Winston, ¿kʼuxi lik asabe skʼoplal li Diose?

Te lichʼi talel ta Queensland (Australia), li kutsʼ kalale muʼyuk srelijionik. Ta skoj ti muʼyuk nopol xil mukʼta lum li rancho bu oyunkutike, jaʼ noʼox te jchiʼuk li kutsʼ kalale. Naka toʼox kichʼoj 12 jabil kʼalal lik jsabe skʼoplal li Diose, vaʼun la jpas jun orasion yoʼ xkojtikine. Ta mas tsʼakale, la jta kabtel ta Adelaida (Australia Meridional), vaʼun kʼalal 21 xa ox jabilale, li-ay ta paxyal ta Sidney xchiʼuk te laj kojtikin li Pame. Te lik yalbun skʼoplal li Movimiento británico Israeli ti jaʼ jtsop krixchanoetik ta jun relijion ti chalik ti te likemik tal ta snitilulal Israel li krixchanoetik ta Gran Bretañae. Jech xtok, snopojik ti jaʼ skʼoplalik li lajunvokʼ nitilulal ta norte ti chukatik batel ta sjabilal 740 kʼalal muʼyuk toʼox talem li Jesuse. Kʼalal li chaʼsut ta Adelaidae, kʼot kalbe jun jchiʼil ta abtel li kʼusi laj yalbeikune, pe ta skoj ti yakal xa onoʼox chchan Vivlia xchiʼuk li stestigotak Jeovae jaʼ mas laj kalbekutik skʼoplal li kʼusi xchʼunojike. Kʼalal jal xa ox chiloʼilajkutike, te laj kakʼ venta ti yakal tstakʼbun j-orasion Jeova ti la jpas kʼalal kʼoxun toʼoxe. Kʼalal lik kojtikin li Jpasvanej xchiʼuk li Ajvalilal yuʼune, xkoʼolaj ti la jta «jpʼej perla ton ti toj toyol stojole» (Mat. 13:45, 46).

Li voʼote Pam kʼoxot toʼox kʼalal lik asaʼ li perla tone, ¿kʼuxi laj avut?

Te lichʼi talel ta Coffs Harbour (Nueva Gales del Sur), li kutsʼ kalale oy tajek ta yoʼontonik li relijione. Li jtot jmeʼ xchiʼuk li stot smeʼ jmeʼe la xchʼamik skotol kʼusi chakʼik ta chanel li organisasion sventa relijion ti Movimiento británico Israeli sbie. Li voʼon, li jvix, li jmuk xchiʼuk li yalabtak junmeʼe, la xchanubtasunkutik ek ti jaʼ lek chil Dios li snitilulal li buchʼutik nakalik ta Gran Bretañae. Pe ti melel xkaltike, mu noʼox jchʼun yaʼel xchiʼuk muʼyuk nopol chkaʼi jba ta stojolal Dios. Jech  oxal, lik batkun ta epal relijionetik te ta jlumal akʼo mi 14 toʼox jabilal, li-ay ta srelijion anglicanoetik, bautistaetik xchiʼuk li ta srelijion adventistas del séptimo día sbie. Pe mi junuk la skoltaikun yoʼ xkojtikin li Diose.

Ta tsʼakale, libatkutik ta naklej xchiʼuk kutsʼ kalal ta Sydney, jaʼ te laj kojtikin li Winston yuʼun te kʼot ta paxyal. Jech kʼuchaʼal laj xa yale, ep kʼusitik la jloʼiltakutik sventa relijion, jech oxal lik xchan Vivlia xchiʼuk li stestigotak Jeovae. Kʼalal tstakbun talel kartaetike, tstsʼiba tal epal tekstoetik sventa Vivlia, ti melel chkaltike, chopol jutuk laj kaʼi xchiʼuk li ilin-o yuʼun. Pe laj onoʼox kakʼ venta ti jaʼ li melel relijione.

Sventa nopol oyun ta stojolal li Winstone, bat naklikun ta Adelaida ta 1962. Li stuke xchiʼinoj xa onoʼox ta loʼil jun nupultsʼakal ti jaʼik stestigotak Jeova sventa te xinaki xchiʼukike. Jaʼik li Thomas xchiʼuk Janice Sloman, xchaʼvoʼalik tunemik toʼox ta misioneroal ta Papúa Nueva Guinea xchiʼuk toj lek yoʼontonik. Jaʼ la skoltaikun yoʼ xinopaj ta stojolal Jeova kʼalal 18 toʼox jabilale. Lik jchan Vivlia xchiʼukik, vaʼun te laj kakʼ venta ti la jta li melel relijione. Kʼalal linupun xchiʼuk li Winstone jmoj litunkutik batel ta stojolal Jeova xchiʼuk la jkʼupinkutik tajek. Laj onoʼox kil jvokolkutik, pe jaʼ la skoltaunkutik yoʼ oyuk sbalil xkilkutik li perla ton ta mantal ti la jtakutike.

Winston, ¿kʼu yelan echʼ avuʼunik kʼalal jaʼtik toʼox lik tunanik ta stojolal Jeovae?

Kʼalal mu toʼox jaluk jnupunelkutike, xkoʼolaj ti la sjambunkutik «jun mukʼta tiʼ na» li Jeova sventa xitunkutik ta stojolale (1 Kor. 16:9). Li Jack Portere jaʼ laj yakʼbunkutik ta ilel li jun tiʼ na taje, li stuke tun toʼox ta jkʼelvanej ta sirkuito xchiʼuk jaʼ la skʼel li kuni tsobobbailkutike. Li avie jmoj chitunkutik ta Komite sventa Betel ta Australasia. Li ermano Jack Porter xchiʼuk yajnil ti Roslyn sbie jaʼ la stij koʼontonkutik yoʼ xitunkutik ta prekursor regular xchiʼuk laj onoʼox jkʼupinkutik voʼob jabil. Kʼalal 29 toʼox jabilale, laj yalbunkutik ti akʼo xitunkutik ta jkʼelvanej ta sirkuito li ta lumetik joyol ta nab ta Pacífico sur ti jaʼ sbainoj skʼelel li Betel ta Fiyie. Jech xtok, la jvulaʼankutik li lumetik joyol ta nab jech kʼuchaʼal Kiribati, Nauru, Niue, Samoa, Samoa Norteamericana, Tokelau, Tonga, Tuvalu xchiʼuk Vanuatu.

Li vaʼ kʼakʼale, mu spat lek yoʼontonik ta stojolal stestigotak Jeova li jnaklejetik ta junantik lumetik ti nom to bu chʼikilike, jech oxal skʼan xkichʼ jpʼijilkutik (Mat. 10:16). Ta skoj ti toj bikʼit li tsobobbailetike, junantike muʼyuk bu xuʼ xivaykutik yuʼunik. Jaʼ yuʼun ta jakʼbekutik li jnaklejetik ta lum mi xuʼ te xikomkutik ta snaike. Skotol ora laj yakʼik ta ilel slekil yoʼontonik.

Winston, ¿kʼuxi lik akʼupin li abtelal ta jelubtasej kʼope?

Li ermanoetik ta Tonga ti jaʼ jun lum joyol ta nabe muʼyuk toʼox ep svunik, kʼajomal oy toʼox yuʼunik junantik tratadoetik xchiʼuk junantik foyetoetik ta Tonga kʼop ti jaʼ jech chkʼopojik li ta Polinesiae. Kʼalal chchanubtasik li krixchanoetike, jaʼ tstunesik li livro La verdad que lleva a vida eterna ti ta inglés oye. Kʼalal jaʼo xyaket jun Chanob vun sventa Moletik ta Tsobobbaile, oy oxib ermanoetik ti xchanojik jutuk inglese lik sjelubtasik ta Tonga kʼop li livro taje. Li kajnile jaʼ la stsʼiba ta makina li kʼusi laj yichʼ jelubtasele, vaʼun ta tsʼakale, la jtakkutik batel ta Betel ta Estados Unidos yoʼ spasik imprimire. Vaxakib xemana laj yichʼ yoʼ tsuts li abtelal taje. Akʼo mi mu toj lekuk laj yichʼ pasel, pe ep buchʼutik jaʼ koltaatik yoʼ xojtikinik li kʼusi melele. Maʼuk kabtelkutik xchiʼuk kajnil li jelubtasej kʼope, pe li abtelal laj yichʼ pasele jaʼ la stij koʼontonkutik yoʼ jkʼupinkutike.

Pam, ¿mi xkoʼolaj xchiʼuk Australia li lumetik joyol ta nab ti bu toʼox la tunike?

Toj echʼ noʼox jelel li jujun jteklume, ta junantik lume toj echʼ noʼox usetik, kʼixin tajek o siket noʼox li jujun kʼakʼale. Ta junantik xtoke, oy chʼoetik, chamel xchiʼuk bateltike jutuk tajek jveʼelkutik. Akʼo mi jech, li ta bat  kʼakʼale ta jkux koʼontonkutik ta jnakutik ti ta jobel pasbil sjole, ti chʼabal spakʼbaltake o yibele xchiʼuk ti skʼeloj batel li nabe, taje jaʼ jech nopem xaʼiik smeltsanel li ta lum Polinesiae ti fale chalbeik li ta kʼop samoanoe. Ta jkʼelkutik bal li xojobal luna ta sba li nabe xchiʼuk ti kʼu yelan xvinaj li steʼeltak koko ta skoj li xojobal lunae. Kʼalal jech ta jpaskutike, oy kʼusitik ta jnopbekutik skʼoplal xchiʼuk ta jpaskutik orasion, taje jaʼ la skoltaunkutik yoʼ junuk noʼox koʼontonkutike.

Lek tajek chkilkutik li ololetike. Chitseʼinkutik yuʼunik xchiʼuk labal sba tajek chilik kʼalal oy buchʼu chkʼot ti maʼuk te slumal xchiʼuk ti sak skoloralike. Kʼalal li-aykutik ta vulaʼal li ta lum joyol ta nab ti Niue sbie, kʼot jun kʼox kerem xchiʼuk lik spikbe stsotsil skʼob li Winstone, vaʼun xi laj yale: «Xkoʼolaj ta kʼukʼumetik, lek tajek chkil». Li kereme muʼyuk yiloj junuk krixchano ti pim tajek stsotsil skʼobe. Jech oxal, mu snaʼ kʼuxi ta alel.

Toj kʼupil sba ta kʼelel li osiltik ta jteklume, pe kʼux chkaʼikutik kʼalal chkilkutik ti abol sbaik tajek li jteklume, yuʼun chʼabal lek jpoxtavanejetik xchiʼuk muʼyuk lek yaʼalik sventa xuchʼik. Akʼo mi jech, li ermanoetike muʼyuk tsvul yoʼontonik, jaʼ xmuyubajik-o ti te nopol oy li yutsʼ yalalike, ti oy bu stakʼ stsob sbaike xchiʼuk ti xuʼ xichʼik ta mukʼ li Jeovae. Kʼalal laj kilkutik taje, jaʼ mas laj yakʼ jtsatsalkutik yoʼ jpaskutik li kʼusi mas tsots skʼoplale xchiʼuk ti lekuk noʼox sba li jkuxlejalkutike.

Pam, ¿kʼuxi laj avut sventa xasaʼ avaʼal xchiʼuk ti xapas aveʼele?

Li jtote ep tajek kʼusi laj yakʼbun jchan. Ta jtojbe tajek ta vokol ti jech la spase, yuʼun la xchanubtasun ta stsanel kʼokʼ sventa jmeltsan jveʼel xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xikuxi akʼo mi jutuk noʼox li kʼusi oy kuʼune. Kʼalal li-aykutik ta Kiribatie, te likomkutik ta jun na ti pasbil ta jobel li sjole, li sbalumilale akʼbil sjepelultak koral, yan li spakʼbal o yibele pasbil ta yijil aj (bambú). Sventa jpas jveʼele ta jom jutuk li balumile xchiʼuk te ta jtsan jkʼokʼ, jaʼ ta jtsan-o xchiʼuk li spat kokoe. Kʼalal chtun kuʼun voʼe chibat ta poso, te chbat jchol jba xchiʼuk li yan antsetike. Yoʼ xichʼ lupel li voʼe tstunesik jtel teʼ ti te van chib metro snatile, xkoʼolaj kʼuchaʼal stsakobil choy, jaʼ noʼoxe ta jchukbekutik jun valte li ta jot sniʼe. Kʼalal la sta yorail ti voʼon xa ta jlup kaʼale la jip ochel li jvaltee, pe muk xlup kuʼun, kʼajomal te kajal chkom ta sba li voʼe, ep ta velta jech la jpas vaʼun lik tseʼinuk skotolik. Kʼalal laj yoʼontonik ta tseʼimole, nopaj tal jun ants xchiʼuk laj yakʼbun kil kʼuxi ta pasel. Skotol ora lek yoʼontonik ta jtojolalkutik li jnaklejetike.

Achaʼvoʼalik laj avakʼ ta avoʼontonik ti bu chatunike, ¿mi oy kʼusi kʼot ta atojolalik ti te-o ta ajolike?

Winston: Ta skoj ti jelel kʼusi nopem xaʼiik spasele, oy kʼusitik ti mu toʼox jnaʼkutike. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal oy buchʼu ch-ikʼvan bal ta snaike, chakʼbunkutik skotol li sveʼelike, pe mu jnaʼkutik toʼox ti skʼan chkiktabekutik sveʼelik eke. Kʼalal laj kaʼibekutik smelolale: muʼyuk xa la jlajeskutik skotol ti kʼu yepal chakʼbunkutike. Ep kʼusi muʼyuk lek xbat ta pasel kuʼunkutik, pe oy tajek smalael yuʼunik li ermanoetike. Tskʼupinik tajek kʼalal chikʼotkutik jujun vakib u ta vulaʼal kʼuchaʼal jkʼelvanej ta sirkuitoe. Li vaʼ jabiletike, mu staik ta chiʼinel ta loʼil yan ermanoetik ti maʼuk te slumalike, jaʼ noʼox voʼonkutik kʼalal chikʼotkutike.

Lek kʼusi chkʼot ta pasel jujun velta ti bu chikʼotkutike. Li jnaklejetike tsnopik ti te noʼox slikesoj srelijionik li ermanoetike. Jech oxal, kʼalal chikʼotkutik ta vulaʼale chilik ti yan-o lum likemunkutik tale, vaʼun anil chchʼunik ti jaʼ jun relijion ti ojtikinbil ta spʼejel balumile xchiʼuk labal tajek chilik.

Pam: Oy kʼusi ti mu xchʼay-o ta jole xchiʼuk ti kʼot tajek ta koʼontone. Li ta Kiribatie oy toʼox jun bikʼit tsobobbail xchiʼuk jun noʼox mol ta tsobobbail oy, jaʼ li ermano Itinikai Matera. Li ermanoe tspas ti bu kʼalal xuʼ yuʼun sventa xchabiunkutike. Jun veltae nopaj tal ta jtojolalkutik, yichʼoj kʼotel jun moch xchiʼuk jpʼej uni ton alakʼ. Xi laj yalbunkutike: «Liʼe jaʼ  avuʼunik». Stuk xa noʼox jech kʼalal ta jloʼkutik ton alakʼ li vaʼ orae. Toj kʼotel ta koʼontonkutik li slekil yoʼonton ermanoe.

Pam, ta mas tsʼakale cham avol kʼalal achiʼuk toʼoxe, ¿kʼuxi kuch talel avuʼun?

Kʼalal te oyunkutik ta Pacífico sur ta sjabilal 1973, la jchiʼin kol, jech oxal lisutkutik ta Australia, pe kʼalal jelav chanib ue yal likole. Solel lajem tajek likomkutik xchiʼuk li Winstone. Muʼyuk x-echʼ xkʼuxul ta anil jaʼ to ti kʼuxi la jchankutik li revista Li Jkʼel osil ta toyol ta 15 yuʼun avril ta 2009 ti bu chal «Li kʼusitik tsjakʼ jkʼel vunetike», yichʼoj jun mantal ti xi sbie: «¿Mi ta van xchaʼkuxi li jun olol ti chamem vokʼe?». Teye laj yal ti jaʼ xa oy ta skʼob Jeova xchiʼuk ti xuʼ jpat lek koʼontontik ta stojolal skotol orae yuʼun jaʼ tspas li kʼusi tukʼe. Li Jeovae chpoxta skotol li jyayijemaltik yakʼoj li chopol balumil liʼe, yuʼun yakʼojbe ta skʼob Xnichʼon ti «tslilinbe yabteltak» Diabloe (1 Juan 3:8). Li revista xtoke la stij koʼontonkutik yoʼ oyuk sbalil xkilkutik li perla ton ta mantal ti yakʼojbe yajtuneltak li Jeovae. Ta melel, jaʼ noʼox oy jbaliltik koliyal ti oy spatobil koʼontontike.

Kʼalal oy xa ox kʼuuk sjalil xchamel li jneneʼkutike, lik tunkunkutik yan velta ta tsʼakal ora. Oy jayib u te litunkutik li ta Betel ta Australiae, laje litunkutik yan velta ta jkʼelvanej ta sirkuito. Chanib jabil te litunkutik ta jun bikʼit lum ta Nueva Gales del Sur xchiʼuk Sydney. Pe ta 1981, laj kichʼkutik takel ta ikʼel li ta Betel ta Australiae ti jech toʼox sbi ta mas voʼnee xchiʼuk te-o yakal chitunkutik li avi kʼakʼale.

Winston, li kʼusitik laj akuxlebin kʼalal chakʼel toʼox li lumetik joyol ta nab ta Pacífico sure, ¿mi tskoltaot xanaʼ avi ti chatun ta Komite sventa Betel ta Australasiae?

Ep tajek skoltaojun. Leʼ olon tale, li Australiae jaʼ sbainoj toʼox skʼelel li cholmantal ta Samoa xchiʼuk ta Samoa Norteamericana. Ta tsʼakale, laj yichʼ pasel ta jmoj li Betel ta Nueva Zelanda xchiʼuk li Betel ta Australia. Avie jaʼ xa li Betel ta Australasia ti jaʼ sbainoj skʼelel li cholmantal ta Australia, islas Cook, Niue, Nueva Zelanda, Samoa, Samoa Norteamericana, Timor Oriental, Tokelau xchiʼuk Tonga. Ep ta velta jtaoj li mukʼta matanal ti chbat jvulaʼan li lumetik taje. Koliyal ti litun xchiʼuk li ermanoetik li ta lumetik joyol ta nabe, jaʼ skoltaojun avi ti liʼ xa chikoltavan ta Betele.

Oy to kʼusi ta jkʼan chkal yoʼ to mu stsuts li jloʼilkutike. Li voʼon xchiʼuk li kajnil Pame laj kakʼkutik venta ti maʼuk noʼox tsaʼik Dios li buchʼutik mukʼtik xae. Yuʼun li kerem tsebetik eke oy ta yoʼontonik stael li «jpʼej perla ton ti toj toyol stojole» akʼo mi muʼyuk ta yoʼontonik li stot smeʼike (2 Rey. 5:2, 3; 2 Crón. 34:1-3). Ta skoj ti jaʼ kʼanelal li Jeovae, tskʼan ti akʼo xkol skotol li krixchanoetike, mu ventauk li sjabilalike.

Oy xa mas ta 50 jabil ti lik jsaʼkutik Dios xchiʼuk li kajnile, pe mu toʼox jnaʼkutik bu to kʼalal chikʼotkutik yuʼun. Jamal xvinaj ti jaʼ «jpʼej perla ton ti toj toyol» stojol li kʼusi melel ta sventa li Ajvalilale xchiʼuk jpʼel ta koʼontonkutik ti ta jchabikutike.