1, 2. ¿Kʼu yuʼun skʼan xkalbetik skʼoplal kʼuxi ta patbel yoʼontonik li buchʼutik chamem yutsʼ yalalike? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

XI LAJ yal jun ermana ti Susi sbie: «Kʼalal cham li jkeremkutike, jutuk mu junuk jabil mu x-echʼ xkʼuxul laj kaʼikutik». Oy jun ermano ti solel kʼux yoʼonton kom kʼalal ta anil noʼox cham li yajnile. Taje ep tajek buchʼutik jech tsnuptanik. Ep yajtuneltak Dios snopojik ti muʼyuk to chcham junuk yutsʼ yalalik kʼalal mu to chtal li Armajedone. Mi oy chamem avutsʼ avalal o junuk avamigo o ti jech kʼotem ta stojolal li buchʼu xavojtikine, yikʼal van xi chajakʼbe abae: «¿Kʼuxi xuʼ xijkoltavan mi jech kʼot ta pasele?».

² Oy buchʼutik chalik ti te la chjelav xkʼuxul mi echʼ kʼuk sjalile. Pe ¿mi melel van? Xi laj yal jun ermana ti chamem smalale: «Ti lek xkaltike, li kʼusi tskoltaote jaʼ li kʼusitik chapas jujun kʼakʼale». Kʼalal oy kʼusi kʼux chkaʼitike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun yayijemal, mi ta jkʼeltik lek ti bu yayijeme, ta kʼunkʼun chkol batel. Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi skʼan jpastik sventa xkuch batel yuʼun xkʼuxul li buchʼu chamem yutsʼ yalale?

3, 4. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti xaʼi Jeova kʼu to xkʼuxul chkaʼitik kʼalal chcham kutsʼ kalaltike?

³ Ta melel, ti bu mas ta jta spatobil koʼontontike jaʼ ta stojolal li jtotik Jeova ti kʼuxutik ta yoʼontone (kʼelo 2 Korintios 1:3, 4). Yuʼun yakʼoj ta ilel ti snaʼoj kʼu yelan chaʼi sba li yantike. Xi tspatbe yoʼonton li yajtuneltake: «Vuʼun jtuc ta xcacʼbot stsatsal avoʼnton» (Is. 51:12; Sal. 119:50, 52, 76).

⁴ Li «Totil ti kʼuxutik tajek ta yoʼontone» yiloj svokol ek ta skoj ti chamem yutsʼ yalal xkaltike, chamem yuʼun Abraan, Isaak, Jakob, Moises xchiʼuk li ajvalil Davide (Núm. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Ech. 13:22). Li Vivliae chal ti Diose oy tajek ta yoʼonton ti xkʼot xa skʼakʼalil sventa xchaʼkuxes yan velta li buchʼutik chamemike (Job 14:14, TNM, 15). Mi kuxiik tale, xmuyubajik xa tajek xchiʼuk muʼyuk xa ch-ipajik. Jvules ta joltik xtok li Diose laj yil ti kʼu yelan chopol cham li skʼanbil Nichʼon ti jaʼ ‹xkuxetel yoʼonton skotol orae› (Prov. 8:22, 30). Mu jnaʼtik lek kʼu to xkʼuxul laj yaʼi li Jeovae (Juan 5:20; 10:17).

5, 6. ¿Kʼuxi tspat koʼontontik li Jeovae?

⁵ Xuʼ jpat lek koʼontontik ta stojolal Jeova ti tskoltautike. Jaʼ yuʼun jamaluk xkalbetik ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Tspat koʼontontik kʼalal jnaʼojtik ti xaʼibe smelolal ti kʼu to xkʼuxul chkaʼitike xchiʼuk tspat koʼontontik kʼalal jaʼo chtun tajek kuʼuntike. Pe ¿kʼuxi tspat koʼontontik?

⁶ Jtos ti kʼuxi tspat koʼontontike jaʼ tstunes li «chʼul espiritue» (Ech. 9:31). Li Jesuse laj yal ti Jtotik te oy ta vinajele ta sjunul yoʼonton chakʼbe ‹chʼul espiritu li buchʼutik tskʼanike› (Luk. 11:13). Xi chal Susi ti laj xa kalbetik skʼoplal li ta baʼyuk parafoe: «Ep ta velta ti solel kejelunkutik ta jkʼanbekutik vokol Jeova ti akʼo spatbun koʼontonkutike. Kʼalal jech ta jpaskutik jujun veltae, xkuxet koʼonton chkaʼi jbakutik, yuʼun chchabi koʼontonkutik xchiʼuk jnopbenkutik» (kʼelo Filipenses 4:6, 7).

7, 8. ¿Kʼu yuʼun jnaʼojtik ti xuʼ spat koʼontontik li Jesuse?

⁷ Li kʼusitik la spas xchiʼuk li kʼusitik laj yal Jesus kʼalal echʼ ta Balumile, lek laj yakʼ ta ilel ti snaʼ xkʼanvan li Jtotik Jeovae, ti xaʼibe smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk ti kʼuxutik ta yoʼontone (Juan 5:19). Li Diose la stak talel ta Balumil Jesus sventa spatbe yoʼonton li «bochʼotic oy svocolique» xchiʼuk «li bochʼotic chat yoʼntonique» (Is. 61:1, 2; Luk. 4:17-21). Li krixchanoetike laj yakʼik venta ti kʼuxutik ta yoʼonton li Jesuse, ti xaʼibe smelolal li jvokoltike xchiʼuk ti oy tajek ta yoʼonton tskoltautike (Evr. 2:17).

⁸ Kʼalal chex kerem toʼox li Jesuse, laj yil svokol, yuʼun cham yutsʼ yalaltak xchiʼuk yamigotak. Yaʼeluke kʼalal tetik van 20 jabil yichʼoj li Jesuse, jaʼo cham li Jose ti jaʼ tsʼitesate. * Jnoptik noʼox avaʼi kʼu to xkʼuxul laj yaʼi Jesus kʼalal cham li buchʼu tsʼitesate xchiʼuk kʼalal laj yil ti kʼux laj yaʼi li smeʼ xchiʼuk xchiʼiltak ta vokʼel eke.

9. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ti xaʼibe smelolal kʼu yelan laj yaʼi sbaik kʼalal cham li Lasaroe?

⁹ Ti kʼu sjalil echʼ xchol mantal li Jesuse, laj yakʼ ta ilel ti xaʼibe lek smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal chkil jvokoltike.  Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal cham li Lasaro ti jaʼ yamigoe, snaʼoj xa onoʼox ti chchaʼkuxese. Pe kʼalal laj yil ti mu x-echʼ chaʼi xkʼuxul li Maria xchiʼuk Martae, lik okʼuk li Jesus eke (Juan 11:33-36).

10. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ti jech-o tspat koʼontontik Jesus kʼalal chil oy jvokoltike?

¹⁰ ¿Kʼuxi tskoltautik avi li kʼusi la spas Jesus ta voʼnee? Xi chal li Vivliae: «Mu snaʼ xjel-o li Jesukristoe, jaʼ jech-o li voljee, li avie xchiʼuk sbatel osil» (Evr. 13:8). Li Jesuse jaʼ «li Bankilal Jbeiltasvanej sventa kuxlejale». Jaʼ yuʼun snaʼoj kʼalal oy kʼusi kʼux chkaʼi ta koʼontontike, jech oxal xuʼ skolta «li buchʼutik yakal ch-akʼatik ta prevae» (Ech. 3:15; Evr. 2:10, 18). Xuʼ jchʼuntik ta stojolal ti jech-o tspat koʼontontik kʼalal chil oy jvokoltike. Xaʼibe smelolal kʼalal oy kʼusi kʼux chkaʼitike xchiʼuk tspat koʼontontik «kʼalal jaʼo yoraile» (kʼelo Evreos 4:15, 16).

11. ¿Kʼusi tekstoetik ta Vivlia ti tspatbot mas avoʼontone?

¹¹ Maʼuk noʼox kʼux laj yaʼi Jesus kʼalal cham li Lasaroe. Li ta Vivliae oy ep tekstoetik ti tspat koʼontontike. Taje muʼyuk labal sba chkaʼitik, «yuʼun skotol li kʼusitik laj yichʼ tsʼibael ta voʼnee, laj yichʼ tsʼibael sventa jchanubtaseltik, sventa oyuk spatobil koʼontontik ta skoj ti chkuch kuʼuntik xchiʼuk ti tspat koʼontontik li Tsʼibetike» (Rom. 15:4). ¿Mi oy buchʼu chamem avuʼun? Mi oye, te chata spatobil avoʼonton li ta tekstoetik liʼe:

• «Li Mucʼul Diose nopol oy ta stojol li bochʼo oy svocol yoʼntonique; tscolta li bochʼo lajem stsatsal yoʼntonique» (Sal. 34:18, 19).

• «Cʼalal ilubtsaj xa jol ta scoj ti toj ep chloʼilaj coʼntone, voʼot laj amuqʼuibtasbun coʼnton; laj avacʼbun xcuxetel coʼnton» (Sal. 94:19).

• «Li Kajvaltik Jesukristo xchiʼuk li Dios ti jaʼ Jtotik ti la skʼanutike, ti la spat koʼontontik sbatel osile xchiʼuk ti laj yakʼ spatobil koʼontontik ta sventa li slekil yutsil oʼontonale, akʼo spat avoʼontonik xchiʼuk akʼo stsatsubtas avoʼontonik» (2 Tes. 2:16, 17). *

12. ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal xuʼ jpastik sventa jpatbetik yoʼonton li yantike?

¹² Li buchʼutik chamem yutsʼ yalalike xuʼ me te sta spatobil yoʼontonik li ta tsobobbaile (kʼelo 1 Tesalonisenses 5:11). ¿Kʼuxi xuʼ jtsatsubtastik xchiʼuk jpatbetik yoʼonton li buchʼutik chʼabal xa stsatsal yoʼontonike? (Prov. 17:22). Jvules ta joltik ti «oy yorail chʼanxijchi» xchiʼuk ti «oy yorail [chijkʼopoje]» (Ecl. 3:7). Jkʼeltik kʼusi laj yalik chaʼvoʼ ermanaetik. Xi chal jun ermana ti chamem smalal ti Dalene sbie: «Li buchʼutik oy kʼusi kʼux chaʼiike oy ta yoʼonton chalik li kʼusi tsnopike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Jaʼ yuʼun, li kʼusi skʼan jpastik ta stojolalik ti tsots tajek skʼoplale, jaʼ ti jchikintatik li kʼusi chalike xchiʼuk ti mu jtuchʼbetik ta bee». Li Juniae xi laj yal kʼalal la smil sba stuk li sbankile: «Akʼo mi mu xkaʼitik kʼu to xkʼuxul chaʼiik li buchʼutik chcham yutsʼ yalalike, li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti oyuk ta koʼontontik xkaʼibetik smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbaike».

13. ¿Kʼusi skʼan jvules ta joltik?

¹³ Jech xtok, skʼan me jvules ta joltik ti jelajtik kʼu yelan chaʼi sbaik jujun tale xchiʼuk ti jelajtik ti kʼu yelan chakʼik ta ilel ti oy kʼusi kʼux chaʼiike. Bakʼintike jaʼ noʼox xaʼibe smelolal li buchʼu chil svokole xchiʼuk vokol ta albel smelolal chaʼi ti kʼu yelan chaʼi sbae. Yuʼun xi chal li Vivliae: «Li coʼntontique snaʼoj stuc li cʼusi svocole,  xchiʼuc ti cʼalal xcuxet noʼox chaʼye, mu xacʼ ta yan» (Prov. 14:10). Mi laj yal ti kʼu yelan chaʼi sbae, xuʼ van mu xaʼibeik smelolal li yantike.

14. ¿Kʼusi to xuʼ jpastik sventa jpatbetik yoʼonton li buchʼutik chil svokolike?

¹⁴ Jaʼ yuʼun, vokol chkaʼitik kʼusi chkalbetik li buchʼu toj kʼux chaʼi ta skoj ti oy buchʼu cham yuʼune. Akʼo mi jech, li Vivliae chal ti «bochʼo tucʼ yoʼntonique xcoʼlaj xchiʼuc poxil li scʼopique» (Prov. 12:18). Ep yajtsʼaklomtak Kristo te tstaik ta foyeto Cuando muere un ser querido * ti kʼuxi xuʼ spatik oʼontonale. Li kʼusi mas lek xuʼ jpastike jaʼ liʼe: «Okʼan me achiʼukik li buchʼutik ch-okʼike» (Rom. 12:15). Jun ermana ti chamem smalal ti Gabi sbie, xi chale: «Kʼalal chi-okʼe jaʼ te chvinaj ti kʼu yelan chkaʼi jbae. Jaʼ yuʼun, kʼalal ch-okʼik li kamigotak eke jaʼ tspatbun koʼonton. Jech oxal, mu jtukuk chkaʼi jba kʼalal jaʼo chkat tajek koʼontone».

15. Mi vokol chkaʼitik ta jpatbetik yoʼonton kʼalal te jchiʼuktik li buchʼu cham yutsʼ yalale, ¿kʼusi xuʼ jpastik? (Kʼelo xtok li rekuadro ti bu chal: « ¿Kʼusi xuʼ xkaltik sventa jpatbetik yoʼonton li yantike?»).

¹⁵ Mi vokol chkaʼitik ta jpatbetik yoʼonton kʼalal te jchiʼuktik li buchʼu cham yutsʼ yalale, xuʼ van mas kʼun chkaʼitik mi ta jtsʼibabetik batel junuk uni tarjeta, junuk koreo elektroniko, junuk mensaje o junuk kartae. Xuʼ van jtsʼibabetik batel junuk versikulo ta Vivlia sventa xpatbat yoʼonton xchiʼuk jvulesbetik ta sjol li kʼusitik lek la spas li buchʼu cham yuʼune. Xi chal li Juniae: «Kʼalal chkichʼ akʼbel junuk uni kʼox vun sventa spatbeikun koʼonton o kʼalal tstaikun ta ikʼel sventa xbat jchiʼinik jlikeluke, mu xa noʼox jnaʼ kʼuxi ta jtojbeik ta vokol. Kʼalal jech tspasbeikune chkakʼ venta ti oy buchʼu skʼanojikune xchiʼuk ti chchabiikune».

16. ¿Kʼusi to yan xuʼ jpastik sventa jpatik lek oʼontonal?

 ¹⁶ Jech xtok, lek me ti jpastik orasion ta stojolal li buchʼu chil svokole o ti jchiʼintik ta spasel orasione. Melel onoʼox ti vokol ta pasel orasion kʼalal jaʼo oy svokolike. Xuʼ te chlik okʼkutik o mu xa xlokʼ xijkʼopoj. Kʼalal ta sjunul koʼonton ta jpastik li orasione xuʼ me xyochbe xkʼuxul li kʼusi kʼux chaʼiike. Li Dalene ti laj kalbetik skʼoplal ta parafo 12, xi chvul ta sjole: «Kʼalal chbat spatbeikun koʼonton li ermanaetike, ta xkalbeik mi xuʼ spasik junuk orasion. Vokol ta xaʼiik kʼalal chlik spasik li orasione. Pe kʼunkʼun tstsatsub batel li yechʼomal yeike, vaʼun kʼupil xa sba ti kʼu yelan tstsuts yuʼunike. Jaʼ tstsatsub-o xchʼunel koʼonton kʼalal chkakʼ venta ti lek tsots li xchʼunel yoʼontonike, ti kʼu yelan chkʼanvanike xchiʼuk ti oyun ta yoʼontonike».

17-19. ¿Kʼu yuʼun skʼan jechuk-o jpatbetik yoʼonton li kermanotaktike?

¹⁷ Ta skoj ti jelelik ta jujuntal li krixchanoetike, jelel ti kʼu sjalil ch-echʼ-o yuʼunik xkʼuxul kʼalal oy buchʼu chcham yuʼunike. Jaʼ yuʼun skʼan me jechuk-o jkoltatik, maʼuk noʼox kʼalal achʼ to xchamel li yutsʼ yalalike, yuʼun te to oy li yantik yutsʼ yalalik xchiʼuk li yamigotakike. Skʼan jkoltatik-o akʼo mi echʼem xa ox jayibuk u, yuʼun li yantike muʼyuk xa chvulaʼajik. Li ta Proverbios 17:17 xi chale: «Li bochʼo lec jcʼopan jba jchiʼuctique lec onoʼox scʼanojutic; jaʼ jchiʼiltic ta voqʼuel chcʼot ti cʼalal oy jvocoltique». Skʼan jechuk-o jpatbetik yoʼonton li buchʼu chat yoʼontone, mu ventauk kʼu sjalil skʼan jech jpastik (kʼelo 1 Tesalonisenses 3:7).

¹⁸ Jvules ta joltik ti xuʼ xlik yat yoʼontonik ta anil noʼoxe. Xuʼ van jaʼ xvul-o ta sjolik kʼalal jaʼo s-aniversarioike, kʼalal chaʼiik junuk sone, kʼalal tskʼelik junuk fotoe, kʼalal oy kʼusi tspasike, kʼalal oy kʼusi chaʼibeik yikʼe, kʼalal oy kʼusi chaʼiik chnike o yan kʼusitik. Li buchʼu chamem snup xchiʼilike toj vokol chaʼiik kʼalal sba to velta stuk xa chbatik ta asamblea o ta Snaʼobil slajel Kristoe. Xi laj yal jun ermano ti chamem yajnile: «Jnaʼoj xa onoʼox ti kʼux tajek chkaʼi mi kʼot yorail li j-aniversariokutike. Kʼalal kʼot yoraile, oy ermanoetik ti la xchapanik jun uni kʼin ti te ayik li kamigotak sventa mu jtukuk xkaʼi jbae».

¹⁹ Teuk me ta joltik ti maʼuk noʼox skʼan patbel yoʼontonik kʼalal jaʼo chkʼot s-aniversarioik o yan kʼusitike. Xi chal li Juniae: «Kʼalal chtal xchiʼinutik o chtal spatbutik koʼontontik kʼalal maʼuk yorail junuk aniversarioe, ep tajek sbalil. Kʼalal jech tspasike, tspat tajek koʼontontik xchiʼuk ta jtabetik tajek sbalil». Melel onoʼox, muʼyuk kʼusi stakʼ jpastik sventa mu xa xat yoʼontonik o ti muʼyuk xa tsnaʼik li buchʼu chamem yuʼunike. Pe ep kʼusitik xuʼ jpastik sventa jpatbetik yoʼontonik (1 Juan 3:18). Xi chal li Gabie: «Ta jtojbe tajek ta vokol Jeova ti ta slekil yoʼonton la skoltaikun li moletik ta tsobobbail kʼalal tsots laj kil jvokole xchiʼuk ti muʼyuk laj yiktaikun jtuke. Jaʼ yuʼun, li kʼusi la spasike, jujun kʼakʼal kʼanbil tajek laj kaʼi jba yuʼun li Jeovae».

20. ¿Kʼu yuʼun tspat koʼontontik li kʼusi yaloj tspas Jeovae?

²⁰ Tspat tajek koʼontontik li Jeovae, yuʼun mi kʼot yoraile, «skotol li buchʼutik oy ta smukinalike chaʼibeik yechʼomal ye» li Kristoe, vaʼun ta xchaʼkuxiik talel (Juan 5:28, 29). Li Diose yaloj ta melel ti «jʼechʼel ta slajesbe o scʼoplal li lajele» xchiʼuk ti «ta scusbe loqʼuel yaʼlel sat scotolic» li krixchanoetike (Is. 25:8). Mi kʼot li yorail taje, muʼyuk xa me ‹chij-okʼ xchiʼukik li buchʼutik ch-okʼike›, jaʼ xa noʼox chijmuyubaj xchiʼuk «li buchʼutik xkuxet yoʼontonike» (Rom. 12:15).