1. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti skʼan xkakʼtik venta li kʼusi yakal chkʼot ta pasele? Albo junuk skʼelobil (kʼelo li lokʼol ta slikebale).

JNOPTIK avaʼi ti poʼot xa xlik li asambleae. Muy xa echʼel ta plataforma li buchʼu tslikes asambleae xchiʼuk xi chale: «Lek chʼambiloxuk akotolik». Vaʼun chlik xa li sone. Jaʼ yuʼun jnaʼojtik ti skʼan xa xbat chotlikutike. Yuʼun ta jkʼan ta jchikintatik li kʼupil sba sonetik xchiʼuk oy tajek ta koʼontontik xchikintael li mantale. Pe oy jlom ermanoetike muʼyuk bu xaʼiik lik kʼopojuk li buchʼu la slikes tsobajele xchiʼuk muʼyuk bu chaʼiik ti yakal xa li sone. Ta skoj ti chʼayem yoʼontonike, muʼyuk bu chilik mi chlik xa li asambleae, jaʼ noʼox ti bu xvaʼlajetike o yakal chloʼilajik. Taje jaʼ chakʼ kiltik kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi mu noʼox xkakʼtik venta li kʼusi yakal chkʼot ta pasel ta jpat jxokontike. Oy me kʼusi toj tsots skʼoplal chakʼ jchantik taje, yuʼun oy kʼusi poʼot xa xkʼot ta pasel ti mas to tsots skʼoplale. Jaʼ yuʼun skʼan me jchapan jbatik. ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal taje?

2. ¿Kʼu yuʼun laj yalbe yajchankʼoptak Jesus ti skʼan ‹vikʼiluk satike›?

² Li Jesuse laj yalbe yajchankʼoptak ti skʼan teuk satike xchiʼuk ti skʼan xchapan sbaik kʼalal mi «poʼot xa xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile». Xi laj yale: «Teuk-o me asatik, vikʼiluk-o me asatik, yuʼun mu xanaʼik kʼusi ora chkʼot li yorail akʼbile». Laje ep ta velta xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Vikʼiluk me asatik»  (Mat. 24:3; kʼelo Markos 13:32-37). Li ta slivroal Mateo xtoke, te laj yalbe skʼoplal ep ta velta ti skʼan julavemikuke. Xi laj yale: «Vikʼiluk me asatik chaʼa, yuʼun mu xanaʼik kʼusi kʼakʼalil chtal li Avajvalike». Xi to laj yale: «Akʼik ta ilel ti chapaloxuke, yuʼun jaʼo chtal li Xnichʼon krixchano kʼalal maʼuk yorail anopojike». Xi to la xchaʼale: «Vikʼiluk me asatik chaʼa, yuʼun mu xanabeik li skʼakʼalile xchiʼuk mi jaʼuk li yoraile» (Mat. 24:42-44; 25:13).

3. ¿Kʼu yuʼun skʼan jchʼuntik li kʼusi laj yal Jesuse?

³ Li stestigoutik Jeovae ta jchʼuntik li kʼusi laj yal Jesuse. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jnaʼojtik ti kuxulutik xa ta «slajebal cʼacʼale» xchiʼuk ti poʼot xa xlik li «mukʼta tsatsal [vokolile]» (Dan. 12:4; Mat. 24:21). Jech kʼuchaʼal yaloj onoʼox Jesuse, chcholbeik skʼoplal ta spʼejel Balumil Ajvalilal yuʼun Dios li stestigotak Jeovae. Jech xtok, yaloj onoʼox ti ch-epaj li choplejale, jech kʼuchaʼal paskʼop, chamel, nikel, viʼnal, majbail, elekʼ xchiʼuk yan kʼusitik. Maʼuk noʼox, yuʼun mas xa ep jnitvanejetik ta relijion ti tsloʼlaik krixchanoetike (Mat. 24:7, 11, 12, 14; Luk. 21:11). Ta jkʼantik xa tajek ti akʼo xtal Jesus sventa spas li kʼusi tskʼan yoʼonton Stote (Mar. 13:26, 27).

4. 1) ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti snaʼoj xa Jesus kʼusi ora chlik li Armajedone? 2) ¿Kʼusi jnaʼojtik lek?

⁴ Ta melel, jnaʼojtik onoʼox ti jayib ora chlik ta sob xchiʼuk ta mal kʼakʼal li asambleae. Pe li kʼusi mu jnaʼtik leke jaʼ ti kʼusi ora chlik li mukʼta tsatsal vokolile. Xi laj yal Jesus kʼalal ay ta Balumile: «Ta sventa li skʼakʼalil xchiʼuk yorail taje muʼyuk buchʼu snaʼ, mi jaʼuk li anjeletik ta vinajele mi jaʼuk li Nichʼonile, jaʼ noʼox snaʼ stuk li Totile» (Mat. 24:36). Xuʼ jnoptik ti snaʼojbe xa yorail li Jesuse, yuʼun jaʼ tsbeiltas li paskʼop ta Armajedone (Apok. 19:11-16). Pe li voʼotike mu jnaʼtik kʼusi kʼakʼalil xchiʼuk kʼusi ora chvul slajeb li kʼusitik chopole. Jaʼ yuʼun toj tsots skʼoplal ti skʼan vikʼiluk jsatike. Li Jeovae yakʼojbe xa lek yorail ti kʼusi ora chlik li mukʼta tsatsal vokolile. Pe taje jutuk xa me skʼan. Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae ‹muʼyuk ta xjalij› (kʼelo Habacuc 2:1-3). ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje?

5. Albo junuk skʼelobil ti persa onoʼox chkʼot ta pasel ta yorail li albil kʼopetik chal Jeovae.

⁵ Li albil kʼopetik chal Jeovae, ¡persa onoʼox chkʼot ta pasel ta yorail! Jkʼelbetik skʼoplal ti kʼusi ora la skolta lokʼel j-israeletik ta Ejipto li Jeovae. Xi laj yalbe skʼoplal Moises li 14 yuʼun nisan ta sjabilal 1513 kʼalal skʼan toʼox xtal li Kristoe: «Li cʼusi mero scʼacʼalil itsʼaqui li chanib ciento xchiʼuc lajuneb xchaʼvinic (430) jabile, jaʼo iloqʼuic tal ta Egipto scotol li jaychop yuʼuntac Mucʼul Diose» (Éx. 12:40-42). ¿Kʼusi ora lik kʼotuk ta pasel li 430 jabile? Jaʼo kʼalal la spas trato Jeova xchiʼuk Abraan ta sjabilal 1943 kʼalal skʼan toʼox xtal li Kristoe (Gal. 3:17, 18). Ta mas tsʼakale, xi laj yalbe Abraan li Jeovae: «Tscʼan chanaʼ ti ta to xbat naquiicuc ta yan banamil li amomnichʼnabtaque. Te ch-ochic ta mozoil, xchiʼuc te ta xichʼic utsʼintael chanib ciento (400) jabil» (Gén. 15:13; Ech. 7:6). Li chanib sien jabil vokolil taje jaʼo te lik ta sjabilal 1913 kʼalal skʼan toʼox xtal li Kristoe, jaʼo kʼalal lik slaban Isaak li Ismaele xchiʼuk jaʼ to te tsuts kʼalal kolik lokʼel ta mosoil ta Ejipto li j-israeletike (Gén. 21:8-10; Gal. 4:22-29). Kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, akʼo mi ta sienal xa noʼox jabil yaloj li Jeovae, ¡kʼot ta pasel yuʼun ta yorail!

6. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti ta onoʼox skolta steklumal li Jeovae?

⁶ Jun ti buchʼu kol lokʼel ta Ejiptoe jaʼ li  Josuee. Xi la svulesbe ta sjol j-israeletik ta mas tsʼakale: «Ta jcʼan acʼo cʼotuc lec ta ajol ta avoʼntonic ti icʼot ta pasel scotol li cʼusi yalojboxuc Mucʼul Dios cuʼuntique. Me jbeluc muʼyuc cʼusi ti muc spase» (Jos. 23:2, 14). Li Jeovae yalojbe ta jamal yajtuneltak ti tskolta li ta mukʼta tsatsal vokolile xchiʼuk ti chakʼbe xkuxlejalik sbatel osil li ta achʼ balumile. Xuʼ jpat koʼontontik ta melel ti chkʼot ta pasel yuʼune. Jaʼ yuʼun, mi ta jkʼan chijkuxi li ta achʼ balumile, skʼan me vikʼiluk jsatik.

7, 8. 1) ¿Kʼusi yabtel li jchabivanejetik ta voʼnee, xchiʼuk kʼusi chakʼ jchantik? 2) ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi vay li jchabivaneje? Albo junuk skʼelobil.

⁷ Oy kʼusi toj lek xuʼ jchantik ta stojolal li viniketik ti la xchabiik jteklum ta voʼnee. Li Jerusalen xchiʼuk yan jteklumetike lek toyol pasbil smuroaltak sventa mu x-och li yajkontraike. Yoʼ xilik lek jchabivanejetik li kʼusitik chkʼot ta pasel ta spat xokon li jteklume, te vaʼajtik ta sba muroetik. Jlome te vaʼajtik ta stiʼ jteklum. Pe skʼan vikʼiluk lek satik ta kʼakʼal-akʼobal, yuʼun mi tal yajkontraike chalbeik ta ora li jnaklejetike (Is. 62:6). Snaʼojik lek ti toj tsots skʼoplal ti skʼan julavemikuke xchiʼuk ti teuk satik sventa xilik li kʼusi chkʼot ta pasel ta spat xokonike. Yuʼun mi moʼoje, ep buchʼutik chlajik ta milel (Ezeq. 33:6).

⁸ Li ta sjabilal 70 ta jkʼakʼaliltike, ochik ta Jerusalen li soltaroetik ta Romae. ¿Kʼuxi ochik? Li j-al-loʼil Josefo ti jaʼ jun juda vinike, chal kaʼitik ti yuʼun la och svayelik li jchabivanejetik ta jot xokon li jteklume. Jaʼ yuʼun ochik li soltaroetike, la xchikʼik li temploe xchiʼuk la slilinik sjunul li jteklume. Jaʼ jech kʼot ta tsutsel svokolik li judaetike.

9. ¿Kʼusi mu xilik li ajvaliletike?

⁹ Jutuk mu skotoluk li ajvaliletik avie oy yajsoltaroik xchiʼuk oy kʼusitik achʼ tstunesik sventa xchabi li stsʼak jujun slumalike. Jaʼ jech tspasik sventa mu x-ilbajinbat li slumalike. Pe oy kʼusi mu xilik li ajvaliletik taje, jaʼ ti oy jun ajvalil ta vinajel ti toj echʼ xa noʼox sjuʼele, ti jaʼ li Jesukristoe. Poʼot xa me xakʼbe slajeb ajvaliletik ta balumil li Ajvalil taje (Is. 9:6, 7; 56:10; Dan. 2:44). Ta jkʼantik tajek ti akʼo xa xkʼot skʼakʼalile xchiʼuk ta jkʼantik ti lekuk chapal stautike. Jech oxal, te jsatik ti kʼu yelan chkʼot ta pasel li albil kʼopetike xchiʼuk tukʼ chijtun ta stojolal li Jeovae (Sal. 130:6).

10, 11. 1) Ta skoj ti poʼot xa xlaj li kʼusitik chopole, ¿kʼusi skʼan jpastik, xchiʼuk kʼu yuʼun? 2) ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti smakojbe snopben krixchanoetik li Diabloe?

¹⁰ Jnopbetik skʼoplal jun jchabivanej ti julavem echʼ akʼobale. Pe kʼalal jlikel xa skʼan sakube, lubem xa tajek, jaʼ yuʼun mu xa xvikʼ tajek chaʼi li sate. Jaʼ jech yakal chkʼot ta jtojolaltik ek, yuʼun poʼot xa xlaj li kʼusitik chopol ta balumile. Jech oxal, skʼan me jkʼel jbatik sventa mu x-och jvayeltik. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun kʼalal yantik xnopaj tal slajebal li kʼusitik chopole, mas to me vokol chkaʼitik ti vikʼiluk jsatike. Toj abol me jbatik mi och jvayeltik ta mantal li avie. Jaʼ yuʼun, jkʼeltik avil oxtos ti kʼusi xuʼ x-och-o jvayeltik yuʼun ta mantale.

¹¹ Tsloʼla krixchanoetik li Diabloe. Kʼalal jutuk xa ox skʼan xcham li Jesuse, oxib to velta laj yalbe yajchankʼoptak ti jaʼ «ajvalil ta balumil» li Satanase (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Sventa tsloʼla li krixchanoetike jaʼ tstunes li jecheʼ relijionetike. Jaʼ yuʼun toj ep krixchanoetik ti muʼyuk tstsakik ta mukʼ li albil kʼopetik ti  jamal chakʼ ta ilel ti poʼot xa tajek xlaj li kʼusitik chopole (Sof. 1:14). Jamal xvinaj ti jaʼ ‹tsmakbe snopben› krixchanoetik li Satanase (2 Kor. 4:3-6). Ta skoj taje ep buchʼutik mu skʼan xchikintaik kʼalal chkalbetik ti poʼot xa xlaj li kʼusitik chopole xchiʼuk ti yakal xa ch-ajvalilaj li Kristoe. Nopajtik noʼox xi chalbutike: «Muʼyuk ta koʼonton».

12. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xkakʼ jbatik ta loʼlael yuʼun li Satanase?

¹² Ep krixchanoetik ti mu kʼusi sventaik-o li albil kʼopetik ta Vivliae. Pe mu me xkakʼ xchibajesutik ti vaʼ yelan stalelalike. Jnaʼojtik ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti skʼan vikʼiluk jsatike. Xi laj yalbe yermanotak li jtakbol Pabloe: «Anaʼojik lek ti skʼakʼalil Jeovae jech chtal kʼuchaʼal chtal j-elekʼ ta akʼobaltik» (kʼelo 1 Tesalonisenses 5:1-6). Xi la spʼijubtasutik xtok li Jesuse: «Akʼik ta ilel ti chapaloxuke, yuʼun jaʼo chtal li Xnichʼon krixchano kʼalal maʼuk yorail anopojike» (Luk. 12:39, 40). Pe jutuk xa me skʼan ti yan-o xa kʼu yelan tsloʼla krixchanoetik li Satanase. Yuʼun chakʼbe xchʼun ti oy ‹jun oʼontonale xchiʼuk ti mu kʼusi xibal sbae›. Pe kʼalal muʼyuk smalaojike jaʼo chvul li skʼakʼalil Jeovae, vaʼun chʼayal to chkʼot yoʼontonik. ¿Mi jech van chʼayal koʼonton tstautik ek? Mi ta jkʼan lek chapal stautike, mu me xkakʼ akʼo sloʼlautik ek li Diabloe. Skʼan me jechuk jpastik kʼuchaʼal laj yal li Pabloe: «Julavemukutik-o me xchiʼuk jkʼel me jbatik lek». Jech oxal, skʼan me jkʼeltik jujun kʼakʼal li Jvivliatike xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplal li kʼusi chalbutik Jeovae.

13. 1) ¿Kʼu yelan snopben li krixchanoetike? 2) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu jechuk jnoptik?

¹³ Li snopben krixchanoetike. Ep buchʼutik chalik avi ti mu la persauk xojtikinik li Diose (Mat. 5:3). Yuʼun jaʼ chbat ta yoʼontonik saʼel li kʼusitik x-ayan ta balumile (1 Juan 2:16). Jech xtok, toj echʼ xa noʼox ep li chʼayob oʼontonal avie. Vaʼun li chʼayob oʼontonaletik taje jaʼ chtijbat-o yoʼonton krixchanoetik ti saʼik skotol li kʼusi tskʼanike xchiʼuk li kʼusitik kʼupil sba chaʼiike (2 Tim. 3:4). Kʼalal jech tspasike jaʼ chchʼay ta sjolik li kʼusi mas tsots skʼoplale xchiʼuk muʼyuk tsots skʼoplal chaʼiik ti xamigoinik li Diose. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu jechuk jnoptik kʼuchaʼal li krixchanoetik taje? Jamal laj yal Pablo ti  skʼan mu jaʼuk xbat ta koʼontontik saʼel li kʼusi ta jkʼan jtuktike. Mi ta jchʼuntik li mantal taje, jaʼ me tskoltautik sventa julavemukutik ta mantal (Rom. 13:11-14).

14. ¿Kʼusi pʼijubtasel chal Lukas 21:34 xchiʼuk 35?

¹⁴ Ta jkʼantik ti jaʼuk sbeiltasutik li chʼul espiritu ti likem tal ta stojolal Diose, mu jaʼuk li snopben krixchanoetike. Li Jeovae jaʼ tstunes xchʼul espiritu sventa xkaʼibetik smelolal li kʼusi poʼot xa xkʼot ta pasele (1 Kor. 2:12). ^[1] Pe skʼan me jchabi jbatik. Yuʼun manchuk mi jaʼ ta jpastik li kʼusi skʼan pasel ta jkuxlejaltike, xuʼ me jaʼ xchʼay koʼontontik ta spasbel yabtel li Jeovae (kʼelo Lukas 21:34, 35). Yikʼaluk van oy buchʼu xalbutik ti toj bolutik ta skoj ti jchʼunojtik ti poʼot xa xlaj li kʼusitik chopol ta balumile (2 Ped. 3:3-7). Pe mu me xijchibaj-o, yuʼun oy lek sprevail kuʼuntik ti poʼot xa xkʼot skʼakʼalile. Jech oxal, mi ta jkʼan akʼo sbeiltasutik li xchʼul espiritu Diose, skʼan me mu xkikta jbatik li ta tsobajele.

15. ¿Kʼusi la spasik li oxvoʼ jtakboletike, xchiʼuk kʼusi xuʼ xkʼot ta jtojolaltik ek?

¹⁵ Yikʼaluk xijvay yuʼun ta mantal li kʼusi vokol chkaʼitik spasele. Li Jesuse snaʼoj ti jpasmulilutike xchiʼuk ti oy kʼusitik vokol chkaʼitik spasele. Jnoptik avaʼi li kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xcham li Jesuse. Akʼo mi maʼuk jpasmulil li stuke, la skʼanbe Jeova ti akʼo skolta li yajtakboltak sventa tukʼuk xakʼ sbaike. Vaʼun laj yalbe Pedro, Santiago xchiʼuk Juan ti akʼo vikʼiluk satik kʼalal yakal tspas orasione. Pe li jtakboletik taje muʼyuk la snopik mi toj tsots skʼoplal ti skʼan vikʼiluk satik li vaʼ orae. ¿Kʼusi la spasik? Ta skoj ti lubemik tajeke, och svayelik. Jaʼ jech lubem tajek li Jesus eke, pe laj yakʼ ta yoʼonton skʼoponel Stot xchiʼuk muʼyuk xvay. Jaʼ jech la spasik jechuk ek li jtakboletike (Mar. 14:32-41).

16. Jech kʼuchaʼal chal Lukas 21:36, ¿kʼusi skʼan jpastik sventa mu xijvaye?

¹⁶ ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu xijvaye xchiʼuk ti lekuk chapalutik mi vul skʼakʼalil li Jeovae? Jaʼ ti skʼan xlokʼ ta koʼontontik spasel li kʼusi leke. Pe maʼuk noʼox me un. Kʼalal junchib xa ox kʼakʼal skʼan xcham li Jesuse, laj yalbe yajchankʼoptak ti skʼan skʼanilanbeik Jeova ti akʼo xkoltaatike (kʼelo Lukas 21:36). Sventa vikʼiluk-o lek jsatik li ta slajebal kʼakʼale, skʼan me jkʼantik vokol ta orasion skotol kʼakʼal (1 Ped. 4:7).

17. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa lekuk chapalutik mi vul slajebal li kʼusitik chopole?

¹⁷ Xi laj yalbe yajchankʼoptak li Jesuse: «Jaʼo chtal li Xnichʼon krixchano kʼalal maʼuk yorail anopojike», jaʼ xkaltik, li slajebal kʼusitik chopole (Mat. 24:44). Jaʼ yuʼun skʼan me chapalukutik skotol ora. Maʼuk xa me yorail ti xbat ta koʼontontik saʼel li kʼusitik ta sbalumil Satanase. Li kʼusi chakʼ jnoptik li krixchanoetike jaʼ ti chakʼ jmuyubajeltik li kʼusitik taje. Pe jnaʼojtik lek ti mu meleluke. Jech xtok, li Jeova xchiʼuk Jesuse chalbutik ta Vivlia li kʼusi skʼan jpastik sventa mu xijvay ta mantale. Jech oxal, skʼan me teuk jsatik ti kʼu yelan chkʼot ta pasel li albil kʼopetike. Nopajkutik mas ta stojolal li Jeovae xchiʼuk jaʼuk me baʼyel xkakʼ ta jkuxlejaltik li Ajvalilal yuʼune. Vaʼun mi tal li slajebal kʼusitik chopole, lek me chapalutik (Apok. 22:20). Teuk me ta joltik, ti jaʼ me ta jta-o jkuxlejaltik mi lek vikʼil jsatike.