1. Li Davide, ¿kʼu yelan laj yil li Jeovae xchiʼuk kʼusi tijbat-o yoʼonton spasel?

LI AJVALIL Davide xi la stsʼibae: «Toj echʼem amucʼul voʼot li Mucʼul Diosote, voʼot noʼox tscʼan chaquichʼotcutic o ta mucʼ» (Sal. 145:3). Ta skoj ti skʼanoj tajek Jeova li Davide, xi laj yale: «Ta to xaquichʼot ta mucʼ te ti bu tsobolique [o li ta tsobobbaile]» (Sal. 22:22; 40:5). Li voʼotik eke jkʼanojtik li Jeovae, jaʼ yuʼun jech chkaltik kʼuchaʼal laj yal David liʼe: «Ichʼbilucot ta mucʼ sbatel osil Mucʼul Dios, voʼot li Diosot yuʼun jmoltot Israel ta voʼonee» (1 Crón. 29:10-13).

2. 1) ¿Kʼuxi xuʼ xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae? 2) ¿Kʼusi vokol chaʼiik spasel jlom ermanoetike, xchiʼuk kʼusi baʼyel ta jchanbetik skʼoplal?

² Jtos kʼu yelan xuʼ xkichʼtik ta mukʼ Jeova li avi kʼakʼale, jaʼo kʼalal chkakʼ jloʼiltik ta jujun tsobajele. Pe oy jlom ermanoetike vokol tajek chaʼiik yakʼel sloʼilik akʼo mi oy ta yoʼontonik spasel. ¿Kʼuxi xuʼ stsal yuʼunik li xiʼele? Xchiʼuk, ¿kʼusi xuʼ skoltautik yoʼ jchantik lek yakʼel jloʼiltik ti tspat oʼontonale? Yoʼ to mu jtakʼtike, baʼyel ta jkʼeltik chantos srasonaltak ti kʼu yuʼun chkakʼ jloʼiltik ta tsobajeletike.

3-5. 1) Jech kʼuchaʼal chal Evreos 13: 15, ¿kʼu yuʼun chkakʼ jloʼiltik li ta tsobajeletike? 2) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti muʼyuk smalaoj Jeova ti koʼol tajek yelan xkakʼ jloʼiltike?

³ Li Jeovae yakʼojbutik jun matanal, jaʼ ti xuʼ xkichʼtik ta mukʼe (Sal. 119:108). Kʼalal chkakʼ jloʼiltike xkoʼolaj ti ‹chkakʼtik milbil matanaletik› ti ta jujuntal oy ta jbatik spasele (kʼelo Evreos 13:15). Pe ¿mi smalaoj van Jeova ti  koʼol tajek xkakʼbetik li milbil matanale, jaʼ xkaltik, li jloʼiltike? Moʼoj.

⁴ Ta skoj ti jelajtik kʼusi spas kuʼuntik xchiʼuk jelel li jkuxlejaltik ta jujuntale, li Jeovae ep tajek sbalil chil li matanal chkakʼbetike. Jnoptik ta sventa li matanal chakʼ li j-israeletik ta voʼnee. Li buchʼu oy stakʼinike xuʼ xakʼik jkot chij o jkot tentsun. Li buchʼutik povreik noʼoxe xuʼ xakʼik «chaʼcotuc puruvoc stsu, o me chaʼcot stsumut». Pe li buchʼutik solel mu x-akʼ yuʼunik taje, li Jeovae laj yal ti xuʼ jaʼ noʼox xakʼik chibuk kilo arinae (Lev. 5:7, 11). Akʼo mi yalel noʼox stojol li arinae, li Jeovae ta onoʼox xchʼam li matanale, jaʼ noʼox venta mi jaʼ li ven lekil arinae.

⁵ Li Jeovae ep-o sbalil chil li matanal chkakʼbetike. Kʼalal chkakʼ jloʼiltike xil ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike, yuʼun mu jkotoltikuk ti lek tajek xijtojob ta kʼopojel jech kʼuchaʼal li Apolose o kʼuchaʼal Pablo ti ‹ta rason chkʼopoj sventa chakʼ ta chʼunel li kʼusi chale› (Ech. 18:24; 19:8). Teuk ta joltik li meʼon ants ti jaʼ noʼox la stikʼ chaʼsep yuni takʼin ti jutuk tajek sbalile. Akʼo mi jech, li Jeovae ep tajek sbalil laj yil xchiʼuk la xchʼam li matanal laj yakʼe. Jaʼ yuʼun, mi chkakʼ jloʼiltik ti bu kʼalal spas kuʼuntike, ep sbalil chil ek li Jeovae (Luk. 21:1-4).

6. 1) Jech kʼuchaʼal chal Evreos 10:24 xchiʼuk 25, ¿kʼusi sbalil xuʼ jtabetik kʼalal chakʼ sloʼil li yantike? 2) ¿Kʼuxi chavakʼ ta ilel ti oy sbalil chavil kʼalal chakʼ sloʼil li ermanoetike?

⁶ Kʼalal chkakʼ jloʼiltike, ta jpatbe jba koʼontontik ta jujuntal (kʼelo Evreos 10:24, 25). Ta jkʼupintik xchikintael kʼalal jeltos kʼu yelan chakʼ sloʼil li ermanoetike. Kʼupil chkaʼitik xtok kʼalal chakʼ sloʼil jun kʼox olole, ti ta sjunul yoʼonton tspase xchiʼuk ti uni jpʼel chaʼpʼel noʼox chale. Jech xtok, lek chkaʼitik xchikintabel sloʼil jun ermano kʼalal chal li kʼusi achʼ la xchane. Lek chkiltik xtok kʼalal chakʼ yipal ta yakʼel sloʼil li buchʼu stsʼijet noʼoxe o li buchʼu yakal chchan jkʼoptike (1 Tes. 2:2). ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy sbalil chkiltik ti chakʼik persae? Jaʼ ti xkalbetik ti lek kʼu yelan la spasike xchiʼuk ti la spat koʼontontike. Yan xtoke jaʼ kʼalal chkakʼ jloʼiltik eke, yuʼun jaʼ jech ta jpatbe jba koʼontontik ta jujuntal (Rom. 1:11, 12).

7. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik mi chkakʼ jloʼiltike?

 ⁷ Kʼalal chkakʼ jloʼiltike, ta jtabetik sbalil (Is. 48:17). ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik? Baʼyel, mi chkakʼtik persa sventa xkakʼ jloʼiltike, ta jchapan jbatik lek, chkakʼtik persa yoʼ xkaʼibetik smelolal li Vivliae xchiʼuk chkakʼ ta jkuxlejtik li kʼusi ta jchantike. Xchibal, mas ta jkʼupintik li tsobajele. Xchiʼuk yoxibal, mas to chkom ta joltik li kʼusi chkaltik ta skoj ti ep ta velta ta jchanilantike.

8, 9. 1) Jech kʼuchaʼal chal Malaquías 3:16, ¿kʼu yelan chil Jeova kʼalal chkakʼ jloʼiltike? 2) ¿Kʼusi ti mu xchʼay-o chaʼi junantik ermanoetike?

⁸ Li Jeovae lek chaʼi kʼalal chkaltik li kʼusi jchʼunojtike. Xuʼ jchʼuntik ta melel ti chaʼi li kʼusi chkaltike xchiʼuk ti ep tajek sbalil chil kʼalal chkakʼ kipaltik sventa xkakʼ jloʼiltik li ta tsobajeletike (kʼelo Malaquías 3:16). Ti kʼu yelan chakʼ ta ilel Jeova ti oy sbalil chile, jaʼ kʼalal chakʼbutik sbendisione (Mal. 3:10).

⁹ Jech kʼuchaʼal la jchantike, oy lek srasonaltak sventa xkakʼ li jloʼiltike. Akʼo mi jech, oy onoʼox junantik ti mu xchʼay-o chaʼiik li xiʼele. Mi jech chavaʼi abae, mu me xachibaj. Ta jkʼeltik bal jayibuk beiltaseletik, loʼiletik ta Vivlia xchiʼuk li kʼusi xuʼ xapas sventa masuk to xavakʼ aloʼile.

10. 1) ¿Kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal chkakʼ jloʼiltike? 2) ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti lek kʼalal chijxiʼ ta yakʼel jloʼiltike?

¹⁰ Kʼalal chakʼan chavakʼ aloʼile, ¿mi sik chexan chavaʼi aba o mi ch-alub akʼob chavaʼi? Mu atukuk ti jech chavaʼi abae. Jutuk mu jkotoltikuk chijxiʼ yakʼel li jloʼiltike. Pe mi jaʼ tsmakot-o yoʼ mu xavakʼ aloʼile, skʼan xakʼel ti kʼu yuʼun chaxiʼe. ¿Mi jaʼ ta skoj ti mu xa xanaʼ kʼusi chaval ta yoraile o ti maʼuk stakʼobil xavale? O ¿mi chakʼexav ta skoj ti oy buchʼu mas to lek chakʼ sloʼile? Lek ti jech chavaʼi abae, yuʼun chavakʼ ta ilel ti bikʼit chavakʼ abae  xchiʼuk ti jaʼ mas toyol skʼoplal chavil li yantike. Li Jeovae lek chil li buchʼu bikʼit chakʼ sbaike (Sal. 138:6; Filip. 2:3). Pe tskʼan xtok ti xavichʼ ta mukʼ ta aloʼil xchiʼuk ti xapatbe yoʼonton li ermanoetike (1 Tes. 5:11). Teuk ta ajol ti skʼanojot li Jeovae xchiʼuk ti chakʼbot stsatsal avoʼonton yoʼ spas avuʼune.

11. ¿Kʼusi beiltaseletik ta Vivlia xuʼ skoltautik?

¹¹ Jkʼeltik junantik beiltaseletik ta Vivlia ti xuʼ skoltautike. Li Vivliae chakʼ jnaʼtik ti jkotoltik onoʼox muʼyuk tukʼ li jkʼopojeltike (Sant. 3:2). Jech xtok, li Jeova xchiʼuk li ermanoetike muʼyuk bu smalaojik ti lek xa tajek xkakʼ jloʼiltike (Sal. 103:12-14). Li ermanoetike jaʼ kutsʼ kalaltik ta mantal xchiʼuk jkʼanoj jbatik ta jujuntal (Mar. 10:29, 30; Juan 13:35). Jaʼ yuʼun, snaʼojik ti oy onoʼox bu chij chʼay kʼopoje.

12, 13. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li sloʼilal Neemias xchiʼuk Jonase?

¹² Avi une jchanbetik skʼoplal junantik loʼiletik ta Vivlia ti tskoltautik yoʼ xchʼay kuʼuntik li xiʼele. Jkʼelbetik skʼoplal li Neemiase, li stuke te toʼox ch-abtej ta snail spasobmantal jun ajvalil. Kʼalal kʼot ta xchikin ti jinem li smuroaltak Jerusalene, lik svul yoʼonton (Neh. 1:1-4). ¿Mi xnop avuʼun kʼu yelan sik chexan laj yaʼi sba kʼalal jakʼbat yuʼun ajvalil ti kʼu yuʼun tsvul yoʼontone? Sventa snaʼ kʼusi chale, baʼyel la skʼopon Jeova. Ti jech la spase, jaʼ tijbat-o yoʼonton ajvalil sventa skoltabe steklumal li Diose (Neh. 2:1-8). Li kʼusi la spas Neemiase chakʼ jchantik ti skʼan baʼyel jkʼopontik Jeova kʼalal mu to chkakʼ jloʼiltike. Jnoptik xtok li kʼusi la snuptan Jonase. Kʼalal albat yuʼun Jeova ti skʼan xbat ta lum Ninivee, yan-o bu bat (Jon. 1:1-3). Akʼo mi jatav, koltaat onoʼox yuʼun Jeova yoʼ spas li yabtele xchiʼuk ep la stabe sbalil li jnaklejetike (Jon. 3:5-10). Li sloʼilal Jonase chakʼ jchantik ti tskoltautik onoʼox Jeova yoʼ xijtun ta stojolal akʼo mi chijxiʼ. Mu me xijxiʼ yuʼun li kermanotike, yuʼun mu xkoʼolajik kʼuchaʼal li jnaklejetik ta Ninivee.

¹³ ¿Kʼusi xuʼ skoltautik yoʼ jchantik yakʼel jloʼiltik ti tspat oʼontonale? Jkʼeltik junantik.

14. ¿Kʼu yuʼun skʼan jchapan jbatik lek ta jujun tsobajel, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jpastik?

¹⁴ Jchapan jbatik sventa li tsobajeletike. Mas me jun koʼonton chkaʼi jbatik mi ta jchʼakbetik yorail sventa jchapan jbatik ta tsobajele (Prov. 21:5). Jelajtik ti kʼu yelan ta jchapan jbatike. Jun meʼon ermana ti Eloise sbi ti mas xa ta 80 sjabilale, chlik xchapan Li Jkʼel osil ta toyol kʼalal skʼan to jun xemana xichʼ chanele. Xi chal kaʼitike: «Kʼalal kak xa noʼox ta jchapan jbae, mas ta jkʼupin li tsobajeletike». Jun ermana ti ch-abtej sjunul xemanae, xi chal kaʼitike: «Jaʼ mas lek chkaʼi ta jchan jrevista kʼalal  jvoy xa noʼox skʼan li tsobajele, yuʼun jaʼ tskoltaun sventa teuk to ta jol li kʼusi la jchane». Xi chal Ike ti jaʼ jun mol ta tsobobbail ti ep kʼusi tspase xchiʼuk ti jaʼ prekursore: «Sventa jchan li jrevistae, jaʼ lek chkaʼi ti ta jujutiʼ ta jkʼel batel jujun kʼakʼale».

15. ¿Kʼuxi xuʼ jchapan jbatik lek sventa li tsobajeletike?

¹⁵ ¿Kʼusi xuʼ jpastik yoʼ jchapan jbatik sventa li tsobajeletike? Jaʼ ti jkʼanbetik xchʼul espiritu li Jeovae (Luk. 11:13; 1 Juan 5:14). Jech xtok, sventa jnaʼtik kʼusi tsloʼilta sjunul li xchanobile, baʼyel skʼan jkʼelbetik stituloal, subtituloal, slokʼoltak xchiʼuk jkʼeltik li rekuadroetik mi yichʼoj tale. Vaʼun jkʼeltik bal jujun parafo xchiʼuk kakʼtik persa skʼelel skotol li tekstoetike. Mi laj une, jnopbetik skʼoplal, pe jaʼuk mas jnopbetik skʼoplal ti bu ta jkʼan chkakʼ-o jloʼiltike. Mi lek ta jchapan jbatike, ta jtabetik sbalil xchiʼuk mu xa masuk chijxiʼ (2 Kor. 9:6).

16. ¿Kʼusi abtejebaletik oy kuʼuntik, xchiʼuk kʼu yelan yakal chatunes?

¹⁶ Jtunestik li abtejebaletik oy kuʼuntike. Li Jeovae tstunes s-organisasion sventa xakʼ ep ta tos kabtejebtik ti xuʼ jtunestik ta selular, tavleta o ta yan kʼusitik. Taje jtunelik sventa jchapan jbatik li ta tsobajeletike. Jech kʼuchaʼal li aplikasion JW Library^® xuʼ te jyalestik vunetik sventa jchantik. Mi jech la jpastike, xuʼ jchapan jbatik, jchikintatik o jchantik ta buyuk noʼox oyutik xchiʼuk ti jayib ora jkʼantike. Junantike tstunesik kʼalal chkux yoʼonton ta yabtelik, ta chanob vun o kʼalal oy bu chbatike. Jech xtok, li Watchtower Library o li VIVLIOTEKA TA INTERNET yuʼun Watchtower, jtunelik tajek yuʼun tskoltautik sventa jsabetik lek smelolal li kʼusi ta jchantike.

17. 1) ¿Kʼu yuʼun jaʼ lek ti jchapantik jayibuk jloʼiltike? 2) ¿Kʼusi laj yakʼ achan li video Paso ta avamigo li Jeovae: Chapano lek akomentario xie?

¹⁷ Jchapantik jayibuk jloʼiltik. ¿Kʼu yuʼun skʼan jech jpastik? Yuʼun mu skotoluk velta chkichʼtik akʼbel jloʼiltik li ta sba veltae. Xuʼ oy buchʼu yan stoy skʼob kʼalal jaʼo ta jtoy jkʼobtik eke, vaʼun jaʼ chichʼ akʼbel. Jech xtok, sventa mu x-echʼ yorail yuʼun li ermano ti tsjelubtas Li Jkʼel osil ta toyole, xuʼ van mu jkotoltikuk xakʼbutik li jloʼiltike. Mi jeche, mu me chopoluk xkaʼi jbatik xchiʼuk mu me xijchibaj-o. Pe mi la jchapantik jayibuke, jaʼ tskoltautik sventa xkakʼ jloʼiltik ta yan parafoetik. Xuʼ jtoy jkʼobtik sventa jchantik junuk teksto, pe jaʼ mas lek mi la jchapan junuk jloʼiltik ta jkʼop jtuktike. *

18. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jlikel noʼox xkakʼ jloʼiltike?

 ¹⁸ Jlikeluk noʼox xkakʼ jloʼiltik. Mi kʼun noʼox ta aʼiel xchiʼuk mi jlikel noʼox chkakʼ jloʼiltike, mas me chichʼ tabel sbalil. Jaʼ yuʼun kakʼtik persa ti 30 segundouk noʼox xjalij li jloʼiltike (Prov. 10:19; 15:23). Li buchʼutik jal xa yochelik ta mantale tsots me skʼoplal ti jaʼuk xakʼik ta ilel ti kʼu yelan skʼan pasele. Yuʼun mi jal tajek chakʼ sloʼilike, xuʼ me xiʼik-o li yantike xchiʼuk tstaik ta nopel ti mu spas yuʼunik jech eke. Pe mi jlikel noʼox chkakʼ jloʼiltike, xuʼ to me buchʼu yan xakʼ sloʼil. Mi voʼotik baʼyel la jtatik yakʼel jloʼiltik ta junuk parafoe, tsots skʼoplal ti jaʼuk noʼox xkaltik li stakʼobile xchiʼuk ti kʼunuk ta aʼiele, mu me xkaltik skotol li kʼusi chal li parafoe. Mi laj xa ox yichʼ albel skʼoplal li stakʼobile, xuʼ to oy kʼusi yan xichʼ alel (kʼelo li rekuadro « ¿Kʼusitik xuʼ xkal ta jloʼil?»).

19. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xakʼ jloʼiltik li buchʼu sbainoj sjakʼele?

¹⁹ Kalbetik li buchʼu tsjelubtas Li Jkʼel osil ta toyol ti ta jkʼan chkakʼ jloʼiltik ta junuk parafoe. Mi jech la jnop la jpastike, skʼan me xkalbetik kʼalal mu to chlik li tsobajele. Mi kʼot yorail tsjakʼ li parafo ti bu laj kalbetik chkakʼ jloʼiltike, skʼan ti anil xchiʼuk ti toyoluk jtoy jkʼobtik sventa xilutike.

20. Li tsobajeletike, ¿kʼuxi xkoʼolaj kʼalal jmoj chijveʼ xchiʼuk kamigotaktike?

²⁰ Li tsobajeletike xkoʼolaj kʼalal ta jtsob jbatik ta veʼel xchiʼuk li kamigotaktike. Jnoptik ti chikʼutik ta slajesel barbakoa li kermanotike xchiʼuk ti chalbutik ti oyuk kʼusi xkichʼtik bal jutebuke, ¿kʼu yelan chkaʼi jbatik? Xuʼ van te xijnopnun ta skoj ti mu jnaʼtik kʼusi chkichʼtik batele. Akʼo mi jech, oy onoʼox kʼusi chkichʼtik bal jsetʼjutebuk ti skʼupinike. Veno, li Jeovae xchapanojbutik epal muil veʼliletik li ta tsobajeletike (Sal. 23:5; Mat. 24:45). Li stuke lek chaʼi ti oyuk kʼusi xkichʼtik bal eke, jaʼ xkaltik, ti xkakʼ jloʼiltike. Jaʼ yuʼun skʼan ti jchapan jbatik lek xchiʼuk ti xkakʼtik persa ta yakʼel jloʼiltike. Mi oy kʼusi laj kichʼtik batele, maʼuk noʼox me ta veʼel chijbat xkaltik li ta xmexa Jeovae, yuʼun tstabe sbalil ek li yantike.