1, 2. ¿Kʼuxi snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk cholmantal li kʼusi chal Eklesiastes 11:6?

LI TA junantik lume, li krixchanoetike lek chaʼiik xchikintael li mantale, yuʼun jaʼ chpatbat-o yoʼontonik. Pe ta yantik lumetike, jutuk tajek oy yoʼontonik xchanbel skʼoplal Dios o li Vivliae. ¿Kʼu yelan li krixchanoetik ta ateritorioe? Mu ventauk kʼu yelan chaʼiik, li Jeovae oy ta yoʼonton ti jechuk-o jcholtik mantal jaʼ to mi «liʼ noʼox kʼalal», xie.

² Li Jeovae stʼujojbe xa yorail kʼusi ora tstsuts li kabteltik ta cholmantale, «vaʼun ta xtal li slajebe» (Mat. 24:14, 36). Yoʼ to mu xkʼot yoraile, ¿kʼusi skʼan jpastik sventa mu xkux li jkʼobtik jech kʼuchaʼal chal Eklesiastes 11:6? (Kʼelo). *

3. ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?

³ Li xchanobil jelave laj yalbe skʼoplal chantos kʼusi xuʼ skoltautik sventa xijtojob saʼel krixchanoetik jech kʼuchaʼal chichʼ saʼel choye (Mat. 4:19). Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik oxtos kʼusi xuʼ skoltautik sventa oyuk-o ta koʼontontik cholmantal akʼo mi oy kʼusitik jnuptantik. Ta jkʼeltik kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale, ti oyuk smalael kuʼuntike xchiʼuk ti tsotsuk lek xchʼunel koʼontontike.

4. ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼ ta koʼontontik spasel li abtelal yakʼojbutik Jeovae?

⁴ Li Jesuse laj yal li kʼusitik chkʼot ta pasel li ta slajebal kʼakʼale xchiʼuk ti kʼu yelan stalelal li krixchanoetike. Jech  xtok, laj yal ti xuʼ smakutik ta cholmantal taje. Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Vikʼiluk-o me asatik» (Mat. 24:42). Kʼalal jaʼo kuxi li Noee, li krixchanoetike muʼyuk la xchikintaik kʼusi laj yal ta skoj ti oy kʼusi chʼay-o yoʼontonike. Li avi eke, ep kʼusi xuʼ xchʼay-o koʼontontik (Mat. 24:37-39; 2 Ped. 2:5). Jaʼ yuʼun, skʼan xkakʼ ta koʼontontik spasel li abtelal yakʼojbutik Jeovae.

5. ¿Bu to kʼalal chichʼ cholel mantal jech kʼuchaʼal chal Echos 1:6 kʼalal ta 8?

⁵ Li avie, skʼan jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik xcholel li lekil aʼyeje. Li Jesuse laj yal ti muʼyuk te chlaj-o skʼoplal cholmantal kʼalal mi chame, yuʼun mas to chichʼ cholel batel (Juan 14:12). Kʼalal cham li Jesuse, junantik yajchankʼoptake lik abtejikuk yan velta ta tsakchoy. Kʼalal chaʼkuxi li Jesuse, la stunes sjuʼel sventa stsakik epal choy junantik yajchankʼoptak. Kʼalal jech la spase, laj yakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal li saʼel krixchanoetike (Juan 21:15-17). Kʼalal jutuk xa ox skʼan sut batel ta vinajel li Jesuse, laj yalbe yajchankʼoptak ti maʼuk noʼox ta Israel chichʼ cholel li mantale (kʼelo Echos 1:6-8). Ta mas tsʼakale, laj yakʼbe yil jtakbol Juan li kʼusi chkʼot ta pasel li ta «skʼakʼalil [Kajvaltike]». * Jtos li kʼusi akʼbat yile jaʼ ti yakal chbeiltasvanik anjeletik ta yalel «lekil aʼyejetik sventa sbatel osile, [...] ta skotol lumetik, nitilulaletik, jeltos kʼopetik xchiʼuk ta skotol jteklumetik» (Apok. 1:10; 14:6). Jamal xvinaj ti oy ta yoʼonton Jeova ti jtsutsestik li kabteltik ta cholmantal ta spʼejel balumile.

6. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale?

⁶ ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale? Jaʼ mi ta jnopbetik skʼoplal kʼu yelan tskoltautik li Jeovae. Yuʼun busul noʼox jveʼeltik ta mantal, oy kuʼuntik vunetik ti pasbil imprimire, ti xuʼ jkʼeltik ta selular o ta tavletae,  audioetik, videoetik xchiʼuk oy kʼusitik xuʼ jkʼeltik li ta JW Broadcasting. Jech xtok, li jpajinatik ta Internete yichʼoj mantaletik ti jelubtasbil ta mas ta jmil jeltos kʼopetike (Mat. 24:45-47). Li krixchanoetik avie xchʼakoj sbaik ta skoj li politikae, li relijione xchiʼuk ta skoj ti oy jlom povreik o jkʼulejike. Pe li voʼotike jmoj noʼox tsobolutik kʼuchaʼal jun utsʼ alalil akʼo mi oyutik mas ta vaxakib miyon ta spʼejel balumile. Kalbetik junuk skʼelobil. Li ta viernes 19 yuʼun avril ta 2019, ta spʼejel balumil la jkʼeltik jun video ti chalbe skʼoplal li teksto sventa jujun kʼakʼale. Li vaʼ akʼobale, la jtsob jbatik 20,919,041 sventa jvules ta joltik li Snaʼobil slajel Jesuse. Ta melel, toj kʼupil sba ta kʼelel li kʼusi yakal chkʼot ta pasele xchiʼuk ti te kapal jkʼoplaltik eke. Mi la jnopbetik skʼoplale, xuʼ skoltautik sventa jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik xcholbel skʼoplal li Ajvalilale.

7. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Jesus yoʼ jaʼuk-o xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale?

⁷ Yan xtok li kʼusi xuʼ skoltautik sventa jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale jaʼ mi la jchanbetik stalelal li Jesuse. Yuʼun muʼyuk kʼusi laj yakʼ xmakat sventa xchol mantal (Juan 18:37). La spʼaj kʼalal albat yuʼun Satanas ti ch-akʼbat «skotol li mukʼtik lumetik ta balumile xchiʼuk li yutsilalike». Jech xtok, muʼyuk la xchʼam kʼalal chvaʼanat ox ta ajvalil yuʼun li krixchanoetike (Mat. 4:8, 9; Juan 6:15). Muʼyuk la stikʼ ta yoʼonton ti tsaʼ skʼulejale mi jaʼuk xiʼo kʼalal tsots laj yichʼ kontrainele (Luk. 9:58; Juan 8:59). Kʼalal chkichʼtik akʼel ta prevae, jnopbetik skʼoplal li kʼusi laj yal Pablo sventa jaʼuk-o xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale. Yuʼun laj yal ti jchanbetik stalelal Jesus sventa mu xijlubtsaj xchiʼuk sventa mu xchibaj koʼontontike (Ebr. 12:3).

8. ¿Kʼu yelan stalelal li buchʼu oy smalael yuʼune, xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jechuk jpastike?

⁸ Li buchʼutik oy smalael yuʼunike ta sjunul yoʼonton tsmalaik li kʼusi skʼan xjele. Kʼalal ta jkʼantik xa ti x-echʼ jtosuk jvokoltike o ti xkʼot ta pasel li kʼusi jal xa jmalaojtike, skʼan oyuk smalael kuʼuntik. Li j-alkʼop Abakuke oy ta yoʼonton ti xlaj skʼoplal li choplejal ta Judae (Abak. 1:2). Li yajchankʼoptak Jesuse «tsnopik ti chvinaj tal ta anil li Ajvalilal yuʼun Diose» xchiʼuk ti jaʼ chkoltaatik lokʼel ta skʼob li jromaetike (Luk. 19:11). Li voʼotik eke oy ta koʼontontik ti slajesbe xa skʼoplal choplejal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti xakʼ talel tukʼilal ta balumile (2 Ped. 3:13). Pe skʼan ta sjunul koʼontontik jmalatik ti kʼusi ora yaloj tspas li Jeovae. Jkʼeltik kʼuxi chakʼ kiltik Jeova ti skʼan oyuk smalael kuʼuntike.

9. ¿Kʼuxi xvinaj ti oy smalael yuʼun li Jeovae?

⁹ Oy tajek smalael yuʼun li Jeovae. Laj yakʼbe lek yorail sventa stsutses arka li Noee xchiʼuk ti «xcholbe skʼoplal li tukʼilale» (2 Ped. 2:5; 1 Ped. 3:20). Li Jeovae la xchikinta kʼusi oy ta yoʼonton Abraan kʼalal ep ta velta pajesvan sventa mu xichʼ lajesel li jnaklejetik ta Sodoma xchiʼuk Gomorrae (Jen. 18:20-33). Jal tajek la stsʼikbe xchopol talelal li j-israeletike (Neem. 9:30, 31). Li avi xtoke, yakal-o chakʼ ta ilel smalael yuʼun li Jeovae, yuʼun te smalaoj sventa sutes yoʼonton li buchʼutik chikʼ talel ta steklumal sventa xkʼot ta yamigotake (Juan 6:44; 1 Tim. 2:3, 4; 2 Ped. 3:9). Li stalelal Jeovae tstij koʼontontik sventa oyuk smalael kuʼuntik ek kʼalal ta jcholtik mantal xchiʼuk ta jchanubtastik yantike. Jech xtok, li ta Skʼope, chakʼ kiltik jun skoʼoltasobil sventa oyuk smalael kuʼuntike. Jkʼeltik batel.

10. ¿Kʼusi chakʼ kiltik li j-abtel ta osil ti chal ta Santiago 5:7 xchiʼuk 8?

 ¹⁰ (Kʼelo Santiago 5:7, 8). Li kʼusi tspas «li j-abtel ta osile» chakʼ kiltik ti skʼan oyuk smalael kuʼuntike. Jelajtik kʼu yelan chchʼi tal li kʼusitik ta jtsʼuntike. Junantike anil noʼox chchʼi tal, pe jaʼuk li yantike mas jal chichʼ, mas to mi jsatinom teʼe. Li ta Israele, te van vakibuk u ti xuʼ kʼusi stsʼunike. Li j-abtel ta osile jaʼo chlik tsʼunolajuk kʼalal chlik yaluk voʼ ta oʼloltik bal oktuvree xchiʼuk jaʼ to tstsobbe sat kʼalal chlaj yorail voʼtik ta oʼloltik bal avrile (Mar. 4:28). Mi oy smalael kuʼuntik jech kʼuchaʼal li j-abtel ta osile, chkakʼtik ta ilel ti pʼijutike. Pe xuʼ van mu kʼunuk chkaʼitik ti jechuk jtalelaltike.

11. ¿Kʼuxi tskoltautik ta cholmantal kʼalal oy smalael kuʼuntike?

¹¹ Ta skoj ti jpasmulilutike, xuʼ van ta anil noʼox ta jkʼan ta jkʼelbetik sat li yabtel jkʼobtike. Pe li buchʼu oy kʼusi tstsʼune skʼan xabtelan sventa xakʼ sate: tsjokʼbe xchʼenal, tstsʼun, chakʼinta xchiʼuk chakʼbe yaʼlel. Jaʼ jech skʼan jpastik ek kʼalal ta jchanubtastik li yantike. Yuʼun skʼan jchʼakbetik yorail sventa jbulbetik lokʼel ta yoʼontonik ti snaʼ xpʼajvanik o ti muʼyuk xkʼuxul yoʼontonike. Kʼalal oy smalael kuʼuntike, jaʼ tskoltautik sventa mu xijchibaj kʼalal mu skʼanik mantal li krixchanoetike. Pe skʼan oyuk smalael kuʼuntik xtok kʼalal lek chaʼiik mantal li krixchanoetike, yuʼun mu stakʼ jsujtik sventa xchʼiik ta anil ta mantal. Bateltike, li yajchankʼoptak Jesuse mu ta orauk laj yaʼibeik smelolal li kʼusi albatike (Juan 14:9). Teuk ta joltik liʼe: voʼotik ta jtsʼuntik xchiʼuk chkakʼbetik yaʼlel, pe «jaʼ chakʼ chʼiuk li Diose» (1 Kor. 3:6).

12. ¿Kʼuxi chvinaj ti oy smalael kuʼuntik kʼalal ta jcholbetik mantal li kutsʼ kalaltike?

¹² Kʼalal ta jcholbetik mantal li kutsʼ kalaltike, xuʼ van mas vokol chkaʼitik sventa oyuk smalael kuʼuntik. Pe xuʼ  skoltautik li kʼusi chal Eklesiastes 3:1 xchiʼuk 7: «Oy yorail chijtsʼiji xchiʼuk oy yorail chijkʼopoj». Xuʼ xchanik-o mantal kʼalal lek jtalelaltike, pe skʼan onoʼox jcholbetik mantal kʼalal xuʼ chkiltike (1 Ped. 3:1, 2). Skʼan oyuk smalael kuʼuntik kʼalal ta jcholtik mantale xchiʼuk kʼalal ta jchanubtastik yantike. Jaʼ jech skʼan jpastik ek ta stojolal li kutsʼ kalaltike.

13, 14. ¿Buchʼutik laj yakʼ ta ilel ti oy smalael yuʼunik ti xuʼ jchanbetike?

¹³ Oy yajtuneltak Dios ta voʼne xchiʼuk ta jkʼakʼaliltik ti yakʼojik ta ilel ti oy smalael yuʼunike. Akʼo mi oy tajek ta yoʼonton Abakuk ti xichʼ lajesel li choplejale, xi laj yale: «Te vaʼal chikom ti bu chichabivane» (Abak. 2:1). Li jtakbol Pablo eke laj yal ti oy ta yoʼonton tstsutses li yabtele. Akʼo mi jech, laj yakʼ ilel ti oy smalael yuʼune. Lek tsʼakal laj yalbe-o batel skʼoplal «li mantal sventa li lekil [aʼyejetike]» (Ech. 20:24).

¹⁴ Kalbetik skʼoplal jun nupultsʼakal ti ayik li ta Chanob vun ta Galaade. Bat tunikuk ta jun lum ti jutuk tajek ermanoetike xchiʼuk ti jutuk mu skotoluk li krixchanoetike muʼyuk xchʼunojik li Kristoe. Jutuk tajek buchʼu tskʼan chchanik li Vivliae. Jaʼuk li yan xchiʼiltak ti jmoj ayik ta Galaade chalik talel kʼu yelan tskoltaik krixchanoetik sventa xichʼik voʼ li ta lum bu oyike. Jech-o la xcholik mantal li nupultsʼakale akʼo mi muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta pasel yileluk. Pe kʼalal echʼ vaxakib jabile, laj yichʼ voʼ jun li buchʼu chakʼbeik estudioe. ¡Muyubajik tajek! ¿Kʼusi chakʼ kiltik li loʼiletik laj kaltike? Jaʼ ti muʼyuk chʼajubik ta spasel li yabtelike mi jaʼuk laj yakʼ xkux li skʼobike, vaʼun akʼbatik bendision yuʼun li Jeovae. Jchanbetik stalelal «li buchʼutik jaʼ chrextoinik li kʼusi albil xa onoʼox ta skoj ti oy xchʼunel yoʼontonik xchiʼuk ti oy smalael yuʼunike» (Ebr. 6:10-12).

15. ¿Kʼuxi tskoltautik sventa jcholtik-o mantal mi oy xchʼunel koʼontontike?

¹⁵ Ta skoj ti jchʼunojtik lek li kʼusi chkaltike, oy ta koʼontontik ti xaʼiik epal krixchanoetike. Jnaʼojtik ti chkʼot ta pasel li kʼusi chal Vivliae (Sal. 119:42; Is. 40:8). Kilojtik ti yakal chkʼot ta pasel avi junantik albil kʼopetik chal Vivliae. Kakʼojtik venta xtok ti mas lek chbat xkuxlejalik li buchʼutik chchʼunik li kʼusi chal Vivliae. Jamal xvinaj ti skʼan xaʼiik lekil aʼyej li krixchanoetik ta spʼejel balumile.

16. Jech kʼuchaʼal chal Salmo 46:1 kʼalal ta 3, ¿kʼuxi tskoltautik mi oy xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jeova xchiʼuk Jesuse?

¹⁶ Oy xchʼunel koʼontontik xtok ta stojolal Jeova ti jaʼ yuʼun li aʼyej chkaltik batele. Jech xtok, oy xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jesus ti jaʼ li buchʼu tʼujbil sventa x-ajvalilaje (Juan 14:1). Mu ventauk kʼusi jnuptantik «jaʼ jnakʼobbailtik li Diose xchiʼuk jaʼ kipaltik» (kʼelo Salmo 46:1-3). Jnaʼojtik lek ti yakal tsbeiltas tal cholmantal li Jesuse, yuʼun jaʼ akʼbatem sbain yuʼun Jeova xchiʼuk akʼbatem sjuʼel (Mat. 28:18-20).

17. ¿Kʼu yuʼun skʼan jcholtik-o mantal? Albo junuk skʼelobil.

¹⁷ Kʼalal oy xchʼunel koʼontontike, jpʼel ta koʼontontik ti ep sbalil chil Jeova li kʼusi ta jpastike xchiʼuk bateltike, oy kʼusi chakʼbutik ti muʼyuk bu jech jnopojtike (Ekl. 11:6). Jech kʼuchaʼal liʼe, ep tajek krixchanoetik chilik kʼalal ta jcholtik mantal ta karrito o ti bu chichʼ akʼel vunetik ta mexaetike. ¿Mi oy sbalil ti jech ta jcholtik mantale? ¡Oy! Li Kabteltik sventa Dios ta noviembre ta 2014 laj yalbe skʼoplal jun  tseb ti chchanunaj ta universidad ti oy ox kʼusi tskʼan tstsʼiba ta stojolal li stestigotak Jeovae. Muʼyuk la sta ta saʼel junuk Salon sventa Tsobobbail. Pe ti bu chchanunaje, laj yil jun mexa ti bu akʼbil vunetike, jaʼ to te la sta li kʼusi oy ta yoʼonton tstsʼibae. Ta tsʼakale, laj yichʼ voʼ xchiʼuk chtun xa ta prekursora regular li avie. ¿Kʼusi chakʼ kiltik taje? Jaʼ ti oy to buchʼutik tskʼan chaʼiik li lekil aʼyeje. Taje tstij koʼontontik sventa jechuk-o jcholtik mantal.

18. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jpat koʼontontik ti ta yorail noʼox tstsuts li cholmantale?

¹⁸ Xuʼ jpat koʼontontik ti ta yorail noʼox tstsuts li cholmantale. Jkʼeltik kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jaʼo kuxi li Noee. Li Jeovae laj yakʼ ta ilel ti oy lek yorail yuʼun li kʼusi tspase. Kʼalal skʼan toʼox van 120 jabil xtal li Nojelal ta voʼe, li Jeovae kak xa onoʼox la stʼujbe yorail. Kʼalal echʼ xa ox jayibuk jabile, laj yalbe Noe ti akʼo spas li arkae. Te van 40 o 50 jabil ti tsots abtej li Noee. Jech xtok, muʼyuk laj yikta sba ta xcholel mantal akʼo mi mu skʼan xchikintaik li krixchanoetike. Jech la spas jaʼ to ti kʼuxi laj yal Jeova ti stikʼ ta arka li chonbolometike. Vaʼun, kʼalal kʼot yoraile, li Jeovae «la smakbe stiʼ li arkae» (Jen. 6:3; 7:1, 2, 16).