«TA MELEL, toj ep kʼusitik tsʼunbil ti skʼan tsobbel sate, pe jaʼ toj jutuk li j-abteletike. Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼanbeik vokol li Yajval abtel ti akʼo stak tal mas j-abteletik ta stsobbel sat li kʼusitik tsʼunbile» (Luk. 10:2). Jaʼ jech yakal chkʼot ta pasel ta Myanmar li kʼusi laj yal Jesus ti te xa van ta chaʼmil jabile. Yuʼun li ta lum taje oy 55 miyon jnaklejetik, pe kʼajomal noʼox oy 4,200 jcholmantaletik sventa xalbeik skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose.

Akʼo mi jech, «li Yajval abtel» ti jaʼ li Jeovae la stijbe yoʼonton epal ermanoetik ta yantik lum sventa xbat koltavanikuk li ta kʼajoj ta mantal ta Myanmar ti jaʼ te xkom li ta sural Asiae. ¿Kʼu yuʼun lokʼ ta yoʼontonik yiktael li slumalike? ¿Kʼuxi pas yuʼunik taje? ¿Kʼusi bendisionetik yakal tskʼupinik li avie? Jkʼeltik batel.

Leʼtik xa talel junchib jabile, jun prekursor ta Japón ti Kazuhiro sbie tsake ta tupʼ-ikʼ, vaʼun chʼay snopben xchiʼuk laj yikʼik batel ta ospital. Li doktore laj yal ti mu to stakʼ stsʼot skaro chibuk jabile, mu to xchʼun laj yaʼi li Kazuhiroe xchiʼuk xi la snope: «¿Kʼusi xa ta jpas un? Mu to jkʼan xkikta li prekursorale, yuʼun jaʼ li kʼusi mas oy ta koʼontone». Vaʼun xvokolet la skʼanbe Jeova ti xuʼuk to xtun batel ta prekursore.

Xi chal kaʼitik li Kazuhiroe: «Jun u ta tsʼakale, la skʼoponun tal jun kamigo ti jaʼ te chtun li ta Myanmare, ta skoj ti laj yaʼi kʼusi la jnuptane, xi laj yalbune: ‹Li ta Myanmare naka ta autovus chijxanav, jech oxal mu toj persauk ti oyuk akaro mi lanop latale xchiʼuk xuʼ xatun-o ta prekursor›. Akʼo mi ipun noʼox, pe la jakʼbe li doktor mi xuʼ chibat ta naklej li ta Myanmare. Labal to sba laj kaʼi kʼalal xi laj yalbune: ‹Mi xanaʼe, oy jun neurólogo ti likem ta Myanmare talem ta vulaʼal liʼ ta Japone, chkakʼbot avojtikin. Xuʼ jaʼ ta skʼelot mi la ipaj yan veltae›. Ta melel jaʼ te la stakʼbun kaʼi j-orasion li Jeovae».

Li Kazuhiroe ta ora noʼox la stak batel jun koreo li ta Betel ta Myanmare, yuʼun tskʼan te chtunik ta prekursor xchiʼuk li yajnile. Xi takʼbatik tal yuʼun Betel kʼalal echʼ voʼob kʼakʼale: «Laʼik, yuʼun chtun tajek prekursoretik liʼe». Vaʼun li Kazuhiro xchiʼuk yajnil ti Mari sbie, la xchon li skaroike, la slokʼes svisaik xchiʼuk la sman svoletoik sventa li avione. Avie, xmuyubaj noʼox chtunik ta jun grupo ta senya kʼop ta Mandalay. Xi to chal kaʼitik li Kazuhiroe: «Skotol li kʼusi jnuptanojkutike mas to laj yakʼ jchʼunkutik li kʼusi chal Salmo 37:5 ti xi chale: ‹Acʼbo sventain Mucʼul Dios scotol li cʼusi chapase; chʼuno ta avoʼnton ti xuʼ yuʼune, jech chaspasbot li cʼusi tsots scʼoplal oy ta avoʼntone›».

Li ta 2014, la staik jun matanal li stestigotak Jeova ta Myanmare, yuʼun te echʼ jun asamblea ti stuk noʼox jeche xchiʼuk kʼotik epal ermanoetik ti likemik tal ta yantik lume. Li Monique ti likem ta Estados Unidos xchiʼuk ti 34 sjabilale ay li ta jun asamblea taje. Xi chal sloʼile: «Kʼalal lisut batel ta jnae, la jkʼanbe tajek vokol Jeova sventa xakʼ kil li kʼusi skʼan jpas ta jkuxlejale. Xchiʼuk laj kalbe jtot jmeʼ li kʼusi oy ta koʼonton staele, vaʼun kʼot ta nopel kuʼunkutik ti lek yaʼeluk ti xbat tunkun ta Myanmare. Ep ta velta la jpas orasion xchiʼuk laj kakʼ jelavuk kʼuk sjalil yoʼ jnop lek mi chbat onoʼox tunkun li ta Myanmare». Chalbutik to batel mas srasonal ti kʼu yuʼun jech la spas li Moniquee.

Xi chalbutike: «Li Jesuse laj yalbe yajchankʼoptak ti skʼan snopik lek kʼuxi xuʼ lek stunes li stakʼinike, jech oxal xi lik jakʼbe jba eke: ‹¿Mi oy kʼuuk yepal jtakʼin sventa jpas li kʼusi jnopoje? ¿Mi ta van jchan kʼuxi xuʼ xikuxi li ta jun lum taje xchiʼuk ti maʼuk xbat ta koʼonton li abtele?›». Xi to jamal laj yal xtoke: «Laj kakʼ venta ti muʼyuk lek jtakʼin sventa xibat ta naklej li ta yan lume». Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi la spas sventa xbat onoʼox ta naklej li ta yan lume? (Luk. 14:28).

Xi to chal kaʼitik li Moniquee: «Jun veltae laj yalbun jpatrona ti akʼo xbat jkʼopone, xiʼemun tajek libat yuʼun la jnop mi tsnutsun lokʼel li ta kabtele. Pe jaʼ noʼox la skʼupil kʼoptaun ta skoj ti lek la ta jpas kabtele xchiʼuk laj yalbun ti chakʼbun la jsetʼuk matanal takʼine. Ti kʼu yepal laj yakʼbune toj-o lek li kiltake».

Li Moniquee te xa yakal chtun ta Myanmar leʼ xa tal ta disiembre ta 2014. ¿Kʼu yelan chaʼi sba ti te chtun ta jun lum ti bu chtun tajek jcholmantaletike? Xi chale: «Xkuxet tajek koʼonton ti liʼ chitune, yuʼun oy oxvoʼ krixchanoetik ti yakal chkakʼbe chanubtasel ta Vivliae. Jun li buchʼu chkakʼbe chanubtasele jaʼ jun ants ti 67 xa sjabilale, stseʼet noʼox sat kʼalal chbat jkʼel jujukoje xchiʼuk nopem xaʼi tsmeyun. Kʼalal laj yaʼi ti Jeova sbi li Diose, te tʼom yokʼel xchiʼuk xi laj yalbune: ‹Mas to tsebot kʼuchaʼal voʼone pe laj avakʼbun jnaʼ li kʼusi mas toj tsots skʼoplale, yuʼun sba to velta laj kaʼi kʼusi sbi li Diose›. Jamal chkal ti li okʼ eke. Li kʼusi kʼot ta jtojolal liʼe jaʼ chakʼ ti ximuyubajuk noʼox ti te chitun ti bu skʼan mas jcholmantaletike». Jaʼtik toe, ay ta Chanob vun sventa j-al lekil aʼyejetik yuʼun Ajvalilal yuʼun Dios li Moniquee.

Junantike jaʼ tijbat yoʼontonik li Anuario de los testigos de Jehová 2013 ti chalbe skʼoplal li Myanmare. Taje jech kʼot ta stojolal jun ermana ti Li sbie xchiʼuk ti te van 30 sjabilale. Li ermanae te nakal ta sureste asiático xchiʼuk ch-abtej sjunul xemana, pe kʼalal la skʼel li Anuarioe lik snopbe skʼoplal ti chbat tunuk ta Myanmare. Xi chal stuke: «Li ta 2014 li-ay ta jun asamblea ti stuk noʼox jech jelav li ta Yangone, te la kojtikin jun nupultsʼakal ti chkoltavanik ta jun grupo ta chino kʼop li ta Myanmare. Jaʼ yuʼun la jnop ti te chbat koltavankun eke yuʼun jnaʼ li kʼop taje. Vaʼun la jnopkutik xchiʼuk Monique ti te chbat tunkunkutik ta Mandalaye. Li Jeovae laj yakʼbunkutik bendision, yuʼun la jta kabtelkutik ta maestrail ta eskuela ti jun chib noʼox kʼakʼal ta xemana chi-abtejkutike xchiʼuk ti te noʼox nopol bu jchʼamunoj li jnakutike. Akʼo mi solel kʼixin tajek xchiʼuk akʼo mi oy yan vokoliletik, pe ta jkʼupinkutik tajek ti liʼ chitunkutike, yuʼun li krixchanoetike lek noʼox sba xkuxlejalik, lek yoʼontonik xchiʼuk lek snaʼ xchʼamik li lekil aʼyejetik ta Vivliae. Toj labal sba ti kʼu yelan yakʼojbe bendision cholmantal li Jeovae xchiʼuk jnaʼoj lek ti jaʼ jech tskʼan Jeova ti liʼ chitun ta Mandalaye».

Epal ermanoetik ti te chtunik ta yantik lume, yakʼojik venta ti toj ep chkoltavan li orasione. Kalbetik skʼoplal li ermano Jumpei xchiʼuk yajnil ti Nao sbie, xchaʼvoʼalik te van 30 xa sjabilalik xchiʼuk te chtunik ta jun tsobobbail ta senya kʼop ta Japón. ¿Kʼu yuʼun ti te batik ta Myanmare? Xi chal li Jumpeie: «Li voʼon xchiʼuk kajnile oy onoʼox ta koʼontonkutik ti xbat tunkunkutik ta yan lume. Li ta jtsobobbailkutik ta senya kʼope oy jun ermano ti te bat tunuk ta Myanmare. Vaʼun jaʼ jech la jpaskutik  ek, jaʼ yuʼun li ta mayo ta 2010 te libatkutik akʼo mi chʼabal ep jtsoboj li jtakʼinkutike. Kʼalal likʼotkutike, lek tajek la xchʼamunkutik li ermanoetike». ¿Kʼu yelan chil cholmantal ta Myanmar li Jumpeie? Xi to chale: «Li krixchanoetik tee oy ta yoʼontonik li mantale, kʼalal tskʼelik videoetik ta senya kʼop li pakʼchikinetike, toj labal sba ta xilik. Jaʼ yuʼun ximuyubajkutik tajek ti liʼ la jnop litalkutike».

¿Kʼusi spasojik li Jumpei xchiʼuk Nao yoʼ staik li kʼusitik chtun yuʼunike? Xi chal kaʼitike: «Kʼalal te xa ox yakal chitunkutik oxib jabile, jaʼo laj skotol ti kʼu yepal jtsoboj jtakʼinkutike xchiʼuk muʼyuk xa jtakʼinkutik sventa jtojkutik to bal junuk jabil li slokʼ jnakutike. La jpat koʼontonkutik ta stojolal Jeova xchiʼuk la jpaskutik tajek orasion, labal to sba laj kilkutik li kʼusi kʼot ta pasele, yuʼun li Betele laj yalbunkutik ti xuʼ xitunkutik kʼuk sjalil ta prekursor espesiale. Li Jeovae muʼyuk laj yiktaunkutik xchiʼuk jech-o xchabiojunkutik talel». Jaʼtik toe, li Jumpei xchiʼuk Naoe ayik li ta Chanob vun sventa j-al lekil aʼyejetik yuʼun Ajvalilal yuʼun Diose.

Li Simone jaʼ jun ermano ta Italia ti 43 sjabilale, li yajnile Anna sbi xchiʼuk 37 sjabilal ti jaʼ te likem ta Nueva Zelandae. Xchaʼvoʼalik bat tunikuk ta Myanmar, ¿kʼusi tijbat yoʼontonik yoʼ xbatike? Xi chal li Annae: «Jaʼ li Anuario ta 2013 ti chalbe skʼoplal li Myanmare». Xi chal kaʼitik ek li Simone: «Jaʼ jun matanal chkaʼi ti liʼ chitun ta Myanmare, yuʼun jutuk noʼox kʼusi x-ayan, vaʼun mas oy yorail kuʼun sventa xitun ta stojolal li Jeovae. Toj labal sba chkil ti kʼu yelan xuʼ skoltautik Jeova kʼalal chijtun ta junuk lum ti bu chtun mas jcholmantaletike» (Sal. 121:5). Xi to chal li Annae: «Jutuk noʼox kʼusi x-ayan kuʼunkutik xchiʼuk mas xa jmoj kʼusi ta jpaskutik xchiʼuk li jmalale, taje jaʼ skoltaojunkutik sventa jmojuk noʼox oyunkutik xchiʼuk ximuyubaj tajek li avie. Maʼuk noʼox, yuʼun oy kamigotakutik xtok. Li krixchanoetik liʼe muʼyuk kʼusi chopol tsnopik ta stojolal li testigoetike xchiʼuk toj labal sba ta kʼelel ti lek tajek chchʼamik li mantale». ¿Kʼu yuʼun ti jech chale?

Xi chal li Annae: «Jun veltae la jcholbe mantal ta chʼivit jun tseb ti chchanunaj ta universidade xchiʼuk laj kalbe ti chbat to jkʼel yan veltae. Vaʼun laj yikʼ talel jun yamiga kʼalal ay jvulaʼan ta sba veltae xchiʼuk jech-o laj yikʼanan tal yan yamigatak kʼalal chbat jkʼel jujukoje. Avie chkakʼbe chanubtasel ta Vivlia voʼob yamigatak». Xi chal ek li Simone: «Toj lek yoʼonton li krixchanoetik ta jcholbekutik mantale, ep tajek kʼusitik tsjakʼik xchiʼuk oy ta yoʼonton chchikintaik li mantale. Li kʼusi noʼoxe jaʼ ti mu xa xkʼel kuʼunkutik skotole».

¿Kʼusitik la stsakik ta venta junantik ermanoetik sventa xbat tunikuk li ta Myanmare? Xi chal kaʼitik li ermana Mizuho ti likem ta Japone: «Oy tajek ta koʼonton xchiʼuk jmalal Sachio sventa xbat tunkunkutik ta junuk lum ti bu chtun mas jcholmantaletike. Pe xi ta jakʼbe jbakutike: ‹¿Bu jotukal chijbat un?›. Jaʼ te la jnop libatkutik li ta Myanmare, yuʼun kʼot ta koʼontonkutik li sloʼil ermanoetik ta Anuario ta 2013». Xi chal li Sachio eke: «La jnop libatkutik junuk xemana ta Yangón ti jaʼ jun lum ti toj lek  ojtikinbil li ta Myanmare. Yuʼun ta jkʼan ta jkʼel kaʼikutik kʼu yelan xkuxlej li krixchanoetike, li jun xemana li-aykutike la stij koʼontonkutik yoʼ te xibatkutik ta naklej».

Li Rodni xchiʼuk yajnil ti Jane sbie jaʼ te likemik ta Australia xchiʼuk tetik xa van 50 sjabilalik, te yakal chtunik ta Myanmar leʼ xa talel ta 2010 xchiʼuk li yalab xnichʼnabik ti Jordan xchiʼuk Danica sbie. Xi chal sloʼil li Rodnie: «Jaʼ la stij koʼontonkutik kʼalal laj kilkutik ti chviʼnajik ta mantal li krixchanoetike, jech oxal ta jtijbe yoʼonton li utsʼ alaliletik sventa xtunik ta junuk lum ti bu chtun koltael jech kʼuchaʼal li ta Myanmare». ¿Kʼuchaʼal ti jech chale? Xi chalbutike: «Ep kerem tsebetike jaʼ noʼox te xnopnunik ta sventa li selularike, li skaroike, li yabtelike xchiʼuk yan kʼusitik, pe jaʼuk li kalab jnichʼnabkutike jaʼ batem ta yoʼontonik xchanel jpʼel chaʼpʼeluk kʼop yoʼ stunesik li ta cholmantale xchiʼuk chchanik kʼuxi xuʼ chakʼ sloʼilik li ta tsobajeletike. Oy ta yoʼontonik xtok ti xchanik kʼuxi xuʼ xrasonajik xchiʼuk li krixchanoetik ti mu snaʼik kʼusi chal li Vivliae. Skotol taje jaʼ batem ta yoʼontonik spasel li kalab jnichʼnabkutike xchiʼuk oy to yan kʼusitik tspasik ta sventa li mantale. Jaʼ yuʼun, jamal chkal ti stuk xa noʼox jech li bendisionetik jtaojkutik ti liʼ chitunkutike».

Jun ermano ta Estados Unidos ti Oliver sbie xchiʼuk ti 37 sjabilale chalbutik kʼu yuʼun toj lek ti xbat tunkutik ta yan lume, xi chale: «Toj ep sbalil jtaoj ti kiktaoj komel jna sventa xitun ta stojolal li Jeovae. Avi ti jot-o xa bu nakalune jaʼ skoltaojun sventa stsatsub xchʼunel koʼontone xchiʼuk ti jpat koʼonton ta stojolal Jeova kʼusuk noʼox jnuptan ta jkuxlejale. Ti chitun xchiʼuk ermanoetik ti jmoj kʼusi jchʼunojkutik akʼo mi mu xkojtikinane, jaʼ te chkakʼ venta ti stuk noʼox jech li Ajvalilal yuʼun Diose». Li avi kʼakʼale, li Oliver xchiʼuk yajnil ti Anna sbie jaʼ te chcholbeik mantal krixchanoetik ti ta chino skʼopike.

Li Trazele jaʼ jun ermana ta Australia ti 52 xa sjabilale xchiʼuk ti te yakal chtun ta Myanmar leʼ xa tal ta 2004. Xi chal sloʼil eke: «Kakʼoj venta jtuk ti chakʼbutik sbendision Jeova kʼalal chkakʼ kiptik ti chijtun ta stojolale. Jaʼ yuʼun ta jtijbe yoʼonton li buchʼutik xuʼ yuʼunik sventa xbat tunikuk ti bu chtun mas jcholmantaletike. Li voʼone muʼyuk bu la jnopbe skʼoplal ti jech chikuxie, pe stuk xa noʼox jech ti kʼu yelan xuʼ xijtun ta stojolal Jeovae».

Epal krixchanoetik oy ta yoʼontonik li mantale, pe ti bu nakalike muʼyuk to cholbil mantal. Oy ta koʼontonkutik ti skoltaot li sloʼil ermanoetik laj kalbetik skʼoplal sventa xanop mi xuʼ xbat koltavanane. Nopo ti xi chalboxuk li buchʼutik te yakal chtunike: «¡Laʼik ta Myanmar, laʼ koltaunkutik!».