1, 2. Li Jeovae, ¿kʼu yelan tstunes ta slekil yoʼonton li kʼusitik spasoje?

LI Jeovae toj echʼ noʼox lek yoʼonton, yuʼun jaʼ yakʼojbutik skotol li kʼusi x-ayan kuʼuntike. Jaʼ yuʼun skotol, jech kʼuchaʼal li oroe, li platae xchiʼuk li yan kʼusitik oy ta jbalumiltike. Jech xtok, chakʼ skotol li kʼusi jtunel kuʼuntik sventa xijkuxi-oe (Sal. 104:13-15; Hageo 2:8). Li ta Vivliae chal ti ep ta velta la stunes Jeova ta skʼelobil juʼelal li kʼusitik oy ta balumil sventa xakʼbe li kʼusi chtun yuʼun yajtuneltake.

² Kalbetik junuk skʼelobil, li Jeovae 40 jabil la smakʼlin ta mana li j-israeletike xchiʼuk laj yakʼbe yaʼalik kʼalal te oyik ta takixokol balumile (Éx. 16:35). Ti xkaltike, «muʼyuc cʼusi yan scʼan laj yaʼyic» li j-israeletike (Neh. 9:20, 21). Li Jeovae la stunes j-alkʼop Eliseo sventa xepajesbe yaseite ta skʼelobil juʼelal jun tukʼil meʼon ants. Li kʼusi kʼot ta pasel taje la stabe sbalil li antse, yuʼun toj-o skotol li yile xchiʼuk kom to yuni komelal sventa xkuxiik-o batel xchiʼuk li chaʼvoʼ yalabe (2 Rey. 4:1-7). Li Jesus eke toj labal sba kʼusi akʼbat spas yuʼun li Jeovae, yuʼun bakʼintik kʼalal chtun chile, la spas skʼelobil juʼelal sventa xepajes veʼlil xchiʼuk laj yakʼ takʼin kʼalal jaʼo chtun laj yile (Mat. 15:35-38; 17:27).

3. ¿Kʼusi ta jkʼelbetik batel skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

 ³ Li Jeovae jaʼ yuʼun skotol li kʼusitik oye xchiʼuk xuʼ jaʼ stunes-o sventa xakʼbe li kʼusi chtun yuʼun li s-organisasione xchiʼuk li yan spasbentake, akʼo mi jech, tstij koʼontontik ti xkakʼbetik li kʼusi oy kuʼuntike (Éx. 36:3-7; kʼelo Proverbios 3:9). Li ta xchanobil liʼe ta jkʼelbetik batel skʼoplal li sjakʼobiltak liʼe: ¿Kʼu yuʼun oy ta yoʼonton Jeova ti xkakʼbetik li kʼusi yakʼojbutike? Li yajtuneltak Jeova ta voʼnee, ¿kʼuxi la skoltaik li melel yichʼel ta mukʼ Diose? ¿Kʼu yelan tstunes j-organisasiontik li matanal takʼin chichʼ akʼele?

4. ¿Kʼusi chkakʼbetik yil Jeova kʼalal chlokʼ ta koʼontontik yakʼbel li kʼusi oy kuʼuntike?

⁴ ¿Kʼu yuʼun chkakʼbetik Jeova li kʼusi oy kuʼuntike? Yuʼun jaʼ svinajeb ti jkʼanojtike xchiʼuk ti ta jtojbetik ta vokol skotol li kʼusitik spasoj ta jtojolaltike. Mi la jnopbetik skʼoplal taje batsʼi xkuxet koʼontontik chijkom yuʼun. Jech van chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li ajvalil David ta voʼne kʼalaluk laj yalbe skʼoplal li kʼusitik skʼan sventa xichʼ vaʼanel li temploe. Yuʼun laj yakʼ venta ti jaʼ yakʼojbutik Jeova skotol li kʼusitik x-ayan kuʼuntike xchiʼuk ti naka noʼox ta jsutesbetik kʼalal oy kʼusi chkakʼbetike (kʼelo 1 Crónicas 29:11-14).

5. ¿Kʼuxi chakʼ kiltik Vivlia ti jaʼ yichʼobil ta mukʼ Dios kʼalal chkakʼtik li kʼusi oy kuʼuntike?

⁵ ¿Kʼusi to yan srasonal ti chkakʼbetik Jeova li kʼusi oy kuʼuntike? Yuʼun jaʼ jech chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae. Li jtakbol Juane akʼbat yil yuʼun Dios li kʼusi yakal chalik li anjeletik ta vinajele: «Xata-o albel amukʼulal, ichʼel ta mukʼ xchiʼuk oy ajuʼel Jeova Dios kuʼunkutik, yuʼun voʼot la apas skotol li kʼusitike, oy skotol xchiʼuk laj yichʼ pasel skotol ta skoj ti jech la skʼan avoʼontone» (Apok. 4:11). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae sta-o tajek ti xkalbetik smukʼulale xchiʼuk ti xkichʼtik ta mukʼe, jech oxal sta-o me ti xkakʼbetik li kʼusi mas lek oy kuʼuntike. Li Jeovae la stunes Moises sventa xalbe j-israeletik ti akʼo spasik oxkoj kʼin ta jabile. Li ta kʼin taje xuʼ xichʼbeik batel smoton li Jeovae, yuʼun jaʼ jech chichʼik-o ta mukʼ. Xi albatike: «Mu me junuc bochʼo jecheʼ xmeymun batel scʼob avuʼunic ti cʼalal chbat ta stojol Mucʼul Diose» (Deut. 16:16). Li avi eke, ¿kʼuxi xuʼ xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae? Jaʼ ti xkakʼbetik li kʼusi oy kuʼuntike xchiʼuk ti mu kʼusi jmalatik sventa xkichʼtik pakbel sutele. Mi jech la jpastike chkakʼbetik yil ti ta jkoltatik xchiʼuk ti ep sbalil chkiltik li jvokʼ s-organisasion ta balumile.

6. ¿Kʼu yuʼun toj lek ti xkakʼbetik Jeova li kʼusi oy kuʼuntike? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

⁶ Lek tajek kʼalal ta yutsil koʼonton chkakʼtik li kʼusi oy kuʼuntike xchiʼuk kʼalal mu kʼusi ta jmalatik sventa xkichʼtik pakbel sutele (kʼelo Echos 20:35). Jnoptik ta sventa liʼe, kʼalal oy jun kʼox kerem chakʼbe yuni moton li stot smeʼe, xmuyubajik xchiʼuk tstojik ta vokol li totil meʼile akʼo mi jaʼ onoʼox yakʼojbeik li takʼine. Jnoptik xtok ta sventa jun kerem ti chtun ta prekursore. Kʼalal tskolta ta takʼin stot smeʼ ta skoj ti te to xchiʼuk ta nakleje, xuʼ van mu persauk chaʼiik ti jech spas li skeremike, pe xuʼ van tstsakbeik onoʼox li stakʼine yuʼun snaʼojik ti jaʼ jech tstoj ta vokol li kʼusi spasojik ta stojolale. ¿Kʼusi chakʼ jchantik liʼe? Li Jeovae eke snaʼoj ti jaʼ toj lek kʼalal chkakʼbetik li kʼusi oy kuʼuntike.

7, 8. 1) Li yajtuneltak Jeova ta voʼnee, ¿kʼuxi koltavanik kʼalal oy kʼusitik chichʼ vaʼanel ti tsots skʼoplale? 2) Xchiʼuk, ¿kʼuxi koltavanik li ta yichʼel ta mukʼ Diose?

⁷ Li Vivliae chal ti oy yajtuneltak Jeova ta voʼne ti laj yakʼik ta jujuntal li kʼusi oy yuʼunike. Jlome laj yakʼ stakʼinik sventa xichʼ vaʼanel li kʼusitik tsots skʼoplale. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal laj yichʼ vaʼanel li chʼulna pasbil ta nukule, li Moisese la stijbe yoʼonton j-israeletik sventa xakʼik matanaletik. Jaʼ jech la spas  xtok li ajvalil David kʼalal laj yichʼ vaʼanel li templo ta Jerusalene (Éx. 35:5; 1 Crón. 29:5-9). Li j-israeletik ta skʼakʼalil ajvalil Joase (Jehoás) laj yakʼ stakʼinik sventa xichʼ chaʼmeltsanel lek li sna Jeovae, vaʼun jaʼ xa laj yakʼ skʼobik ta abtel ek li paleetike (2 Rey. 12:4, 5). Li ta baʼyel sigloe jaʼo ayan viʼnal li ta Judeae, vaʼun li yajtsʼaklomtak Kristoe kʼot ta xchikinik ti tskʼanik koltael li yermanotakike. Jech oxal, koltavanik ta jujuntal ti kʼu yepal xuʼ yuʼunike (Ech. 11:27-30).

⁸ Bakʼintik xtoke, li yajtuneltak Jeovae la skoltaik ta takʼin li buchʼutik tsbeiltasik li steklumal Diose. ¿Kʼu yuʼun jech laj yichʼ pasel taje? Yuʼun li ta Smantal Moisese chal ti muʼyuk chichʼ komel xrextoik li jlevietike, pe li yantik nitilulale tana. Jech oxal, li j-israeletike jaʼ chakʼbeik li diesmoe, jaʼ xkaltik «li jujun ta lajlajuneb» kʼusi oy yuʼunike. Taje jaʼ chkoltaatik sventa jaʼ noʼox spas li yabtelik ta chʼulna pasbil ta nukule (Núm. 18:21). Ta mas tsʼakal xtoke, oy junantik antsetik ti ‹laj yakʼbeik kʼusitik oy yuʼunik sventa tskoltaik› li Jesus xchiʼuk yajtakboltake (Luk. 8:1-3).

9. ¿Butik la staik li matanal laj yakʼik li yajtuneltak Dios ta voʼnee?

⁹ Li j-israeletike ep ta chop kʼuxi la staik li kʼusitik laj yakʼik ta matanale. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal la smeltsanik li chʼulna pasbil ta nukul li ta takixokol balumil li j-israeletike, jaʼ la yakʼik ta matanal li kʼusitik yichʼojik lokʼel tal ta Ejiptoe (Éx. 3:21, 22; 35:22-24). Oy junantik yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe la xchon snaik o yosilik, ti kʼu yepal la stabeik stojole laj yakʼbeik «ta yok skʼob li jtakboletike». Vaʼun jaʼ xa la spukbeik ta jujuntal li buchʼutik chtun yuʼunike (Ech. 4:34, 35). Li yantik xtoke la skʼej stakʼinik sventa jechuk-o xkoltavanik li ta yichʼel ta mukʼ Diose (1 Kor. 16:2). Jamal xvinaj ti ta komon koltavanik li yajtsʼaklomtak Kristoe, koltavan li buchʼu jkʼuleje xchiʼuk li buchʼu povre noʼoxe (Luk. 21:1-4).

10, 11. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik slekil yoʼonton li yajtuneltak Dios ta voʼnee? 2) ¿Kʼu yelan chavaʼi ti xuʼ xakolta aba ta yakʼel li matanaletike?

¹⁰ Li avie eke, ¿mi chtun van ti xkakʼtik matanal takʼin kʼalal chichʼ pasel li kʼusitik tsots skʼoplale? Tana. Yuʼun xuʼ van yakal chichʼ nopbel skʼoplal sventa xichʼ achʼubtasel li jsalontike o xuʼ van skʼan jchaʼvaʼantik. Ta yan xtoke xuʼ van chkichʼtik albel ti chtun tajek matanal takʼin ta skoj ti chichʼ achʼubtasel li Betele o ti jaʼ sventa xjelav-o li j-asambleatike xchiʼuk ti xichʼ koltael ermanoetik ta skoj ti echʼ jun tsatsal nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusi kʼot ta pasele. Li matanal takʼin chkakʼtike chichʼik-o koltael xtok li misioneroetike, li prekursor espesialetike, li jkʼelvanejetik ta sirkuitoe, li ermanoetik ti te chtunik li ta smeʼ nail abtelale xchiʼuk li ta Beteletik ta spʼejel balumile. Jech xtok, li jtsobobbailtike yaloj batel ta Betel ti oy kʼuuk yepal jech-o chkakʼtik batel matanal takʼin sventa xichʼ vaʼanel yan Salonetik sventa Tsobobbail xchiʼuk Salonetik sventa Asamblea, taje jaʼ tstabeik sbalil li ermanoetik ta spʼejel balumile.

¹¹ Li ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike, ¿buchʼutik xuʼ xkoltavanik li ta yabtel Jeovae? Jkotoltik xuʼ xijkoltavan. Jutuk mu skotoluk velta kʼalal chkakʼtik matanal takʼine muʼyuk buchʼu chilutik, yuʼun ta jujuntal ta jtikʼtik ta kajaetik li ta jsalontike o bateltik xtoke ta jtaktik batel li ta jpajinatik ta Internet ta jw.org. Oy van chtal ta joltik ti muʼyuk ep li matanal takʼin chkakʼtike. Pe ti melel xkaltike maʼuk te tstsob sba kʼalal ep chkakʼtik li matanal takʼine, yuʼun jaʼ te tstsob sba li ta jujutiʼ chichʼ akʼele. Jkotoltik chijkoltavan akʼo mi jutuk tajek li kʼusi oy kuʼuntike. Xijkoʼolaj tajek kʼuchaʼal li yajtsʼaklomtak Kristo ta Masedonia li ta baʼyel sigloe. Akʼo «mi toj povreik», la skʼanik vokol ti tskʼan chkoltavanik eke yuʼun jaʼ jun matanal chaʼiik xchiʼuk ta slekil yoʼonton laj yakʼik (2 Kor. 8:1-4).

12. ¿Kʼusi spasoj j-organisasiontik sventa lekuk xichʼ tunesel li matanal takʼine?

 ¹² Li Jtsop Jbeiltasvaneje oy spʼijilik ti kʼu yelan tstunesik lek li matanal takʼin ta j-organisasiontike (Mat. 24:45). Kʼalal tstunesik li takʼine, baʼyel tspasik orasion xchiʼuk tskʼelik lek ti bu chichʼ tunesele (Luk. 14:28). Li ta skʼakʼalil Vivliae laj yichʼ kʼubanbel tukʼil viniketik li matanal takʼin chichʼ akʼel sventa lekuk chapal ti kʼu yelan chichʼ tunesele. Li viniketik taje jaʼ tskʼelik lek ti jaʼuk noʼox te xichʼ tunesel sventa yichʼel ta mukʼ Dios li matanal takʼine. Jech kʼuchaʼal liʼe, jun velta li Esdrase akʼbat epal matanal yuʼun li ajvalil ta Persiae, akʼbat oro, plata xchiʼuk yan kʼusitik. Taje mas ta 100 miyon dólar stojol jechuk avi li kʼusitik laj yichʼ akʼbele. Jech oxal, kʼalal sutik batel ta Jerusalen li Esdrase, laj yal mantal kʼuxi xuʼ lekuk xchabiik echʼel li ta bee yuʼun snaʼoj ti jaʼ yuʼun Jeova li matanal taje (Esd. 8:24-34). Epal jabil ta tsʼakale, li jtakbol Pablo eke la stsob takʼin sventa xichʼik koltael li ermanoetik ta Judeae. Xchiʼuk xi laj yalanbe li buchʼutik chbat xchʼakik li takʼine: ‹Tukʼulanik lek skotol li kʼusitike, maʼuk noʼox ta stojolal Jeova, yuʼun skʼan jech xapasik ta stojolal li krixchanoetik xtoke› (kʼelo 2 Korintios 8:18-21). Li j-organisasiontik avie jaʼ chchanbeik stalelal li Esdras xchiʼuk Pabloe. Yuʼun chakʼ mantaletik ti lek jamal ta aʼiel ta sventa ti kʼu yelan skʼan xichʼ tunesel li matanal takʼine.

13. ¿Kʼu yuʼun oy kʼusitik sjeloj talel li j-organisasiontike?

¹³ Jlom utsʼ alaliletike oy kʼusitik tsjel ta xkuxlejalik bakʼintik sventa lekuk xtojobik ta stunesel li stakʼinike, ti mu slajesik mas ti kʼu yepal tspasik kanale. O xuʼ van skʼan sjutukajes li kʼusi tspas ta xkuxlejalik sventa xuʼuk xtunik mas ta stojolal li Jeovae. Jaʼtik jech spasoj talel li j-organisasiontike. Yuʼun li echʼ tal jayibuk jabile toj ep kʼusitik lik yichʼ pasel ti toj labalik sbae. Ta skoj taje mas to ep laj yichʼ tunesel li matanal takʼin ti jaʼ jutuk ti kʼu yepal oye. Vaʼun li j-organisasiontike la sabe smelolal sventa mas jutuk xichʼ lajesel li takʼine xchiʼuk ti xjutukaj li abtelaletike. Taje, jaʼ sventa lekuk xichʼ tunesel li matanal takʼine.

14-16. 1) ¿Butik chichʼ tunesel li matanal takʼin chkakʼtike? 2) ¿Mi oy ataojbe sbalil li kʼusitik chakʼ li j-organisasiontike?

¹⁴ Xi chal sloʼilik epal ermanoetik ti jal xa tunemik talel ta stojolal Jeovae: «Muʼyuk bu jech xkilkutik-o ti batsʼi busanbil tajek matanal chakʼ li j-organisasiontike». Oy srasonik ta melel. Yuʼun li echʼ tal jayibuk jabile laj yakʼik li jpajinatik ta Internet ta jw.org xchiʼuk li Kanal JW. Yan xtoke, li Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escriturase jutuk toʼox tajek jelubtasbil ta yan kʼopetik, pe li avie oy xa ta jeltos kʼopetik. Li ta 2014 xchiʼuk ta 2015 jelav  asamblea internasionaletik ta mukʼta estadioetik ti jaʼ sbi: «¡Saʼilanik me baʼyel li Ajvalilal yuʼun Diose!». Li asambleaetik taje jaʼ te jelav li ta 14 mas mukʼtik estadioetik li ta jteklumetik ti oy ta spʼejel balumile. Toj echʼ xa noʼox la skʼupinik li buchʼutik ayike.

¹⁵ Toj ep buchʼutik tstojik ta vokol li kʼusitik labal sba tspas li j-organisasiontike. Kalbetik jun skʼelobil. Li ta Asiae oy jun kʼox jteklum ti te chtunik jun nupultsʼakale, xi laj yalik ta sventa li Kanal JW: «Bakʼintike jtuk bu chʼikilun chkaʼi jbakutik, vaʼun mu xa xkakʼkutik venta kʼu yelan xbat li yabtel Jeovae. Pe kʼalal ta jkʼelkutik li Kanal JW, chtal-o ta jolkutik ti oy kutsʼ kalaltik ta spʼejel balumile. Li ermanoetik ti liʼ nakalike xkuxet tajek yoʼontonik ti oy li Kanal JW. Nopoltik noʼox chalik kabinoj ti mas xa la nopol chaʼi sbaik ta stojolal li Jtsop Jbeiltasvaneje. Muʼyuk bu jech xaʼi-o sbaik ti xmuyubajik tajek ti liʼ oyik ta s-organisasion Jeovae».

¹⁶ Li ta sjunul balumile yakal chichʼ vaʼanel xchiʼuk yakal chichʼ achʼubtasel jutuk mu 2,500 Salonetik sventa Tsobobbail. Xi chal sloʼilik li ermanoetik ta Honduras ti oy xa achʼ salonike: «Ximuyubajkutik tajek ti jaʼunkutik yutsʼ yalal li Jeovae xchiʼuk ti jaʼutik jun utsʼ alalil ta spʼejel balumile. Koliyal taje, oy xa jsalonkutik li ta jlumalkutike, ¡kʼot ta pasel li kʼusi oy onoʼox tajek ta koʼontonkutike!». Li yan ermanoetik eke xmuyubajik tajek kʼalal chlokʼ ta skʼop stukik li Vivlia xchiʼuk li yan vunetike. Jech xtok, xkuxet tajek yoʼontonik kʼalal chilik ti toj lek kʼusi chkʼot ta pasel li ta cholmantal ti bu oy ep krixchanoetike xchiʼuk li cholmantal ta mukʼta lumetike. Jech chaʼi sbaik xtok li buchʼutik chichʼik koltael ta skoj ti echʼ junuk tsatsal nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusi kʼot ta pasele.

17. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti tskolta s-organisasion li Jeovae?

¹⁷ Li krixchanoetik ti maʼukik stestigotak Jeovae mu stakʼ chʼunel chaʼiik ti toj ep kʼusi chichʼ-o pasel li matanal takʼine. Jun vinik ti tsots tajek yabtel ta jun mukʼta empresae ay svulaʼan jun j-imprentatik ta Betel. Chʼayal to kʼot yoʼonton kʼalal laj yaʼi ti naka ta matanal takʼin chichʼ pasel li kʼusitik tee, ti muʼyuk chichʼik tojel li buchʼutik te ch-abtejike xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi chichʼ pasel sventa chichʼ tsobel li takʼine. Laj yal ti toj vokol la ta chʼunel ti kʼu to yepal abtel ta jpastike, jech onoʼox xal yaʼuk un, yuʼun jaʼ noʼox xuʼ jech spas kuʼuntik ta skoj ti tskoltautik li Jeovae (Job 42:2).

18. 1) ¿Kʼusitik bendision ta jtatik mi ta jkolta jbatik li ta abtelal sventa Ajvalilal yuʼun Diose? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jchanubtastik li ololetik xchiʼuk li buchʼutik achʼik to sventa jechuk xkoltavanike?

¹⁸ Li Jeovae yakʼojbutik jun mukʼta matanal: jaʼ ti xuʼ jkolta jbatik li ta abtelal sventa Ajvalilal yuʼun Dios li ta jkʼakʼaltike. Mi jech la jpastike, yaloj ta jamal ti ta jtatik epal bendisione (Mal. 3:10). Xchiʼuk chal ti ep kʼusitik lekik tsta ta xkuxlejal li jun krixchano mi snaʼ xakʼ li kʼusitik oy yuʼune (kʼelo Proverbios 11:24, 25). Jech xtok mas xijmuyubaj, yuʼun «jaʼ mas xmuyubaj li buchʼu chakʼe, jaʼ mu sta li buchʼu chichʼe» (Ech. 20:35). Jtaojtik yan matanal xtok, yuʼun xuʼ jchanubtas ta jtalelaltik xchiʼuk ta jkʼopojeltik li kalab jnichʼnabtik xchiʼuk li buchʼutik achʼ to ochemik tal ta s-organisasion Jeova sventa jechuk xkoltavanik xchiʼuk ti staikuk epal bendision eke.

19. ¿Kʼusi la stijbot avoʼonton spasel li xchanobil liʼe?

¹⁹ Skotol li kʼusi oy kuʼuntike jaʼ yakʼojbutik li Jeovae. ¿Kʼusi van xuʼ jpastik yoʼ xkakʼbetik yil ti jkʼanojtik xchiʼuk ti ta jtojbetik ta vokol li kʼusitik spasoj ta jtojolaltike? Jaʼ ti xkakʼbetik li kʼusitik oy kuʼuntike (1 Crón. 29:17). Kʼalal laj yakʼik matanaletik li j-israeletik sventa xichʼ vaʼanel li xchʼulna Jeovae, «toj xcuxet noʼox yoʼntonic ta stojol Dios ti laj yacʼbeic smotone, yuʼun scotol yoʼntonic laj yaqʼuic tunuc ta stojol li Mucʼul Diose» (1 Crón. 29:9). Jechuk-o me xkakʼbetik Jeova li kʼusi yakʼojbutike, yuʼun jaʼ chakʼ xkuxetel koʼontontik.