«Kʼalal la saʼun ta kʼop li jprimoe, la jmichʼbe snukʼ, ta jkʼan ox ta jmil» (Paul).

«Kʼusuk noʼox tstsan-o skʼakʼal koʼonton. Ta jlilin li kʼusitik x-ayan ta jnae: ixtolaletik o kʼusuk noʼox ti jta ta tsakele» (Marco).

Xuʼ van mu jechuk tajek jtalelaltik taje. Pe oy onoʼox bakʼintik ti vokol chkaʼitik ti jpajes jbatike. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ ta skoj ti jkuchojbetik smul li Adane (Rom. 5:12). Junantike vokol tajek chaʼiik ti spajes skʼakʼal yoʼontonike, jech kʼuchaʼal li Paul xchiʼuk Marcoe. Yantik xtoke vokol chaʼiik stsalel li kʼusitik chopol tsnopike o li kʼusitik chiʼik-oe. Jlom xtoke vokol chaʼiik stsʼikel ti mu xmulivajike, ti mu xbat ta mas yuchʼel yuʼunik li poxe o li slajesel drogae.

¿Kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼutik mu snaʼ spajes li kʼusi tskʼanike, li kʼusi tspasike xchiʼuk li kʼusi tsnopike? Xuʼ sta-o svokolik. Sventa mu jechuk xkʼot ta jtojolaltike, skʼan jnaʼuk jpajes jbatik ti jaʼ jtos talelal chakʼ «chʼul espiritue» (Gal. 5:22, 23). Jkʼeltik batel oxib sjakʼobil ti xuʼ skoltautike. Baʼyel, ¿kʼusi skʼan xal ti jnaʼ jpajes jbatike? Xchibal, ¿kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal? Yoxibal, ¿kʼusi xuʼ jpastik yoʼ jechuk jtalelaltike? Ta slajebe, ta jkʼeltik kʼusi xuʼ jpastik mi oy muʼyuk la jpajes jbatike.

Li buchʼu snaʼ spajesel sbae muʼyuk tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton stuke. Tsmak ye o muʼyuk tspas li kʼusi chopol chil Diose.

Li Jesuse laj yakʼ kiltik kʼusi skʼan xal ti jnaʼ jpajes jbatike. Xi chal li Vivliae: «Kʼalal yakal chchopol kʼopojik ta stojolale, muʼyuk bu lik chopol kʼoptavanuk ek. Muʼyuk bu sibtasvan ta spakel skʼoplal kʼalal yakal chil svokole, moʼoj, laj yakʼ sba ta ventainel ta stojolal li buchʼu tukʼ snaʼ xchapanvane» (1 Ped. 2:23). Li Jesuse laj yichʼ labanel kʼalal jaʼo te jokʼol ta jtel teʼe, akʼo mi jech, muʼyuk la spak skʼoplal (Mat. 27:39-44). Jaʼ onoʼox jech la spas kʼalal la skomon nopik li jnitvanejetik ta relijion «kʼuxi xuʼ stabeik smul [...] ta skoj li kʼusi chale» (Mat. 22:15-22). Toj lek laj yakʼ ta ilel stalelal xtok kʼalal chtʼajbat xa ox ton yuʼun jtsop judaetik ti kapem tajek sjolike. Muʼyuk la spak sutel, jaʼ noʼox la snakʼ sba, «vaʼun lokʼ batel li ta temploe» (Juan 8:57-59).

Oy onoʼox kʼusitik xuʼ jchanbetik li kʼusitik la spas Jesuse. Xi laj yal li jtakbol Pedroe: «Laj onoʼox yil svokol ta akojik ek li Kristoe, laj yakʼ avilik kʼusi skʼan pasel sventa xatsʼaklibeik batel lek li yav yoke» (1 Ped. 2:21). Akʼo mi maʼuk tukʼil krixchanoutik, xuʼ onoʼox jchanbetik stalelal li Jesuse xchiʼuk ti jnaʼuk jpajes jbatike. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal?

Sventa lekuk xilutik li Jeovae, skʼan jnaʼuk jpajes jbatik. Akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal, ¿kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi kʼusuk noʼox jbusantik ta alel o kʼusuk noʼox  jpastike? Xuʼ van muʼyuk xa lek chilutik li Jeovae.

Kalbetik skʼoplal li Moisese. Li vaʼ orae, «batsʼi stuk xa noʼox toj manxo ta skotol li viniketik ta sba balumile» (Num. 12:3). Tsʼik toʼox yuʼun Moises akʼo mi epal jabil te xbikʼtal vulajetik li j-israeletike. Pe jun veltae, kap tajek sjol, yuʼun te noʼox xvulvun yajval ta skoj ti chʼabal yaʼalike. Vaʼun, xi laj yal ta skʼakʼal yoʼontone: «¡Chikintao avaʼiik, jtoybaetik! ¿Mi yuʼun liʼ ta jlokʼeskutik voʼ avuchʼik li ta mukʼta tayal tone?» (Num. 20:2-11).

Li Moisese muʼyuk la spajes sba. Muʼyuk laj yakʼ ta ichʼel ta mukʼ Jeova ta skoj ti akʼbat yaʼalike (Sal. 106:32, 33). Vaʼun, muʼyuk xa x-och li ta Albil Balumile (Num. 20:12). Laj to van sta ta naʼel ti kʼu yuʼun jech la spase (Deut. 3:23-27).

¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal, mu me kʼusi chopol xkalbetik li buchʼu tsaʼutik ta kʼop o li buchʼu skʼan tukʼibtasel chkiltike (Efes. 4:32; Kol. 3:12). Kʼalal ch-epaj batel jabilaltike, xuʼ van mas xa vokol chkaʼitik bakʼintik ti oyuk smalael kuʼuntike. Teuk ta joltik li kʼusi kʼot ta stojolal Moisese. Mu jkʼantik ti chopol xa chilutik Jeova ta skoj noʼox ti muʼyuk la jpajes jbatike. Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼusi xuʼ jpastik yoʼ jechuk jtalelaltike?

Jkʼanbetik xchʼul espiritu li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li pajesejbaile jaʼ jtos talelal chakʼ li chʼul espiritue xchiʼuk ta sjunul yoʼonton chakʼbutik Jeova mi ta jkʼanbetike (Luk. 11:13). Li Jeovae xuʼ stunes xchʼul espiritu yoʼ jechuk jtalelaltike (Filip. 4:13). Jech xtok, tskoltautik sventa xkakʼtik ta ilel yan talelaletik ti jaʼ chakʼ li chʼul espiritue, jech kʼuchaʼal li kʼanelal ti jaʼ tskoltautik yoʼ jnaʼuk jpajes jbatike (1 Kor. 13:5).

Mu jpastik li kʼusi vokol-o chkaʼitik spajesel jbatike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mu jchʼay-o koʼontontik xchiʼuk mu jkʼeltik ta Internet li kʼusitik chopol ti lek xa yileluke (Efes. 5:3, 4). Skʼan jpʼajtik li kʼusi xuʼ stij koʼontontik spasel li kʼusi chopole (Prov. 22:3; 1 Kor. 6:12). Kalbetik skʼoplal liʼe: mi oy buchʼu vokol chaʼi yiktael mulivajele, jaʼ van lek ti mu xchan livroetik o mu skʼel pelikulaetik ti chalbe skʼoplal kʼu yelan skʼanoj sbaik chaʼvoʼ krixchanoe.

 Xuʼ van vokol chkaʼitik spasel taje. Pe li Jeovae tskoltautik sventa jnaʼuk jpajes jbatike, jaʼ noʼox venta mi chkakʼtik persae (2 Ped. 1:5-8). Tskoltautik yoʼ jnaʼuk jpajes li kʼusi chkaltike, li kʼusi ta jpastike xchiʼuk li kʼusi ta jnoptike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti spas kuʼuntike? Yuʼun jel stalelalik li Paul xchiʼuk Marco ti laj xa kalbetik tal skʼoplale. Kalbetik skʼoplal jun ermano ti ven stsak ta kʼop yan choferetik kʼalal tstsʼot skarroe. ¿Kʼusi la spas sventa sjel stalelale? Xi chal kaʼitike: «Jujun kʼakʼal ta jkʼanbe koltael li Jeovae. La jchan vunetik ti jaʼ chalbe skʼoplal li pajesejbaile xchiʼuk la jkomes ta jol tekstoetik ti xuʼ skoltaune. Akʼo mi oy xa jayibuk jabil kakʼoj tal persa spajesel jba, kiloj ti oy sbalil mi jech ta jpas jujun kʼakʼale. Kʼalal oy bu chibate, sob noʼox chilokʼ sventa mu sujomuk xibat».

Bakʼintike, oy onoʼox chopol kʼusi chbat ta pasel kuʼuntik ta skoj ti muʼyuk la jpajes jbatike. Mi jech kʼot ta jtojolaltike, xuʼ van vokol chkaʼitik ti jkʼopontik li Jeovae. Pe jaʼ me yorail ti masuk to jkʼopontik li Jeovae xchiʼuk ti jpastik noʼox ta anile. Vokoletkutik ta stojolal Jeova sventa xakʼutik ta perton, kalbetik ti skoltautike xchiʼuk kakʼtik persa ti mu jechuk jpastik yan veltae (Sal. 51:9-11). Li stuke muʼyuk tspʼaj j-orasiontik mi ta sjunul koʼontontik chkalbetik ti akʼo xkʼuxubinutike (Sal. 102:17). Xi laj yal li jtakbol Juane: «Tsakubtas skotol jmultik li xchʼichʼel [Xnichʼone]» (1 Juan 1:7; 2:1; Sal. 86:5). Li Jeovae chalbutik ti mu jalanbe jbatik pertone. Jaʼ yuʼun, xuʼ jpat koʼontontik ti jaʼ jech tspas ta jtojolaltik eke (Mat. 18:21, 22; Kol. 3:13).

Li Jeovae chopol laj yil ti muʼyuk la spajes sba ta takixokol balumil li Moisese. Pe laj yakʼ ta perton. Li ta Skʼop xtoke, chal ti lek tsots xchʼunel yoʼonton echʼe xchiʼuk ti skʼan jechuk jchanbetik eke (Deut. 34:10; Ebr. 11:24-28). Akʼo mi muʼyuk x-akʼat ochuk li ta Albil Balumile, ¿mi muʼyuk xa van ch-akʼbat-o xkuxlejal? Tana, chchaʼkuxesat li ta Paraisoe xchiʼuk ch-akʼbat xkuxlejal ta sbatel osil. Xuʼ me jta jkuxlejaltik ek mi chkakʼtik persa ti jnaʼuk jpajes jbatike (1 Kor. 9:25).