Li Ezequiele oy kʼusi albat yuʼun Jeova ti tspat oʼontonale: laj yal ti tspas ta jun li jteklum Israel kʼalal mi kolik lokʼel li ta mosoinel sventa sutik yan velta li ta Albil Balumile. Li albil kʼop xtoke, chal ti jmoj la tsobolik li steklumal Dios ta slajebal kʼakʼale.

Li Jeovae laj yalbe Ezequiel ti oyuk kʼusi stsʼiba ta chaʼtel teʼe. Li ta jtel teʼe xi skʼan stsʼibae: «Judá xchiʼuc Israel jmoj yoʼntonic». Li ta yan jtel teʼe xi skʼan stsʼibae: «José, xqʼuexol Efraín, xchiʼuc israeletic jmoj yoʼntonic». Li chaʼtel teʼ taje, «jchʼix xa noʼox teʼ» la syom ta skʼob li Ezequiele (Ezeq. 37:15-17).

¿Buchʼu skʼoplal li Efraine? Li Jeroboame jaʼ li baʼyel ajvalil echʼ ta lajunvokʼ nitilulal ta nortee xchiʼuk jaʼ li nitilulal  mas tsots yip echʼe (Deut. 33:13, 17; 1 Rey. 11:26). Jaʼ yuʼun lek xkʼot-o ti jaʼ li ‹teʼ sventa Efraine›, jaʼ li xnichʼon Josee (Núm. 1:32, 33). Li Josee akʼbat bendision yuʼun stot ti toj tsots skʼoplale. Jaʼ yuʼun lek xkʼot-o ti jaʼ skʼoplal ajvalilal li ‹teʼ sventa Efraine›. Li ta sjabilal 740 kʼalal skʼan toʼox xtal li Kristoe, li j-asiriaetike la stsalik li lajunvokʼ nitilulale, vaʼun la xchukik batel li jnaklejetike. Taje jaʼo kʼot ta pasel kʼalal jal toʼox skʼan stsʼiba Ezequiel li albil kʼope (2 Rey. 17:6). Ta mas tsʼakale, la stsalik j-asiriaetik li jbabiloniaetike. Jaʼ yuʼun kʼalal jech albat yuʼun Jeova li Ezequiele, jaʼo te tanpukik ta yosilal Babilonia li j-israeletike.

Li ta sjabilal 607 kʼalal skʼan toʼox xtal li Kristoe, laj yichʼik chukel batel ta Babilonia li chaʼvokʼ nitilulal ta sure xchiʼuk li jayvoʼ to te komemik li ta ajvalilal ta nortee. Ti buchʼutik toʼox la sventainik li chaʼvokʼ nitilulal taje, jaʼ te likemik talel li ta jvokʼ nitilulal ta Judae. Jech xtok, jaʼ te likemik tal ek li paleetik ti chtunik ta templo ta Jerusalene (2 Crón. 11:13, 14; 34:30). Jaʼ yuʼun lek xkʼot-o ti jaʼ li ‹teʼ sventa Juda› li chaʼvokʼ nitilulale.

Li ta albil kʼop taje, ¿bakʼin la slot sbaik li chaʼtel teʼe? Taje kʼot ta pasel ta sjabilal 537 kʼalal skʼan toʼox xtal li Kristoe, jaʼo kʼalal sutik talel ta Jerusalen jayvoʼuk j-israeletik sventa xchaʼvaʼanik li temploe. Kʼalal jech kʼot ta pasel taje, muʼyuk xa me chʼakalik li j-israeletike, jaʼ xkaltik, li ta ajvalilal ta sur xchiʼuk ta nortee. Vaʼun koʼol xa chichʼik ta mukʼ yan velta li Jeovae (Ezeq. 37:21, 22). Li j-alkʼop Isaias xchiʼuk Jeremias eke, jech xa onoʼox yalojik ti chkʼot ta pasele (Is. 11:12, 13; Jer. 31:1, 6, 31).

Li albil kʼop taje oy kʼusi chakʼ ta chanel ti tsots skʼoplale: jaʼ ti chakʼ ti «jchʼix xa noʼox teʼ» chkom yuʼun Jeova li chaʼtel teʼe, jaʼ xkaltik, ti jmoj xa oyik li yajtuneltake (Ezeq. 37:18, 19). ¿Mi kʼotem xa van ta pasel ta jkʼakʼaliltik li albil kʼop taje? Kʼotem xa. Li albil kʼop taje kʼot ta pasel ta sjabilal 1919, jaʼo kʼalal kʼunkʼun laj yichʼik chapanel talel sventa jmoj oyikuk li steklumal Diose. Muʼyuk onoʼox kuch yuʼun Satanas ta xchʼakel li yajtuneltak Diose.

Li vaʼ kʼakʼale, jutuk mu skotolikuk li yajtuneltak Diose oy ta yoʼontonik ti xkʼotik ta ajvalilal xchiʼuk ta paleal ta vinajel xchiʼuk li Jesuse (Apok. 20:6). Taje jaʼik kʼuchaʼal li ‹teʼ sventa Judae›. Ta mas jelavele, mas epajik li buchʼutik oy ta yoʼonton chkuxiik sbatel osil li ta Balumile, vaʼun jmoj la stsob sbaik xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele (Zac. 8:23). Taje xkoʼolajik xchiʼuk li ‹teʼ sventa Josee›, yuʼun muʼyuk ta yoʼonton ch-ajvalilajik xchiʼuk li Kristoe.

Li chaʼtsop krixchanoetik taje jaʼ skʼoplal li steklumal Jeovae xchiʼuk koʼol chtunik ta stojolal jun ajvalil ti jaʼ li Jesukristoe, ti ‹kajtunel David› xi sbi chal li ta albil kʼope (Ezeq. 37:24, 25). Li Jesuse la skʼanbe Stot ti akʼo lek jmojuk oyik skotolik li yajchankʼoptake, jech kʼuchaʼal jun oyik xchiʼuk li Stote (Juan 17:20, 21). * Li Jesus xtoke laj yal ti ‹jtsop noʼox chkʼotik› li uni jtsop buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel xchiʼuk li ‹yan xchijtake›. Li chaʼtsop taje jun xa noʼox «jchabichij chkʼot yuʼunik» (Juan 10:16). Li kʼusi laj yal Jesuse jamal chakʼ ta ilel ti lek tsobol oyik li yajtuneltak Dios avie, manchuk mi tʼujbil chbatik ta vinajel o mi muʼyuk.