Lik tunikuk ta tsʼakal ora ta 1988 li Jack xchiʼuk Marie-Line. Jelajtik bu tunemik li ta Guadalupe xchiʼuk ta Guayana Francesa ti jaʼ xa sbainoj skʼelel li Betel ta Franciae. Xnop noʼox chaʼiik ti bu chtakatik batele. Jakʼbetik sloʼilik.

¿Kʼusi la stij avoʼontonik yoʼ xatunik ta tsʼakal ora?

Marie-Line: Lichʼi ta Guadalupe xchiʼuk nopem xkaʼi chilokʼkutik spʼejel kʼakʼal ta cholmantal xchiʼuk li jmeʼe. Toj baxbol echʼ ta cholmantal. Ta skoj ti jkʼanoj tajek li krixchanoetike, li-och noʼox ta prekursora kʼalal tsuts jchanun ta 1985.

Jack: Kʼalal keremun toʼoxe, te xinochet-o ta stojolal ermanoetik ti baxbolik tajek ta cholmantal xchiʼuk ti chtunik ta tsʼakal orae. Jujukoj jvakasione chi-och ta prekursor auksiliar. Bateltik li ta savado xchiʼuk domingoe, spʼejel kʼakʼal chbat jcholkutik mantal xchiʼuk li prekursoretike. Vaʼun, kʼalal chlaj koʼontonkutike, chbat jchʼay koʼontonkutik ta tiʼ nab. ¡Lek tajek ch-echʼ kuʼunkutik!

Linupunkutik ta 1988. Xi la jnope: «Xuʼ to kuʼunkutik ti masuk to jcholkutik mantale». Jaʼ yuʼun, lik tunkun ta prekursor ek. Jun jabil ta mas tsʼakale, lik tunkunkutik ta prekursor espesial kʼalal li-ay xa ox li ta Chanob vun sventa Prekursore. La jkʼupinkutik tajek ti jelajtik bu litunkutik ta Guadalupee, te une laj kichʼkutik takel bal ta Guayana Francesa.

Ep xa bu tunemoxuk tal, ¿kʼusi skoltaojoxuk sventa xnop xavaʼiik ti bu chavichʼik takel batele?

Marie-Line: Li ermanoetik ta Betel ta Guayana Francesae snaʼojik ti ta jkʼupinkutik tajek li kʼusi chal Isaias 6:8. Jujukoj kʼalal tskʼoponunkutik tale, xi stseʼet chalbunkutike: «¿Kʼusi tekstoal ti mas chakʼupinike?». Kʼalal jech chkaʼikutike, anil chtal ta jolkutik ti yan xa bu chkichʼkutik takel batele. Vaʼun, xi chkalkutike: «¡Liʼ oyunkutike! ¡Takunkutik batel!».

 Sventa jkʼupinkutik-o ti bu chitunkutike, muʼyuk ta jnopkutik ti jaʼ mas to lek ti bu ayemunkutik xae. Jaʼ chkakʼ ta koʼontonkutik yojtikinel li ermanoetike.

Jack: Kʼalal la jnopkutik ti yan xa bu chbat tunkunkutike, xi laj yalbunkutik ta slekil yoʼontonik jlom kamigotakutike: «Mu xabatik, jaʼ lek ti liʼ noʼox oyoxuke». Pe oy jun ermano laj yalbunkutik li kʼusi chal Mateo 13:38: «Li osile jaʼ li krixchanoetike». Kʼalal yan xa-o bu chbat tunkunkutike, chvul ta jolkutik ti koʼol-o li kʼusi ta jpaskutike. Yuʼun jaʼ ta jsaʼkutik li krixchanoetik sventa jcholbekutik mantale.

Ti bu tunemunkutik tale, kilojkutik ti xmuyubajik no’ox li krixchanoetike. Chkakʼkutik persa xchanel li kʼusitik tspasike. Jech kʼuchaʼal li kʼusitik tslajesike o li kʼusitik chuchʼike, jaʼ noʼoxe ta jchabi jbakutik. Lek chkalbekutik skʼoplal ti butik echʼemunkutik tale.

Marie-Line: Jech xtok, ep kʼusi yakʼoj jchankutik li ermanoetike. Xvul to ta jol li kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jaʼtik toʼox jkʼotelkutik ta Guayana Francesae. Kalojkutik mi muʼyuk to chilokʼkutik ta cholmantal ta skoj ti xlomomet tajek voʼe. Labal to sba laj kaʼi kʼalal xi laj yalbun jun ermanae: «¿Mi chijbat?». «¿Kʼusi la?», xkut. Laj yalbun ti xkichʼ batel kaxibe, yuʼun ta visikleta chibatkutik. Jaʼ to te la jchan ti jtsak batel kaxib kʼalal yakal ta jtsʼot batel jvisikletae. Ti manchukuk jech la jpase, muʼyuk xilokʼ-o ta cholmantal kʼalal yorail voʼtike.

Te xa van 15 ta velta ajeloj anaik, ¿kʼuxi avutojik tal?

Marie-Line: Vokol onoʼox kʼalal ta jel jnailtike. Kʼalal chijsut tal ta cholmantale, ta jkʼantik ti oyuk bu jkux koʼontontike.

Jack: Nopem xkaʼi ta jbon ti bu chikʼotkutik ta nakleje. Kʼalal snaʼojik li ermanoetik ta Betel ti muʼyuk chijalijkutike, xi chalbeikune: «Jack, xuʼ noʼox me mu xabon ti bu nakalote».

Lek xa chanem stikʼel kʼusitik kuʼunkutik li Marie-Line. Tstikʼanan ta kajaetik li jujutos kʼusi kuʼunkutike, jech kʼuchaʼal mi jaʼ sventa vanyo, mi jaʼ sventa jkuartokutik o li kʼusitik sventa kosinae. Vaʼun, mas kʼun chkaʼikutik bu chkakʼkutik jujupʼej kaja ta skoj ti stsakanojbe  sbie. Tstsʼiba xtok li kʼusi tikʼil ta jujupʼej kaja sventa jtakutik noʼox li kʼusitik chtun kuʼunkutike.

Marie-Line: Ta skoj ti kilojkutik xa li kʼusi xuʼ jpaskutike, chilokʼkutik noʼox ta cholmantal.

¿Kʼusi chapasik yoʼ lekuk tsʼakal xapas li avabtelike? (2 Tim. 4:5).

Marie-Line: Li jujun lunese, ta jkuxkutik xchiʼuk jaʼo ta jchapan jbakutik sventa li tsobajeletike. Li yan kʼakʼaletik une, ta jcholkutik mantal.

Jack: Maʼuk chkakʼ ta koʼontonkutik li korakutik ta cholmantale, yuʼun jaʼ mas tsots skʼoplal chkilkutik ti jcholbekutik mantal li krixchanoetike. Chlik noʼox jchiʼinkutik ta loʼil krixchanoetik mi lilokʼkutik batel ta jnakutike, jaʼ to chkiktakutik cholmantal mi livulkutike.

Marie-Line: Kʼalal oy bu chbat jkux koʼontonkutike, nopem xkaʼi chkichʼ batel jtratado. Oy buchʼutik chtal skʼanbunkutik vunetik akʼo mi muʼyuk kalojbekutik ti jaʼunkutik stestigotak Jeovae. Ta jkʼelkutik ti lekuk noʼox jlap jkʼuʼ jpokʼkutike xchiʼuk ti lekuk no’ox jtalelalkutike. Yuʼun te sat li krixchanoetike.

Jack: Ta skoj ti lek kʼusi ta jpasbekutik li jlakʼnakutike, te chlik jcholbekutik-o mantal. Nopem xkaʼi ta jtsob kʼaʼep, chbat jchʼay xchiʼuk ta jtsob yanal teʼetik. Kʼalal chakʼik venta jlakʼnatak li kʼusi ta jpase, xi chalbeikune: «¿Mi oy van jlikuk Avivlia xakʼelanbun?».

Nom bu ayemoxuk ta cholmantal, ¿mi oy kʼusi labal sba avilojik?

Jack: Li ta junantik parajeetik ta Guayana Francesae, chʼabal lek sbelel. Ep ta velta lixanavkutik ta karro 600 kilometro ta jun xemana ti mu xtun sbelele. Xvul ta jol kʼalal li-aykutik ta vulaʼal ta Saint Élie ti te xkom ta Amazoniae. Lixanavkutik jayibuk ora ta jkot kamioneta ti xuʼ yuʼun buyuk noʼox chbate, laje libatkutik ta kanova. Jutuk mu skotoluk li jnaklejetik tee tsaʼik oro. Xmuyubajik tajek li buchʼutik laj kakʼbekutik vunetike, jaʼ yuʼun junantike laj yakʼbunkutik xchʼuchʼulil oro sventa stojik ta vokol. Kʼalal ch-ikʼub xa oxe, laj kakʼkutik ta ilel jun video, ep buchʼutik ay skʼelik.

Marie-Line: Jaʼtik toe, li Jacke ay yetʼes sdiskurso ta Konmemorasion ta Camopi. Toj kʼupil sba laj kaʼi, yuʼun lixanavkutik chanib ora ta kanova ta yukʼumal Oyapock sventa xikʼotkutike.

Jack: Toj labal sba xchiʼuk toj xibal sba kʼalal ta jtakutik ti bu tsots yok voʼe. Skʼan ti lekuk chanem li yajval kanovae. Akʼo mi jech, la jkʼupinkutik tajek. Kʼajomal noʼox vakvoʼ jcholmantalunkutik li ta Konmemorasione, pe kʼotik te van 50 krixchanoetik, junantike jaʼik j-amerindiaetik.

Marie-Line: Li kerem tsebetik ti tskʼan chtunik mas ta stojolal Jeovae xuʼ me jech tskʼupinik ek. Jaʼ noʼoxe, skʼan jpat koʼontontik ta stojolal Jeova, vaʼun ch-ayan mas xchʼunel koʼontontik xchiʼuk chkiltik kʼu yelan tskoltautik li Jeovae.

Oy xa jayibuk kʼop xanaʼik, ¿mi yuʼun kʼun tajek chavaʼiik xchanel?

Jack: Muʼyuk. Laj kakʼ ta koʼonton xchanel sventa jchol-o mantal xchiʼuk jkolta li ermanoetike. Jun veltae, la jelubtas Li Jkʼel-osil ta toyol ta sranangtongo * kʼop akʼo mi muʼyuk toʼox jchanoj Vivlia ta tsobobbail. La jakʼbe jun ermano mi laj yaʼiik li kʼusi laj kale, xi laj yalbune: «Oy onoʼox kʼusi muʼyuk laj kaʼikutik, pe lek la ajelubtas». Jaʼ mas la skoltaikun li kʼoxetike, yuʼun chalbeikun ta jamal li kʼusi muʼyuk lek chbat ta alel kuʼune.

Marie-Line: Ta jun parajee, chkakʼ estudio ta francés, portugués xchiʼuk ta sranangtongo. Oy jun ermana ti xi laj yalbune: «Jaʼ mas lek ti baʼyel xavakʼ estudio li ta portugués ti jaʼ mas vokol chavaʼie, vaʼun jaʼ xavikta ta slajeb  li bu mas kʼun chavaʼie». Laj kakʼ venta ta tsʼakal ti toj lek li kʼusi laj yalbune.

Jun veltae, ay kakʼ chib estudio, june ta sranangtongo, yane ta portugués. Kʼalal lik kakʼ li xchibal estudioe, xi laj yalbun li ermana ti te jchiʼuk batele: «Marie-Line, mu me xaʼibot li yajval nae». Jaʼ to te laj kakʼ venta ti ta sranangtongo kʼop yakal ta jkʼopon li ants ti portugués skʼope.

Solel skʼanojoxuk tajek li ermanoetik ti butik tunemoxuk tale, ¿kʼuxi avutojik sventa lekuk xavamigoinike?

Jack: Xi chal Proverbios 11:25: «Li buchʼu ta slekil yoʼonton chakʼe ch-epaj kʼusitik yuʼun». Jaʼ yuʼun, ta sjunul koʼonton ta jkoltakutik li yantike. Kʼalal chikoltavan ta skʼelel lek li Salon sventa Tsobobbaile, oy xi chalbeikun junantik ermanoetike: «Mu xa-abtej, jaʼ akʼo spas li jcholmantaletike». Xi chkalbeike: «Pe jcholmantalun ek. Mi oy kʼusi skʼan pasele, ta jkʼan chikoltavan ek». Oy onoʼox kʼusitik lek chkaʼikutik spasel jtukutik, pe ta onoʼox jkoltakutik yantik xchiʼuk li kajnile.

Marie-Line: Chkakʼkutik persa yojtikinel lek li ermanoetike. Jech chkilkutik mi skʼanik kʼelbel yalab xnichʼnabik o ti xbat kikʼkutik tal mi lokʼik ta chanune. Ta jchʼakbekutik yorail sventa xbat jkoltakutik. Jech lek chkamigoin jbakutik-o.

¿Kʼusitik lekik ataojik ta skoj ti chatunik ti bu skʼan mas jcholmantaletike?

Jack: Ximuyubajkutik tajek ti chitunkutik ta tsʼakal orae. Toj kʼupilik sba osil ti bu tunemunkutik tale. Jun noʼox koʼontonkutik akʼo mi oy kʼusitik ta jnuptankutik, yuʼun jnaʼojkutik ti tskoltaunkutik skotol ora li ermanoetike.

Ta skoj ti mu jkʼan xi-och ta soltaroale, la stikʼikun ta chukel ta Guayana Francesa kʼalal keremun toʼoxe. Ta tsʼakale, laj yakʼbeikun permiso ta jcholkʼop sventa xbat jvulaʼan li jchukeletike. Toj ep kʼusitik lek yakʼojbunkutik li Jeovae.

Marie-Line: Ximuyubaj tajek kʼalal ta jkolta yantike. Lek tajek chkaʼikutik ti chitunkutik ta stojolal Jeovae xchiʼuk jaʼ skoltaojunkutik sventa lekuk xkil jbakutik xchiʼuk li jmalale. Kʼalal chil Jack ti oy jun nupultsʼakal ti chibajem yoʼontonike, chalbun mi xuʼ xkikʼkutik ta veʼel, vaʼun chkalbe ti jech xa ox jnopoj eke. Taje nopolik noʼox jech chkʼot ta pasel.

Jack: Jaʼtik toe, laj yalbeikun ti ipun ta kanser ta jkʼunile. Akʼo mi muʼyuk lek chaʼi Marie-Line ti jech chkale, xi kalojbee: «Kuni ajnil, muʼyuk to bu toj molun, pe mi licham okʼom chaʼeje, ximuyubaj noʼox ta skoj ti lek litun ta stojolal Jeovae» (Jen. 25:8).

Marie-Line: Ep kʼusitik yakʼoj jpaskutik Jeova ti muʼyuk bu jech jnopojkutike. Mu xa noʼox albajuk li kʼusitik lek jtaojkutike. Buyuk noʼox ti xkichʼkutik takel batele, chibatkutik, yuʼun jnaʼojkutik ti ta onoʼox skoltaunkutik li Jeovae.