XCHANOBIL 19
Chkʼanvan xchiʼuk tukʼ chchapanvan li Jeovae
«Voʼot Diosot ti mu xacʼupin cʼusi chopole; li bochʼotic chopolique mu xuʼ chcʼaliic [o mu xuʼ nopol te oyik] ta atsʼel» (SAL. 5:4).
KʼEJOJ 144 ¡Mu jchʼay ta jsatik jmotontik!
LI KʼUSI TA JCHANTIKE *
1-3. 1) Jech kʼuchaʼal chal Salmo 5:4 kʼalal ta 6, ¿kʼu yelan chil Jeova li choplejale? 2) ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti muʼyuk xa yakal chchʼunbe ‹smantal Kristo› li buchʼu chilbajin junuk olole?
LI Jeovae spʼajoj skotol li kʼusi chopole (kʼelo Salmo 5:4-6). Jaʼ yuʼun, chopol tajek chil Jeova ti chichʼ ilbajinel li ololetike yuʼun jaʼ jun mulil ti mu xa noʼox albajuk xchoplejale. Li yajtunelutik Jeovae chopol tajek chkiltik li mulil taje xchiʼuk mu teuk noʼox jkʼelojtik mi oy buchʼu jech tspas li ta tsobobbaile (Rom. 12:9; Evr. 12:15, 16).
2 Kʼalal oy buchʼu chilbajin junuk olole, muʼyuk yakal chchʼunbe «li smantal Kristoe» ti jaʼ skʼoplal skotol li kʼusi la spas xchiʼuk laj yakʼ ta chanel li Jesuse (Gal. 6:2). ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Jech kʼuchaʼal la jchantik li echʼ xchanobile, li smantal Kristoe ta kʼanelal lokʼem tal xchiʼuk tukʼ li kʼusi chakʼ akʼo jpastike. Li yajtsʼaklomutik Kristoe jaʼ xa ta jchʼuntik li mantal taje, jech oxal ta jkʼuxubintik li kʼoxetik yoʼ chabibil xchiʼuk ti kʼanbiluk xaʼi sbaike. Pe li buchʼu chilbajin junuk olole jaʼ noʼox tsaʼ li kʼusi tskʼan stuke xchiʼuk toj echʼ xa noʼox chopol, yuʼun mu xa spat yoʼonton ta stojolal yantik li uni olole xchiʼuk chlik snop ti muʼyuk kʼanbile.
3 Li avie, ta spʼejel xa noʼox balumil chlajik ta ilbajinel li ololetike xchiʼuk jaʼ jech snuptanojik ek li yajtsʼaklomtak Kristoe. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkʼot ta pasele? Jaʼ ta skoj ti «yantik sok batel li viniketik ti toj chopolike xchiʼuk li jloʼlavanej viniketike», junantik taje tskʼan ch-ochik talel li ta tsobobbaile (2 Tim. 3:13). Jech xtok, junantik ermanoetik ta alel o ti naka noʼox tskuy sbaike jaʼ spasojik li kʼusi muʼyuk leke xchiʼuk yilbajinojik ololetik. Jech oxal, ta jkʼeltik bal kʼu yuʼun jaʼ jun mulil ti toj echʼ xa noʼox chopole. Ta jkʼeltik xtok kʼusi tspasik li moletik ta tsobobbail kʼalal oy buchʼu tsots tspas smule, jech kʼuchaʼal li yilbajinel olole xchiʼuk ta jkʼeltik kʼusi xuʼ spasik li totil meʼiletik sventa xchabi li yalab xnichʼnabike. *
JAʼ JUN TSATSAL MULIL
4, 5. Li buchʼu chilbajin junuk olole, ¿kʼu yuʼun tsaʼ smul ta stojolal li buchʼu laj yilbajine?
4 Li buchʼutik yichʼojik ilbajinel ta sbikʼtalike chil-o svokolik jayibuk jabil. Pe maʼuk noʼox stuk chil svokolik, yuʼun jaʼ jech chaʼi sbaik ek li yutsʼ yalalike xchiʼuk li ermanoetik ta tsobobbail ti kʼux ta yoʼontonike. Ta melel, jaʼ jun tsatsal mulil li yilbajinel ololetike.
5 Tsaʼ smul ta stojolal li buchʼu laj yilbajine. * Jaʼ me jun mulil kʼalal chkakʼbetik svokol li yantike. Pe jech kʼuchaʼal ta jchantik li ta yan xchanobile, jaʼ me jun mulil mi oy buchʼu chilbajin junuk olole yuʼun toj tsots chakʼbe svokol. Li krixchano ti chilbajin li uni olol ti spatoj toʼox yoʼonton ta stojolale mu xa junuk yoʼonton chkom xchiʼuk mu xa spat yoʼonton ta stojolal yantik. Skʼan me jchabitik li ololetik sventa mu jechuk snuptanike, ti jpatbetik yoʼonton li buchʼu jech snuptanoje xchiʼuk ti jkoltatike (1 Tes. 5:14).
6, 7. Li buchʼu chilbajin junuk olole, ¿kʼu yuʼun tsaʼ smul ta stojolal li tsobobbail xchiʼuk ta stojolal li j-abteletike?
6 Tsaʼ smul ta stojolal tsobobbail. Buchʼuuk noʼox chkʼot ta tsobobbail ti chilbajin junuk olole tsokesbe skʼoplal li tsobobbaile (Mat. 5:16; 1 Ped. 2:12). Pe mu sta-o ti ta skoj noʼox jun krixchano chopol skʼoplal chkom li smiyonal tukʼil ermanoetik ti tsots chakʼik persa «ta sventa li xchʼunel [oʼontonale]» (Jud. 3). Muʼyuk chkakʼtik ti akʼo sokuk skʼoplal li tsobobbail ta skoj ti oy buchʼu chopol kʼusi la spas xchiʼuk ti muʼyuk tsutes yoʼontone.
7 Tsaʼ smul ta stojolal j-abteletik. Li yajtsʼaklomtak Kristoe skʼan «xchʼunbeik smantal li buchʼutik oy yabtelik ti mas mukʼ skʼoplalike» (Rom. 13:1). Sventa xkakʼtik ta ilel ti chkichʼtik ta mukʼ li smantal ajvalile, skʼan jchʼuntik li mantaletik yakʼojike. Mi oy buchʼu ta tsobobbail ti muʼyuk chchʼun li mantaletik taje, jech kʼuchaʼal li mantal ti tskontrain li yilbajinel ololetike, yakal me tsaʼ smul ta stojolal li j-abteletike (koʼoltaso xchiʼuk Echos 25:8). Li moletike maʼuk oy ta sbaik skʼelel ti xichʼ chʼunel li smantal ajvalile, akʼo mi jech, muʼyuk tspojik li buchʼu laj yilbajin junuk olol kʼalal chichʼ chapanel yuʼun li j-abteletike (Rom. 13:4). Yuʼun «jaʼ tstsobbe sat» li kʼusi la stsʼune (Gal. 6:7).
8. ¿Kʼu yelan chil Dios li buchʼu tsaʼ smul ta stojolal yantike?
8 Li kʼusi mas toj tsotse jaʼ ti tsaʼ smul ta stojolal li Jeovae (2 Sam. 12:13). Kʼalal tsaʼ smul ta stojolal yantik li jun krixchanoe, yakal tsaʼ smul ta stojolal li Jeovae. Kalbetik junuk skʼelobil li ta Mantal laj yakʼbe j-israeletik li Jeovae. Li Mantale chal ti buchʼu ch-elkʼaj o tsloʼla junuk xchiʼile «muʼyuk xa tukʼ chakʼ sba ta stojolal Jeova» (Lev. 6:2-4, TNM). Mi oy buchʼu ta tsobobbail ti chilbajin junuk olole, mu xa spat yoʼonton ta stojolal yantik li olole. Jamal xvinaj ti muʼyuk tukʼ chakʼ sba ta stojolal Jeova li buchʼu jech tspase xchiʼuk tsokesbe skʼoplal li sbie. Jaʼ yuʼun, li yilbajinel ololetike skʼan jpʼajtik jech kʼuchaʼal spʼajoj li Diose, yuʼun jaʼ jun tsatsal mulil ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe.
9. Li s-organisasion Jeovae, ¿kʼusi beiltaseletik ta Vivlia slokʼesoj leʼ xa ta sjayibal jabile, xchiʼuk kʼu yuʼun jech spasoj?
9 Li s-organisasion Jeovae oy xa ta sjayibal jabil yakʼoj beiltasel ta Vivlia sventa li yilbajinel ololetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta revista ¡Vikʼiluk me jsatik! xchiʼuk Li Jkʼel osil ta toyole oy yichʼoj xchanobiltak ti chalbe skʼoplal kʼuxi xuʼ stsal yuʼunik ti kʼu yelan chaʼi sbaik li buchʼutik yichʼojik ilbajinele xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkoltavanik xchiʼuk spatik oʼontonal li yantike. Jech xtok, li totil meʼiletike xuʼ te staik beiltasel sventa snaʼik kʼuxitik xuʼ xchabi li yalab xnichʼnabike. Li moletik ta tsobobbail eke yichʼojik lekil beiltaseletik ta Vivlia sventa snaʼik kʼusi xuʼ spasik kʼalal oy buchʼu jech tspas smule. Jaʼ yuʼun, li organisasione nopolik noʼox chchaʼkʼelbe skʼoplal li beiltaseletik yakʼojbe moletik sventa snaʼik kʼusi xuʼ spasike. Kʼalal jech chichʼ pasele jaʼ sventa jechuk xichʼ chapanel li kʼopetik kʼuchaʼal chal li smantal Kristoe.
¿KʼUSI CHICHʼ PASEL KʼALAL OY BUCHʼU TSOTS TSPAS SMULE?
10-12. 1) Kʼalal chchapanik junuk tsatsal mulil li moletike, ¿kʼusi skʼan xakʼik ta ilel, xchiʼuk kʼusitik tsvul-o yoʼontonik? 2) Jech kʼuchaʼal chal Santiago 5:14 xchiʼuk 15, ¿kʼusi tspasik li moletik ta stojolal li buchʼu la saʼ smule?
10 Kʼalal oy buchʼu tsots tspas smule, li moletik ti jaʼ tsbainik xchapanel li kʼope chakʼbeik yil ti skʼanojike, tukʼ kʼusi tspasbeik xchiʼuk jaʼ jech tspasik kʼuchaʼal tskʼan Diose. Kʼalal jech tspasike chchʼunik li smantal Kristoe. Oy jaytos kʼusi tsvul-o yoʼonton li moletik kʼalal jech chkʼot ta pasele. Li kʼusi mas tsots skʼoplal chilike jaʼ ti chʼultajesbiluk xkom sbi li Diose (Lev. 22:31, 32; Mat. 6:9). Oy tajek ta yoʼontonik xtok ti lekikuk ta mantal li ermanoetike xchiʼuk tskoltaik li buchʼu yichʼoj ilbajinele.
11 Jech xtok, li moletike tskʼelik mi stakʼ to koltael li buchʼu la saʼ smul sventa xlekub yan velta ta mantale (kʼelo Santiago 5:14, 15). Li jun yajtsʼaklom Kristo ti jaʼ tspas li kʼusi tskʼan sbekʼtale xchiʼuk ti tspas jun tsatsal mulile jaʼ me svinajeb ti ip ta mantale, ti muʼyuk xa lek xil sba xchiʼuk li Jeovae. * Li moletike xkoʼolajik kʼuchaʼal doktoretik ti chpoxtaik li buchʼu ip ta mantale, jaʼ xkaltik, li buchʼu la spas smule. Mi sutesoj yoʼonton ta melele, tskoltaik ta Vivlia sventa xlekub yan velta ti kʼu yelan xil sba xchiʼuk li Diose (Ech. 3:19; 2 Kor. 2:5-10).
12 Ta melel, li moletike toj tsots skʼoplal li kʼusitik sbainojike. Yuʼun oy ta yoʼontonik li xchijtak Jeova ti jaʼ akʼbil ta sbaike (1 Ped. 5:1-3). Oy ta yoʼontonik xtok ti lekuk noʼox oyik ta tsobobbail li ermanoetike, jaʼ yuʼun oy kʼusi tspasik ta anil kʼalal chkʼot ta xchikinik ti oy buchʼu tsots la spas smule, jech kʼuchaʼal li yilbajinel junuk olole. ¿Kʼusi tspasik li moletike? Jnopbetik lek skʼoplal li sjakʼobil talem ta slikeb li parafo 13, 15 xchiʼuk 17.
13, 14. Kʼalal chaʼi moletik ti laj yichʼ ilbajinel junuk olole, ¿mi chchʼunbeik smantal ajvalil ti skʼan xichʼ albel j-abteletik li kʼusi kʼot ta pasele? Albo smelolal.
13 Kʼalal chaʼi moletik ti laj yichʼ ilbajinel junuk olole, ¿mi chchʼunbeik smantal ajvalil ti skʼan xichʼ albel j-abteletik li kʼusi kʼot ta pasele? Tana. Li moletike jaʼ me jech tspasik mi oy jech mantal yuʼunik li ta slumalike (Rom. 13:1). Kʼalal jech chichʼ pasele muʼyuk tskontrain li smantal Diose (Ech. 5:28, 29). Kʼalal chkʼot ta xchikin moletik ti oy buchʼu laj ta ilbajinele, skʼan me anil noʼox xkʼopojik batel ta Betel yoʼ x-albatik kʼusi xuʼ spasik sventa jechuk xchapanik kʼuchaʼal chal li smantal ajvalile.
14 Kʼalal chchiʼinik ta loʼil moletik li buchʼu laj ta ilbajinele, li stot smeʼe xchiʼuk li buchʼu snaʼoj kʼusi kʼot ta pasele, jamal ch-albatik ti oy sderechoik sventa xbat skʼanik parte ta stojolal li j-abteletike. Jnoptik noʼox ti chkʼot ta tsobobbail li buchʼu ilbajinvane xchiʼuk ti oy xa buchʼutik laj yaʼiik li kʼusi kʼot ta pasele. ¿Mi chikʼubtasbe sbi Dios li jun yajtsʼaklom Kristo ti chbat yalbe j-abteletik li kʼusi kʼot ta pasele? Moʼoj, yuʼun jaʼ laj yikʼubtasbe sbi Dios li buchʼu ilbajinvane.
15, 16. 1) Jech kʼuchaʼal chal 1 Timoteo 5:19, ¿kʼu yuʼun skʼan oyuk chaʼvoʼ testigo sventa svaʼanik junuk komite sventa chapanvanej li moletike? 2) ¿Kʼusi tspasik li moletik kʼalal chaʼiik ti oy buchʼu te ta tsobobbail ti xuʼ van laj yilbajin junuk olole?
15 Li ta tsobobbaile, ¿kʼu yuʼun skʼan oyuk chaʼvoʼ testigo yoʼ svaʼanik junuk komite sventa chapanvanej li moletike? Yuʼun jaʼ jech chal Vivlia sventa tukʼuk kʼusi xichʼ pasele. Kʼalal mu xal ta jamal smul li buchʼu chopol kʼusi la spase, skʼan oyuk chaʼvoʼ testigo ti laj yilik lek li kʼusi kʼot ta pasel yoʼ xvinaj mi melel li smule, yuʼun jaʼ to jech xuʼ svaʼanik jun komite sventa chapanvanej li moletike (Deut. 19:15; Mat. 18:16; kʼelo 1 Timoteo 5:19). Pe mi chʼabal chaʼvoʼ testigoe, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti mu stakʼ kʼanel parte ta stojol j-abteletik kʼalal oy van buchʼu ilbajinvane? Moʼoj. Li mantal taje maʼuk te smakojbe skʼoplal kʼalal chbat skʼanik parte ta stojol j-abteletik li moletik o yan krixchanoetik ta skoj ti oy van buchʼu tsots la saʼ smule.
16 Kʼalal chaʼi moletik ti xuʼ van laj yilbajin junuk olol li buchʼu chkʼot ta tsobobbaile, oy chaʼtos kʼusi tspasik. Baʼyel, tskʼelik ti xichʼ chʼunel li smantal ajvalil ti stakʼ kʼanel parte ta stojol li j-abteletike. Xchibal, tsabeik lek skʼoplal ta Vivlia sventa skʼelik kʼusi kʼot ta pasel ta melel xchiʼuk mi persa skʼan vaʼanel junuk komite sventa chapanvaneje. Mi mu xal smul li buchʼu tikʼbil smule, li moletike skʼan xchikintaik li kʼusi snaʼojik li testigoetike. Vaʼun xuʼ xichʼ vaʼanel jun komite sventa chapanvanej mi oy chaʼvoʼ testigo ti chalik ti oy smule: li baʼyel testigoe xuʼ jaʼ li buchʼu la stikʼ mulile, li yane xuʼ jaʼ li buchʼu laj yil ti laj yilbajin li olole o ti yiloj ti oy xa onoʼox jech spasojbe yan ololetike. * Kʼalal chʼabal chaʼvoʼ testigoe, maʼuk me skʼan xal ti tsjut kʼop li buchʼu la skʼan partee. Li moletike xuʼ van chakʼik venta ti spasoj onoʼox smul li jun krixchano akʼo mi chʼabal chaʼvoʼ testigo xchiʼuk ti tsots yakal chakʼbe svokol li yantike. Jech oxal, jech-o tskoltaik li buchʼutik yiloj svokolike xchiʼuk te noʼox satik sventa mu x-akʼbat svokol li ermanoetike (Ech. 20:28).
17, 18. Albo smelolal kʼusi sbainoj li komite sventa chapanvaneje.
17 ¿Kʼusi sbainoj li komite sventa chapanvaneje? Li moletik ti te skʼoplalik li ta komite taje jaʼ chchapanik o tskʼelik mi xuʼ to xkom kʼuchaʼal stestigo Jeova li buchʼu la spas smule. Li jpʼel kʼop chapanvanej xie maʼuk me skʼan xal ti tstikʼ sbaik ta skʼelbel skʼoplal mi sta-o x-akʼbat kastigo yuʼun j-abteletik li buchʼu muʼyuk la xchʼunbe smantal ajvalile. Li moletike muʼyuk tspojik li buchʼu la saʼ smule, yuʼun jaʼ xa oy ta skʼob j-abteletik sventa skʼelik kʼusi tspasbeik (Rom. 13:2-4; Tito 3:1).
18 Li moletik ti te skʼoplalik ta komite sventa chapanvaneje jaʼ noʼox tskʼelbeik skʼoplal li kʼusitik sventa mantal o relijione. Tsaʼik beiltasel ta Vivlia sventa skʼelik mi sutesoj yoʼonton ta melel li buchʼu la spas smule. Mi mu jechuk chakʼ ta ilele, tslokʼesik ta tsobobbail xchiʼuk chetʼesik jun aʼyej ta tsobobbail ti maʼuk xa stestigo Jeovae (1 Kor. 5:11-13). Pe mi chakʼ ta ilel ti sutesoj yoʼonton ta melele, muʼyuk chichʼ lokʼesel li ta tsobobbaile. Jaʼ noʼoxe, li moletike jamal chalbeik ti xuʼ van muʼyuk xa tsta-o smoton mi jaʼuk oy kʼusitik tsbain li ta tsobobbaile. Jech xtok, ta skoj ti oy ta yoʼontonik ti lekuk noʼox oyik li kʼoxetike, xuʼ van chalbeik ta jujuntal li totil meʼiletik ti kʼoxik to yalab xnichʼnabik ti akʼo xchabiik ta stojolal li j-ilbajinvaneje. Kʼalal jech tspasik li moletike, skʼan me mu svinajesik li buchʼutik yichʼojik ilbajinele.
¿KʼUXI XUʼ XCHABI YALAB XNICHʼNABIK LI TOTIL MEʼILETIKE?
Li totil meʼiletike chchabi yalab xnichʼnabik sventa mu xlajik ta ilbajinel. Sventa xalbe yalabik ta sventa li chiʼinejbail ta vayele, tstsakik ta venta li sjabilalike xchiʼuk li koltaeletik yakʼoj li organisasione. (Kʼelo parafo 19 kʼalal ta 22).
19-22. ¿Kʼuxi xuʼ xchabi yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike? (Kʼelo li lokʼol ta pajina 1).
19 Li totil meʼiletike jaʼ oy ta sbaik xchabiel li yalab xnichʼnabike. * Totil meʼiletik, jaʼ me jun bendision yakʼojboxuk Jeova li avalab anichʼnabike xchiʼuk ‹jaʼ akʼulejalik› (Sal. 127:3). Voʼoxuk oy ta abaik xchabiel li amotonike. ¿Kʼusi xuʼ xapasik sventa mu xlajik ta ilbajinel li avalab anichʼnabike?
20 Baʼyel, sabeik lek skʼoplal ta sventa li yilbajinel olole. Kʼelbeik skʼoplal kʼu yelan li j-ilbajinvanejetike xchiʼuk ti kʼu yelan chloʼlavanike. Teuk noʼox asatik mi oy kʼusi xuʼ xakʼ ta vokol o mi oy buchʼu xuʼ xilbajin li avalab anichʼnabike (Prov. 22:3; 24:3). Ep ta veltae, li j-ilbajinvaneje jaʼ li buchʼu lek xil sba xchiʼuk li olole xchiʼuk ti spatoj yoʼontonik ta stojolale.
21 Xchibal, albo avalab anichʼnabik ti xuʼ kʼusuk noʼox ora xchiʼinoxuk ta loʼile (Deut. 6:6, 7). Taje smakojbe skʼoplal ti xachikintabeik lek li kʼusi chalboxuke (Sant. 1:19). Li kʼoxetike xuʼ van chiʼik mi mu xachʼunbeik li kʼusi chalboxuke, jaʼ yuʼun skʼan teuk ta ajolik ti mu kʼunuk chaʼiik yalele. O xuʼ van sibtasatik yuʼun li buchʼu ilbajinvan sventa mu kʼusi xalike. Mi avakʼik venta ti mu junuk yoʼontone, ta slekiluk avoʼonton xajakʼbeik xchiʼuk chikintaik lek li kʼusi chalboxuke.
22 Yoxibal, pʼijubtaso li avalab anichʼnabike. Tsakik ta venta jayib sjabilalik sventa xanaʼik kʼusi chavalbeik ta sventa li chiʼinejbail ta vayele. Chanubtasik kʼusi skʼan spasik xchiʼuk kʼu yelan skʼan xtakʼavik kʼalal oy buchʼu tskʼan chpikatik ti muʼyuk leke. Tunesik li kʼusitik slokʼesoj li s-organisasion Jeova ta sventa li xchabiel ololetike (kʼelo li rekuadro « Koltael sventa totil meʼiletik xchiʼuk alab nichʼnabiletik»).
23. ¿Kʼu yelan chkiltik kʼalal chichʼ ilbajinel junuk olole, xchiʼuk kʼusi ta jkʼeltik li ta yan xchanobile?
23 Li stestigoutik Jeovae toj echʼ noʼox chopol chkiltik kʼalal chichʼ ilbajinel junuk olole, yuʼun ibal sba tajek. Li steklumal Jeovae jaʼ chchʼunbeik li smantal Kristoe, jech oxal muʼyuk tspojik junuk krixchano mi tsta svokol ta skoj ti laj yilbajin junuk olole. Pe ¿kʼuxi xuʼ jpatbetik yoʼonton li buchʼutik yichʼojik ilbajinel ta sbikʼtalike? Taje jaʼ ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan xchanobile.
KʼEJOJ 103 Li moletik ta tsobobbaile jaʼ matanal
^ par. 5 Li ta xchanobil liʼe ta jkʼelbetik skʼoplal kʼuxi xuʼ xichʼ chabiel li ololetik yo’ mu xlajik ta ilbajinel sventa li chiʼinejbail ta vayele. Ta jkʼeltik xtok kʼuxi xuʼ xchabiik tsobobbail li moletik ta sventa taje xchiʼuk ti kʼusi xuʼ spasik li totil meʼiletik sventa xchabi li yalab xnichʼnabike.
^ par. 3 LIʼE TSOTS SKʼOPLAL: Li yilbajinel ololetike te smakojbe skʼoplal kʼalal oy kʼusi tspas jun mukʼta krixchano ta stojolal junuk olol yoʼ slamajes yoʼonton ta sventa li chiʼinejbail ta vayele. Te smakojbe skʼoplal liʼe: ti chchiʼin ta vayele, ti chixtolanbe skʼunil ta ye o ti bu chlokʼ yikʼobale; ti xjaxilanbe skʼunil, yuni chuʼik o yuni chakike. Li buchʼutik mas jech tsnuptanike jaʼik li chʼin tsebetike, akʼo mi jech, oy jech snuptanojik ek li chʼin keremetike. Jech xtok, ilbil ti jaʼ mas ch-ilbajinvanik li viniketike, pe oy jech tspasik ek li antsetike.
^ par. 5 LIʼE TSOTS SKʼOPLAL: Kʼalal chkaltik ti oy buchʼu yichʼoj ilbajinel li ta xchanobil liʼe xchiʼuk li ta yan xchanobile, jaʼ skʼoplal li buchʼutik ta sbikʼtalik jech snuptanojike. Muʼyuk me smul li buchʼu jech snuptanoje, yuʼun li buchʼu ilbajinvane jaʼ la spas li kʼusi tskʼan yoʼontone xchiʼuk laj yakʼbe svokol li olole.
^ par. 11 Kʼalal oy buchʼu tspas junuk tsatsal mulile mu me stakʼ spak skʼoplal ti jaʼ ta skoj ti ip ta mantale. Yuʼun jaʼ ta smul stuk li kʼusi chopol la snop la spase xchiʼuk jaʼ xa chchapanat yuʼun li Diose (Rom. 14:12).
^ par. 16 Kʼalal chichʼ ilbajinel junuk olole, li totil meʼil o li buchʼu spatoj lek yoʼonton ta stojolale xuʼ jaʼ xbat yalbe moletik li kʼusi kʼot ta pasele. Taje jaʼ sventa mu masuk xil svokol li olole. Li moletike mu me stakʼ xalbeik junuk olol ti skʼan te oy kʼalal chchiʼinik ta loʼil li buchʼu xuʼ van jaʼ ilbajinvane.
^ par. 19 Li kʼusi chichʼ albel li totil meʼiletike jaʼ me jech skʼan spasik ek li buchʼutik tstsʼitesik junuk olole o ti akʼbil ta sbaik xchabiele.
