XCHANOBIL 1
«Mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun»
«Mu me xaxiʼ, yuʼun vuʼun chajchiʼinot; mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun» (IS. 41:10).
KʼEJOJ 7 Li Jeovae jaʼ jkoltavanej kuʼun
LI KʼUSI TA JCHANTIKE *
1, 2. 1) ¿Kʼuxi koltaat Yoshiko li kʼusi chal Isaías 41:10? 2) ¿Buchʼutik to yan xuʼ xpatbat yoʼontonik li kʼusi laj yal Jeovae?
JUN tukʼil ermana ti Yoshiko sbie oy kʼusi chopol laj yichʼ albel, albat yuʼun sdoktora ti junchib xa noʼox u kuxule. ¿Kʼu yelan laj yaʼi sba li kermanatike? La svules ta anil ta sjol jun skʼupil teksto, jaʼ li Isaías 41:10 (kʼelo). Jun yoʼonton xi laj yalbe li sdoktorae: «Muʼyuk chixiʼ, yuʼun stsakojbun lek jkʼob li Jeovae». * Li kʼusi chal li tekstoe patbat-o tajek yoʼonton xchiʼuk koltaat sventa spat lek yoʼonton ta stojolal Jeova. Li teksto taje xuʼ me skoltautik ek kʼalal tsots kʼusi ta jnuptantike. Sventa xkaʼibetik smelolal kʼuxi xuʼ jun noʼox koʼontontik yuʼune, jkʼelbetik batel skʼoplal kʼu yuʼun jech laj yalbe Jeova li Isaiase.
2 Li aʼyej laj yal Jeovae jaʼ sventa spatbe yoʼonton li judaetik ti chichʼik chukel batel ta Babiloniae. Pe li Jeova xtoke laj yakʼ ti teuk tsʼibabil xkom ta Vivlia sventa spatbe yoʼonton li yan yajtuneltake (Is. 40:8; Rom. 15:4). Chtun tajek kuʼuntik ti spat koʼontontik li slivroal Isaiase, yuʼun toj «tsots vokolil» li avi kʼakʼale (2 Tim. 3:1).
3. 1) ¿Kʼusi jamal yaloj tspas Jeova li ta Isaías 41:10? 2) ¿Kʼu yuʼun chtun tajek kuʼuntik li kʼusi jamal yaloj tspase?
3 Li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik batel oxtos kʼusi yaloj tspas Jeova li ta Isaías 41:10 ti jaʼ li teksto sventa sjabilal 2019 xchiʼuk jaʼ tstsatsubtas li xchʼunel koʼontontike. Baʼyel, ti te xchiʼinojutik li Jeovae. Xchibal, ti jaʼ Jdiostike. Xchiʼuk yoxibal, ti jaʼ tskoltautike. ¿Kʼu yuʼun chtun tajek kuʼuntik li kʼusi yaloj tspase? * Yuʼun jech kʼuchaʼal la snuptan li Yoshikoe, oy jvokoltik ek xchiʼuk chkichʼtik tajek sujel yuʼun li krixchanoetike. Jlomutik xtoke chkichʼtik kontrainel yuʼun tsatsal ajvaliletik.
«VUʼUN CHAJCHIʼINOT»
4. 1) ¿Kʼusi jaʼ li baʼyel yaloj tspas Jeova ti ta jkʼelbetik skʼoplale? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune). 2) ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti oyutik ta yoʼontone? 3) ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ta sventa li kʼusi yaloj tspas ta jtojolaltik li Jeovae?
4 Li kʼusi baʼyel yaloj tspas Jeovae tspat tajek koʼontontik, yuʼun xi chalbutike: «Mu me xaxiʼ, yuʼun vuʼun chajchiʼinot». * ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel ti liʼ xchiʼinojutike? Jaʼ ti oyutik ta yoʼontone xchiʼuk ti chchikinta li kʼusi chkalbetike. Xi jamal chal Jeova sventa xakʼ kiltik ti oyutik ta yoʼontone: «Li voʼote toj tsots acʼoplal cuʼun, toj lec laj quilot [o kʼupil aba ta jsat], toj ep jcʼanojot» (Is. 43:4). Mi jaʼuk buchʼu xuʼ xmakat ta be sventa mu xa skʼan yajtuneltak li Jtotik ta vinajele. Ta melel, jech-o tspas batel ta jtojolaltik (Is. 54:10). Chakʼ stsatsal koʼontontik kʼalal chkaʼitik ti jaʼ kamigotik li Jeovae xchiʼuk ti skʼanojutik tajeke. Ta me xchabiutik Jeova jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li Abraan ti jaʼ yamigoe. Xi laj yal li Jeovae: «Mu xaxiʼ Abram. Vuʼun jchabivanejun avuʼun» (Gén. 15:1).
Tskoltautik Jeova sventa stsal kuʼuntik li vokoliletik ta jnuptantik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ukʼumetik o kʼuchaʼal kʼokʼe. (Kʼelo parafo 5, 6). *
5, 6. 1) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti oy ta yoʼonton tskoltautik Jeova kʼalal chkil jvokoltike? 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal Yoshikoe?
5 Jnaʼojtik lek ti oy ta yoʼonton tskoltautik Jeova kʼalal chkil jvokoltike, xi jamal chalbutike: «Cʼalal chatuchʼ jelovel mucʼtic nabe, te chajchiʼinot; cʼalal chatuchʼ jelovel ucʼumetique, mu xaxcuchot batel; cʼalal chajelov ta oʼlol cʼoqʼue, muʼyuc chacʼacʼ; mu xaxchicʼot li yat cʼoqʼue» (Is. 43:2). ¿Kʼusi skʼan xal taje?
6 Li Jeovae muʼyuk chal ti chchʼayes ta j-echʼel li jvokoltike, pe muʼyuk chakʼ ti xkil-o jvokoltik sbatel osil ti xkoʼolaj ta ukʼum ti chijikʼavutik yuʼune o ta kʼokʼ ti chchikʼvan yaʼeluke. Li stuke jamal chal ti te chchiʼinutik sventa stsal kuʼuntike xchiʼuk tskoltautik sventa tukʼuk xkakʼ jbatik akʼo mi te xijchamutik-o (Is. 41:13). Jaʼ jech la spas ta stojolal Yoshiko ti laj kalbetik skʼoplal ta parafo 1. Xi chal sloʼil li stsebe: «Labal sba laj kilkutik ti jun tajek yoʼonton li jmeʼkutike. Xvinaj lek ti akʼbat yuʼun Jeova li jun oʼontonale, yuʼun kʼalal jutuk xa ox skʼan xchame, la xcholbe mantal enfermeraetik xchiʼuk yan jchameletik ta sventa li kʼusi yaloj tspas Jeovae». ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal Yoshikoe? Jaʼ ti ta sjunul koʼontontik ta jtsʼik jvokoltik mi jnaʼojtik lek ti te xchiʼinojutik Jeova jech kʼuchaʼal yaloje.
«VUʼUN DIOSUN AVUʼUN»
7, 8. 1) ¿Kʼusi jaʼ li xchaʼtosal yaloj tspas Jeova ti ta jkʼelbetik skʼoplale, xchiʼuk kʼusi skʼan xal ti ta jvul koʼontontike? 2) ¿Kʼu yuʼun laj yalbe Jeova ti akʼo mu svul yoʼonton li judaetik ti te chukbilik ta Babiloniae? 3) ¿Kʼusi laj yal Jeova li ta Isaías 46:3 xchiʼuk 4 sventa spatbe yoʼonton li yajtuneltake?
7 Li xchaʼtosal kʼusi yaloj tspas Jeova ti la stsʼiba Isaiase jaʼ liʼe: «Mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun». ¿Kʼusi skʼan xal ti ta jvul koʼontontike? Li ta tsʼibetik ta orijinale chakʼ ta aʼiel ti jaʼo kʼalal «ta jkʼel sutel jvalopatik ta skoj ti chijxiʼ mi oy kʼusi xkichʼtik pasbele» o «kʼalal xiʼemutik xa ta jkʼeltik ta jujujote».
8 ¿Kʼu yuʼun laj yalbe Jeova li judaetik ti akʼo mu svul yoʼontonik kʼalal mi chukatik batel ta Babiloniae? Yuʼun snaʼoj xa onoʼox ti ch-och xiʼel ta yoʼonton li jnaklejetik ta Babilonia kʼalal mi tal tsakvanikuk ta kʼop li soltaroetik ta Medopersia mi tsʼaki li 70 jabil ti chukbilik li judaetike. Li Jeovae jaʼ la stunes li soltaroetik ta Medopersia sventa tspoj lokʼel li steklumale (Is. 41:2-4). Kʼalal laj yaʼiik jbabiloniaetik xchiʼuk yan krixchanoetik ti chtal xa li yajkontraike, laj yakʼik persa ti mu stikʼ xiʼel ta yoʼontonike, xi laj yalbe sbaike: «Tsotsan me». Jech xtok, lik spasik yan sdiosik sventa jaʼuk la xchabiatike (Is. 41:5-7). Pe li Jeovae xi xa onoʼox yalojbe steklumal sventa mu svul yoʼontonike: «Pero li voʼote, lsrael, [ti jelelot kʼuchaʼal li yan jteklumetike] lequil cajtunelot. [...] Mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun» (Is. 41:8-10). Kʼalal laj yal Jeova «vuʼun Diosun avuʼun» xie, laj yakʼ ta aʼiel ti muʼyuk bu stenoj komel li judaetike xchiʼuk ti jaʼo steklumale. Laj to yalbe ti chikʼ sutel ta slumalik xchiʼuk ti tskolta lokʼele. Ta melel, patbat tajek yoʼontonik li kʼusi laj yal Jeovae (kʼelo Isaías 46:3, 4).
9, 10. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jvul koʼontontik? Albo junuk skʼelobil.
9 Li krixchanoetik avie mas xa tsvul yoʼontonik ta skoj ti tsatsajem xa li kuxlejale. Akʼo mi ta jtatik ta makiel li vokoliletik eke, pe skʼan mu jvul-o koʼontontik, yuʼun xi chalbutik li Jeovae: «Vuʼun Diosun avuʼun». Tspat tajek koʼontontik li kʼusi chale. ¿Kʼu yuʼun?
10 Kalbetik junuk skʼelobil. Jnoptik noʼox ti jmoj tikʼilik batel ta avion li Juan xchiʼuk Brunoe, pe ta jlikel noʼoxe tsots lik nikuk li avione. Vaʼun, oy buchʼu xi lik kʼopojuk tale: «Pasajeroetik, voʼon li jtsʼot avionune. Chkalboxuk avaʼiik ti lik jun tsatsal ikʼe. Avokolikuk, chuko lek li asinturonike. Mu xavul avoʼontonik, mu kʼusi ta jnuptantik». Li Juane xiʼem tajek, jaʼuk li Brunoe jun noʼox yoʼonton. Jaʼ yuʼun xi la sjakʼ li Juane: «¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk chaxiʼe?». Xi stseʼet la stakʼ li Brunoe: «Yuʼun jaʼ jtot li buchʼu yakal tstsʼot avione xchiʼuk xtojob lek stsʼotel. Chkalbot avaʼi li kʼusitik xtojob spasele, vaʼun jun avoʼonton chakom».
11. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li jun skʼelobil laj kalbetik skʼoplale?
11 ¿Kʼusi chakʼ jchantik li jun skʼelobil laj kalbetik skʼoplale? Jech kʼuchaʼal laj yaʼi sba li Brunoe, li voʼotik eke jun noʼox koʼontontik ta skoj ti xkojtikintik lek li Jtotik ta vinajel ti jaʼ li Jeovae. Jnaʼojtik lek ti tskoltautik sventa xkuch batel kuʼuntik li vokoliletik ta jnuptantik avie (Is. 35:4). Ta skoj ti jpatoj koʼontontik ta stojolale, jun noʼox koʼontontik akʼo mi chiʼik tajek li yan krixchanoetike (Is. 30:15). Li Brunoe laj yalbe Juan ti kʼu yuʼun skʼan junuk noʼox yoʼontone, li voʼotik eke chkalbetik yan krixchanoetik ti kʼu yuʼun jpatoj koʼontontik ta stojolal li Diose. Mi jech la jpastike, xuʼ chlik spat yoʼontonik ti chkoltaatik yuʼun Jeova akʼo mi tsots kʼusitik snuptanik.
«VUʼUN CHACACʼBOT ATSATSAL, VUʼUN CHAJCOLTAOT»
12. 1) ¿Kʼusi jaʼ li yoxtosal kʼusi yaloj tspas Jeova ti ta jkʼelbetik skʼoplale? 2) ¿Kʼusi chtal ta joltik kʼalal «skʼob» Jeova xi ta Vivliae?
12 Li yoxtosal kʼusi jamal yaloj tspas Jeovae, jaʼ liʼe: «Vuʼun chacacʼbot atsatsal, vuʼun chajcoltaot». Yaloj xa onoʼox Isaias kʼuxi tstsatsubtas steklumal li Jeovae, xi laj yale: «Aʼyo avaʼyic, li Mucʼul Diose ta xtal xchiʼuc svuʼel, ta svuʼel [«skʼob», TNM] chlic sventain scotol» (Is. 40:10). Kʼalal chal Vivlia skʼob xie, jaʼ chakʼ ta aʼiel juʼelal o tsatsalil. Li kʼusi laj yal Isaiase chakʼ ta ilel ti mu tabajuk sjuʼel li Jeova ti jaʼ Ajvalil kuʼuntike. Ta mas voʼnee, li Diose la stunes sjuʼel sventa spoj xchiʼuk skolta li yajtuneltake. Pe taje jech-o tspas avi ta stojolal li buchʼutik tspat yoʼontonik ta stojolale: yuʼun tstsatsubtas xchiʼuk chchabi li steklumale (Deut. 1:30, 31; Is. 43:10).
Muʼyuk pasbil jchopuk abtejebal ti mas to tsots kʼuchaʼal li svuʼel skʼob Jeovae. (Kʼelo parafo 12-16). *
13. 1) ¿Bakʼin chakʼ jtsatsaltik Jeova jech kʼuchaʼal yaloje? 2) ¿Kʼusi jamal yaloj tspas Jeova ti tspat koʼontontik xchiʼuk ti chakʼ kipaltike?
13 Ta junantik lume, li krixchanoetike yakʼojik tajek persa spajesel li cholmantale o ti mu xakʼik spas yabtel li j-organisasiontike. Akʼo mi jech li Jeovae spasoj li kʼusi yaloje, yuʼun stsatsubtasoj li yajtuneltake xchiʼuk mas to jech spasoj kʼalal chkichʼtik nutsele. Jaʼ yuʼun muʼyuk mas ta jvul koʼontontik kʼalal chkichʼtik kontrainele. Jech xtok, xi jamal yalojbutik Jeova sventa tspat koʼontontik xchiʼuk xakʼ kipaltike: «Muʼyuc spasojic jchopuc abtejebal ti xuʼ chayulesot oe» (Is. 54:17). Ti jech yaloje, tsvules ta joltik oxtos kʼusi ti tsotsik skʼoplale.
14. ¿Kʼu yuʼun mu labaluk sba chkiltik ti tskontrainutik li yajkontratak Diose?
14 Li kʼusi baʼyel skʼan teuk ta joltike jaʼ ti chkichʼtik pʼajel yuʼun skotol li krixchanoetike (Mat. 10:22). Jamal onoʼox laj yal Jesus ti ta xichʼik tsatsal kontrainel ta slajebal kʼakʼal li yajtuneltake (Mat. 24:9; Juan 15:20). Xchibal, li albil kʼop laj yal Isaiase chakʼ ta ilel ti maʼuk noʼox chkichʼtik pʼajel, yuʼun xuʼ ep ta tos kʼusi tstunesik sventa chkontrainvanik. Xuʼ van ti manya kʼu yelan chloʼlavanike, ti chkichʼtik nutsele xchiʼuk ti ep kʼusi jecheʼ chalik ta jtojolaltike (Mat. 5:11). Avie, li Jeovae muʼyuk to spajesoj li kʼusitik tspasbutik li kajkontratike (Efes. 6:12; Apok. 12:17). Pe skʼan ti mu xijxiʼe, ¿kʼu yuʼun?
15, 16. 1) ¿Kʼusi jaʼ li yoxtosal ti skʼan teuk ta joltike, xchiʼuk kʼuxi tspat koʼontontik li Isaías 25:4 xchiʼuk 5? 2) Jech kʼuchaʼal chal Isaías 41:11 xchiʼuk 12, ¿kʼusi chkʼot ta stojolal li jkontrainvanejetike?
15 Li yoxtosal kʼusi skʼan teuk ta joltike jaʼ ti xi yaloj Jeovae: «Muʼyuc spasojic jchopuc abtejebal» ti xuʼ slajesutike. Taje chakʼ ta aʼiel ti ta onoʼox xchabiutik Jeova ta stojolal li «simaronil jsaʼcʼopetique». Yuʼun jech kʼuchaʼal tsmak ta be tsatsal ikʼal voʼ li jun muroe, jaʼ jech chchabivan ek li Jeovae (kʼelo Isaías 25:4, 5). Mi jaʼuk onoʼox bu tspasik-o kanal li kajkontratike (Is. 65:17).
16 Sventa masuk to jpat koʼontontik ta stojolal Jeovae, chalbutik ta jamal kʼusi chkʼot ta stojolal ‹li buchʼu chopol yoʼontonik ta jtojoltike› (kʼelo Isaías 41:11, 12). Akʼo mi solel ep tajek kʼusi tspasik sventa stsakvanik ta kʼop, pe skotol li jkontrainvanejetike ‹bikʼit chkomik-o xchiʼuk j-echʼel ch-ulik-o›.
¿KʼUXI XUʼ MAS JPAT KOʼONTONTIK TA STOJOLAL JEOVA?
Mi ta jchantik sil kʼakʼal li Skʼop Diose, mas to ta jpat koʼontontik ta stojolal xchiʼuk chkojtikintik lek. (Kʼelo parafo 17, 18). *
17, 18. 1) Mi ta jchan lek Jvivliatike, ¿kʼuxi tskoltautik yoʼ masuk to jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae? Albo junuk skʼelobil. 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan jnopbetik lek skʼoplal li teksto sventa li jabil liʼe?
17 Kʼalal chkojtikintik lek li Jeovae, mas to ta jpat koʼontontik ta stojolal. Sventa jech xkʼot ta pasele, skʼan ti jchan lek li Jvivliatike xchiʼuk ti jchʼakbetik lek yorail sventa jnopbetik skʼoplale. Ep loʼiletik ta Vivlia chakʼ ta ilel ti la skolta steklumal ta voʼne li Diose, taje chakʼ jnaʼtik ti jaʼ jech tspas ta jtojolaltik li avi eke.
18 Sventa jnaʼtik kʼu yelan chchabiutik li Jeovae, jnopbetik skʼoplal li skoʼoltasobil la stunes Isaiase, yuʼun la skoʼoltas ta jun jchabichij li Jeovae, xi laj yale: «Ta xtal jech chac cʼu chaʼal jun jchabichij ti lec ta xchabi xchije; ta spet liquel ta scʼob li chʼium chijetique, ta spatan batel ta sna yoʼnton» (Is. 40:11). Kʼalal chkaʼitik ti tspetutik ta skʼob Jeova jech kʼuchaʼal tspas jun jchabichije, jun noʼox koʼonton chkaʼi jbatik xchiʼuk chabibil chkaʼi jbatik. Jaʼ yuʼun, sventa junuk noʼox koʼontontik avi akʼo mi ep vokolile, li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije la stʼujik li Isaías 41:10 sventa li teksto ta jabil 2019 ti xi chale: «Mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun». Mi laj jnopbetik lek skʼoplal kʼusi skʼan xal li tekstoe, tskoltautik sventa junuk noʼox koʼontontik xchiʼuk ti oyuk jtsatsaltik sventa stsal kuʼuntik li kʼusi chtal ta jelavele.
KʼEJOJ 38 Tskoltaot Jeova sventa tsotsukot-o
^ par. 5 Li teksto sventa sjabilal 2019 chakʼbutik oxib srasonal sventa mu jvul koʼontontik akʼo mi oy kʼusitik chopol chkʼot ta pasel li ta balumile o li ta jkuxlejaltike. Li xchanobil liʼe jaʼ chalbe skʼoplal li oxib srasonal taje xchiʼuk jaʼ tskoltautik yoʼ mu jvul koʼontontik xchiʼuk ti jpat mas koʼontontik ta stojolal li Jeovae. Jnopbetik lek skʼoplal li teksto sventa li jabil liʼe xchiʼuk kakʼ kuni ipaltik sventa jkomes ta joltik. Yuʼun jaʼ chakʼ kipaltik sventa stsal kuʼuntik li vokoliletik chtal ta tsʼakale.
^ par. 1 Kʼelo li revista Li Jkʼel osil ta toyol ta julio 2016 ta pajina 18.
^ par. 3 LIʼE TSOTS SKʼOPLAL: Li kʼusi yaloj tspas Jeovae jaʼ skʼan xal ti jpʼel skʼoplal chkʼot ta pasel li kʼusi lokʼem ta yee. Li kʼusitik yaloj tspase jaʼ tskoltautik sventa mu jvul tajek koʼontontik ta sventa li kʼusi xuʼ van jnuptantike.
^ par. 4 Li ta Isaías 41:10, 13 xchiʼuk 14 te chvinaj ta jujun versikulo li jpʼelchaʼpʼel kʼop «mu me xaxiʼ» xie. Li ta versikuloetik liʼe nopoltik noʼox tstunes li jpʼel kʼop vuʼun sventa chalbe skʼoplal li Diose. ¿Kʼu yuʼun laj yakʼ Jeova ti epuk ta velta stsʼiba Isaias li jpʼel kʼop taje? Jaʼ sventa xakʼ kiltik ti skʼan jpat lek koʼontontik ta stojolal Jeova sventa mu xijxiʼe.
^ par. 52 LI KʼUSI XVINAJ TA LOKʼOLE: Jun utsʼ alalil chil svokol ta yabtel, ta chamel, ta cholmantal xchiʼuk ta chanob vun.
^ par. 54 LI KʼUSI XVINAJ TA LOKʼOLE: Jaʼo te tsobolik ta snaʼ jun ermano kʼalal kʼot li polisiae, pe tsʼijil noʼox li ermanoetike.
^ par. 56 LI KʼUSI XVINAJ TA LOKʼOLE: Mi nopem xkaʼitik spasel li yichʼel ta mukʼ Jeova ta kutsʼ kalaltike, jaʼ chakʼ kipaltik yoʼ tukʼuk-o xkakʼ jbatike.
