JNOPTIK ti oy bu yakal chijxanav ta nax akʼobale. Jaʼ to chkiltike oy buchʼu te tijil talel ta jpatik. Mi lijpaj ta xanbale chpaj ta xanbal ek. Mi mas xa anil chijxanave, anil xa chanav ek. Vaʼun chvul ta joltik ti te nopol nakal jun kamigotike. Jaʼ yuʼun, anil xa chijbat sventa xijkʼot ta sna. Kʼalal mi la sjambutik li stiʼ snae xchiʼuk mi laj yakʼ ochkutike xkuxet xa chkaʼitik, yuʼun jnaʼojtik ti muʼyuk xa kʼusi chopol tspasbutik li buchʼu te toʼox tijil tal ta jpatike.

Xuʼ van muʼyuk jech kʼotem ta jtojolaltik kʼuchaʼal laj kaltike. Pe xuʼ van oy kʼusi jnuptanojtik ti ta jvul-o koʼontontike. ¿Mi oy kʼusi ta jkʼan ta jkomtsantik spasel ti mu jaʼuk xkom kuʼuntike? ¿Mi oy xa skʼakʼalil chʼabal kabteltik xchiʼuk ti mu jtatik yane? ¿Mi ta van jvul-o koʼontontik ta skoj ti chijmalub xae xchiʼuk ti stsakutik jtosuk chamele? ¿Mi oy van kʼusi ta jvul-o koʼontontik yuʼun?

Mu ventauk ti kʼusi ta jvul-o koʼontontike, pe skʼan junuk kamigotik ti xchikinta li kʼusi chkaltike xchiʼuk ti skoltautike. ¿Mi oy van jech junuk kamigotik? Oy, jaʼ li Jeovae. Lek laj yamigoin sbaik xchiʼuk li tukʼil Abraane, jech kʼuchaʼal chal li Isaías 41:8 kʼalal ta 13. Li ta versikulo 10 xi chalbutik ta jujuntal li Jeovae: «Mu me xaxiʼ, yuʼun vuʼun chajchiʼinot; mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun. Vuʼun chacacʼbot atsatsal, vuʼun chajcoltaot; vuʼun chajtsacot lec ta jbatsʼicʼob ti xuʼ yuʼun tstsalvane». Xi to chalbutik xtok ta versikulo 13: «Vuʼun li Mucʼul Diosun avuʼune; la jtsacbot lec ta abatsʼicʼob, jech laj calbot: ‹Mu xaxiʼ, vuʼun chajcoltaot›».

Tspat tajek koʼontontik li kʼusi chal Jeova li ta slivroal Isaiase. ¿Mi oy jnopojbetik lek skʼoplal li kʼusi chalbutike? Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltik li ta versikuloe, muʼyuk chal ti snitojutik chijxanav ta xokon li Jeovae. Yuʼun ti jechuke jaʼ stsakojbutik li jtsʼetkʼobtik ta ‹sbatsʼikʼobe›. Pe li ta versikuloe chal ti jaʼ tstsak jbatsʼikʼobtik ta sbatsʼikʼob li Jeovae, xkoʼolaj kʼuchaʼal ti tsots tsnitutik lokʼel li ta jvokoltike. Kʼalal tstsak li jbatsʼikʼobtike, xi chalbutik sventa stsatsubtas li koʼontontike: «Mu xaxiʼ, vuʼun chajcoltaot».

¿Mi jaʼ kamigotik xchiʼuk mi jaʼ Jtotik ti skʼanojutik chkiltik li Jeovae? ¿Mi jpatoj koʼontontik ta melel ti tskoltautik kʼalal chkil jvokoltike? Oyutik ta yoʼonton ta melel xchiʼuk tskʼan tskoltautik. Kʼalal oy jvokoltike, mu skʼan ti jvul tajek koʼontontike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun skʼanojutik tajek xchiʼuk «jaʼ chiscoltautic ti cʼalal oy jvocoltique» (Sal. 46:1).

Junantik yajtsʼaklomtak Kristoe mu xchʼay xaʼiik li kʼusi chopol spasojike xchiʼuk tsnopik mi akʼbatik  xa van perton yuʼun li Diose. Mi jech chkaʼi jbatike, jnoptik kʼusi kʼot ta stojolal li tukʼil Jobe. Li stuke snaʼoj ti la saʼ smul kʼalal bikʼit toʼoxe (Job 13:26). Jaʼ jech laj yaʼi sba ek li Davide, jaʼ yuʼun xi laj yalbe li Jeovae: «Mu me jaʼuc xanaʼbun li jmule xchiʼuc li cʼusi chopol jpasoj ta jbicʼtale» (Sal. 25:7). Ta skoj ti jpasmulilutik jkotoltike, li Vivliae chal ti ‹mu jtabetik li smukʼulal Diose› (Rom. 3:23).

Li kʼusi chal Isaías ta kapitulo 41 jaʼ li kʼusi albatik li j-israeletike. Yuʼun tsots la saʼ smulik, jaʼ yuʼun albatik yuʼun Jeova ti ch-ikʼatik batel yuʼun jbabiloniaetik sventa xkʼotik ta mosoile (Is. 39:6, 7). Pe albatik xtok ti mi la sutes yoʼontonike ta xkoltaatik lokʼel xchiʼuk xuʼ sutik ta stojolal (Is. 41:8, 9; 49:8). Li avie, chakʼbe ta ilel slekil yoʼonton xchiʼuk xkʼuxul yoʼonton li buchʼutik tsutes yoʼontonik ta melele xchiʼuk ti chakʼik persa tspasik li kʼusi lek chil Jeovae (Sal. 51:1).

Kalbetik skʼoplal jun ermano ti Takuya sbie. * Li ermano taje vokol laj yaʼi yiktael skʼelel li pornografiae xchiʼuk li yixtolanel skʼunile. Ep ta velta ti jech la spasilane, jaʼ yuʼun mu la kʼusi xtun-o chaʼi sba. Pe kʼalal tskʼanbe Jeova ti akʼo x-akʼbat pertone, xkoʼolaj kʼuchaʼal chnitat likel chaʼi. ¿Kʼuxi van koltaat yuʼun li Jeovae? Jaʼ ta stojolal li moletike. Xi albat yuʼun li moletike: «Te xakʼoponunkutik ta telefono mi jech la apas yan veltae». Laj yal ti vokol laj yaʼi ti tskʼopon li moletike, pe mi jech la spase mas to xkuxet yoʼonton chaʼi sba. Li moletik ta tsobobbaile laj yalbeik jkʼelvanej ta sirkuito ti xbat svulaʼan li Takuyae. Xi laj yal li jkʼelvanej ta sirkuitoe: «Ti tal jvulaʼanote, maʼuk ti jech la jkʼan jtuke, yuʼun jaʼ laj yalbeikun li moletike». Xi chal li Takuyae: «Akʼo mi yakal ta jpas jmul, li Jeovae la stunes moletik ta tsobobbail sventa skoltaikun». Ta jelavele tsal yuʼun li kʼusitik chopol la spase, vaʼun och ta prekursor regular. Li avie te xa chtun ta jun Betel. Jech kʼuchaʼal chkiltike, koltaat yuʼun Jeova li ermanoe. Jaʼ yuʼun, mi oy kʼusi chopol la jpastike xuʼ me skoltautik ek li Jeovae.

Oy ermanoetik ti tsvul tajek yoʼontonike, yuʼun chʼabal kom yabtelik xchiʼuk vokol tstaik yan. Toj vokol tajek chaʼiik kʼalal «chʼabal abtel» x-utatike. Vaʼun kʼalal jech ch-albatike mu kʼusi xtun-o chaʼi sbaik. Mi jech kʼot ta jtojolaltike, ¿kʼuxi van tskoltautik li Jeovae? Xuʼ van mu xakʼbutik ta anil junuk lekil abtelal, pe xuʼ skoltautik sventa jvules ta joltik li kʼusi laj yal li David liʼe: «Queremun toʼox, pero tana chimalub xa. Muʼyuc bu laj quil ti oy tscomtsanat stuc li bochʼo tucʼ yoʼntone; muʼyuc bu laj quil ti ch-ochic ta cʼan limosna li yalab xnichʼnabe» (Sal. 37:25). Toj ep jbalil chilutik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, tstsakutik lek ta sbatsʼikʼob «ti xuʼ yuʼun tstsalvane», taje jaʼ sventa xijtun-o batel ta stojolal.

Jun ermana ti Sara sbi ti te nakal ta Colombiae, laj yil ti kʼu yelan koltaat yuʼun li Jeovae. Li ermanae ch-abtej toʼox sjunul xemana ta jun empresa ti tsots skʼoplale xchiʼuk ti lek tajek tspas kanale. Ta skoj ti oy ta yoʼonton chtun mas ta stojolal li Jeovae, laj yikta li yabtele, vaʼun och ta prekursora. Tsots laj yaʼi stael yan yabtel ti jayib xa noʼox  kʼakʼal ta xemana ch-abteje, jaʼ yuʼun lik stikʼ xchonob paleta xchiʼuk nieve. Ta jelavele, laj stakʼin, jaʼ yuʼun la smak li xchonob paleta xchiʼuk nievee. Li ermanae chal ti vokol laj yaʼi echʼ li oxib jabil tale, pe sventa xkuch yuʼune koltae yuʼun li Jeovae. Ta skoj li kʼusi kʼot ta stojolale, la xchan skʼelel li kʼusitik chtun yuʼun ta melele xchiʼuk ti kʼusi xuʼ spas sventa mu svul tajek yoʼonton ta sventa li kʼusi chtun yuʼun ta yokʼomale (Mat. 6:33, 34). Ta tsʼakal une, take ta ikʼel yuʼun li yajval toʼox ta abtele, sventa x-akʼbat yabtel yan velta. Li ermanae laj yal ti leke, jaʼ noʼoxe laj yal ti jayib xa noʼox kʼakʼal ch-abtej ta xemanae xchiʼuk mi ch-akʼbat permiso mi jaʼo oy stsobajel xchiʼuk s-asambleae. Li yajval abtele lek laj yaʼi. Li Sara avie muʼyuk xa ep tspas kanal, pe chtun-o ta prekursora. Chal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal nitbat skʼob yuʼun Jeova kʼalal jaʼo tsots laj yil svokole.

Ep buchʼutik tsvul yoʼontonik ta skoj ti chmalubik xae xchiʼuk ti jutuk xa skʼan spasik juvilare. Vaʼun tsvul yoʼontonik mi oy van stakʼinik sventa junuk yoʼonton xkuxiik. Jech xtok, tsvul tajek yoʼontonik ti x-ipajike. Yikʼaluk van jaʼ ajvalil David ti xi la skʼanbe li Jeovae: «Mu me xabajun, yuʼun limalub xa; mu me xacomtsanun, yuʼun iʼalub xa li jbecʼtale» (Sal. 71:9, 18).

¿Kʼusi van xuʼ xkoltaatik sventa mu svul tajek yoʼontonik li buchʼutik malubemik xae? Jaʼ ti stsatsubtas xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li Diose xchiʼuk ti spat yoʼontonik ta stojolal ti ch-akʼbatik li kʼusitik chtun yuʼunike. Ta skoj ti oy toʼox lek stakʼinike, xuʼ van oy kʼusitik lek la skʼupinik. Pe li avie skʼan sjutukajesik li kʼusitik oy yuʼunike xchiʼuk ti xmuyubajikuk noʼoxe. Kʼalal jeche, xuʼ me xakʼik venta ti jaʼ chkoltaatik sventa mu masuk x-ipajik mi ‹itaj noʼox tsloʼike›, ti jaʼ altik mi ‹puru tiʼbol ta stiʼike› (Prov. 15:17). Yuʼun mi jaʼ laj kakʼ ta koʼontontik chijtun ta stojolal li Jeovae, jaʼ me tskʼel stuk sventa oyuk kuʼuntik li kʼusi chtun kuʼuntik mi lijmalube.

Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal li José xchiʼuk Rose, jun nupultsʼakal ti mas xa ta 65 jabil chtunik ta tsʼakal orae. Li jabiletik taje, ep yiloj talel svokolik. Jech kʼuchaʼal kʼalal ipaj stot li Ros ti la xchabiik ta kʼakʼal-akʼobale. Jech xtok, li Josee laj yichʼ pasbel operasion ta skoj ti ipaj ta kansere xchiʼuk laj yichʼ quimioterapia. ¿Kʼuxi van tsakbat skʼobik ta sbatsʼikʼob Jeova li nupultsʼakal ti tukʼ yakʼoj sbaike? Jaʼ ta stojolal li chaʼvoʼ stestigotak Jeova ti Toni xchiʼuk Wendi sbie. Li nupultsʼakal taje oy jpʼej yuni naik, li kʼusi onoʼox oy ta yoʼontonike jaʼ ti xakʼ nakiikuk ta moton li buchʼutik chtunik ta prekursore. Li Tonie vul ta sjol kʼu yelan chcholik mantal li José xchiʼuk Rose, yuʼun chil lokʼel ta sventana kʼalal chchanunaj toʼox ta sekundariae. Toj kʼupil sba chil xtok ti xmuyubaj noʼox chcholik mantale, taje toj labal sba laj yil. Ta skoj ti ta sjunul xkuxlejal tunemik talel ta stojolal Jeova li José xchiʼuk Rose, li Toni xchiʼuk Wendie laj yakʼbeik yuni naik sventa te xnakiik. Oy xa ta voʼlajuneb jabil ti yakal tskoltaik li nupultsʼakal taje, ti 85 xa sjabilalike. Xkoʼolaj kʼuchaʼal jun matanal akʼbilik yuʼun Jeova chilik li Toni xchiʼuk Wendie.

Xi chalbutik ta jamal li Jeovae: «Mu xaxiʼ, vuʼun chajcoltaot». Xi chalbutik xtoke: «Vuʼun chajtsacot lec ta jbatsʼicʼob ti xuʼ yuʼun tstsalvane». Jech oxal chaʼa, ¿mi ta van jtsakbetik li skʼob eke?