1, 2. 1) ¿Kʼu la yelan chil kabteltik Jeova laj yalik li Elifaz xchiʼuk Bildade? 2) ¿Kʼusi laj yal Jeova ta sventa li kʼusi laj yalik li viniketik taje?

OY OXVOʼ viniketik ta voʼne bat skʼoponik jun tukʼil yajtunel Jeova ti Job sbie. Li june Elifaz sbi, xi laj yalbe li Jobe: «¿Me xuʼ chcoltaat yuʼun jun vinic li Diose? Mu xuʼ; acʼo me toj bij li vinique, jaʼ noʼox xuʼ tscolta sba stuc. ¿Me muʼyuc amule, cʼusi tsta o ta aventa li Bochʼo echʼem svuʼele? ¿Cʼusi stu yuʼun me toj lec scotol cʼusi chapase?» (Job 22:1-3). Li Elifaze batsʼi oy srason yaloj ti jech laj yale. Li buchʼu ay skʼopon xtok li Jobe, jaʼ li Bildade. Laj yal ti mi jsetʼuk la tukʼ chil krixchanoetik li Diose (kʼelo Job 25:4).

² Li Elifaz xchiʼuk Bildade tskʼan chakʼbeik xchʼun Job ti muʼyuk kʼusi bal-o ti chakʼbe tajek yipal chtun ta stojolal li Jeovae. Tskʼan chakʼbeik xchʼun ti jaʼ jech chilutik Jeova «jech chac cʼu chaʼal cʼusi ochem xjochʼe» o kʼuchaʼal «jcot xuvite» (Job 4:19; 25:6). Xuʼ van jnoptik ti yuʼun bikʼit yakʼoj sbaik ti jech laj yalik li viniketik taje (Job 22:29). Veno, melel onoʼox ti toj bikʼitutik mi la jkoʼoltas jbatik xchiʼuk li Jeovae, yuʼun li stuke toj echʼ xa noʼox mukʼ. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal ta jkʼeltik yalel tal ta junuk toyol vits o ta sventanail avione, chkakʼtik venta ti toj bikʼitutike xchiʼuk ti muʼyuk jbaliltike. Pe, ¿mi jaʼ van jech muʼyuk jbaliltik chilutik Jeova ti chkakʼbetik yipal chijtun ta stojolal xchiʼuk ti ta jkoltatik li Ajvalilal  yuʼune? Moʼoj ta melel. Li Jeovae laj yalbe Elifaz, Bildad xchiʼuk Zofar ti mu meleluk li kʼusi laj yalike. Ta tsʼakale laj yal ti xmuyubaj ta stojolal li Jobe, yuʼun xi laj yale: «Li cajtunel Jobe» (Job 42:7, 8). Jaʼ yuʼun xuʼ jchʼuntik ta melel ti oy tajek jbaliltik ta sat li Diose, akʼo mi jaʼ jpasmulil krixchanoutik.

3. ¿Kʼusi laj yal Eliú ta sventa ti kakʼojbetik yipal chijtun ta stojolal li Jeovae, xchiʼuk kʼusi skʼan laj yal taje?

³ Kʼalal jaʼo te chloʼilajik xchiʼuk Job li oxib viniketik taje, oy jun kerem ti te yabinoj eke, Eliú sbi. Kʼalal laj yoʼontonik ta loʼile, li Eliue xi laj yalbe li Jobe: «Me tucʼ cʼusi chapase, maʼuc oy cʼusi lec tsta avuʼun noxtoc; maʼuc tsta slequilal avuʼun li Diose» (Job 35:7). ¿Mi jaʼ van la skʼan laj yal Eliú ti muʼyuk sbalil ti kakʼojbetik yipal chijtun ta stojolal li Jeovae? Moʼoj. Yuʼun li Jeovae muʼyuk la stukʼibtas jech kʼuchaʼal li oxib viniketike. Li kʼusi la skʼan laj yal Eliue jaʼ ti mu persauk skʼan ichʼel ta mukʼ li Jeovae. Ta melel, muʼyuk onoʼox kʼusi chtun yuʼun ta jtojolaltik. Kʼusiuk ti jpastike, maʼuk xa tspas-o ta jkʼulej o maʼuk xa mas tstsatsub-o kuʼuntik. Maʼuk noʼox, yuʼun skotol li jtalelaltik xchiʼuk li kʼusitik xijtojob spasele jaʼ yakʼojbutik li Diose xchiʼuk jaʼ tskʼel ti kʼu yelan ta jtunestike.

4. ¿Kʼu yelan chaʼi sba Jeova kʼalal oy kʼusi lek ta jpastik ta stojolal li yantike?

⁴ Li Jeovae chakʼ venta kʼalal chkakʼtik ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li yajtuneltake. Kʼalal oy kʼusitik lek ta jpasbetik li yajtuneltake jaʼ xa ta jpasbetik chaʼi. Xi chal li Skʼop Diose: «Li bochʼo chacʼbe xqʼuex meʼon cʼusi oy yuʼune jaʼ laj yacʼbe o chcʼot li Diose; jech noxtoc jaʼ stuc Mucʼul Dios chacʼbe stojol li cʼusi lec tspase» (Prov. 19:17). Chil Jeova kʼalal chkʼuxubaj ta koʼontontik li yantike. Jaʼ yuʼun, akʼo mi jaʼ li Jpasvanej ta spʼejel vinajelbalumile oy yil kuʼuntik chaʼi kʼalal oy kʼusi lek ta jpastik ta stojolal li yantike, vaʼun ta stojbutik, ¿kʼuxi? Chakʼbutik epal bendisionetik. Taje jaʼ jech laj yal ek li Xnichʼon Diose (kʼelo Lukas 14:13, 14).

5. ¿Kʼusi ta jtakʼtik batel?

⁵ Li ta voʼnee oy kʼusi albat yuʼun Jeova li Isaiase, albat mi tskʼan chkʼot ta yajkʼopojel xchiʼuk ti spas jun abtelal ti stuk noʼox jeche. Ta sjunul yoʼonton la xchʼam, xi laj yale: «Liʼ oyun vuʼune, tacun batel» (Is. 6:8-10). Li avie jaʼ jech chalbutik Jeova ek ti jkolta jbatik ta spasbel li yabtele. Jech oxal, ta smilal xa noʼox jech chakʼik ta ilel stalelalik kʼuchaʼal li Isaiase. Ep kʼutik yelan chtun ta sjunul yoʼontonik ta stojolal li Jeovae, ta buyuk noʼox oyik xchiʼuk akʼo mi oy kʼusitik tsots tsnuptanik. Pe bakʼintike xuʼ van xi chkaltike: «Ta jtojbe tajek ta vokol Jeova ti yakʼojbun li matanal ti chitun ta stojolale. ¿Pe mi oy van sbalil ta melel li kʼusi ta jpase? ¿Mi mu tauk onoʼox xakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼane?». Veno, sventa jtakʼtik taje jkʼeltik avil kʼusi kʼot ta stojolalalik chaʼvoʼ yajtuneltak Jeova ta voʼne ti Débora xchiʼuk Barak sbiike.

6. ¿Kʼu yuʼun kʼun xa tajek chichʼik tsalel yilel li j-israeletike?

⁶ Li Barake jaʼ jun j-israel vinik xchiʼuk jaʼ jun komandante, yan li Deborae jaʼ meʼ j-alkʼop yuʼun Jeova. Pe oy jun ajvalil ta Kanaan ti Jabín sbie te xa van 20 jabiluk ti toj echʼ xa noʼox chilbajin li j-israeletike. Li yajsoltarotak Jabine muʼyuk xa noʼox xkʼuxul yoʼontonik, jaʼ yuʼun li j-israeletike mi jaʼuk xa skʼan xlokʼik li ta snaike. Li yajsoltarotak Jabine oy 900 skaretatak sventa paskʼop ti oy lek sjosal pasbil ta tsatsal takʼine. Pe jaʼuk li j-israeletike muʼyuk yabtejebik sventa paskʼop mi jaʼuk smakobbailik (Juec. 4:1-3, 13; 5:6-8). *

7, 8. 1) ¿Kʼusi baʼyel albat yuʼun Jeova li Barake? 2) ¿Kʼuxi tsal yuʼun yajkontraik li j-israeletike? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

⁷ Yileluke kʼun tajek ta tsalel li j-israeletike yuʼun li yajsoltarotak Jabine mas to tsotsik. Pe xi albat yuʼun Jeova ta stojolal Débora li Barake: «Batan te ta vits Tabor; tsobo batel lajunmiluc viniquetic liquemic ta Neftalí xchiʼuc ta Zabulón. Vuʼun ta xquicʼ tal te ta bevoʼ Cisón li Sisarae, jaʼ li banquilal  soldado yuʼun Jabine. Te ta xtal xchiʼuc scareta xchiʼuc yajsoldadotac. Pero vuʼun ta xcacʼbot ta acʼobʼ» (Juec. 4:4-7).

⁸ Puk batel ti chtun yuʼunik ti oyuk buchʼu xbat li ta paskʼope. Talik lajunmil viniketik, te la stsob sbaik ta vits Tabor. Vaʼun, bat stsakik ta kʼop yajkontratakik li Barak xchiʼuk li lajunmil viniketike, te batik ti bu Taanac sbie (kʼelo Jueces 4:14-16). ¿Mi la skolta Jeova li j-israeletike? Laj. Yuʼun ta anil noʼox tal tsatsal voʼ, jech oxal, batsʼi pas ta achʼelaltik ti bu tspasik kʼope. Taje lek laj yaʼiik li j-israletike. Li Barake la snuts batel kʼalal to ta Haróset li yajsoltarotak Sisarae, ti te van 24 kilometrouk snamale. Pe ti kʼusi une te van bu matsʼal kom ta achʼelaltik skareta li Sisarae, jech oxal, te laj yikta li skaretae, bat ta anil kʼalal to ta Zaananim, jaʼ te la snakʼ sba ta skarpana jun ants ti Jael sbie. Ta skoj ti lubem tajeke ta anil noʼox bat xchʼulel ta vayel. Kʼalal jaʼo ochem lek svayele, li Jaele la spas ta tsots yoʼonton, vaʼun la smil li Sisarae (Juec. 4:17-21). Ta melel, koltaatik yuʼun Jeova ta stsalel li yajkontraike. *

9. ¿Kʼusi to mas chakʼ kaʼitik li Jueces 5: 20 xchiʼuk 21?

⁹ Li kʼusi kʼotanuk ta pasel ta kapitulo 4 yuʼun Juecese mas te chchapbe smelolal li ta kapitulo 5. Xi chal li Jueces 5: 20 xchiʼuk 21: «Cʼalal ta vinajel la spasic tal pleito li cʼanaletique; li cʼanaletique te to ta yavilic la scontrainic tal li Sisarae. Imesatic batel scotolic yuʼun li bevoʼ Cisone». ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti koltaatik ta paskʼop yuʼun anjeletik li j-israeletike? ¿O mi jaʼ van skʼan xal ti yuʼun bajanan tal kʼanaletike? Muʼyuk xa bu chalbe smelolal li Vivliae. Pe oy tajek lek srasonal chkaltik ti jaʼ Jeova laj yakʼ taluk tsatsal voʼ ta yorail sventa skolta li steklumale xchiʼuk labal sba tajek ti jaʼ te laj yakʼ voʼ ti bu tspasik kʼope. Jaʼ jech mu xa xanav lek li 900 skaretatak Sisarae. Li ta Jueces 4:14 xchiʼuk 15, oxib to velta chal ti jaʼ koliyal Jeova ti kuch yuʼunik paskʼope. Jaʼ noʼox jech ek li lajunmil viniketik ti ta yutsil yoʼonton ayik ta paskʼope mu junuk yuʼunik xuʼ chal ti jaʼ ta yip stukik ti tsalvanike.

10, 11. ¿Kʼusi jaʼ li Meroze, xchiʼuk kʼu yuʼun tal «tsots vocol ta stojol»?

¹⁰ Li avi une jkʼeltik avil kʼusi labal sba chal li loʼil liʼe. Kʼalal kuch xa ox yuʼunik paskʼop li j-israeletike la skʼejintaik jun kʼejoj sventa tsmuyubtaik Jeova li Débora xchiʼuk Barake. Xi chal li jtuchʼ skʼejojike: «Li yajʼalmantal Mucʼul Diose jech laj yal: ‹Acʼo taluc tsots vocol ta stojol li Meroze xchiʼuc li jnaclumetic tee›. Yuʼun muc xtalic ta scoltael li Mucʼul Diose; muc xtal scoltaic ta scontrainel li tsatsal cristianoetique» (Juec. 5:23).

¹¹ ¿Kʼusi jaʼ li Meroze? Mu jnaʼtik lek. Li kʼusi jnaʼojtike jaʼ ti kʼot onoʼox ta stojolal li kʼusi albat liʼe: «Acʼo taluc tsots vocol ta stojol». Jaʼ yuʼun li avie chʼayem xa-o skʼoplal. Pe xuʼ van jaʼ skʼoplal junuk jteklum ti muʼyuk bu la skolta ta paskʼop li Barake. Jvules ta joltik ti ta sjunul yoʼonton talik li lajunmil viniketik kʼalal laj yaʼiik ti chtun viniketik sventa xbat stsakik ta kʼop li jkanaanetike. Jech oxal xuʼ van laj yaʼiik ek li jnaklejetik ta Meroze. O xuʼ van jaʼ jun jteklum ti bu jelav batel ta anil Sísara kʼalal jaʼo nutsbil batel yuʼun li Barake. Vaʼun xuʼ te la stsakik ti jechuk eke, pe mu jechuk la spasik. ¿Mi xnop avuʼun yaʼel kʼu yelan xyolet ta anil ta kaye sventa spoj xkuxlejal li Sisarae? Pe te noʼox smeyoj skʼob komik li jnaklejetike. Muʼyuk bu la skolta sbaik ta spasel li kʼusi tskʼan Jeova ti jaʼ jun abtelal ti tsots tajek skʼoplale. Ti lajuk skolta sbaike akʼbat smotonik yuʼun Jeova ti jechuke. Ta melel, mu jechuk stalelalik kʼuchaʼal li Jael ti oy kʼusi la spas ta stsatsal yoʼontone (Juec. 5:24-27).

12. 1) ¿Kʼusi chkakʼtik venta li ta Jueces 5:9 xchiʼuk 10? Albo smelolal. 2) ¿Kʼusi skʼan jnopbetik skʼoplal ek?

¹² Li ta Jueces 5:9 xchiʼuk 10, te chkakʼtik venta xtok ti toj jelel stalelalik li lajunmil viniketik ayik ta paskʼop xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk x-ay koltavanikuke. Jech oxal, li Barak xchiʼuk Deborae xi la skʼupil kʼoptaik li komandanteetik ta Israele: ‹Te oy koʼonton ta atojolik, voʼoxuk li bankilaloxuk yuʼun Israele, ti ta yutsil avoʼonton lakoltavanik ta pleitoe›. Yuʼun mu jechuk laj yakʼ ta ilel stalelalik kʼuchaʼal li buchʼutik ‹xkajetik ta sak vayan meʼ buroe›,  ti batsʼi tsots tajek skʼoplal chaʼiike xchiʼuk ti mu xa jaʼuk sventaik chaʼiik ti xbatik ta paskʼope. Xi to ch-albat skʼoplalik xtoke: ‹Xachotetik ta lekil chotlebal› xchiʼuk ‹jxanviletik›, taje jaʼ smelolal ti mu kʼuuk noʼox yelan li xkuxlejalike. Pe jaʼuk li lajunmil viniketike ta yutsil yoʼonton bat xchiʼinik ta paskʼop ta vits Tabor xchiʼuk ta beoʼ Cisón li Barake. Jaʼ yuʼun, skotol li buchʼutik jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik ti lekuk xkuxlejalike, tsots albatik ti skʼan snopbeik skʼoplal ta sventa li kʼusi ox la spasik jechuk ta sventa li yabtel Jeovae. Jaʼ jech li voʼotik avi eke, skʼan xiuk jnoptike: «¿Kʼu yelan jtalelal chkakʼ ta ilel kʼalal ta jpasbe yabtel li Jeovae?».

13. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti jelel tajek stalelalik li snitilulal Ruben, Dan xchiʼuk Aser jech kʼuchaʼal li snitilul Sabulon xchiʼuk li Neftalie?

¹³ Li viniketik ti ta yutsil yoʼonton ayik ta paskʼope laj yil ta sat stukik ti kʼu yelan tspakbe skʼoplal stuk Jeova li mukʼul pasmantal yuʼune. Jaʼ yuʼun, ta sjunul yoʼonton laj yalbeik yantik «ti jaʼ [tukʼil] jtsalvanej li Mucʼul Diose» (Juec. 5:11). Jaʼuk li jvokʼ snitilulal Ruben, Dan xchiʼuk Asere jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik xchabiel li xchijike, li svarkoike xchiʼuk li skotleb svarkoike, jaʼ muʼyuk tsots skʼoplal laj yaʼiik ti xtunik ta stojolal li Jeovae (Juec. 5:15-17). Pe jech kʼuchaʼal laj xa kiltike mu skotoluk jech laj yakʼ ta ilel stalelalik. Yuʼun li snitilulal Sabulon xchiʼuk Neftalie la sten ta yoʼonton xkuxlejalik sventa skoltaik li Barak xchiʼuk Deborae (Juec. 5:18). Ta melel, ep tajek kʼusi ta jchantik yuʼun li j-israeletik ti ta yutsil yoʼonton la skolta sbaik ta spasbel yabtel Jeova kʼalal laj yaʼiik ti chtun jkoltavanejetike.

14. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel avi ti ta jkoltatik li mukʼul pasmantal yuʼun Jeovae?

¹⁴ ¿Mi skʼan van xijbat ta paskʼop sventa jkoltatik li Jeova ti jaʼ ajvalil kuʼuntike? Mu xa jechuk ta jpastik li avie. Ti kʼuxi xa noʼox xuʼ jkoltatike jaʼo kʼalal ta sjunul xchiʼuk ta stsatsal koʼonton ta jcholtik li mantale. Tsots tajek skʼoplal ti xkakʼ xa noʼox jbatik ta yutsil koʼontontik sventa xijtun ta stojolal li Jeovae. Jaʼ jech tspasik ta smiyonal xa noʼox ermanoetik li avie, yuʼun chtunik ta tsʼakal ora. Jech kʼuchaʼal liʼe, ep buchʼutik chtunik ta prekursor, chtunik ta Betel, ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbail. Xchiʼuk epal ermanoetik ti jeltos sjabilalike tskolta sbaik li ta asambleaetike. Junantik moletik ta tsobobbail xtoke tsots tajek ch-abtejik,  yuʼun chtunik li ta Komite ti Tsbeiltasvan batel ta Ospitaletike, xchiʼuk yantike chchapanik asambleaetik. Jech oxal chaʼa, jpat me koʼontontik ti batsʼi ep tajek sbalil chil Jeova ti ta yutsil koʼonton chijtun ta stojolale. Li stuke mi jsetʼuk «chchʼay ta sjol» ti kakʼojbetik tajek yipale (Evr. 6:10).

15. ¿Kʼusitik xuʼ jakʼbe jbatik yoʼ xkakʼtik venta mi ta sjunul to koʼonton ta jpasbetik yabtel li Jeovae?

¹⁵ Jkotoltik skʼan jnoptik mi ta yutsil koʼonton chijtun ta stojolal li Jeovae. Xiʼuk jakʼbe jbatike: «¿Mi jaʼ chkakʼbe ta sba yantik li kʼusitik skʼan pasele, ti jaʼ xa jutuk kʼusi ta jpas li voʼone? ¿Mi jaʼ mas ta jvul-o koʼonton yuʼun ti kʼuxi xuʼ x-epaj li kʼusitik oy kuʼune, ti jaʼ xa muʼyuk ta jnopbe skʼoplal ti kʼuxi xuʼ xitun mas ta stojolal li Jeovae? ¿O mi jaʼ jech chkakʼ ta ilel jtalelal kʼuchaʼal li Barak, Débora, Jael xchiʼuk li lajunmil viniketik ti laj yakʼ ta ilel ti oy xchʼunel yoʼontonik, stsatsal yoʼontonik xchiʼuk ti laj yakʼ skotol kʼusitik oy yuʼunik sventa xtunik ta stojolal li Jeovae? ¿Mi jaʼ xa mas ta jnopbe skʼoplal ti jaʼ lek ti xibat ta yan lum sventa jpas kanal mas takʼin yoʼ xlekub li jkuxlejale? Mi jaʼ jech ta jnope, ¿mi chkalbe Jeova ti akʼo skoltaun xchiʼuk ti akʼo svikʼ jsat yoʼ xkakʼ venta kʼuxi xuʼ sta svokol kuʼun li kutsʼ kalale xchiʼuk li tsobobbaile?». *

16. Akʼo mi oy xa skotol yuʼun li Jeovae, ¿kʼusi xuʼ xkakʼbetik?

¹⁶ Spajebal xa noʼox li matanal yakʼojbutik Jeova ti xuʼ jkoltatik li ajvalilal yuʼune. Akʼo mi ta slikebal onoʼox spasoj bu kʼalal xuʼ yuʼun Diablo sventa jkontraintik li Jeovae, pe xuʼ me xkakʼbetik yil ti jaʼ kakʼoj jbatik ta stojolal Dios kʼalal ta jkoltatik li ajvalilal yuʼune. ¿Kʼuxi? Li xchʼunel koʼontontik xchiʼuk li stukʼil koʼontontike jaʼ me tskoltautik sventa xijmuyubajuk noʼox xijtun ta stojolal li Jeovae (Prov. 23:15, 16). Li Satanase tsnaʼle xchiʼuk chchopol kʼopta li Jeovae, pe kʼalal tukʼ chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk kʼalal ta jchʼunbetik smantale xuʼ stakʼbe sutel li Satanase (Prov. 27:11). Jech oxal, kʼalal ta jchʼunbetik smantale jaʼ yakal chkakʼbetik li kʼusi toj echʼ xa noʼox sbalil chaʼie xchiʼuk xmuyubaj tajek kʼalal jech ta jpastike.

17. Jech kʼuchaʼal chal ta Jueces 5:31, ¿kʼusi ti jutuk xa skʼan xkʼot ta pasele?

¹⁷ Jutuk xa tajek skʼan ti jaʼ xa noʼox liʼ kuxul chkomik li buchʼutik tskoltaik li ajvalilal yuʼun Jeovae. Oy tajek ta koʼontontik ti jech xkʼot ta pasele. Jaʼ jech tajek chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li Barak xchiʼuk Débora ti xi la skʼejintaike: «Chavules scotol avajcontra, voʼot li Mucʼul Diosote. Pero li bochʼo chascʼanote acʼo yacʼ xojobal jech chac cʼu chaʼal lec xojoban li cʼacʼale» (Juec. 5:31). Li kʼusitik laj yalik taje jaʼo chkʼot ta pasel mi la slajesbe xchopol balumil Satanas li Jeovae. Kʼalal mi lik li paskʼop ta Armajedone muʼyuk bu chalbutik Jeova ti akʼo jkoltatik ta slajesel li yajkontratake. Naka noʼox xi chalbutike: «Te noʼox vaʼano abaic, chʼanchanic. Qʼuelavilic cʼu xʼelan chajcoltaoxuc; vuʼun li Mucʼul Diosune» (2 Crón. 20:17). Pe, ¿kʼusi xuʼ jpastik yoʼ to mu xkʼot ta pasel li kʼusitik taje? Jaʼ ti ta stsatsaluk koʼontontik xchiʼuk ta sjunuluk koʼonton jkoltatik li ajvalilal yuʼun Jeovae, taje stuk noʼox jech.

18. ¿Kʼuxi xuʼ stabe sbalil yantik mi chkakʼ jbatik ta stojolal Jeova sventa xijtun ta stojolale?

¹⁸ Kʼalal kuch xa ox yuʼunik li paskʼope lik kʼejinikuk li Barak xchiʼuk Deborae, li ta slikeb skʼejojike jaʼ la skʼupil kʼoptaik li Jeovae, maʼuk li krixchanoetike. Xi la skʼejintaike: «Ta sventa ti oy bochʼo [ta slekil yoʼonton] tsvaʼan sba ta pleitoe, jech acʼo ichʼatuc ta mucʼ li Mucʼul Diose» (Juec. 5:1, 2). Jaʼ me jech xuʼ xkakʼ jbatik ta stojolal Jeova ek sventa xijtun ta stojolal jech kʼuchaʼal tskʼane. Mi jech ta jpastike xuʼ me jtijbetik yoʼonton yantik sventa smuyubtaik li Jeovae.