ti kʼu yelan echʼ li Josee, ti la xkʼuxubin sbankiltak manchuk mi pʼajat tajeke (Gén. 37:4; 45:4, 5). Jaʼ yuʼun kʼalal la snopbe lek skʼoplal Jefte taje, jaʼ koltaat sventa jechuk stalelal kʼuchaʼal lek chil li Jeovae. Ta melel, chopol van tajek laj yaʼi sba ta skoj ti kʼusi pasbat yuʼun li xchiʼiltak ta vokʼele. Pe jaʼ mas toj tsots skʼoplal laj yaʼibe li sbi Jeovae xchiʼuk li steklumale, jaʼ muʼyuk tsots skʼoplal laj yaʼi li kʼusi pasbate (Juec. 11:9). Jaʼ yuʼun jpʼel ta yoʼonton ti tukʼ chakʼ sba ta stojolal li Jeovae. Ta sventa ti jech laj yakʼ ta ilel stalelal li Jeftee, la sta bendision xchiʼuk li steklumal Israele (Evr. 11:32, 33).

10. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik li smantaltak Jeova mi oy buchʼu chopol kʼusi la spasbutike?

¹⁰ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jeftee? Veno, ¿kʼusi van ta jpastik mi oy buchʼu chopol kʼusi la spasbutike o ti chchibajes koʼontontike? Mi jaʼ ta jchanbetik stalelal li Jeftee, muʼyuk me bu tsmakutik ta spasbel yabtel Jeova, manchuk mi kʼux chkaʼitik. Jech xtok, muʼyuk me bu chkikta jbatik ta tsobajeletik xchiʼuk muʼyuk me bu chkikta jbatik ta xchiʼinel ta loʼil li kermanotaktike. Jaʼ mas lek ti jechuk jchʼunbetik smantal Jeova kʼuchaʼal la spas Jeftee. Mi jech ta jpastike jaʼ me tskoltautik sventa stsal kuʼuntik li kʼusitik chopol ta jnuptantike xchiʼuk jaʼ me tskoltautik sventa lekuk ta chanel li jtalelaltike (Rom. 12:20, 21; Kol. 3:13).

11, 12. ¿Kʼusi laj yalbe ta jamal Jeova li Jeftee, xchiʼuk kʼusi skʼan spas?

¹¹ Ta skoj ti mu xpoj yuʼun stuk Jefte li steklumal Israel ta skʼob li j-amonetike, la skʼanbe vokol Jeova ti akʼo xkoltaate. Xi laj yalbe ta jamale: «Me chavacʼbun ta jcʼob li amonetique, ta jchicʼbot amotonin li bochʼo chlocʼ snupun ta be cʼalal me lisut batel ta stsalel li amonetique» (Juec. 11:30, 31). ¿Mi ta melel chchikʼ ti buchʼu baʼyel chlokʼ nupatuke?

¹² Moʼoj, mu jechuk tspas, yuʼun muʼyuk lek chil Jeova kʼalal oy buchʼu chakʼ ta chikʼbil matanal junuk krixchanoe (Deut. 18:9, 10). Jech kʼuchaʼal chal li Smantal Moisese, kʼalal oy buchʼu chakʼ ta chikʼbil matanal jkotuk chonbolome, chakʼ skotlej ta stojolal li Jeovae. Jaʼ yuʼun kʼalal «ta jchicʼbot amotonin» xi li Jeftee, jaʼ ti chakʼbe Jeova sventa xtun ta sjunul xkuxlejal li ta chʼulna pasbil ta nukule. Lek laj yaʼi Jeova li kʼusi albate, jech oxal la skolta li ta paskʼope (Juec. 11:32, 33). ¿Buchʼu van ti chakʼ ta matanale?

13, 14. ¿Kʼu yelan li xchʼunel yoʼonton Jefte kʼuchaʼal chal Jueces 11:35?

¹³ Kʼuchaʼal laj kaltik ta baʼyel parafoe, li buchʼu baʼyel lokʼ nupatuk ta be li Jeftee, jaʼ li jun noʼox stseb ti skʼanoj tajeke. ¿Kʼusi van tspas? ¿Mi ta onoʼox xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yalbe ta jamal li Jeovae? ¿Mi ta onoʼox xakʼ batuk ta chʼulna pasbil ta nukul li yuni tseb sventa te xtun ta sjunul xkuxlejale?

¹⁴ Sventa lek xkʼot ta nopel yuʼun li Jeftee, jaʼ la xchʼun xtok li beiltaseletik ta Mantale. Jaʼ van tal ta sjol li kʼusi chal Éxodo 23:19, yuʼun te chal ti jaʼ skʼan xkakʼbetik Jeova li kʼusi mas lek oy kuʼuntike. Xi chal xtok li Mantale: «Me oy bochʼo oy cʼusi chchapan  ta stojol Mucʼul Diose [...], persa tscʼan chcʼot ta pasel li cʼusi chale, xchiʼuc tscʼan tspas scotol li cʼusi yaloj tspase» (Núm. 30:2). Jech oxal, li Jeftee kʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yalbe Jeovae, akʼo mi snaʼoj ti vokol chaʼi xchiʼuk li stsebe. Jaʼ jech la spas kʼuchaʼal Ana ti jmoj skʼakʼalil kuxiik yaʼele, ti tukʼ laj yakʼ sba eke. Yuʼun te chtun-o ta chʼulna pasbil ta nukul li yuni tseb Jeftee xchiʼuk muʼyuk bu chil-o yalab. Vaʼun chʼabal xa buchʼu x-ichʼbat komel sbi li Jeftee xchiʼuk li yosile (Juec. 11:34). Akʼo mi jech, xi jpʼel yoʼonton laj yale: «Oy cʼusi caloj ta stojol Mucʼul Dios, pero mu xa xuʼ ta jsutes jcʼop» (Juec. 11:35). Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti lek tsots xchʼunel yoʼontone. Jech oxal lek laj yil Jeova li mukʼta matanal laj yakʼe xchiʼuk laj yakʼbe bendision. Ti voʼotikuke, ¿mi jaʼ van jech laj kakʼ ta ilel xchʼunel koʼontontik ek?

15. 1) ¿Kʼusi laj kalbetik Jeova kʼalal laj kakʼbe jkuxlejaltike? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jechuk xkakʼ ta ilel xchʼunel koʼontontik kʼuchaʼal li Jeftee?

¹⁵ Kʼalal laj kakʼbe jkuxlejaltik li Jeovae, laj kalbetik ta jamal ti jaʼ mas tsots skʼoplal chkaʼibetik spasbel li kʼusi tskʼan yoʼontone. Akʼo mi jnaʼojtik ti tsots chkaʼitik bakʼintike. Pe ¿kʼu van yelan chkaʼitik mi chalbutik Jeova ti akʼo jpastik li kʼusi mu jkʼupintike? Mi oy xchʼunel koʼontontik kʼuchaʼal Jeftee, ta sjunul me koʼontontik ta jchʼunbetik li smantale xchiʼuk ta me jpastik li kʼusi laj kalbetik ta jamale. Manchuk mi xkil-o jvokoltik bakʼintik, ta melel mu me kʼusi xkoʼolaj-o li mukʼta matanal chakʼbutike (Mal. 3:10). Pe li stseb Jeftee, ¿kʼu van yelan laj yaʼi li kʼusi laj yal stote?

16. ¿Kʼu yelan laj yaʼi stseb Jefte kʼalal laj yaʼi li kʼusi laj yal ta jamal li stote? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

¹⁶ Pe mu xkoʼolaj li kʼusi laj yal Jefte xchiʼuk li kʼusi laj yal Anae. Li Anae laj yal ti chakʼ skerem sventa te xtun kʼuchaʼal nasareo ta chʼulna ti pasbil ta nukule (1 Sam. 1:11). Li jun nasareoe xuʼ saʼ yajnil xchiʼuk x-ayan xnichʼnab. Yan li stseb Jeftee muʼyuk jech chkʼot ta stojolal, yuʼun laj yichʼ akʼel ta j-echʼel jech kʼuchaʼal chikʼbil matanal (Juec. 11:37-40). Pe ti jnoptik leke, ta  skoj ti jaʼ stseb jun bankilal ta Israele, xuʼ ox stʼuj junuk kerem ti bu mas kʼupil sba sventa xnupun xchiʼuke. Pe mu jechuk un, yuʼun chbat tunuk li ta chʼulna pasbil ta nukule. ¿Kʼu van yelan laj yaʼi li tsebe? Jamal laj yakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal chaʼi li spasbel yabtel Jeovae, yuʼun xi laj yale: «Pasbun me li cʼusi laj aval ta stojol Mucʼul Diose» (Juec. 11:36). Jaʼ la sten komel li kʼusi nopem xaʼi li antsetike, ti xnupun xchiʼuk ti xil yalabe. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun tskʼan tspasbe yabtel li Jeovae. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik li stalelale?

17. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik xchʼunel yoʼonton li Jefte xchiʼuk stsebe? 2) ¿Kʼu yuʼun tstij koʼontontik li kʼusi chal Evreos 6:10 kʼalal ta 12 sventa masuk xijtun ta stojolal li Jeovae?

¹⁷ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik xchʼunel yoʼonton li Jefte xchiʼuk stsebe? Li avie ta smilal xa noʼox kerem tsebetik ta sjunul yoʼonton snopoj ti muʼyuk to tsaʼ snup xchiʼilike, jlome muʼyuk to chil yalab xnichʼnabik xtok. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun oy ta yoʼonton chtunik mas ta stojolal li Jeovae. Ep ermanoetik xtok ti oy xa sjabilalike muʼyuk te xchiʼuk yalab xnichʼnabik o smamobtakik. Yuʼun xchʼakoj skʼakʼalik xchiʼuk yakʼoj yipalik sventa spasbeik yabtel li Jeovae. Jlome ch-abtejik ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbail o yan kʼusitik, yane chbatik ta Chanob vun sventa j-al lekil aʼyejetik yuʼun Ajvalilal yuʼun Dios yoʼ xbat tunikuk ti bu chtun ep jcholmantaletike. Junantik xtoke, chepajes yabtelik ta cholmantal li ta yuilal Snaʼobil slajel Kristoe. Muʼyuk me chchʼay ta sjol Jeova ti ta sjunul yoʼonton chil svokolik sventa spasbeik li yabtele (kʼelo Evreos 6:10-12). Li voʼot une, ¿mi anopoj xa kʼusitik chavikta sventa masuk xatun ta stojolal li Jeovae?

18, 19. 1) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li sloʼil xkuxlejal Jefte xchiʼuk stsebe? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik li stalelalike?

¹⁸ Toj ep kʼusi chakʼ jchantik li sloʼil xkuxlejal Jefte xchiʼuk stsebe. Yuʼun la xchʼunbe-o smantal Jeova kʼalal oy kʼusitik kʼot ta nopel yuʼune. Muʼyuk laj yakʼ ti sokesbat yoʼonton yuʼun li krixchanoetike. Jech xtok, tukʼ-o laj yakʼ sba manchuk mi oy buchʼutik chopol kʼusi pasbat. Ta melel, ta skoj ti ta sjunul yoʼonton laj yil svokol xchiʼuk stseb li Jeftee, akʼbatik bendision yuʼun li Jeovae xchiʼuk tunesatik sventa skoltaik yantik yoʼ xtunik ta stojolal li Diose. Yuʼun manchuk mi oy buchʼutik chchibajesvanik, ta sjunul yoʼonton tukʼ laj yakʼ sbaik ta stojolal li Jeovae.

¹⁹ Xi chal li Vivliae: «Jaʼ chanbeik li buchʼutik jaʼ tsparteinik li kʼusi albil xa onoʼox ta skoj ti oy xchʼunel yoʼontonik xchiʼuk ti oy smalael yuʼunike» (Evr. 6:12). Jchanbetik me stalelal li Jefte xchiʼuk stsebe, yuʼun jnaʼojtik ti ta onoʼox xakʼbutik sbendision Jeova mi tsots xchʼunel koʼontontik ta stojolale.