1. 1) ¿Kʼusi xkoʼolajik-o li Jefte xchiʼuk Anae? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale). 2) ¿Kʼusitik ta jtakʼtik li ta xchanobil liʼe?

LI JCHAPANVANEJ Jeftee jaʼ jun jbeiltasvanej ti tsots yoʼontone. Li Anae jaʼ jun ants ti bikʼit yakʼoj sbae, ti oy ta yoʼonton smalale xchiʼuk ti tskʼel li yut snae. Xkoʼolajik tajek li Jefte xchiʼuk Anae, ¿kʼuxi ti xkoʼolajike? Baʼyel, yuʼun xchaʼvoʼalik chichʼik ta mukʼ li Jeovae. Li yane, jaʼ ti oy kʼusi laj yalbeik ta jamal li Jeovae xchiʼuk jaʼ jech kʼot ta pasel yuʼunik. Jaʼ jun slekil kʼelobil yuʼunik li viniketik xchiʼuk antsetik avi ti oy kʼusi chalbeik ta jamal li Jeovae. ¿Kʼusi smelolal ti oy kʼusi chkaltik ta jamale? ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal skʼan jpastik li kʼusi laj kalbetik Jeovae? ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal li Jefte xchiʼuk Anae? Taje jaʼ li kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe.

2, 3. 1) ¿Kʼusi smelolal ti oy kʼusi chkaltik ta jamale? 2) ¿Kʼusi chal Vivlia kʼalal oy kʼusi chkalbetik ta jamal li Jeovae?

² ¿Kʼusi smelolal ti oy kʼusi chkaltik ta jamale? Li Vivliae chal ti maʼuk tajimol kʼalal oy kʼusi chkalbetik ta jamal li Jeovae. Jech kʼuchaʼal kʼalal chkalbetik ti oy kʼusi ta jpastike, kʼalal chkalbetik ti chkakʼbetik smotone, kʼalal chkalbetik ti chlik jpasbetik jtosuk yabtel ti stukʼ noʼox jeche o kʼalal chkalbetik ti chkiktatik xa spasel jtosuk kʼusie. Kʼalal oy kʼusi chkaltik ta jamale mu jaʼuk ta skoj ti sujbilutike, moʼoj, yuʼun chlokʼ ta koʼonton jtuktik. Pe kʼalal chkaltik ta jamal ti oy kʼusi ta jpastike skʼan me xkaʼibetik smelolal ti mu tajimoluk chil li Jeovae, yuʼun li stuke smalaoj ti chkʼot ta pasel  kuʼuntike. Yuʼun ta stojolal Diose laj xa ‹kakʼ ketik› chil. Yuʼun kʼalal ‹chakʼ ye› li jun krixchanoe, jaʼ sventa chakʼ ta ilel ti oy kʼusi melele o chakʼ ye jun krixchano mi tspas o mi muʼyuk tspas jtosuk kʼusie (Gén. 14:22, 23; Evr. 6:16, 17). ¿Kʼusi chal Vivlia kʼalal oy kʼusi chkalbetik ta jamal li Diose?

³ Xi chal li Smantal Moisese: «Me oy bochʼo oy cʼusi chchapan ta stojol Mucʼul Diose, o me tstʼabbe sbi Mucʼul Dios ti cʼalal chale, persa tscʼan chcʼot ta pasel li cʼusi chale, xchiʼuc tscʼan tspas scotol li cʼusi yaloj tspase» (Núm. 30:2). Ta tsʼakale, xi la stsʼiba li ajvalil Salomone: «Cʼalal me oy cʼusi chaval ta jamal ta stojol Dios chapase, paso me ta ora. Yuʼun li Diose muʼyuc lec chil li bochʼotic bolic ti mu xcʼot xcʼopojique. Jaʼ lec acʼo cʼotuc ta pasel avuʼun li cʼusi chavale» (Ecl. 5:4). Xi laj yal ek li Jesuse: «Laj avaʼiik ti xi laj yichʼik albel ta voʼnee: ‹Mu me xavakʼ ave mi muʼyuk bu chkʼot ta pasel avuʼune, yuʼun skʼan xkʼot ta pasel avuʼun li kʼusi avalojbe Jeovae›» (Mat. 5:33).

4. 1) ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal kʼalal oy kʼusi chkalbetik ta jamal li Jeovae? 2) ¿Kʼusi ta jchantik ta stojolal li Jefte xchiʼuk Anae?

⁴ Jamal xvinaj ti toj tsots skʼoplal li kʼusi chkalbetik ta jamal li Jeovae. Yuʼun mi la jpastik li kʼusi laj kalbetike lek me chilutik, yan mi muʼyuke muʼyuk me lek chilutik. Jamal laj yakʼ ta ilel li Davide. Xi la sjakʼe: «¿Bochʼo xuʼ chmuy batel ta vits yuʼun li Mucʼul Diose? ¿Bochʼo xuʼ ch-och te ta chʼulna yuʼune?». Xi la stakʼe: «Jaʼ noʼox li bochʼo [...] muc stʼabbe sbi Dios ta sventa epalcʼope» (Sal. 24:3, 4). ¿Kʼusi laj yalbeik ta jamal Dios li Ana xchiʼuk Jeftee? ¿Mi kʼun van laj yaʼiik spasel? Jchanbetik batel skʼoplal.

5. ¿Kʼusi laj yalbe ta jamal Jeova li Jeftee xchiʼuk kʼusi kʼot ta pasel?

⁵ Li Jeftee oy kʼusi laj yalbe Jeova kʼalal ay ta paskʼop xchiʼuk li j-amonetike, ti jaʼik yajkontra li steklumal Diose (Juec. 10:7-9). Kʼalal xvokolet la skʼanbe Jeova ti xkoltaat sventa spas kanal li ta paskʼope, xi laj yalbe ta jamale: «Me chavacʼbun ta jcʼob li amonetique, ta jchicʼbot amotonin li bochʼo chlocʼ snupun ta be cʼalal me lisut batel ta stsalel li amonetique». ¿Kʼusi kʼot ta pasel? Laj yaʼibe s-orasion Jefte li Jeovae, vaʼun la spas kanal li ta paskʼope. Kʼalal sut batel ta sna li Jeftee, jaʼ tal nupatuk ta be yuʼun li stseb ti skʼanoj tajeke. Jaʼ yuʼun jaʼ li buchʼu kʼot ta ‹chikʼbil matanale› (Juec. 11:30-34). ¿Kʼusi van skʼan xal taje?

6. 1) ¿Kʼu yuʼun mu kʼunuk ta pasel laj yaʼiik Jefte xchiʼuk stseb li kʼusi laj yalbe ta jamal li Diose? 2) ¿Kʼusi chchanubtasutik li ta Deuteronomio 23:21, 23 xchiʼuk Salmo 15:4 ta sventa li kʼusi chkalbetik ta jamal li Diose?

⁶ Sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yal Stote, skʼan xbat li ta chʼulna pasbil ta nukul sventa te xtun ta stojolal Jeova ta tsʼakal ora. ¿Mi muʼyuk van la snop lek Jefte li kʼusi laj yale? La snop lek, yuʼun xuʼ van laj xa onoʼox snop ti jaʼ baʼyel chlokʼ nupatuk ta be yuʼun li stsebe. Akʼo mi jech, mu kʼunuk ta pasel laj yaʼiik li Jefte xchiʼuk stsebe. Kʼalaluk laj yile, laj yal ti kʼux tajek bat ta yoʼontone. Li stsebe xi laj yal eke: «Chbat cocʼta jba». ¿Kʼu yuʼun jech la spas? Yuʼun muʼyuk xa chmalij-o xchiʼuk muʼyuk xa chil-o yalab. Jech xtok, muʼyuk xa yan xnichʼnab li Jeftee, jaʼ yuʼun chʼabal xa buchʼu x-ichʼbat komel li sbie. Pe li Jefte xchiʼuk stsebe snaʼojik ti oy to kʼusi mas tsots skʼoplale ti jaʼ xkom to li kʼusi tskʼan stukike. Xi laj yal li Jeftee: «Oy cʼusi caloj ta stojol Mucʼul Dios, pero mu xa xuʼ ta jsutes jcʼop». Vaʼun xi laj yal li stsebe: «Pasbun me li cʼusi laj aval ta stojol Mucʼul Diose» (Juec. 11:35-39). Li Jefte xchiʼuk stsebe tukʼ yoʼontonik ta stojolal li Jeovae. Jaʼ yuʼun jpʼel-o ta yoʼontonik ti tspasik li kʼusi laj yalbeik li Diose, akʼo mi toj tsots chaʼiik (kʼelo Deuteronomio 23:21, 23; Salmo 15:4).

7. 1) ¿Kʼusi jamal laj yalbe Jeova li Anae, xchiʼuk kʼu yuʼun? 2) ¿Kʼuxi takʼbat yuʼun li Jeovae? 3) ¿Kʼusi tspas li Samuele? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune).

 ⁷ Li Anae oy kʼusi jamal laj yalbe Jeova kʼalal jaʼo chil tajek svokole. Chat tajek yoʼonton ta skoj ti mu xil yole, ti chlabanate xchiʼuk ti chichʼ pʼajel ta skoj taje (1 Sam. 1:4-7, 10, 16). Li Anae laj yalbe Jeova ti kʼu yelan chaʼi sbae xchiʼuk xi laj yalbee: «Mucʼul Dios, voʼot ti chapas ta mantal scotol te ta vinajele, me chavil ti ep chcat coʼntone, me chanaʼun, me mu xachʼayun ta avoʼntone, acʼbun junuc cunin querem. Me laj avacʼbune, ta xcacʼ tunuc o avuʼun ti jayib cʼacʼal cuxule. Muʼyuc ta xcacʼbe ta locʼbel sjol» * (1 Sam. 1:11). Takʼbat s-orasion yuʼun Jeova li Anae, vaʼun kʼalal lokʼ jun jabile vokʼ jun yuni ol ti Samuel laj yakʼbe sbie. Xmuyubaj tajek, pe muʼyuk xchʼay xaʼi li kʼusi laj yalbe ta jamal li Diose. Kʼalal vokʼ li yole, xi laj yale: «Cʼanbil [kuʼun] ta stojol Mucʼul Dios» (1 Sam. 1:20).

8. 1) ¿Mi kʼun van laj yaʼi spasel Ana li kʼusi laj yalbe Jeovae? Albo smelolal. 2) ¿Kʼu yuʼun tsvules ta joltik Salmo 61 li slekil kʼelobil laj yakʼ ta ilel Anae?

⁸ Kʼalal te xa ox van oxib jabil yichʼoj li Samuele, li Anae la spas li kʼusi laj yalbe Jeovae. Laj yikʼ batel li ta chʼulna pasbil ta nukul ti te oy ta Siloe. Jaʼ te laj yakʼ ta stojolal li bankilal pale Elie. Vaʼun li Anae xi laj yalbe li Elie: «Jaʼ la jcʼanbe Mucʼul Dios li querem liʼi, jech laj yacʼbun. Jaʼ yuʼun tal cacʼbe ec li cole: Ti jayib cʼacʼal cuxule, jaʼ yuʼun Mucʼul Dios chcʼot o» (1 Sam. 1:24-28). Te lik tunuk-o ta chʼulna pasbil ta nukul li Samuele. Xi chal li Vivliae: «Li Samuele te chchʼi o batel ta stojol li Mucʼul Diose» (1 Sam. 2:21). Li Anae mu kʼunuk laj yaʼi ti spas li kʼusi laj yalbe ta jamal li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun muʼyuk tskʼupin stsʼitesel li skʼanbil ole xchiʼuk muʼyuk chil chchʼi. Akʼo mi jech, toj tots skʼoplal laj yil li kʼusi laj yalbe ta jamal li Jeovae. Jpʼel ta yoʼonton la spas li kʼusi laj yale, akʼo mi vokol laj yaʼi (1 Sam. 2:1, 2; kʼelo Salmo 61:1, 5, 8).

9. ¿Kʼusitik ta jkʼeltik batel?

⁹ Kʼuchaʼal laj xa kiltike, maʼuk tajimol kʼalal oy kʼusi chkalbetik ta jamal ta jpastik li Jeovae. Li avi une, ta jkʼeltik kʼusitik xuʼ xkalbetik ta jamal li Jeovae xchiʼuk ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jechuk xkʼot ta pasel kuʼuntike.

10. ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal chkaltik ta jamal li yajtsʼaklomutik Kristoe, xchiʼuk kʼusi xkan xal taje?

¹⁰ Li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaltik ta jamal li yajtsʼaklomutik Kristoe, jaʼ li kʼusi chkaltik kʼalal chkakʼ jkuxlejaltik ta stojolal li Jeovae. Taje te chkalbetik Jeova ta jun orasion, xi chkalbetik ta jamale: «Chitun-o ta atojolal ta sjunul jkuxlejal, akʼo mi jnuptan vokoliletik. Jaʼ xa mas tsots akʼoplal chkaʼi, maʼuk li kʼusi ta jkʼan jtuke». Li Jesuse laj yal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jten ta koʼonton li jkuxlejaltike (Mat. 16:24). Kʼalal laj kakʼ jbatik ta stojolal li Diose «jaʼ [xa] yuʼunutik li Jeovae» (Rom. 14:8). Taje jaʼ li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼitike. Jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal laj yal li jun jtsʼibajom yuʼun salmo ti xi laj yale: «¿Cʼuxi xuʼ ta jtojbe Mucʼul Dios ta sventa scotol li cʼusi lec la spasbune? Liʼ ta orae ta stojol scotol steclumal, ta jtojbe li cʼusi caloj ta stojole» (Sal. 116:12, 14).

11. ¿Kʼusi laj kakʼtik ta ilel kʼalal laj kichʼtik voʼe?

¹¹ ¿Mi kakʼoj xa jkuxlejaltik ta stojolal Jeova xchiʼuk mi laj xa kakʼtik ta ilel kʼalal jaʼo laj kichʼtik voʼe? Mi jech xa jpasojtike, lek me li kʼusi kʼot ta nopel kuʼuntike. ¿Mi xvul to ta joltik li mantal sventa ichʼvoʼe? Li ermanoe la sjakʼbutik mi xkaʼibetik xa smelolal ti kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeova xchiʼuk ti chkichʼtik voʼe jaʼ svinajeb ti jaʼutik xa stestigo Jeovae. Kʼalal «jech» xijchie, li buchʼutik te oyike laj yaʼiik ti kakʼoj xa jkuxlejaltik ta stojolal li Diose, ti pas xa kuʼuntik li kʼusitik skʼan sventa ichʼvoʼe xchiʼuk li kʼusitik skʼan  pasel sventa xijkʼot ta yajtunel Jeovae. Ta melel, xmuyubaj kuʼuntik Jeova kʼalal jech la jpastike.

12. 1) ¿Kʼusitik skʼan jakʼbe jbatik? 2) ¿Kʼusi lekil talelaletik skʼan jtsatsubtastik?

¹² Kʼalal laj kichʼtik voʼe laj kalbetik ta jamal ti chijtun ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti ta jchʼunbetik smantal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. Pe li ichʼvoʼe jaʼ to noʼox yuni likebal. Jech oxal, skʼan xi jakʼilanbe jbatik-oe: «¿Mi yantik tstsatsub ti kʼu yelan xkil jba xchiʼuk Jeova jech kʼuchaʼal kʼalal laj kichʼ voʼe? ¿Mi ta sjunul-o koʼonton chitun ta stojolal?» (Kol. 3:23). «¿Mi nopoltik noʼox ta jpas orasion? ¿Mi jech-o ta jchan Jvivlia skotol kʼakʼal? ¿Mi jech-o chikʼot ta tsobajeletik? ¿Mi jech-o chilokʼ ta cholmantal ti bu kʼalal xuʼ kuʼune? ¿O mi muʼyuk xa xi muyubaj ta jpasbe yabtel li Jeovae?». Li jtakbol Pedroe laj yal ti tsots tajek skʼoplal skʼan jchabi jbatike, yuʼun xuʼ van xkikta jbatik ta spasbel yabtel li Jeovae. Pe mu jechuk chkʼot ta pasel mi ta jtsatsubtastik mas li xchʼunel koʼontontike, ti xkuchuk kuʼuntike, ti jkʼantik mas li Diose xchiʼuk ti xkepajestik li yojtikinobil kuʼuntike (kʼelo 2 Pedro 1:5-8).

13. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik li yajtsʼaklomutik Kristo ti kakʼoj xa jbatik ta stojolal Jeova xchiʼuk ti kichʼojtik xa voʼe?

¹³ Mi laj kalbetik xa ta jamal Jeova ti chijtun  ta stojolale, mu xa stakʼ jsutes ketik. Mi oy jun krixchano ti lubtsaj ta spasbel yabtel li Jeovae xchiʼuk ti mu xa jechuk stalelal jech kʼuchaʼal jun yajtsʼaklom Kristoe, mu xuʼ xal ti muʼyuk xakʼ sba ta melel ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk sbalil ti laj yichʼ voʼe. * Jaʼ yuʼun mi la spas tsatsal mulile chichʼ me chapanel yuʼun Jeova xchiʼuk li ta tsobobbaile (Rom. 14:12). Li Jesuse laj yalbe skʼoplal junantik yajtsʼaklomtak Kristo ti mu xa jechuk tskʼanik Jeova jech kʼuchaʼal ta slikebale. Mu jkʼantik ti jechuk xkʼot ta jtojolaltik li voʼotik eke. Yuʼun ta jkʼantik ti xiuk xkichʼtik albel yuʼun li Jesuse: «Jnaʼoj li kʼusitik chapase, ti kʼanvanemote, ti oy xchʼunel avoʼontone, li avabtele, ti kuchem avuʼune xchiʼuk ti mas xa ep li kʼusitik chapas avie, ti jaʼ mu sta li ta slikebale» (Apok. 2:4, 19). Kʼalal ta sjunul koʼonton ta jpastik li kʼusi laj kalbetik ta jamal Jeova kʼalal laj kichʼtik voʼe, xmuyubaj me kuʼuntik.

14. ¿Kʼusi yan chkaltik ta jamal ti tsots tajek skʼoplale, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁴ Li xchibal kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ li kʼusi chkaltik ta jamal kʼalal chijnupune. Chʼul li nupunele, jech oxal maʼuk jun tajimol chil Jeova li kʼusi chichʼ alel ta jamal ta sventa li nupunele. Yuʼun kʼalal oy buchʼu chnupunike xi chalbe sbaik ta jujuntale: «Chkakʼ ke sventa ta jkʼanot xchiʼuk ta jkʼuxubinot ta sjunul koʼonton, jaʼ jech ta jpas-o ti kʼu sjalil kuxulutik kʼuchaʼal chal smantal Dios ta sventa li buchʼu nupultsʼakale». Kʼalal jech chalike yabinoj li Jeovae xchiʼuk li buchʼutik te oyike. Xuʼ van oy junantik li buchʼu chnupunike mu jechuk tajek chalbe sbaik kʼuchaʼal taje. Akʼo mi jech, jaʼ me ta stojolal Jeova li kʼusi chalike. Kʼalal jech chalbe sbaike, chkʼot ta yajnil smalal sbaik. Jech xtok, skʼan me xjalij ta sjunul xkuxlejal li snupunelike (Gén. 2:24; 1 Kor. 7:39). Xi laj yal li Jesuse: «Ti kʼusi spasoj ta jun li Diose muʼyuk buchʼu xuʼ xchʼak». Jaʼ yuʼun, li buchʼutik chnupunike mu me stakʼ ti xi snopike: «Te ta jtuchʼ jnupunel mi mu lekuk kʼusi kʼot ta pasel kuʼunkutike» (Mar. 10:9).

15. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik nupunel li yajtsʼaklomutik Kristoe?

¹⁵ Ta melel, muʼyuk onoʼox buchʼu ti tukʼ xa tajek li snupunelike, yuʼun jkotoltik jpasmulilutik. Jech oxal, li Vivliae jamal chal ti oy bakʼintik «chil tsots svokol stukik li buchʼu chnupunike» (1 Kor. 7:28). Epal krixchanoetik avie mu tsotsuk skʼoplal chilik li nupunele. Yuʼun chalik ti xuʼ xikta sbaik bakʼin xal yoʼontonik mi muʼyuk xa lek li snupunelike. Pe mu jechuk chkiltik li yajtsʼaklomutik Kristoe. Yuʼun li buchʼutik nupunemike snaʼojik lek ti oy kʼusi laj yalik ta jamal ta stojolal li Diose. Mi muʼyuk xkʼot ta pasel yuʼunike, jaʼ skʼan xal ti la sjutbeik kʼop li Diose, yuʼun li Jeovae chopol tajek chil li j-epalkʼopetike (Lev. 19:12; Prov. 6:16-19). Li nupultsʼakaletike lek me ti svulesbe sba ta sjolik li kʼusi laj yal jtakbol Pablo liʼe: «¿Mi oy avajnil? Mu xasaʼ akolel ta stojolal» (1 Kor. 7:27). Jech laj yal li Pabloe, yuʼun snaʼoj ti «contra chil» Jeova li buchʼu tsmukul sati snup xchiʼil sventa sutes-o sbaike (Mal. 2:13-16).

16. 1) ¿Kʼusi srasonal chal Vivlia ti xuʼ xtuchʼ snupunelike? 2) ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa li chʼakbaile?

¹⁶ Li Jesuse chanubtasvan ti jaʼ noʼox oy jun srasonal chal Vivlia ti xuʼ xtuchʼ snupunelike, jaʼ mi oy buchʼu mulivaj yuʼunike xchiʼuk mi kʼot ta nopel yuʼun ti muʼyuk chakʼ ta perton snup xchiʼil li buchʼu muʼyuk smule (Mat. 19:9; Evr. 13:4). ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa ti naka noʼox chchʼak sbaike? Li Vivliae lek jamal chalbe skʼoplal taje (kʼelo 1 Korintios 7:10, 11). ¿Kʼusi srasonal chal Vivlia ti xuʼ xchʼak  sbaike? Muʼyuk bu chal. Pe bakʼintike xuʼ van oy kʼusi xkʼot ta pasel ti xuʼ snop-o xchʼak sba ta stojolal li snup xchiʼile. Jech kʼuchaʼal liʼe, jlome chmajvan ta mas li snup xchiʼilike xchiʼuk svalopatinoj li mantale, jech oxal, chkʼot ta nopel yuʼun ti jaʼ mas lek ti xchʼak sbaike, yuʼun oy tajek ta vokol li xkuxlejale xchiʼuk ti kʼu yelan xil sbaik xchiʼuk li Jeovae. *

17. ¿Kʼusi skʼan spasik li nupultsʼakaletik sventa mu xtuchʼ snupunelike?

¹⁷ Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van skʼan spasik li moletik ta tsobobbail mi kʼanbatik tojobtasel yuʼun junuk nupultsʼakal sventa lekuk xbat li snupunelike? Xuʼ van sjakʼbeik mi skʼelojik xa li video ¿Kʼu yelan li melel kʼanbaile? Xchiʼuk mi xchanojik xa li foyeto ¿Kʼuxi xuʼ xijmuyubaj ta kutsʼ kalaltik? sbie. Li video xchiʼuk li foyeto taje yichʼoj tal beiltaseletik ta Vivlia sventa stsatsubtas li snupunelike. Xi laj yal jun nupultsʼakale: «Kʼalal lik jchankutik li foyetoe, mas xa jun koʼontonkutik». Xi laj yal yan ermana ti 22 xa ox jabil snupunele: «La jnop ti mu xa kʼusi stakʼ pasel ta sventa li jnupunele». Pe xi laj yal kʼalal laj xa ox skʼelik li video taje: «Kichʼojkutik voʼ jchaʼvoʼalkutik, akʼo mi jech, mu masuk lek xkil jbakutik. Jaʼ yuʼun ta yorail vul laj kaʼikutik li videoe. Li avie une, mas xa lek xkil jbatutik». Ta melel, kʼalal chakʼ ta xkuxlejalik li beiltaseletik yuʼun Jeova li nupultsʼakaletike, mas me chlekub ti kʼu yelan xil sbaike xchiʼuk mas me xmuyubaj xchaʼvoʼalik.

18, 19. 1) ¿Kʼusi spasojik li epal totil meʼiletike? 2) ¿Kʼusi smakoj li kʼusi chalik ta jamal li buchʼu chtunik ta tsʼakal ora ti stuk noʼox jeche?

¹⁸ Naxe laj kalbetik skʼoplal li kʼusi laj yalik ta jamal li Ana xchiʼuk Jeftee. Koliyal taje, li stseb Jefte xchiʼuk li skerem Anae tunik ta stojolal Jeova ti stuk noʼox jeche. Li avie oy epal totil meʼiletik ti tstijbeik yoʼonton li yalab xnichʼnabike, taje jaʼ sventa xtunik ta tsʼakal ora xchiʼuk ti jaʼuk xakʼ ta xkuxlejalik li yabtel Jeovae. Jkotoltik me xuʼ jtijbetik yoʼonton li kerem tsebetik sventa jechuk-o xtunike (Juec. 11:40; Sal. 110:3).

¹⁹ Li avie oy 67 mil Jtuneletik ti ch-abtejik ta Tsʼakal ora ti stuk noʼox jech ta spʼejel Balumil yuʼun li stestigotak Jeovae. Jlome chtunik ta Betel, ta svaʼanel naetik sventa yichʼobil ta mukʼ Dios o ta jkʼelvanej ta sirkuito. Li yantike jaʼik jchanubtasvanejetik ta chanob vunetik ta Vivlia, prekursor espesialetik, misioneroetik, jtuneletik ta Salonetik sventa Asamblea o jtuneletik ta naetik ti bu ch-echʼ li Chanob vunetik ta Vivliae. Skotol li jtuneletik taje tspasik firmar jun vun ti bu chalik ta jamal ti chchʼunik-o mantale. Kʼalal jech chalike, jaʼ skʼan xal ti chakʼbeik yipal sventa spasik kʼusuk abtelal li ta steklumal Jeovae. Jech noxtok, mu masuk kʼusi x-ayan yuʼunik xchiʼuk mu xuʼ x-abtejik sventa spasik kanal takʼin, jaʼ noʼox mi akʼbatik permisoe. Li yajtuneltak Jeova taje maʼuk ti toj tsots xa tajek skʼoplalike, pe li yabtelike tsots tajek skʼoplal yuʼun stuk noʼox jech. Li stukike bikʼit chakʼ sbaik xchiʼuk jpʼel ta yoʼonton tspasik li kʼusi laj yalbeik ta jamal Jeova ta sventa li abtelal ta tsʼakal ora ti stuk noʼox jeche.

20. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik li kʼusi jamal laj kalbetik Diose, xchiʼuk kʼu yuʼun?

²⁰ Li ta xchanobil liʼe laj kalbetik skʼoplal oxtos ti kʼusitik xuʼ xkalbetik ta jamal li Jeovae. Xuʼ van oy xa bu jpasojtik junuk li kʼusi laj kalbetik skʼoplale. Jvules ta joltik ti skʼan tsots skʼoplal xkiltik li kʼusi chkalbetik ta jamal li Jeovae xchiʼuk ti skʼan xkakʼbetik yipal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa jpastike (Prov. 20:25). Mi muʼyuk la jpastik li kʼusi kalojtike xuʼ me xkil-o ep jvokoltik (Ecl. 5:6). Jechuk jpastik kʼuchaʼal li jtsʼibajom yuʼun Salmo ti xi laj yalbe li Jeovae: «Ta xcal alequilal scotol cʼacʼal; jaʼ jech ta jtoj o ta jujun cʼacʼal li cʼusi caloj ta atojole» (Sal. 61:8).