LI AVIE slajebtik xa batel li sjabilal 1932. Li echʼ xemanae jaʼ to laj yakʼik semaforoetik li ta kayeetik ta México ti ta smilal xa noʼox krixchano te nakalike. ¡Lokʼ tajek ta notisia taje! Pe li avie mu xa toj labaluk sba chaʼiik xtok, yuʼun jaʼ xa chʼayem-o yoʼontonik li kʼusi yakal chkʼot ta pasel li avi xemanae. Li j-alnotisiaetik ta televisione te oyik ta skotleb tren xchiʼuk stsakojan skamaraik sventa tsmalaik jun vinik ti tsots skʼoplale. Li stestigotak Jeovae te tsobolik ek sventa lekuk xchʼamik li vinik taje. Pe, ¿buchʼu jaʼ taje? Jaʼ li presidente de la Sociedad Watch Tower ti Joseph F. Rutherford sbie. Yuʼun chtal ta jun asamblea sventa sjunul México ti chjalij oxib kʼakʼale.

Xi laj yal li revista The Golden Age (ti ¡Despertad! xa sbi li avie): «¡Li asamblea liʼe muʼyuk bu chchʼay-o ta joltik! Yuʼun jaʼ chkoltavan sventa xojtikinik kʼusi melel li epal krixchanoetik ta Mexicoe». Pe li ta asamblea taje kʼajomal noʼox 150 krixchano ayik, vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun chkaltik ti mu xchʼay-o ta joltike?

Pe kʼalal skʼan toʼox li asamblea taje muʼyuk toʼox buchʼu mas chchʼam li aʼyej ta sventa li Ajvalilale. Akʼo mi laj xa onoʼox yichʼ pasel bikʼtal asambleaetik li ta 1919 xtale, pe mas to jutukaj li tsobobbailetike. Li ta 1929 lik abtejuk yuʼunik li Betel la spasik ta Mexicoe. Taje jaʼ sventa xkoltavan li ta cholmantale, akʼo mi jech, ep kʼusitik lik kʼotanuk ta pasel. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal laj yichʼ alel ti mu xa xuʼ kʼusitik xchonik o yan kʼusitik tspasik sventa sta-o stakʼinik kʼalal chcholik mantale, kap tajek sjol li jun colportore (jech toʼox ojtikinbil li prekursoretike). Vaʼun laj yikta li j-organisasiontike xchiʼuk la stsob yan jchʼunolajeletik yuʼun stuk. Jech xtok, li vaʼ orae yan xa ermano la skʼel li Betele, yuʼun li buchʼu toʼox sbainoje oy kʼusitik chopol lik spas. Jech oxal, li stestigotak Jeova ta México ti tukʼ yakʼoj sbaike tskʼanik tajek patbel yoʼontonik.

Li ermano Rutherforde la spatbe tajek yoʼontonik li ermanoetike. Chib to diskurso laj yetʼes li ta asambleae xchiʼuk voʼob li ta radioe. Sba to velta jech laj yetʼesik ta radio mantaletik sventa Ajvalilal ta sjunul li Mexicoe. Kʼalal tsuts li asamblea taje, li buchʼu xa lik skʼel li Betele la sbain xchapanel lek li cholmantale. Jech oxal, mas to tsatsub yoʼonton li ermanoetike, mas xa xmuyubaj lik tunikuk ta stojolal li Jeovae xchiʼuk laj yilik kʼu yelan akʼbatik tal li bendisione.

Kʼalal jun xa ox jabil echʼ taje la spasik yan chib asamblea li ta Mexicoe; jun ta nopol tiʼ nab ti bu chkʼot epal varkoetik li ta Veracruze xchiʼuk li yane ta mero México. Lek tajek kʼusitik kʼot ta pasel yuʼunik ta skoj ti yakʼojik persa xcholel mantal li ermanoetike. Yuʼun li ta 1931 kʼajomal toʼox 82 jcholmantaletik, pe li ta 1941, ¡lajuneb to velta epaj! Li jabil taje jmil krixchanoetik ayik li ta asamblea laj yichʼ pasel ta Mexicoe.

Li ta 1943, li stestigotak Jeovae lokʼik ta kayeetik sventa chalbeik skʼoplal ti chichʼ pasel jun asamblea  ti “Nación Libre” sbi xchiʼuk ti chichʼ pasel ta 12 estadoetike. * Ti kʼu yelan chalbeik skʼoplale jaʼ ta karteletik ti jun ta spat xchiʼuk jun ta yeloval chakʼik batele. Taje jech xa onoʼox spasojik talel ta 1936 li stestigotak Jeovae.

Li revista ta México ti La Nación sbie, laj yalbe skʼoplal ti lek kʼusi kʼot ta pasel yuʼunik li stestigotak Jeova kʼalal la stunesik li karteletik taje. Xi laj yale: «Li ta sba kʼakʼale laj yichʼik albel ti akʼo stakik ta ikʼel epal krixchanoetike. Li ta yokʼomal une, batsʼi mu xa x-ochik ti bu tstsob sbaike». Ta skoj taje kap tajek sjol li relijion Katolikae, oy kʼusi lik spas sventa skontrain li stestigotak Jeovae. Akʼo mi jech, li ermanoetike jech-o lokʼ xchiʼuk skartelik li ta kayeetike. Xi to laj yal li revistae: «Li krixchanoetik ta Mexicoe laj yilik epal viniketik xchiʼuk antsetik ta kaye ti xkoʼolajik ta uni torta yilele». Li ta revista taje te talem slokʼol ermanoetik, xchiʼuk xi tsʼibabil li ta yok lokʼole: «La smakik sjunul li kayeetike».

Li stestigotak Jeova vaʼ kʼakʼale ep tajek kʼusitik chlokʼ ta yoʼontonik spasel yoʼ xbatik li ta asambleaetik ch-echʼ ta Mexicoe. Yuʼun ep buchʼutik ta namal bikʼtal jteklum nakalik ti bu chʼabal karetera mi jaʼuk trene. Jech oxal, sventa xkʼotik ti bu ch-echʼ li tren sventa Mexicoe, ¡oy jayibuk kʼakʼal ta kaʼ o ta yakan chbatik!

Jutuk mu skotoluk li ermanoetike kʼajomal noʼox xtoj yuʼunik li spasajeik ta batele. Ep buchʼutik te chkom vayikuk ta snaik ermanoetik ta México xchiʼuk lek tajek chichʼik chʼamel. Yantik xtoke ta Salonetik sventa Tsobobbail vayik. Jun veltae te kom vayikuk 90 ermanoetik ta Betel. La slatsik 20 kartonetik sventa jaʼuk xkʼot ta xkolchon jujunik. Xi laj yal li Anuarioe: «Li ermanoetike la stojik tajek ta vokol xchiʼuk laj yalik ti jaʼ la mas kʼixin jech kʼuchaʼal li pisoe».

Li ermanoetike ep tajek sbalil chilik li asambleaetike xchiʼuk jpʼel ta yoʼonton kʼusiuk spasik sventa xbatik li ta mukʼta tsobajel taje. Li avie jech-o stalelalik li ermanoetik ti jutuk xa mu junuk miyon ta skotolike. * Xi laj yal ta 1949 li Betel ta Mexicoe: «Akʼo mi ep kʼusitik ta jnuptantik, pe li ermanoetike oy-o tajek ta yoʼontonik li kʼusi melele. Yuʼun chalbeik tajek skʼoplal kʼalal tstsuts jujun asambleae xchiʼuk xi chalbe sbaike: ‹¿Bakʼin van ch-echʼ yan j-asambleatik?›». Li kʼusi laj yal Betel taje jech-o chkʼot ta pasel li avie. (Kʼusitik kʼot ta pasel ta voʼne ta Betel ta Centroamérica).