1, 2. 1) ¿Kʼu yuʼun tsvul yoʼontonik li junantik yajtuneltak Diose? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale). 2) ¿Kʼusi ta jchantik batel?

AVI li Satanase «xjoyet kʼuchaʼal jkot leon ti x-avete, yuʼun tskʼan oy buchʼu tsbikʼ» (1 Ped. 5:8; Apok. 12:17). Jaʼ ta smul ti ta jvul koʼonton jkotoltike. Akʼo mi yajtunelutik Dios, oy jvokoltik ek. Li yajtuneltak Dios ta voʼnee laj yil svokolik ek. Li Vivliae chal ti laj yil tajek svokol bakʼintik li ajvalil Davide (Sal. 55:2). Jech xtok, li jtakbol Pabloe ‹la svul yoʼonton ta stojolal skotol li tsobobbailetike› (2 Kor. 11:28). Pe ¿kʼusi xuʼ jpastik mi naka noʼox vul oʼonton chkaʼitike?

² Li Jtotik Jeova ti skʼanojutike la skolta yajtuneltak ta voʼne sventa junuk noʼox yoʼontonik kʼalal oy kʼusi tsvul-o yoʼontonike. Oy ta yoʼonton tskʼan tskoltautik li avi eke. Xi tspat koʼontontik li Vivliae: «Akʼbeik me sbain skotol li kʼusi chavul-o avoʼontonike, yuʼun oyoxuk ta yoʼonton» (1 Ped. 5:7). Jkʼeltik chantos kʼusi xuʼ skoltautik sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontonale. Baʼyel, jpastik orasion. Xchibal, jkʼeltik li Skʼop Diose xchiʼuk jnopbetik skʼoplal. Yoxibal, kakʼtik ti akʼo skoltautik li xchʼul espiritu Jeovae. Xchanibal, kalbetik buchʼu jpatoj koʼontontik ta stojolal li kʼusi ta jvul-o koʼontontike. Kʼalal ta jchantik batel taje jnoptik kʼusitik xuʼ jel ta jkuxlejaltik.

3. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼbetik sbain Jeova li jvokoltike?

³ Li kʼusi baʼyel skʼan jpastik kʼalal oy kʼusi ta jvul-o koʼontontike, jaʼ ti jkʼopontik Jeova ta sjunul koʼontontike, jaʼ jech chkakʼbetik sbain li jvokoltike. Kʼalal oy kʼusi ta jvul-o koʼontontike, oy ta yoʼonton tskʼan snaʼ kʼu yelan chkaʼi jbatik li Jtotik ta vinajele. Xi xvokolet la skʼopon Stot ta vinajel li Davide: «Dios cuʼun, aʼibun me li jcʼope». Xi to laj yale: «Acʼbo sventain Mucʼul Dios scotol li avocole; jaʼ chascoltaot, jaʼ chayicoot» (Sal. 55:1, 22). Mi laj xa jpastik bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa stsal kuʼuntik li jvokoltike, mu xa me jvul-o koʼontontik mas. Li kʼusi xuʼ tskoltautik ta melele jaʼ ti jkʼopontik Jeova ta sjunul koʼontontike. ¿Kʼuxi xuʼ tskoltautik orasion kʼalal oy jvokoltike? (Sal. 94:18, 19).

4. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpastik orasion kʼalal oy kʼusi ta jvul-o koʼontontike?

⁴ (Kʼelo Filipenses 4:6, 7). ¿Kʼuxi tstakʼ j-orasiontik Jeova kʼalal ep ta velta ta jkʼopontik ta sjunul koʼontontike? Xuʼ tskoltautik sventa junuk noʼox koʼontontik. Jech xtok, xuʼ tskoltautik sventa mu jnoptik kʼusitik chopol xchiʼuk tskoltautik sventa lekuk noʼox xkaʼi jbatik. Kʼalal ta jpastik orasion ta skoj ti oy jvokoltike o ta skoj ti oy kʼusi ta jxiʼtatike, chakʼbutik jun oʼontonal li Diose. Epal ermanoetike jech yaʼiojik kʼalal tskʼoponik li Jeovae, xuʼ jech chkaʼi jbatik ek. Kʼusiuk noʼox li jvokoltike xuʼ tskoltautik li ‹jun oʼontonal chakʼ Diose›. Li Jeovae chalbutik ti mu xijxiʼe, yuʼun chchiʼinutik sventa chakʼ kipaltik xchiʼuk sventa tskoltautik (Is. 41:10). Xuʼ jpat koʼontontik ta melel ti tskoltautike.

5. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik Skʼop Dios sventa junuk noʼox koʼontontik?

⁵ Li xchibal kʼusi xuʼ skoltautik sventa junuk koʼontontike jaʼ kʼalal ta jkʼeltik li Skʼop Diose xchiʼuk kʼalal ta jnopbetik skʼoplale. ¿Kʼu yuʼun xuʼ tskoltautik li Vivliae? Yuʼun jaʼ Skʼop Dios xchiʼuk yichʼoj tal lekil tojobtaseletik xchiʼuk tskoltautik ta jkuxlejaltik. Jaʼ yuʼun, mi oy kʼusi ta jvul-o koʼontontike jnopbetik skʼoplal li kʼusi chalbutik Diose xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ tskoltautik li tojobtaseletik yuʼune. Mi jech ta jpastike, xuʼ xjutukaj kuʼuntik o stsal kuʼuntik li kʼusi ta jvul-o koʼontontike. Sventa junuk koʼontontik, tsotsuk koʼontontik xchiʼuk sventa mu xijxiʼe, li Jeovae chalbutik ti skʼan jchanbetik li Skʼope (Jos. 1:7-9).

6. ¿Kʼuxi tspat koʼontontik avi li kʼusitik laj yal Jesuse?

⁶ Li ta Vivliae xuʼ jchantik xtok ti kʼu yelan la skʼopon krixchanoetik li Jesuse. Li krixchanoetike oy ta yoʼonton chchikintaik, yuʼun tstsatsubtasatik xchiʼuk chpatbat yoʼontonik li ta skʼopojele. Mas to tstsatsubtasatik li buchʼutik kʼunike xchiʼuk li buchʼutik oy svokolike (kʼelo Mateo 11:28-30). Li Jesuse oy ta yoʼonton kʼu yelan chaʼi sbaik li yantike (Mar. 6:30-32). La skolta yajtakboltak li Jesuse xchiʼuk tskoltautik ek. Li stukike la xchiʼinik li Jesuse, li voʼotike mu jechuk. Pe mu persauk jchiʼintik sventa tskoltautik, yuʼun yaloj onoʼox ti tskoltautike. Jaʼ Ajvalil kuʼuntik xchiʼuk jech-o skʼanojutik akʼo mi te xa oy ta vinajel. Mi oy jvokoltike, jpat koʼontontik ti nopol oy ta jtojoltike xchiʼuk ti tskoltautik kʼalal chtun kuʼuntike. Li Jesuse chakʼ spatobil koʼontontik xchiʼuk kiptik sventa stsal kuʼuntik li jvokoltike (Evr. 2:17, 18; 4:16).

7. ¿Kʼuxi tskoltautik li xchʼul espiritu Diose?

⁷ Jkʼeltik batel li yoxibal kʼuxi tskoltautik sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontonale. Li Jeovae chakʼbutik xchʼul espiritu mi ta  jkʼanbetike, jech laj yal komel li Jesuse (Luk. 11:10-13). Li chʼul espiritue jaʼ li yip Dios ch-abtej ta jtojolaltike, jaʼ sjuʼel li Dios ti skotol xuʼ yuʼune xchiʼuk jaʼ tskoltautik yoʼ jtsʼitestik li lekil talelaletik jech kʼuchaʼal li stalelaltak stuke (Kol. 3:10). Li Vivliae chal ti jaʼ «talelaletik chakʼ chʼul espiritue» (kʼelo Galatas 5:22, 23). Kʼalal ta jtsʼitestik li talelaletik taje, jech lek chkil jbatik xchiʼuk li yantike xchiʼuk tskoltautik sventa mu jtikʼ jbatik ta vokol. Jkʼeltik batel jtoschaʼtosuk kʼuxi tskoltautik li talelaletik chakʼ chʼul espiritue.

8-12. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik li talelaletik chakʼ chʼul espiritue?

⁸ «Kʼanelal, kuxetel oʼontonal, jun oʼontonal». Kʼalal chkichʼtik ta mukʼ li yantike, kʼalal oy xkʼuxul koʼontontik ta stojolalike xchiʼuk kʼalal jkʼanojantike, mas me jun-o koʼontontik. ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik? Yuʼun kʼalal jech jtalelaltik taje, muʼyuk chij-ilin, muʼyuk chkat koʼontontik xchiʼuk muʼyuk ta jvul koʼontontik. Vaʼun mas jun koʼontontik xchiʼuk li yantike (Rom. 12:10).

⁹ «Stsʼikel, yutsil oʼontonal, slekil oʼontonal». Xi chalbutik li Vivliae: «Jaʼ mas lek ti oyuk slekil avoʼontonik ta jujuntale, kʼuxuk tajek ta avoʼonton xavaʼi abaik xchiʼuk pasbo abaik perton ta sjunul avoʼontonik ta jujuntal» (Efes. 4:32). Kʼalal ta jchʼuntik li mantaletik taje, tskoltautik sventa lek xkil jbatik xchiʼuk li yantike, vaʼun jech jun koʼontontik. Jech xtok, tskoltautik sventa mu jvul mas koʼontontik kʼalal ta jsaʼ jmultik ta skoj ti jpas mulilutike.

¹⁰ «Xchʼunel oʼontonal». Avie ta jvul-o koʼontontik ti oyuk kʼusitik kuʼuntike xchiʼuk li takʼine (Prov. 18:11). ¿Kʼusi tskoltautik sventa mu jvul-o koʼontontik ta skoj li kʼusitik taje? Skʼan jchʼuntik li tojobtasel laj yal li jtakbol Pabloe: «Muyubajanik noʼox me ta skoj ti kʼusi oy avuʼunik avie». Mi tsots xchʼunel koʼontontik ta stojolal li Jeovae, ta me jpat lek koʼontontik ti chakʼbutik li kʼusitik chtun kuʼuntike. Xi tspat koʼontontike: «Muʼyuk chkiktaot jutebuk xchiʼuk muʼyuk ta jkomtsanot jutebuk». Jaʼ yuʼun xuʼ xkaltik jech kʼuchaʼal laj yal li jtakbol Pabloe: «Jaʼ jkoltavanej kuʼun li Jeovae; muʼyuk chixiʼ. ¿Kʼusi xuʼ spasbun li krixchanoe?» (Evr. 13:5, 6).

¹¹ «Manxoal xchiʼuk pajesejbail». ¿Kʼuxi tskoltautik ti manxoutik xchiʼuk ti jnaʼ jpajes jbatike? Koliyal li talelaletik taje, tskoltautik sventa mu jpastik o xkaltik kʼusitik ti xuʼ chakʼ jvokoltik ta jelavele. Jech xtok, muʼyuk ta jnakʼ ta koʼontontik li kʼusitik chopole, muʼyuk chij-ilin, muʼyuk xkʼakʼet xa chijkʼopoj xchiʼuk muʼyuk chijchopolkʼoptavan (Efes. 4:31).

¹² Skʼan bikʼit xkakʼ jbatik yoʼ jpat koʼontontik «li ta sjuʼel skʼob Diose» xchiʼuk sventa xkakʼbetik sbain skotol li kʼusitik ta jvul-o koʼontontike (1 Ped. 5:6, 7). Mi bikʼit chkakʼ jbatike chchabiutik me li Jeovae. Jech xtok, mi jnaʼojtik ti oy kʼusi mu spas kuʼuntike, jaʼ me jech chkakʼtik ta ilel ti muʼyuk ta jpat koʼonton ta jtojolal jtuktike. Kʼalal jnaʼojtik taje, jaʼ me tskoltautik sventa mu jvul koʼontontik yuʼun jchʼunojtik ta melel ti jaʼ tskoltautik li Jeovae (Miq. 6:8).

13. ¿Kʼusi skʼan laj yal Jesus kʼalal xi laj yale: «Mu me xavul avoʼontonik»?

¹³ Xi laj yal jun pʼijil tojobtasel li Jesuse: «Mu me xavul avoʼontonik» (kʼelo Mateo 6:34). ¿Mi ta jnoptik van ti mu xchʼun kuʼuntik jsetʼuk li tojobtasel taje? ¿Kʼusi skʼan laj yal li Jesuse? Maʼuk skʼan laj yal ti muʼyuk ta jvul koʼontontik jsetʼuke. Laj xa jchantik ti jech laj yaʼi sbaik bakʼintik li ajvalil David xchiʼuk li jtakbol Pabloe. Li kʼusi tskʼan ti akʼo yaʼibeik smelolal li  yajtakboltak Jesuse, jaʼ ti jech noʼox mi solel chkat tajek koʼontontike o ti xkat koʼontontik ta skoj ti kʼusi chʼabal sbalile. Yuʼun muʼyuk chlaj-o jvokoltik mi jech ta jpastike. Oy vokoliletik jujun kʼakʼal, jaʼ yuʼun mu jnopilanbetik skʼoplal li jvokoltik la jnuptantik ta voʼnee o li vokoliletik xuʼ jnuptantik ta jelavele. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik li tojobtasel laj yakʼ Jesus sventa mu jvul mas koʼontontike?

14. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik David sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontonale?

¹⁴ Bakʼintike ta jvul-o koʼontontik li kʼusitik jpasojtik ta voʼnee. Akʼo mi echʼem xa epal jabiletik ti jech jpasojtike, xuʼ van oy to tajek jmul chkaʼi jbatik. Jech laj yaʼi sba bakʼintik ek li ajvalil David kʼalal tsvules ta sjol li smul spasojane. Kʼalal chalbe skʼoplal li kʼusitik spasoje, chal ti tsvul-o yoʼontone xchiʼuk ti ch-alub-o chaʼi sbae (Sal. 38:3, 4, 8, 18). Pe oy kʼusi toj lek kʼot ta nopel yuʼun li Davide, xuʼ jech jpastik li voʼotik eke. La spat yoʼonton ta stojolal Jeova ti chkʼuxubinate xchiʼuk ti akʼat ta pertone. Xlaet tajek yoʼonton laj yaʼi kʼalal akʼat ta perton yuʼun li Jeovae (kʼelo Salmo 32:1-3, 5).

15. 1) ¿Kʼusi to stakʼ jchantik ta stojolal li ajvalil Davide? 2) ¿Kʼusi stakʼ jpastik sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontonale? (Kʼelo li rekuadro « Tojobtaseletik sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontonale»).

¹⁵ Bakʼintik xtoke xuʼ van ta jvul-o koʼontontik li kʼusi xuʼ xkʼot ta jtojolaltik avie. Kʼalal la stsʼiba Salmo 55 li Davide jaʼo chiʼ tajek, yuʼun tskʼan ox chmilat (Sal. 55:2-5). Pe koliyal ti spatoj yoʼonton ta stojolal Jeovae tsal yuʼun li kʼusi tsvul-o yoʼontone. Ta sjunul yoʼonton la skʼanbe Jeova ti akʼo xkoltaate. Pe muʼyuk smeyoj skʼob kom kʼalal jech la spase, oy kʼusi la spas ek sventa stsal yuʼun li svokole (2 Sam. 15:30-34). Xuʼ jchanbetik xtok li kʼusi la spas Davide. Mu me xkakʼ ti akʼo sventainutik li vul oʼontonale, jpastik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa stsal kuʼuntik li jvokoltike xchiʼuk jpat koʼontontik ti tskoltautik li Jeovae.

16. ¿Kʼu yuʼun tstsatsubtas xchʼunel koʼontontik li smelolal sbi Diose?

¹⁶ Xuʼ van jvul-o koʼontontik xtok li kʼusi chtal ta jelavele. Pe jaʼ me lek ti mu jvul-o koʼontontik li kʼusitik muʼyuk to kʼotem ta pasele, yuʼun bakʼintike maʼuk jech chkʼot ta pasel jech kʼuchaʼal ta jnoptike. Teuk me ta joltik xtok ti oy ta yok skʼob skotol li kʼusitik chkʼot ta pasel li Jeovae. Tstsatsubtas xchʼunel koʼontontik li smelolal sbie. Yuʼun xi smelolale: «Jaʼ Tspas akʼo Kʼotuk ta Pasel» (Éx. 3:14). Li smelolal sbi Diose chakʼ ta ilel ti tspas skotol li kʼusi oy ta yoʼonton tskʼan tspas ta jtojolaltike. Jaʼ yuʼun skʼan mu jvul-o koʼontontik li kʼusi chtal ta jelavele. Xuʼ jpat koʼontontik ti chakʼbe bendision li yajtuneltak ti tukʼ yakʼoj sbaike. Jech xtok, tskolta li buchʼu tsvul yoʼonton ta skoj li kʼusitik chopolik spasoj ta voʼnee, li kʼusitik tsvul-o yoʼonton avie xchiʼuk tskolta li buchʼu tsvul yoʼonton ta skoj li kʼusitik chtal ta jelavele.

17, 18. ¿Kʼuxi tskoltautik stsalel vul oʼontonal kʼalal chkalbetik buchʼu jpatoj koʼontontik ta stojolale?

¹⁷ Li xchanibal kʼusi tskoltautik yoʼ stsal kuʼuntik li vul oʼontonale jaʼ ti xkalbetik buchʼu jpatoj koʼontontik ta stojolal li kʼusi ta jvul-o koʼontontike xchiʼuk ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Xuʼ tskoltautik ti kʼu yuʼun jech chkaʼi jbatik li jnup jchiʼiltike, junuk kamigotik o junuk mol ta tsobobbail. Xi chal Vivlia sventa li vul oʼontone: «Li at-oʼntonale ta slajesbutic stsatsal coʼntontic; yan li lequil aʼyeje ta xacʼ xcuxetel coʼntontic» (Prov. 12:25). Chal xtok ti muʼyuk lek chbat kʼusi ta jpastik mi muʼyuk ta jkʼanbetik koltael li yantike (Prov. 15:22).

¹⁸ Li tsobajeletike xuʼ skoltautik xtok sventa stsal kuʼuntik li vul oʼontone. Jujun xemana te chijloʼilaj xchiʼuk kermanotik ti oyutik ta yoʼontonike xchiʼuk ti tspat koʼontontike (Evr. 10:24, 25). Kʼalal ta «jtsatsubtasbe jba koʼontontik» ta jujuntale tskoltautik sventa oyuk kipaltik xchiʼuk tskoltautik sventa stsal kuʼuntik kʼusiuk vokolil (Rom. 1:12).

19. ¿Kʼu yuʼun apatoj lek avoʼonton ti tskoltaot Jeova kʼalal chavil avokol ta skoj ti lek chavil abaike?

¹⁹ Li jun mol ta tsobobbail ta Canadae laj yakʼ venta ti toj tsots skʼoplal ti skʼan xkakʼbetik sbain Jeova li kʼusi ta jvul-o koʼontontike. Li ermanoe toj tsots staoj yabtel, yuʼun ch-abtej ta maestro xchiʼuk jaʼ jtojobtasvanej li ta eskuelae. Jech xtok, ip ta skoj ti toj ep tsvul yoʼontone. ¿Kʼuxi chkuch yuʼun li preva taje? Yakʼojbe tajek yipal ti lekuk xil sba xchiʼuk li Jeovae. Chkoltaat xtok kʼalal chalbe yajnil li svokole xchiʼuk chkoltaat yuʼun li slekil amigotake. Jech xtok, chkoltaat yuʼun li yantik moletik ta tsobobbaile xchiʼuk li jkʼelvanej ta sirkuitoe, ch-albat ti jaʼuk jech tsnop jech kʼuchaʼal tsnop li Jeovae. La saʼ koltael xtok ta stojolal jun doktor. Jaʼ yuʼun li ermanoe laj yakʼ venta ti oy kʼusi skʼan sjel ta xkuxlejale, la sabe mas yorail sventa xkux xchiʼuk sventa spas ejersisio. Vaʼun kʼunkʼun tsal yuʼun li vul oʼontone xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbae. Avie chakʼbe sbain Jeova li kʼusi mu spas yuʼune.

20. 1) ¿Kʼuxi chkakʼbetik sbain jvokoltik li Jeovae? 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

²⁰ Laj xa jchantik ti toj tsots skʼoplal skʼan xkakʼbetik sbain Jeova skotol li kʼusi ta jvul-o koʼontontike. Pe yoʼ skoltautike skʼan jkʼopontik, jchanbetik li Skʼope xchiʼuk jnopbetik skʼoplal. Jech xtok, toj tsots skʼoplal ti xkakʼ akʼo skoltautik li xchʼul espiritu Jeovae, ti xkalbetik jvokoltik li buchʼu jpatoj koʼontontik ta stojolale xchiʼuk ti xijbat ta tsobajeletike. Li ta yan xchanobile ta jchantik kʼuxi tskoltautik ti jnaʼojtik ti chakʼ jmotontik li Jeovae (Evr. 11:6).