1, 2. 1) ¿Kʼusi li mas tsots skʼoplal sbainoj li yajchankʼoptak Kristo jech kʼuchaʼal chal li Mateo 28:18 kʼalal ta 20? 2) ¿Kʼusi sjakʼobiltak ta jkʼelbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

KʼALAL chaʼkuxiem xa ox li Jesuse, laj yalbe yajtakboltak ti xbat stsob sbaik ta jpʼej xokon vitse, xmuyubajik van tajek ta skoj ti te chilik li Jesuse (Mat. 28:16). Li vaʼ orae, jaʼo van te «laj yakʼ sba ta ilel ta jun noʼox velta ta stojolal mas ta voʼob sien ermanoetik» (1 Kor. 15:6). ¿Kʼu yuʼun laj yalbe yajtsʼaklomtak Jesus ti skʼan te xbat stsob sbaike? Jaʼ sventa xakʼanbe li jun kʼupil sba abtelal liʼe: «Batanik, bat pasik ta jchankʼop li krixchanoetik ta skotol jteklumetike» (kʼelo Mateo 28:18-20).

² Li ta baʼyel sigloe, pasik ta jchʼunolajel li buchʼutik la xchʼunik li kʼusi laj yal Jesuse. Vaʼun, jaʼ xa lik sbainik skoltael li yan krixchanoetik sventa xkʼotik ta yajchankʼoptak Kristoe. * Li avie, oy xa ta smilal tsobobbailetik ta spʼejel balumil ti jech-o tspasik li abtelal laj yikta komel Jesuse. Ta jkʼelbetik skʼoplal chanib sjakʼobiltak li ta xchanobil liʼe: ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike? ¿Kʼusi smakoj li kabteltike? ¿Mi koʼol van ta jkolta jbatik ta spasel li kabteltike? Xchiʼuk ¿kʼu yuʼun skʼan oyuk smalael kuʼuntik kʼalal ta jpas li kabteltike?

3. Jech kʼuchaʼal chal Juan 14:6 xchiʼuk 17:3, ¿kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpastik ta yajchankʼop Kristo li krixchanoetike?

³ ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpastik ta yajchankʼop Kristo li krixchanoetike? Yuʼun jaʼ jech xuʼ xkʼotik ta yamigo li Diose, xuʼ xlekub xkuxlejalik xchiʼuk xuʼ staik kuxlejal sbatel osil li ta jelavele (kʼelo Juan 14:6; 17:3). Mu jtuktikuk ta jpastik li abtelal ti toj tsots skʼoplal laj yakʼ jbaintik komel li Jesuse, yuʼun xi laj yal li jtakbol Pablo ta sventa li yabtel tspase xchiʼuk li yan yajtsʼaklomtak Kristoe: «Jchiʼil jbakutik ta abtel xchiʼuk li Diose» (1 Kor. 3:9). Akʼo mi maʼuk tukʼil krixchanoutik, pe yakʼojbutik jun mukʼta matanal li Jeova xchiʼuk Jesukristoe.

4. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi lek la snuptanik li Iván xchiʼuk Matildee?

⁴ Chakʼbutik tajek muyubajel kʼalal ta jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike. Kalbetik skʼoplal jun nupultsʼakal ta Colombia ti lek kʼusi la snuptanike, jaʼik li Iván xchiʼuk Matildee. Li nupultsʼakale la xcholbeik mantal jun kerem ti Davier sbie, xi albatike: «Akʼo mi oy tajek ta koʼonton ti jel li jkuxlejale, pe mu xuʼ kuʼun». Li Daviere jaʼ toʼox jun bokseador ti xtojob tajeke, pe tslajes tajek droga xchiʼuk meʼinem xaʼi yuchʼel li poxe. Jech xtok, jmoj nakal xchiʼuk slekom ti Érika sbie. Xi chal kaʼitik li Ivane: «Li Daviere te nakal ta jun jteklum ti nom to chʼikil batele, jaʼ yuʼun jal chichʼ kuʼunkutik sventa xikʼotkutike, ta visikleta chibatkutik xchiʼuk yan sba achʼel li ta beetike. Kʼalal laj yil Érika ti yakal xa chjel xkuxlejal xchiʼuk stalelal li slekome, lik xchan li Vivlia eke». Ta mas tsʼakale, li Daviere laj yikta slajesel li drogae, li yuchʼel poxe xchiʼuk li majbail ta bokse. Maʼuk noʼox, yuʼun nupun xchiʼuk li slekome. Xi chal li Matilde eke: «Li ta 2016, laj yichʼik voʼ li Davier xchiʼuk Erikae, lik tʼomuk kokʼelkutik kʼalal vul ta jolkutik ti xi toʼox laj yal li Daviere: ‹Akʼo mi oy tajek ta koʼonton ti jel li jkuxlejale, pe mu xuʼ kuʼun›». Jamal xvinaj ti mu kʼusi xkoʼolaj-o li muyubajel chkaʼitik kʼalal oy buchʼu ta jkoltatik sventa xkʼot ta yajtsʼaklom Kristoe.

5. ¿Kʼusi baʼyel skʼan jpastik sventa xkʼotik ta jchankʼop li krixchanoetike?

⁵ Li kʼusi baʼyel skʼan jpastike jaʼ ti jsaʼtik li buchʼutik oy ta yoʼonton chojtikinik li Jeovae (Mat. 10:11). Mi ta jcholbetik mantal skotol li krixchanoetike, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jaʼ stestigoutik Jeova ta melele. Xchiʼuk mi ta jchʼuntik li kʼusi laj yal Jesuse, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jaʼutik yajtsʼaklome.

6. ¿Kʼusi tskoltautik yoʼ jtijbetik yoʼonton li krixchanoetik ta cholmantale?

⁶ Junantik krixchanoetike oy van tajek ta yoʼontonik xchanel li kʼusi melele, pe li yantike skʼan van jtijbetik yoʼontonik ta skoj ti mu skʼanik kʼalal ta jchiʼintik ta loʼil ta sba veltae. Jaʼ yuʼun, skʼan jnaʼtik lek kʼusi chkaltik li ta cholmantal yoʼ jtijbetik yoʼontonike. Jkʼeltik kʼusi xuʼ xkalbetik li krixchanoetik ti oy ta yoʼontonik xchikintaele xchiʼuk jnoptik kʼuxi chkalbetik.

7. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jlikes jloʼiltik? 2) ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal aviloj ti jchikintatik li kʼusi chal yantike xchiʼuk ti xij-ichʼvan ta mukʼe?

⁷ Sventa jtijtik oʼontonale, xuʼ xi xkaltike: «Li avie, buyuk xa noʼox ta jnuptantik vokoliletik. ¿Kʼusi chanop ta sventa taje? ¿Mi chtun van kuʼuntik junuk ajvalil ta spʼejel balumil sventa xchapan li jvokoltike?». Vaʼun, xuʼ jkʼelbetik Daniel 2:44  xchiʼuk kalbetik smelolal. O xuʼ van xi xkaltik xtoke: «Oy kʼusi ta jkʼan ta jakʼbot. ¿Kʼusi van skʼan pasel xanaʼ sventa lekuk xichʼ chanubtasel li alab nichʼnabiletike?». Vaʼun, xuʼ xkalbetik smelolal li kʼusi chal Deuteronomio 6:6 xchiʼuk 7. Skʼan jkʼeltik buchʼu ta jchiʼintik ta loʼil sventa jnaʼtik li kʼusi chkalbetike. Jnoptik kʼuxi xuʼ xkoltaatik li kʼusi chal Vivlia kʼalal chchanike. Kʼalal ta jchiʼintik ta loʼile, jtsaktik ta mukʼ li kʼusi chalike xchiʼuk jchikintabetik lek. Mi jech la jpastike, chkakʼtik venta kʼu yelan chaʼi sbaik xchiʼuk xuʼ van x-ayan ta yoʼontonik xchikintael li kʼusi chkalbetike.

8. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xkikta jbatik ta xchaʼvulaʼanel li krixchanoetike?

⁸ Sventa xlik xchan Vivlia li jun krixchanoe, skʼan van xkakʼ kipaltik xchiʼuk ep ta velta skʼan jchʼak jkʼakʼaltik ta xchaʼvulaʼanel. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xuʼ van muʼyuk te nakal ta jtatik kʼalal chbat jkʼeltike o jaʼo van muʼyuk xokol. Bateltik xtoke, ep ta velta skʼan xbat jchaʼvulaʼantik sventa xojtikinutik xchiʼuk ti xchʼam junuk estudioe. Teuk ta joltik liʼe: li jtekʼ teʼe xuʼ van mas anil chchʼi kʼalal nopajtik noʼox chkakʼbetik yaʼlele, jaʼ jech ek li jun krixchanoe, yuʼun mas anil chlik skʼan-o Jeova xchiʼuk Jesus kʼalal nopolik noʼox ta jchiʼintik ta loʼil ta sventa li Skʼop Diose.

9, 10. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti koʼol ta jkolta jbatik ta saʼel li krixchanoetik ti oy ta yoʼontonik mantale?

⁹ Jkotoltik li jcholmantalutike koʼol ta jkolta jbatik ta saʼel li krixchanoetik ti oy ta yoʼontonik mantale. Li kabteltike xkoʼolaj kʼalal ta jsaʼtik jun olol ti chʼayeme. ¿Kʼuxi taje? Kalbetik skʼoplal jun bikʼit olol ti chʼay onoʼox ta melele xchiʼuk ti kʼajomal to oxib sjabilale. Te van voʼob sien krixchanoetik koltavanik ta saʼel. Kʼalal te xa ox van jun kʼakʼal xchʼayel li olole, jaʼ to laj yichʼ tael yuʼun jun vinik te ta chobtikaltik.  Li vinik taje muʼyuk la skʼan ti x-ichʼat ta mukʼ yuʼun li yantike, yuʼun xi laj yale: «Koliyal ti koltavanik epal krixchanoetike jaʼ to jech laj yichʼ tael li olole».

¹⁰ Ep buchʼutik muʼyuk spatobil yoʼontonik ti chʼayem chaʼi sbaik jech kʼuchaʼal li olol laj kaltike, pe tskʼanik ti oyuk buchʼu xkoltaatike (Efes. 2:12). Oyutik mas ta vaxakib miyon xchiʼuk yakal ta jsaʼtik li krixchanoetik taje. Xuʼ van muʼyuk ta jtatik junuk krixchano ti chchan yaʼi Vivlia ti bu ta jcholtik mantale, pe li yan jcholmantaletike xuʼ van jaʼ tstaik. Jkotoltik xuʼ xijmuyubaj kʼalal oy jun ermano tsta junuk krixchano ti chkʼot ta yajchankʼop Kristoe.

11. Akʼo mi muʼyuk buchʼu chkakʼbetik estudio, ¿kʼuxi xuʼ xijkoltavan sventa jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike?

¹¹ Oy me kʼuxi yan xuʼ xijkoltavan sventa jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike akʼo mi muʼyuk buchʼu chkakʼbetik estudio. Kalbetik junchibuk skʼelobil. Kʼalal oy buchʼu jaʼ to sba velta chtal ta jsalontike, xuʼ lek jchʼamtik xchiʼuk ti junuk noʼox yoʼonton xaʼi sba kuʼuntike. Mi jech ta jpastike, chkakʼbetik yil ti jaʼ chkichʼtik-o ojtikinel li melel yajtsʼaklomutik Kristo ti jnaʼ xijkʼanvane (Juan 13:34, 35). Yan xtoke, jaʼo kʼalal chkakʼ jpʼelchaʼpʼel jloʼiltik li ta tsobajeletike, yuʼun xuʼ xtijbat-o yoʼonton sventa xal li kʼusi xchʼunoje. Jech xtok, xuʼ jmoj xijlokʼ ta cholmantal xchiʼuk junuk jcholmantal ti achʼ toe xchiʼuk ti jkoltatik ta stunesel Vivlia yoʼ xrasonaj xchiʼuk li krixchanoetike. Vaʼun, jaʼ jech ta jchanubtastik sventa xchanbe stalelal li Kristoe (Luk. 10:25-28).

12. ¿Mi skʼan van lek pʼijutik sventa jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike? Albo junuk skʼelobil.

¹² Mu me jnoptik ti skʼan lek pʼijutik sventa jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Sventa xkaʼibetik smelolale, kalbetik skʼoplal jun ermana ta Bolivia ti Faustina sbie. Li ermanae mu xtojob ta skʼelel vun kʼalal laj yojtikin li stestigotak Jeovae, pe la xchan xa jutuk. Avie, yichʼoj xa voʼ xchiʼuk tskʼupin tajek xchanubtasel li yantike. Jutuk mu skotoluk velta chakʼ voʼob chanubtasel ta Vivlia jujun xemana. Li Faustinae mu to lek xtojob skʼelel vun, jaʼuk li buchʼutik chchanubtas ta Vivliae xtojobik lek, pe skoltaoj xa vakvoʼ krixchanoetik ta yichʼel voʼ (Luk. 10:21).

13. Akʼo mi muʼyuk mas xokolutik, ¿kʼusi lek ta jtatik mi ta jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike?

¹³ Ep yajtsʼaklomtak Kristoe muʼyuk lek xokolik ta skoj ti oy kʼusitik tsots sbainojike. Akʼo mi jech, chchʼakbeik yorail yakʼel estudio ti jaʼ xijmuyubajutik-o yuʼune. Kalbetik skʼoplal li Melanie, ti stuk yakal tstsʼites jun stseb ti vaxakib to sjabilale. Jech xtok, ch-abtej voʼob kʼakʼal ta xemana xchiʼuk tskolta sba ta xchabiel stot ti ip ta kansere. Li kermanatike te nakal ta  jun kʼox jteklum ta Alaska ti nom to bu chʼikil batele xchiʼuk ti muʼyuk yan stestigo Jeova tee. Oy tajek ta yoʼonton ti xakʼ junuk chanubtasel ta Vivliae, jech oxal tskʼanilanbe Jeova ti x-akʼbat yipal yoʼ xlokʼ xchol mantal akʼo mi chakʼ tajek sik. ¿Mi oy van buchʼu la sta? La sta jun ants ti Sara sbie xchiʼuk ti labal tajek sba laj yaʼi ti oy sbi li Diose. Kʼalal jelav kʼuuk sjalile, la xchʼam jun estudio li antse. Xi chal sloʼil li Melanie: «Li ta jujun mal kʼakʼal ta viernese, jaʼo chibat xchiʼuk jtseb sventa xkakʼbe estudio li Sara akʼo mi lubemun tajek chkaʼi jba. Xkuxet tajek chkaʼikutik kʼalal jech ta jpaskutike xchiʼuk ta jkʼupinkutik tajek sabel skʼoplal li kʼusitik tsjakʼ li Sarae. Ximuyubajkutik tajek ti kʼot ta yamiga Jeovae». Li Sarae tsots lek yoʼonton la stsal li kontrainele, laj yikta xtok li srelijione xchiʼuk laj yichʼ voʼ.

14. 1) ¿Kʼu yuʼun xkoʼolaj ta tsak choy kʼalal ta jpastik ta jchankʼop li krixchanoetike? 2) ¿Kʼusi tstij koʼontontik spasel li kʼusi laj yal Pablo ta 2 Timoteo 4:1 xchiʼuk 2?

¹⁴ Bateltike, muʼyuk buchʼu ta jtatik ta cholmantal ti lek chaʼie, pe mu me xijlubtsaj ta saʼel li krixchanoetike. Jvules ta joltik li kʼusi laj yal Jesuse, ti xkoʼolaj ta tsak choy li cholmantal ta jpastike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li jtsakchoyetike jaʼo chlokʼik batel ta akʼobaltik o sob tajek chbatik li ta tsak choye, bateltik xtoke nom tajek chanavik ta varko. Akʼo mi xjelav jayibuk ora, pe muʼyuk tstaik ta tsakel jkotuk choy (Luk. 5:5). Jaʼ jech li cholmantal eke, yuʼun junantik ermanoetike jal tajek chichʼ yuʼunik sventa staik li krixchanoetike xchiʼuk xtal xbatik ta jujujot xchiʼuk jelajtik yorail tsaʼik. ¿Kʼu yuʼun ti jech tspasike? Jaʼ sventa  staik mas krixchanoetik. Mi jech ta jpastik eke, ta onoʼox jtatik li buchʼutik oy ta yoʼontonik xchikintael mantale. ¿Mi xuʼ van xbat jcholtik mantal ti bu oy ep krixchanoetike o ti jcholtik mantal ta kʼusuk noʼox ora ta kʼakʼaltike? (Kʼelo 2 Timoteo 4:1, 2).

15. ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk smalael kuʼuntik kʼalal chkakʼtik estudioe?

¹⁵ ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk smalael kuʼuntik kʼalal chkakʼtik estudioe? Jun srasonale jaʼ ti maʼuk noʼox skʼan jkoltatik ta yojtikinel kʼusi chal Vivlia li buchʼu chkakʼbetik estudioe xchiʼuk ti x-ayan ta yoʼonton skʼanele, moʼoj, yuʼun skʼan jkoltatik ta yojtikinel xchiʼuk ti xlik skʼan Jeova ti jaʼ Yajval li Vivliae. Jech xtok, mu baluk noʼox ti xkakʼbetik yil li kʼusi tskʼan Jesus ti akʼo spas li yajchankʼoptake, yuʼun skʼan jkoltatik kʼuxi xuʼ xakʼ ta xkuxlejal li kʼusi chchane. Mi chkiltik ti chakʼ persa yakʼel ta xkuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae, ta slekiluk koʼontontik jkoltatik, yuʼun junantike tsjel xkuxlejalik ta jayibuk noʼox u, pe jaʼuk li yantike mas vokol chaʼiik ta sjelel li xkuxlejalike.

16. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal li Raule?

¹⁶ Sventa xkakʼtik venta ti oy sbalil kʼalal oy smalael kuʼuntike, kalbetik skʼoplal jun misionero ta Perú. Xi laj yale: «Oy jun vinik ti Raúl sbie yakal chchan li Vivliae xchiʼuk xchanoj xa xchaʼlikal li livroe. Pe muʼyuk sjeloj-o li xkuxlejale, yuʼun muʼyuk smelol li snupunele, chal bol kʼopetik xchiʼuk vokol ch-ichʼat ta mukʼ yuʼun li xnichʼnabtake. Pe muʼyuk laj kikta jba ta yakʼbel estudio li Raúl xchiʼuk li yutsʼ yalale, yuʼun teik-o skotol velta li ta tsobajeletike. Jaʼo laj yichʼ voʼ kʼalal mas xa ox ta oxib jabil xkojtikine».

17. ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

¹⁷ Li Jesuse laj yal ti skʼan xbat jpastik «ta jchankʼop li krixchanoetik ta skotol jteklumetike». Sventa jchʼuntik li mantale, skʼan jchiʼintik ta loʼil li buchʼutik jelel tajek kʼusi tsnopike, li buchʼutik muʼyuk srelijionike o ti mu xchʼunik mi oy li Diose. Li ta yan xchanobile ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ xkalbetik lekil aʼyej ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios li krixchanoetik taje.