TOJ tsots yip li xchʼunel koʼontontike, yuʼun xuʼ stupʼbe «skotol li skʼakʼal sflecha li buchʼu toj chopole» akʼo mi tskʼan slajesutik ta mantal li Satanase (Efes. 6:16). Jech xtok, xuʼ skoltautik sventa xkuch kuʼuntik li kʼusitik tsots ta jnuptantik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jpʼej mukʼta vits yilele. Xi laj yalbe yajchankʼoptak li Jesuse: «Ti jechuk smukʼul xchʼunel avoʼontonik kʼuchaʼal bekʼ mostasae, xi chavalbeik jechuk li vits liʼe: ‹Lokʼan batel liʼe, batan leʼe›, vaʼun chbat» (Mat. 17:20). Ta skoj ti xuʼ stsatsubtasutik ta mantal li xchʼunel koʼontontike, jtakʼtik batel li sjakʼobiltak liʼe: ¿Kʼusi jaʼ li xchʼunel koʼontontike? ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk sbalil xkiltik li kʼusi melele? ¿Kʼuxi xuʼ mas xchʼi li xchʼunel koʼontontike? Xchiʼuk ¿buchʼu ta stojolal skʼan xkakʼ li xchʼunel koʼontontike? (Rom. 4:3).

Li xchʼunel koʼontontike maʼuk noʼox chakʼ jchʼuntik o chakʼ kojtikintik li kʼusi chal Vivlia ta sventa li kʼusi melele, yuʼun kʼalal to ta pukujetik xchʼunojik ti oy Diose xchiʼuk ti chnikik ta xiʼele (Sant. 2:19). Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼusi jaʼ li xchʼunel koʼontontike?

Kʼalal chalbe skʼoplal xchʼunel oʼontonal li Vivliae, oy chaʼtos kʼusi skʼan xal. Baʼyel, chal ti «xchʼunel oʼontonale jaʼ ti oy kʼusi malabil ti chkʼot onoʼox ta pasel ta persae» (Evr. 11:1sbavokʼal). Mi oy xchʼunel koʼontontike, ta jchʼuntik ti melel skotol li kʼusi yaloj Jeovae xchiʼuk ti chkʼot onoʼox ta pasel yuʼune. Jech kʼuchaʼal liʼe, xi albatik yuʼun Jeova li j-israeletike: «¿Me oy bochʼo xuʼ ta soques li cʼusi jchapanoj ta sventa cʼacʼaltic xchiʼuc ta sventa acʼubaltique? Ti oyuc bochʼo xuʼ tsoquese muʼyuc cʼacʼaltic muʼyuc acʼubaltic ta yorail ti jechuque. Ti jechuque jaʼ noʼox jech xuʼ chichʼ soquesel noxtoc li cʼusi jchapanoj ta stojol li cajtunel Davide» (Jer. 33:20, 21). ¿Mi mu jechuk ti muʼyuk bu xijnaʼet ti chlokʼ talel kʼakʼal ta yokʼomal xchiʼuk ti persa onoʼox ch-och akʼobale xchiʼuk ti muʼyuk bu chpaj ta sjoyibtael kʼakʼal li balumile? Vaʼun chaʼa, ¿mi skʼan van xijnaʼet ti chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj tspas li Jpasvanej kuʼuntike? Ta melele, muʼyuk (Is. 55:10, 11; Mat. 5:18).

Xchibal, li xchʼunel koʼontontike «jaʼ slekil vinajeb ti kʼusitik onoʼox jaʼe akʼo mi mu xvinaj ta kʼelel», jaʼ xkaltik, ti melel onoʼox li kʼusitik mu xkiltike (Evr. 11:1xchaʼvokʼal). Kalbetik skʼoplal liʼe: Jnoptik ti oy jun olol tsjakʼbutik kʼuxi jnaʼojtik ti oy ta melel li ikʼ ti mu xkiltike. Ta melele, muʼyuk vokol chkaʼitik ta yalbel smelolal li sprevailtake, yuʼun chkaʼitik xjumumet chbakʼ xchiʼuk chkiltik chbakʼ yuʼun li yanal teʼetike o yan kʼusitik ti spas yuʼune. Kʼalal jech chkalbetik li jun olole, chlik xchʼun ti oy ta melel li ikʼe akʼo mi mu xvinaj ta kʼelel. Jaʼ jech ek li xchʼunel koʼontontike, yuʼun jaʼ chakʼ jchʼuntik li kʼusitik muʼyuk to kilojtike (Rom. 1:20).

Sventa x-ayan xchʼunel koʼontontike, skʼan oyuk sprevailtak kuʼuntik, jaʼ yuʼun skʼan baʼyel xkojtikintik «lek li kʼusi melele» (1 Tim. 2:4). Pe mu baluk noʼox taje. Yuʼun xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Ta koʼontontik chkakʼ xchʼunel koʼontontik» (Rom. 10:10). Jaʼ yuʼun chaʼa, mu baluk noʼox ti jchʼuntik li kʼusi melele, yuʼun skʼan oyuk sbalil xkiltik. Taje, jaʼ tskoltautik sventa xkakʼtik ta ilel ti oy xchʼunel koʼontontike, jaʼ xkaltik, ti jaʼ jech chijkuxi jech kʼuchaʼal lek chil li Diose (Sant. 2:20). Li buchʼu muʼyuk sbalil chil li kʼusi melele xuʼ van mu xchʼun li sprevailtak ti jamal chakʼ ta ilele, ¿kʼu yuʼun? Jaʼ ta skoj ti mu skʼan sjel li kʼusi  xchʼunoje xchiʼuk ti jaʼ tspas li kʼusi tskʼan yoʼontone (2 Ped. 3:3, 4; Jud. 18). Jech kʼuchaʼal liʼe, li krixchanoetik ta skʼakʼalil Vivliae mu skotolikuk laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik akʼo mi laj yilik li skʼelobiltak juʼelale (Núm. 14:11; Juan 12:37). Li xchʼul espiritu Diose jaʼ noʼox chakʼ chʼiuk xchʼunel yoʼonton li buchʼutik oy sbalil chilik li kʼusi melele xchiʼuk ti spʼajik li kʼusi chopole (Gal. 5:22; 2 Tes. 2:10, 11).

Kalbetik skʼoplal li ajvalil David ti laj yakʼ ta ilel ti lek tsots xchʼunel yoʼonton jech kʼuchaʼal li yan yajtuneltak Dios ta voʼnee (Evr. 11:32, 33). Pe li xchiʼiltak ta vokʼel Davide muʼyuk laj yakʼik ta ilel xchʼunel yoʼontonik. Yuʼun li sbankil ti Eliab sbie, jaʼ noʼox laj yut David ta skoj ti tskʼan tsnaʼ kʼu yuʼun tsaʼ kʼop li Goliate (1 Sam. 17:26-28). Ti melel xkaltike, muʼyuk buchʼu ti oy xa xchʼunel yoʼonton kʼalal chvokʼe mi jaʼuk tslokʼbe li stot smeʼe. Jech oxal, jaʼ to ayan xchʼunel yoʼonton David kʼalal lek laj yil sbaik xchiʼuk li Diose.

Li ta Salmo 27, te chal David kʼuxi lik tsatsubuk li xchʼunel yoʼontone (versikulo 1). La snopbe skʼoplal li kʼusitik yiloj ta xkuxlejale xchiʼuk li kʼusi spasoj Jeova ta stojolal li yajkontratake (versikulo 2 xchiʼuk 3). Toj tsots skʼoplal laj yil li axibalna yuʼun Jeovae (versikulo 4) xchiʼuk jaʼ te laj yichʼ ta mukʼ xchiʼuk li yantik j-israeletike (versikulo 6). Ta sjunul yoʼonton la spas orasion sventa saʼ li beiltasel yuʼun Jeovae (versikulo 7 xchiʼuk 8). Jech xtok, la skʼan ti xbeiltasat yuʼun Jeova li ta tukʼil bee (versikulo 11). Li stuke toj tsots skʼoplal laj yil li xchʼunel oʼontonale, yuʼun la sjakʼbe sba bu van oy jechuk ti muʼyukuk xakʼ xchʼunel yoʼontone (versikulo 13).

Xuʼ me jech x-ayan xchʼunel koʼontontik jech kʼuchaʼal David mi jaʼ jech ta jnoptik xchiʼuk mi jaʼ jech jtalelaltik kʼuchaʼal xvinaj li ta Salmo 27. Sventa x-ayan xchʼunel koʼontontike, skʼan oyuk yojtikinobil kuʼuntik, jaʼ yuʼun jchantik mas li Skʼop Diose xchiʼuk li vunetik oy kuʼuntike, vaʼun mas me kʼun chkaʼitik sventa jchʼiestik li jtos yabtel chʼul espiritu ti jaʼ li xchʼunel oʼontonale (Sal. 1:2, 3). Mi chkakʼtik persa snopbel skʼoplal li kʼusi ta jchantike, ta me skoltautik sventa jnaʼtikuk stojel ta vokol. Mi mas oy ta koʼontontik stojbel ta vokol li Jeovae, mas me chkakʼtik ta ilel xchʼunel koʼontontik kʼalal chkichʼtik ta mukʼ li ta tsobajeletike xchiʼuk chkalbetik bal yantik li spatobil koʼontontike (Evr. 10:23-25). Xchiʼuk jaʼ jech chkakʼtik ta ilel xtok kʼalal mu xkikta jbatik ta spasel orasion xchiʼuk kʼalal muʼyuk chijlubtsaje (Luk. 18:1-8). Jaʼ yuʼun, jpasilantik-o me orasion, yuʼun jpatoj koʼontontik ti oyutik ta yoʼonton li Jeovae (1 Tes. 5:17; 1 Ped. 5:7). Li xchʼunel koʼontontike jaʼ chakʼ jpastik li kʼusi leke, kʼalal jech ta jpastike mas to me tstsatsub batel kuʼuntik (Sant. 2:22).

Xi laj yalbe yajchankʼoptak Jesus kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xchame: «Akʼo xchʼunel avoʼontonik ta  stojolal Dios xchiʼuk akʼo xchʼunel avoʼontonik ta jtojolal ek» (Juan 14:1). Jaʼ yuʼun chaʼa, maʼuk noʼox skʼan xkakʼ xchʼunel koʼontontik ta stojolal li Jeovae, yuʼun skʼan xkakʼ xchʼunel koʼontontik ek ta stojolal li Jesuse. Pe ¿kʼuxi ta pasel? Jkʼeltik batel oxtosuk.

Baʼyel, ti jaʼuk jun matanal xkiltik ta jujuntal li pojelal laj yakʼ ta jtojolaltik li Jeovae. Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Jech kuxulun avi jech kʼuchaʼal jun krixchano ti oy xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Xnichʼon Diose, ti jaʼ li buchʼu la skʼanun xchiʼuk ti laj yakʼ sba ta jtojolale» (Gal. 2:20). Kʼalal oy xchʼunel koʼontontik ta stojolal li Jesuse, mas to me jpʼel ta koʼontontik ti jaʼ jventatik li pojelale, ti ta jtatik-o perton yuʼun li jmultike, ti xuʼ jtatik-o li kuxlejal sbatel osile xchiʼuk ti jaʼ svinajeb ti skʼanojutik tajek li Diose (Rom. 8:32, 38, 39; Efes. 1:7). Taje, jaʼ tskoltautik sventa oyuk noʼox smelolal xkiltik li kʼusitik muʼyuk lek ta jnop ta jtojolaltike (2 Tes. 2:16, 17).

Xchibal, ta skoj ti cham ta jtojolaltik li Jesuse, xuʼ xijnopaj ta stojolal Jeova ta orasion. Yuʼun xuʼ ta sjunul koʼontontik jkʼopontik Jeova «sventa jtatik kʼuxubinel xchiʼuk slekil yutsil oʼontonal sventa tskoltautik kʼalal jaʼo yoraile» (Evr. 4:15, 16; 10:19-22). Kʼalal ta jpastik orasione, jaʼ tskoltautik sventa mu xijyal ta mulil (Luk. 22:40).

Yoxibal, jchʼunbetik smantal li Jesuse. Xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Tsta xkuxlejal sbatel osil li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Nichʼonile; pe li buchʼu mu xchʼunbe smantal li Nichʼonile muʼyuk bu chil li kuxlejale, jaʼ noʼox te oy-o ta stojolal li skʼakʼal yoʼonton Diose» (Juan 3:36). Li Juane laj yal ti mu xkoʼolaj ti oy xchʼunel koʼontontik xchiʼuk ti mu jchʼuntik mantale. Jaʼ yuʼun, jaʼ me jech chkakʼtik ta ilel xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jesus kʼalal ta jchʼunbetik li smantaltake. Ti kʼuxi chkakʼtik ta ilele, jaʼo kʼalal chkakʼ jbatik ta pasel ta mantal yuʼun «li smantal Kristoe», jaʼ xkaltik, ti jchʼuntik skotol li kʼusi laj yakʼ ta chanele xchiʼuk li kʼusi laj yale (Gal. 6:2). Xchiʼuk jaʼ jech ta jchʼunbetik xtok kʼalal ta jchʼuntik li kʼusi chal «li tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]» (Mat. 24:45). Mi ta jpastik li kʼusi chalbutike, oy me kipaltik sventa xkuch batel kuʼuntik li vokoliletik ti toj xibalik sbae akʼo mi jech yelan kʼuchaʼal jun tsatsal ikʼ ti chakʼ xiʼele (Mat. 7:24, 25).

Jun veltae, xi albat yuʼun jun vinik li Jesuse: «¡Oy xchʼunel koʼonton! ¡Koltaun ti bu skʼan oyuk xchʼunel koʼontone!» (Mar. 9:24). Li vinik taje oy xa onoʼox xchʼunel yoʼonton, pe bikʼit laj yakʼ sba xchiʼuk laj yakʼ venta ti skʼan to xchʼi li xchʼunel yoʼontone. Bakʼintike, jkotoltik skʼan to mas xchʼunel koʼontontik jech kʼuchaʼal li vinik taje. Jaʼ yuʼun, jaʼ me yorail sventa jtsatsubtastik li avie. Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, jaʼ me tskoltautik kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li kʼusi ta jchantik ta Vivliae xchiʼuk ti x-ayan ta koʼontontik stojbel ta vokol li Jeovae. Jech xtok, mas me tstsatsub batel xchʼunel koʼontontik kʼalal jmoj chkichʼtik ta mukʼ Jeova xchiʼuk li kermanotaktike, kʼalal chkalbetik yantik li spatobil koʼontontike xchiʼuk ti jpasilantik orasione. Jaʼ yuʼun, mi ta jtsatsubtastik li xchʼunel koʼontontik ti toj chʼul jech kʼuchaʼal laj kaltike, ta me jtatik jun mukʼta bendision: jaʼ ti te oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Diose (Jud. 20, 21).