1, 2. 1) ¿Kʼu yuʼun tsvul tajek yoʼontonik ta sventa skolebalik li ta skʼakʼalil Pabloe? 2) ¿Buchʼu noʼox xuʼ xakʼ li melel kolebale?

LI JNAKLEJETIK ta sjunul yosilal Romae xtoyet tajek chaʼi sbaik ta skoj ti tspakbeik skʼoplal li mantaletike, li tukʼilale xchiʼuk li kolebale. Jaʼ jun mukʼta lum li Romae xchiʼuk ep skʼulejal, ¿pe kʼuxi pas ta mukʼta lum? Ep li kʼusitik x-ayan yuʼune jaʼ ta skoj li yabtel yan krixchanoetik ti la smosoine. Oy kʼuuk sjalile la smosoin te van 30% li jnaklejetik tee. Li vaʼ orae lik svul tajek yoʼontonik ta skoj ti buyuk xa noʼox xkiltik ti oy mosoinele; jaʼ xa noʼox chalbeik skʼoplal ti kʼuxi xuʼ xkolik lokʼele. Jech lik svul yoʼontonik ek li yajtsʼaklomtak Kristo ti te nakalike.

² Li jtakbol Pabloe laj yalbe tajek skʼoplal ta skartatak li kolebale. ¿Kʼu yuʼun ti jech la stsʼibae? ¿Mi oy ox van ta yoʼonton chchapanbe skʼopik li krixchanoetike? Moʼoj. Yuʼun li kʼusitik yakʼoj ta yoʼonton spasel li Pablo xchiʼuk li yan yajtsʼaklomtak Kristoe jaʼ ti xichʼ cholbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti xalbeik yantik kʼusi sbalil ta jtabetik li pojelal laj yakʼ Jesuse. Li Pabloe jaʼ laj yalbe yermanotak ti Buchʼu noʼox xuʼ xakʼ li melel kolebale. Xi jamal laj yal li ta xchibal skarta la stakbe batel li yajtsʼaklomtak Kristo  ta Korintoe: «Li Jeovae jaʼ jun kuxlejal ti mu xvinaje; xchiʼuk kolemik li buchʼutik yichʼojbeik li xchʼul espiritu Jeovae» (2 Kor. 3:17).

3, 4. 1) ¿Kʼusi xa onoʼox laj yalbe skʼoplal baʼyel li Pabloe? 2) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtatik li kolebal chakʼ Jeovae?

³ Li ta karta la stakbe batel jkorintoetik li Pabloe baʼyel laj yalbe skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolal Moises kʼalal sut tal li ta Vits Sinaie. Laj yal ti solel xojobinaj noʼox sutel tal sat ta skoj ti ay xchiʼinbe ta loʼil jun yaj-anjel Jeovae. Kʼalal laj yilik li j-israeletike, xiʼik ta jyalel, jaʼ yuʼun, li Moisese lik xpix li sate (Éx. 34:29, 30, 33; 2 Kor. 3:7, 13). Kʼalal laj xa ox yal jech li jtakbol Pabloe, laj yalbe smelolal ti «chlokʼ xpix» li buchʼu tsut tal ta stojolal li Jeovae (2 Kor. 3:16). Pe, ¿kʼusi tskʼan chakʼ ta aʼiel ti jech laj yale?

⁴ Kʼalal te toʼox oyik ta takixokol balumil li j-israeletike, mu xa jechuk lik snopik jech kʼuchaʼal tsnop li Jeovae. Xkoʼolaj ti pixil li snopbenike xchiʼuk li yoʼontonike. Ta skoj ti kolem chaʼiike, jaʼ xa noʼox lik spasik li kʼusi tskʼan yoʼonton stukike (Evr. 3:8-10). Pe jech kʼuchaʼal la jchantik li echʼ xchanobile, li Jeovae jaʼ noʼox stuk ti muʼyuk spajeb li skolebale, yuʼun jaʼ spasoj skotol li kʼusitik x-ayane. Jaʼ yuʼun, ti bu oy li Jeova xchiʼuk li s-espiritue oy kolebal. Sventa jtabetik sbalil li kolebal chakʼe, skʼan xijsut batel ta stojolal. ¿Kʼusi smelolal taje? Jaʼ ti lekuk tajek xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae.

5. 1) ¿Kʼu yelan li kolebal chakʼ s-espiritu Jeovae? 2) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti xuʼ kolem xaʼiik li buchʼutik mosoinbilik o tikʼajtik ta chukele? 3) ¿Kʼusi ta jkʼelbetik batel skʼoplal?

⁵ Li kolebal chakʼ li s-espiritu Jeovae mas to tsots skʼoplal, maʼuk noʼox ti tslokʼesutik li ta batsʼi mosoinel yuʼun krixchanoetike. Li kolebal chakʼ li espiritu taje mas to lek jech kʼuchaʼal li kolebal tskʼan tstaik li krixchanoetike, yuʼun jaʼ tskoltautik lokʼel ta yok skʼob li jecheʼ relijione, li ta kostumbreetike, li ta mulile xchiʼuk li ta lajelale (Rom. 6:23; 8:2). ¡Toj echʼ xa noʼox lek!, yuʼun li kolebal taje xuʼ staik ek li buchʼutik mosoinbilik ta melel yuʼun li krixchanoetike o ti tikʼajtik ta chukele (Gén. 39:20-23). ¿Mi xuʼ kolem xaʼi sbaik ta melel li buchʼutik tikʼajtik ta chukele? Xuʼ. Jaʼ jech laj yaʼi sba li kermanatik Nancy Yuen xchiʼuk li ermano Harold King ti jal tikʼatik ta chukel ta skoj ti jaʼik stestigo Jeovae. Xuʼ jkʼelbetik sloʼil xkuxlejalik li ta Kanal JW (ochan ta «VIDEOETIK», ta tsʼakale «CHJAKʼBAT SLOʼIL XKUXLEJALIK», laje «CHKUCH YUʼUNIK VOKOLIL»). Pe, ¿kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ep tajek sbalil chkiltik ti kolemutike? ¿Kʼusi xuʼ jpastik yoʼ lekuk jtunes li jkolebtike? Jkʼeltik batel.

6. ¿Kʼuxi laj yakʼik ta ilel j-israeletik ti muʼyuk ep sbalil laj yilik li kolebal akʼbatik yuʼun Jeovae?

⁶ ¿Kʼu van yelan chkaʼi jbatik xanaʼ kʼalal oy buchʼu chakʼbutik junuk matanal ti solel toyol stojole? Ta jtojtik tajek ta vokol. Li j-israeletike abol toʼox tajek sbaik ta mosoinel li ta Ejiptoe, pe akʼbat smotonik yuʼun li Jeovae: jaʼ li skolebike. ¿Mi laj van stojik ta vokol? Kʼalal echʼ junchibuk ue, jaʼ lik skʼanik li sveʼel yuchʼbolik j-ejiptoetike, jaʼ lik spʼajik li kʼusi ch-akʼbatik yuʼun li Jeovae. Laj yalik ti tskʼan tsutik batel ta Ejiptoe. Jaʼ tsots skʼoplal laj yilik li choye, li ‹pepinoe, li tomal sevoyae, li jol sevoyae xchiʼuk li axuxe›, jaʼ muʼyuk ep sbalil laj yilik ti kolemik sventa xichʼik ta mukʼ li Jeovae. Jech oxal, ilin tajek li Jeovae (Núm. 11:5, 6, 10; 14:3, 4). ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la spasik j-israeletike?

7. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta xkuxlejal Pablo li kʼusi laj yal ta 2 Korintios 6:1, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jchanbetik ek?

⁷ Li Pabloe laj yalbe yajtsʼaklomtak Kristo ti skʼan epuk sbalil xilik li jkolebaltik  yakʼojbutik Jeova ta stojolal li Xnichʼone, jaʼ xkaltik, li Jesukristoe (kʼelo 2 Korintios 6:1). Li stuke chopol tajek laj yaʼi sba ta skoj ti mosoinbil yuʼun li mulil xchiʼuk lajelale. Pe laj yakʼ ta xkuxlejal li tojobtasel laj yale, la stoj tajek ta vokol li pojelale, xi laj yale: «¡Koliyal Dios ta stojolal Jesukristo ti jaʼ Kajvaltike!». ¿Kʼu yuʼun ti jech laj yale? Xi la xchapbe smelolale: «Yuʼun li smantal chʼul espiritu ti chakʼ kuxlejal ta stojolal li Kristo Jesuse, laj xa skoltaot lokʼel li ta smantal mulil xchiʼuk li lajelale» (Rom. 7:24, 25; 8:2). Jech kʼuchaʼal la spas li Pabloe, skʼan me tsotsuk tajek skʼoplal xkiltik ek ti laj xa skoltautik lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelal li Jeovae. Ta skoj li pojelale, xuʼ xa jun koʼonton xijtun ta stojolal li Jeovae (Sal. 40:8, Ch).

8, 9. 1) Jech kʼuchaʼal tojobtasvan li Pedroe, ¿kʼu yelan lek skʼan jtunes li jkolebtike? 2) ¿Kʼusitik xuʼ sloʼlautik li avie?

⁸ Pe maʼuk noʼox skʼan jtojtik ta vokol ti kolemutik ta stʼujel li kʼusi ta jkʼantike, skʼan jkʼeltik sventa mu chopoluk jtunestik xtok. Li jtakbol Pedroe jamal lek laj yal ti maʼuk sventa jpastik-o kʼusi xal koʼonton jtuktik ti jech kolemutike o ti jaʼ sventa jpoj-o jbatike (kʼelo 1 Pedro 2:16). Taje chakʼ jnoptik li kʼusi la spas j-israeletik kʼalal te toʼox oyik ta takixokol balumile. Li mantal taje mas to me tsots skʼoplal kuʼuntik li avie. Yuʼun li Satanas xchiʼuk li sbalumile ep tajek kʼuxi chchʼay koʼontontik. Jech kʼuchaʼal liʼe, lekik xa tajek yilel li kʼuʼil pokʼil chakʼik ta ilele, li kʼusitik ta jtun ta jlajestike, li uchʼbolajele, li chʼayob oʼontonale xchiʼuk yan kʼusitik. Sventa spukbeik skʼoplal skotol taje, jaʼ tstunesik li buchʼutik lek xtojobik sventa xakʼ jchʼuntik ti chtun kuʼuntik ta melel yilel li kʼusi mu tsotsuk skʼoplale. Toj kʼun xuʼ xijtsʼuj li ta petsʼ taje xchiʼuk jaʼ chakʼ ti mu xa lekuk jtunes li jkolebtike.

⁹ Li tojobtasel laj yakʼ Pedroe jtunel tajek kuʼuntik kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastik ti tsotsik tajek skʼoplale. Jech kʼuchaʼal ti bu to kʼalal chijchanunaje o ti kʼusi abtelal ta jkʼan ta jtatike. Li kerem tsebetike chichʼik tajek sujel ta s-eskuelaik yoʼ xchanunajik batel li ta universidade. Xuʼ van x-akʼbat yilik junuk sprevail ti lek tajek tspasik kanal mi ochik li ta chanob vun taje. Kʼalal chilik li kerem tsebetike, xuʼ van xloʼlaj-o yoʼontonik. Pe kʼalal tsnop bu to kʼalal chchanunaj junuk kerem o junuk tsebe, tsots tajek skʼoplal ti xchotan sba lek ta snopele, yuʼun xuʼ lek o chopol kʼusi xkʼot ta pasel ta sjunul li xkuxlejale. Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi skʼan teuk-o ta sjolik li kerem tsebetik xchiʼuk li totil meʼiletike?

10. ¿Kʼusi tsots skʼoplal skʼan jtsaktik ta venta kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike?

¹⁰ Xuʼ van xi chal li junantike: «Pe taje, voʼon oy ta jba ta snopel. Mu buchʼu xuʼ smakun, yuʼun kolemun ta spasel xchiʼuk xakʼ jol koʼonton ti jech ta jpase». ¿Kʼu yuʼun ti jech chalike? Xuʼ van jaʼ tstunesik li kʼusi albatik yuʼun Pablo li jkorintoetik ta sventa li veʼlile, xi albatike: «¿Kʼu yuʼun jaʼ chchapanun li sjol yoʼonton yan krixchano ti kolemun xae?» (1 Kor. 10:29). Melel onoʼox ti voʼotik oy ta jba jtuktik snopel ti bu to kʼalal skʼan xijchanunaje xchiʼuk ti kʼusi ta jpas ta jkuxlejaltike. Pe skʼan teuk ta joltik ti oy noʼox spajeb li jkolebtike xchiʼuk ti ta onoʼox jtsobbetik sat skotol li kʼusi ta jtsʼuntike. Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Pabloe: «Stakʼ pasel skotol li kʼusitike; pe mu skotoluk oy sbalil. Stakʼ pasel skotol li kʼusitike; pe mu skotoluk tstsatsubtasvan» (1 Kor. 10:23). ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Jaʼ ti kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike, maʼukuk me mas tsots skʼoplal xkiltik li kʼusi ta jkʼan jtuktike.

11. ¿Kʼu yuʼun la spojutik lokʼel ta mosoil yuʼun mulil xchiʼuk lajelal li Jeovae?

¹¹ Kʼalal laj yal Pedro ti mu me jsetʼuk chopol jtunes li jkolebtike, laj yal xtok ti kʼuxi  xuʼ lek jtunestike, xi laj yale: «Jaʼ lek tunanik ta smoso Dios». Li kʼusi snopoj Jeova kʼalal la spojutik lokʼel li ta mosoil yuʼun mulil xchiʼuk lajelale jaʼ ti xkakʼ sjunul jkuxlejaltik ta stojolal sventa jpasbetik li yabtele.

12. ¿Kʼusi lek laj yakʼ jchantik li Noe xchiʼuk yutsʼ yalale?

¹² ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu chopoluk jtunes li jkolebtike, sventa mu jaʼuk xijpas ta smoso li kʼusi tskʼan koʼontontike o ta smoso li kʼusitik lek yilel ta balumile? Jaʼ ti jaʼ xkakʼ ta koʼontontik spasel li kʼusitik sventa mantale (Gal. 5:16). Jkʼeltik kʼusi xuʼ jchanbetik li Noe xchiʼuk yutsʼ yalale. Li krixchanoetik ta skʼakʼalile jaʼ batem ta yoʼontonik li mulivajele xchiʼuk li ilbajinele. Pe li Noe xchiʼuk yutsʼ yalale muʼyuk bu la xchanik li chopol talelal taje, maʼuk bat ta yoʼontonik spasel li kʼusi tskʼan stukike. ¿Kʼuxi tsʼik yuʼunik li loʼlaele? Jaʼ ti laj yakʼ tajek ta yoʼontonik spasel li kʼusi akʼbat sbainik yuʼun Jeovae: ti spasik li arkae, ti stsobik ochel ta arka li sveʼelike, li sveʼel chonbolometike xchiʼuk ti jamal xalbeik skotol krixchano ti chtal Nojelal ta voʼe. Xi chal li Vivliae: «Li Noee la spas scotol jech cʼu chaʼal iʼalbat yuʼun li Diose» (Gén. 6:22). ¿Kʼusi kʼot ta pasel ti jaʼ laj yakʼ ta yoʼontonik spasel taje? Jaʼ ti kol skotolike (Evr. 11:7).

13. ¿Kʼusi yakʼoj jbaintik li Jeovae?

¹³ ¿Kʼusi yakʼoj jbaintik spasel ek li Jeovae? Jaʼ ti jcholtik mantale (kʼelo Lukas 4:18, 19). Jutuk mu skotoluk li krixchanoetik avie makbil satik yuʼun li Satanase, jaʼ mosoinbilik yuʼun li jecheʼ relijione, li kʼulejale o li yan kʼusitik ta balumile (2 Kor. 4:4). Pe voʼotik oy ta jbatik skoltael sventa xojtikinik xchiʼuk sventa xtunik ta stojolal li Jeovae, li Dios ti chakʼ kolebale. Jaʼ jun mukʼta matanal ti jech ta jpastike, yuʼun jaʼ ta jchantik li kʼusi la spas Jesuse (Mat. 28:19, 20). Mu onoʼox kʼunuk chkaʼitik ta spasel, yuʼun ep kʼusitik chmakvan ta be. Ta epal lumetike mas xa muʼyuk xkʼuxul yoʼonton li krixchanoetike xchiʼuk tsots chkontrainvanik. Akʼo mi jech, tsots skʼoplal ti jechuk-o jpastik li kʼusi jbainojtike. Jaʼ yuʼun, xiuk jakʼbe jbatike: «¿Mi xuʼ jtunes jkoleb sventa masuk to jkolta li Ajvalilal yuʼun Diose?».

14, 15. ¿Kʼusi kʼotem ta nopel yuʼunik spasel li epal yajtuneltak Jeovae? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

 ¹⁴ Tspat tajek koʼontontik kʼalal chkiltik ti oy ep yajtuneltak Jeova ti lek tstunes li skolebike. Ta skoj ti laj yaʼibeik smelolal ti jutuk xa tajek skʼan xtal li slajeb chopol balumil liʼe, lik sjutukajes li kʼusitik yuʼunike, vaʼun lik tunikuk ta tsʼakal ora (1 Kor. 9:19, 23). Jlome te noʼox chtunik ta stsobobbailik, li yantike batemik ti bu chtun mas jcholmantaletike. Li echʼ tal voʼob jabile mas ta 250 mil ermanoetik lik tunikuk tal ta tsʼakal ora. Avie oy xa mas ta 1,100,000 ta skotol. ¿Mi mu jechuk ti toj lek kʼu yelan tstunes skolebik sventa xtunik ta stojolal li Jeovae? (Sal. 110:3).

¹⁵ ¿Kʼu yuʼun jech lokʼem ta yoʼontonik spasel li ermanoetik taje? Jkʼeltik avil kʼusi tijbat yoʼontonik li Yon xchiʼuk Yuret ti oy xa ta 30 jabil chtunik tal ta yantik lume. Kʼalal lik ta 1977 li Chanob vun sventa Abtelal ta Prekursore, li jchanunetike chikʼik tijbel yoʼontonik sventa xbat koltavanikuk ti bu chtun mas jcholmantaletike. Xi chal li Yone: «Sventa jechuk-o xitun ta prekursor xchiʼuk ti lekuk noʼox sba li jkuxlejalkutike, ep ta velta la jel li kabtele. Ta tsʼakal une, libatkutik ta koltavanej ta yan lum». Kʼalal jech la spasike, laj yakʼik venta kʼu yelan chkoltavan Jeova kʼalal jaʼ ta jpat koʼontontik ta stojolale xchiʼuk kʼalal ta jkʼopontike. Jaʼ koltaatik sventa xchanik yan kʼop, sventa xnop xaʼi ti bu chkʼotike akʼo mi yan-o kʼusi nopem xaʼiik spasel li krixchanoetik tee o akʼo mi jelel tajek kʼu yelan sikil xkʼixnal li balumile. ¿Kʼu yelan chaʼi sbaik ti jech tunemik tale? Xi chal kaʼitik li Yone: «Li abtelal laj kakʼ ta koʼonton spasel liʼe jaʼ noʼox stuk toj lek. Avie mas to jchʼunoj ta melel ti kuxul li Jeovae; jaʼ jtot chkil ti skʼanojun tajeke. Xkaʼibe xa lek smelolal li Santiago 4:8 ti xi chale: ‹Nopajanik ta stojolal Dios, vaʼun chnopaj tal ta atojolalik ek›. Li kʼusi onoʼox jpʼel skʼoplal ta jkʼane jaʼ ti ximuyubajuk noʼoxe xchiʼuk ti oyuk lek sbalil xkaʼi li jkuxlejale. Avie jchʼunoj ta melel ti jtaoj xa li kʼusi ta jkʼane».

16. ¿Kʼu yelan stunesoj skolebik li epal mil ermanoetike?

¹⁶ Ta skoj ti jelel kʼusi jbainojtik ta jujuntale o jelel li jkuxlejaltike, mu parejouk yepal xuʼ kuʼuntik spasbel yabtel li Jeovae. Yantike oy noʼox kʼuuk sjalil chtunik li ta tsʼakal orae. Akʼo mi jech, lek tstunesik ti jayib kʼakʼal xuʼ chilike. Ep buchʼutik ta yutsil yoʼonton chkoltavanik ta svaʼanel li naetik chichʼ pasel ta spʼejel balumil sventa yichʼobil ta mukʼ Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal laj yichʼ vaʼanel li smeʼ nail abtelal ta Warwicke (Nueva York), te van 27 mil ermanoetik ayik ta abtel. Jlome chib noʼox xemana ayik, li yantike te van junchibuk u, junuk jabil o mas. Jaʼ la sten komel ta yoʼontonik spasel li kʼusi lek tajek chaʼi stukike. Kʼupil tajek sba kʼu yelan laj yakʼik ta ilel kʼuxi ta tunesel lek li jkolebtike, ti jaʼ yakʼojbutik Jeova sventa xkalbetik slekilale xchiʼuk ti xkichʼtik-o ta mukʼe.

17. ¿Kʼusi tstaik li buchʼutik lek tstunesik li skoleb akʼbilik yuʼun Diose?

¹⁷ Ta jtojbetik tajek ta vokol Jeova ti laj yakʼ akʼo xkojtikintike xchiʼuk ti xuʼ xakʼbutik li kolebal kʼalal chkichʼtik ta mukʼe. Jaʼ yuʼun, kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike, kakʼtik ta ilel ti ep tajek sbalil chkiltik li jkoleb yakʼojbutike. Mu me jecheʼuk noʼox xkixtolantik o ti muʼyuk lek ti kʼu yelan ta jtunestike, jaʼ lek jtunestik sventa jpasbetik yabtel ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. ¿Kʼusi ta jtatik mi jech la jpastik une? Xuʼ jchʼuntik ta melel ti chakʼbutik epal bendision li Jeovae, chkil ta jsatik chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj ta jamal liʼe: «[Chichʼ] koltael ta mosoil yuʼun mulil xchiʼuk ta lajelal li kʼusitik [pasbile], sventa staik li jun yutsil kolelal jech kʼuchaʼal tstaik li xnichʼnab Diose» (Rom. 8:21).