1, 2. ¿Kʼusi ti skʼan jpʼeluk ta koʼonton jchʼuntike? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

JECH kʼuchaʼal la jchantik li echʼ xchanobile, jamal chal Diablo ti muʼyuk sderecho chventainvan li Jeovae xchiʼuk ti mas to la lek chbat xkuxlejalik mi la sventain sba stukik li krixchanoetike. ¿Mi melel van taje? Jnoptik noʼox ti chkuxiik sbatel osil li buchʼutik tsventain sba stukike. ¿Mi mas to van lek chbat xkuxlejalik ti xventainatik yuʼun Diose? ¿Mi mas to van xamuyubaj xanaʼ ti muʼyuk buchʼu tspasot ta mantal xchiʼuk ti xakuxi sbatel osile?

² Voʼot noʼox skʼan xatakʼ taje. Jkotoltik skʼan jnopbetik lek skʼoplal. Mi jech ta jpastike, chkakʼtik me lek venta ti jaʼ noʼox oy sderecho chventainvan li Diose, ti jaʼ noʼox stuk lekil ajvalile xchiʼuk ti sta-o jpakbetik skʼoplale. Li Vivliae chal ti oy lek srasonal sventa jchʼuntik taje. Jchanbetik skʼoplal kʼusi chal Vivlia ta sventa li sderecho Jeova ti jaʼ mukʼul Jpasmantale.

3. ¿Kʼu yuʼun jaʼ noʼox stuk oy sderecho chventainvan li Jeovae?

³ Jaʼ noʼox stuk oy sderecho chventainvan li Jeovae, yuʼun jaʼ li Dios ti skotol xuʼ yuʼune xchiʼuk jaʼ Jpasvanej (1 Crón. 29:11; Ech. 4:24). Oy kʼusi laj yakʼ ta ilel Dios ti te chal ta Apokalipsis 4:11, xi chalik li 144 mil ti koʼol ch-ajvalilajik xchiʼuk Kristoe: «Xata-o albel  amukʼulal, ichʼel ta mukʼ xchiʼuk oy ajuʼel Jeova Dios kuʼunkutik, yuʼun voʼot la apas skotol li kʼusitike, oy skotol xchiʼuk laj yichʼ pasel skotol ta skoj ti jech la skʼan avoʼontone». Ta skoj ti jaʼ la spas skotol li Jeovae, oy sderecho sventa tsventain li krixchanoetike xchiʼuk li anjeletike.

4. ¿Kʼu yuʼun ta jkontraintik-o Jeova mi muʼyuk lek ta jtunestik ti xuʼ jtʼuj jtuktik li kʼusi ta jpastike?

⁴ Muʼyuk sderecho ti sventain vinajelbalumil li Satanase, yuʼun muʼyuk kʼusi smeltsanoj li stuke. Kʼalal muʼyuk la skʼanik ti jaʼ xventainatik yuʼun Jeova li Satanase, li Adan xchiʼuk li Evae, laj yakʼik ta ilel ti la stoy sbaike (Jer. 10:23). Melel onoʼox ti xuʼ stʼuj stukik li kʼusi tskʼan tspasike xchiʼuk ti xchʼak sbaik ta stojolal Diose, pe ¿mi oy van sderechoik ti jech spasike? Muʼyuk. Ti xuʼ jtʼuj jtuktik li kʼusi ta jkʼan ta jpastike tskoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik ta jujun kʼakʼal, pe muʼyuk me jderechotik sventa jtoy jbatik ta stojolal li Jpasvanej kuʼuntike. Jamal xvinaj ti ta jkontraintik-o Jeova mi muʼyuk lek ta jtunestik ti xuʼ jtʼuj jtuktik li kʼusi ta jpastike. Li voʼotike chtun kuʼuntik ti sventainutik li Jeovae.

5. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ti tukʼ li kʼusitik chkʼot ta nopel yuʼun Diose?

⁵ Oy to yan srasonal ti jaʼ noʼox stuk oy sderecho chventainvan li Jeovae: jaʼ ti lek tukʼ ti kʼu yelan tspas mantale. Xi chal stuke: «Vuʼun jtuc Mucʼul Diosun, ti jcʼuxubinvanejune, ti tucʼ, ti lec scotol cʼusi ta jpas liʼ ta banamile, yuʼun jaʼ toj lec chquil» (Jer. 9:24). Tukʼ skotol li kʼusi tspase. Mu persauk tskʼel li kʼusi stsʼibaojik jpasmulil krixchanoetik sventa xakʼ venta li kʼusi tukʼe xchiʼuk li kʼusi muʼyuk tukʼe. Jech xtok, li mantaletik laj yakʼbe krixchanoetike lek tukʼ ti bu slokʼesoj tale. Xi chal li Vivliae: «Li snacleb achotlebe jaʼ li stuqʼuil avoʼntone xchiʼuc li tuqʼuil chapanel avu^ʼune». Jaʼ yuʼun, xuʼ jchʼuntik ti tukʼ skotol li smantaltake, li beiltaseletik yuʼune xchiʼuk li kʼusitik chkʼot ta nopel yuʼune (Sal. 89:14; 119:128). Akʼo mi yaloj Satanas ti mu xtojob ta ajvalil li Jeovae, muʼyuk pasem yuʼun ti oyuk-o tukʼilal li ta balumile.

6. ¿Kʼusi yan srasonal ti jaʼ noʼox stuk oy sderecho tsventain balumil li Jeovae?

⁶ Li yan srasonal ti jaʼ noʼox stuk oy sderecho chventainvan li Jeovae, jaʼ ti xojtikin lek kʼuxi chchabi skotol li kʼusitik pasbile xchiʼuk ti oy spʼijil sventa xchabie. Jnopbetik skʼoplal liʼe, laj yakʼbe sjuʼel Xnichʼon sventa xpoxta li chameletik ti mu junuk doktor xpoxtaj yuʼune (Mat. 4:23, 24; Mar. 5:25-29). Muʼyuk labal sba laj yil Dios ti jech poxtavan li Jesuse, yuʼun snaʼoj lek kʼu yelan li jbekʼtaltike xchiʼuk xpoxtaj yuʼun. Jech xtok, xuʼ yuʼun xchaʼkuxes li buchʼutik chamemike xchiʼuk xpaj yuʼun li nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusitike.

7. ¿Kʼu yuʼun mu xkoʼolaj li spʼijil Jeova xchiʼuk li pʼijilal oy ta sbalumil Satanase?

⁷ Li balumil ti jaʼ oy ta yok skʼob li Satanase jech-o chakʼik persa sventa tslajesik li kʼopetik ta jujun bikʼtal lum xchiʼuk ta mukʼta lumetike. Jaʼ noʼox stuk Jeova oy spʼijil sventa chakʼ tal lekilal ta spʼejel Balumil (Is. 2:3, 4; 54:13). Kʼalal mas ta jchanbetik batel skʼoplal li kʼusitik xojtikin li Diose xchiʼuk li spʼijile, jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li jtakbol Pablo ti xi laj yale: «¡Batsʼi muʼyuk spajeb li skʼulejal Diose, li spʼijile xchiʼuk li yojtikinobil yuʼune! ¡Mu tabaj li chapanel yuʼune xchiʼuk mu xlaj ta aʼibel smelolal li sbee!» (Rom. 11:33).

8. ¿Kʼusi mas lek chavilbe ti kʼu yelan chventainvan li Jeovae?

⁸ Li Vivliae maʼuk noʼox chakʼ ta ilel ti oy sderecho chventainvan li Jeovae. Chalbe skʼoplal xtok ti kʼu yuʼun mas to lek xtojob ta ajvalilale, ti jaʼ mu sta li yantike. Jun srasonale jaʼ ti ta slekil yoʼonton chventainvane. Ta melel, tstij koʼontontik sventa xijkʼanvan ti kʼu yelan tsventainutike. Xi chalbe sba skʼoplale:  «Jcʼuxubinvanejun, toj lec coʼnton, muc ta aniluc chiʼilin; toj ep cʼuxubinel cuʼun, xchiʼuc melel cʼusi chcal» (Éx. 34:6). Tstsak ta mukʼ xchiʼuk oy sbalil chil li yajtuneltake. Xtojob lek sventa xchabiutik, yan li voʼotike mu xuʼ kuʼun jchabi ba jtuktik. Li Satanase chal ti oy kʼusitik muʼyuk chakʼ li Jeovae, ti muʼyuk la chakʼbe kʼusitik lekik li yajtuneltak ti tukʼ chakʼ sbaike, pe taje mu meleluk. Yuʼun laj yakʼ li skʼanbil Nichʼon sventa oyuk spatobil koʼontontik ti xuʼ xijkuxi sbatel osile (kʼelo Salmo 84:11; Romanos 8:32).

9. ¿Kʼuxi jnaʼtik ti oy ta yoʼonton ta jujuntal yajtuneltak li Jeovae?

⁹ Li Jeovae chchabi sjunul li steklumale, pe oy ta yoʼonton chchabi ta jujuntal li yajtuneltak xtoke. Jnopbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta pasel ta skʼakʼalil jchapanvanejetik ta Israele. Li Jeovae te van oxibuk sien jabil la stunes jchapanvanejetik sventa tspoj lokʼel j-israeletik ta skʼob li yajkontratake. Ti kʼu sjalil oy tajek vokolile, li Jeovae la stsak ta mukʼ li Rute. Taje jaʼ jun ants ti maʼuk j-israele, pe ep kʼusi la spas sventa teuk skʼoplal li ta steklumal Jeovae. Akʼbat bendision yuʼun Jeova, yuʼun la sta smalal xchiʼuk laj yil jun skerem. Jech xtok, mi chaʼkuxi li Rute, chaʼi ti kʼot ta smoltot Mesias li skereme. Te chaʼi xtok ti laj yichʼ tsʼibael ta jun slivroal Vivlia li sloʼilal xkuxlejale xchiʼuk ti Rut sbi li livro taje. ¿Kʼu xa noʼox van yelan chaʼi sba xanaʼ? (Rut 4:13; Mat. 1:5, 16).

10. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk chopol ti kʼu yelan ch-ajvalilaj li Jeovae?

¹⁰ Li Jeovae maʼuk jun chopol ajvalil ti jpʼel xa xale. Yuʼun kolem chaʼi sbaik xchiʼuk xmuyubajik li buchʼutik tsventaine (2 Kor. 3:17). Xi laj yalbe skʼoplal li Davide: «[Li Jeovae] toj echʼem tsots xojobal ti bu oye; toj ep svuʼel, toj jun yutsil ti bu nacale» (1 Crón. 16:7, 27). Jech xtok, li jtsʼibajom yuʼun Salmo ti Etán sbie, xi laj yale: «Mucʼul Dios, xcuxet noʼox yoʼnton li bochʼotic snaʼic yalel alequilale; jaʼ chanovic ta saquil osil avuʼun. Voʼot noʼox ta aventa ti xcuxet noʼox yoʼntonic scotol cʼacʼale; ta sventa noʼox stuqʼuil avoʼnton ti [chichʼik toybel skʼoplalike, TNM]» (Sal. 89:15, 16).

11. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa masuk to jchʼuntik ti stuk noʼox jech ti kʼu yelan chventainvan li Jeovae?

¹¹ Mi nopajtik noʼox ta jnopbetik skʼoplal li slekil yoʼonton Jeovae, mas to ta jchʼuntik ti stuk noʼox jech ti kʼu yelan chventainvane. Jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li jtsʼibajom yuʼun Salmo ti xi laj yale: «Acʼo me jun noʼox cʼacʼal te chinaqui ta xchʼulna li Diose, jaʼ toj echʼem yutsil; acʼo me jmil cʼacʼal chinaqui ta buyuc noʼox, mu sta jech yutsil» (Sal. 84:10). ¿Mi oy to van bu xuʼ mas lek xkaʼi jbatik? Jaʼ la spasutik li Jeovae, jaʼ yuʼun snaʼoj ti kʼusi chtun kuʼuntik sventa xijmuyubaj ta melele xchiʼuk ta sjunul yoʼonton chakʼbutik. Skotol li kʼusi tskʼanbutik akʼo jpastike ta jtabetik sbalil xchiʼuk chijmuyubaj ta melel mi la jchʼunbetik smantale, manchuk mi oy bu vokol chkaʼitik bakʼintik (kʼelo Isaías 48:17).

12. ¿Kʼusi li srasonal mas tsots skʼoplal ti ta jpakbetik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼun Jeovae?

¹² Li Vivliae chal ti mi tsuts xa ox li Ajvalilal ta Jmil Jabil tspas Kristoe, oy jlom krixchanoetik ti chlik spʼajik kʼu yelan chventainvan li Jeovae (Apok. 20:7, 8). ¿Kʼu yuʼun ti jech tspasike? Yuʼun chichʼ lokʼesel ti bu chukbil toʼox li Satanase, vaʼun tsloʼla li krixchanoetike xchiʼuk tstijbe yoʼontonik sventa tsaʼik li kʼusi tskʼan stukike, taje nopem onoʼox xaʼi jech tspas li Satanase. Xuʼ van chakʼ persa sventa xchʼun yuʼun krixchanoetik ti xuʼ xkuxiik sbatel osil akʼo mi muʼyuk chchʼunbeik smantal li Jeovae. Taje mu meleluk. Pe xi me skʼan jakʼbe jbatike: «¿Mi tstij van koʼonton li jutbil kʼop taje?». Mi jkʼanojtik li Jeovae xchiʼuk mi chijtun ta stojolal ta skoj ti lek yoʼonton xchiʼuk ta skoj ti jaʼ noʼox oy sderecho chventainvan ta sjunul vinajelbalumile, ta me jpʼajtik li kʼusi jecheʼ chal Satanase. Sbatel osil ta  jkʼantik ti jaʼuk sventainutik li Diose, yuʼun jaʼ oy sderecho xchiʼuk toj lek yoʼonton.

13. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ta jpakbetik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼun Diose?

¹³ Jech kʼuchaʼal la jchantik xa tale, oy sderecho chventainvan li Jeovae xchiʼuk stuk noʼox jech ti kʼu yelan chventainvane. Ta melel, sta-o ti ta sjunuluk koʼontontik jpakbetik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼune. Kʼalal oy stukʼil koʼontontike xchiʼuk kʼalal tukʼ chijtun ta stojolale, chkakʼtik ta ilel ti ta jpakbetik skʼoplale. Te tsakal skʼoplal xtok ti jaʼ ta jpastik li kʼusi lek chile. Jaʼ jech ta jpakbetik skʼoplal ti kʼu yelan tsventainutike xchiʼuk chkakʼtik ta ilel ti lek chkaʼitike (kʼelo Efesios 5:1, 2).

14. ¿Kʼuxi xuʼ xchanbeik stalelal Jeova li joliletik ta utsʼ alalil xchiʼuk li moletik ta tsobobbaile?

¹⁴ Li Vivliae chchanubtasvan ti ta slekil yoʼonton tsventainutik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, li joliletik ta utsʼ alalile xchiʼuk li moletik ta tsobobbail ti tskʼanik li mukʼul pasmantal yuʼun Diose muʼyuk jpʼel xa xalik, ti jaʼ xa bankilal jpasmantal chaʼi sbaike. Mu jechuk tspasik, yuʼun jaʼ chchanbeik stalelal li Jeovae. Taje jaʼ jech la spas li Pabloe, yuʼun la xchanbe stalelal li Diose xchiʼuk li Jesuse (1 Kor. 11:1). Muʼyuk la xkʼexlaltas li yantike xchiʼuk muʼyuk la suj sventa spasik li kʼusi leke, jaʼ noʼox ta slekil yoʼonton laj yalanbe mantal (Rom. 12:1; Efes. 4:1; Filem. 8-10). Taje jaʼ jech stalelal li Jeovae. Jaʼ yuʼun skʼan jechuk stalelalik li buchʼutik tspakbeik skʼoplal xchiʼuk ti tskʼanik ti kʼu yelan chventainvan li Diose.

15. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti lek chkaʼitik ti kʼu yelan chventainvan li Jeovae?

¹⁵ ¿Kʼuxi to xuʼ jpakbetik skʼoplal ti kʼu yelan chventainvan li Diose? Jaʼ ti ta slekil koʼontontik ta jkoltatik li buchʼutik akʼbil yabtelik yuʼun Diose. Akʼo mi mu xkaʼibetik lek smelolal ti kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike o akʼo mi muʼyuk lek chkaʼitik, ta jkolta jbatik ta spasel li kʼusi xchapanoj Diose. Taje mu jechuk stalelal li yan krixchanoetike, pe jaʼ jech skʼan jpastik mi ta jkʼantik ti jaʼ sventainutik li Diose  (Efes. 5:22, 23; 6:1-3; Evr. 13:17). Ta me jtabetik sbalil mi ta jchʼuntik mantale, yuʼun li Jeovae jaʼ tskʼan ti lekuk xbat jkuxlejaltike.

16. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ta jpakbetik skʼoplal mukʼul pasmantal yuʼun Dios kʼalal oy kʼusitik ta jnop ta jpastike?

¹⁶ Jech xtok, ta skoj li kʼusitik ta jnop ta jpas ta jkuxlejaltike, chkakʼtik ta ilel mi ta jpakbetik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼun Diose o mi moʼoj. Muʼyuk ta jujutos xa chalbutik ti kʼusi skʼan jpastike. Jaʼ noʼox chakʼ kaʼitik li kʼusi tsnop sventa tsbeiltasutike. Jnopbetik skʼoplal liʼe, muʼyuk chakʼbutik jun slistail kʼutik yelan skʼan jlap jkʼuʼ jpokʼtik, jaʼ noʼox chalbutik ti lekuk noʼox smelolal li jkʼuʼ jpokʼtike xchiʼuk ti xvinajuk ti jaʼ sventa yajtsʼaklom Kristoe (1 Tim. 2:9, 10). Jech xtok, mu skʼan ti jmakbetik yok yantike o ti chopol xaʼiik yantik ta skoj ti kʼusitik chkʼot ta nopel kuʼuntike (1 Kor. 10:31-33). ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti lek chkaʼitik xchiʼuk ti ta jpakbetik skʼoplal ti kʼu yelan chventainvan li Jeovae? Jaʼo mi ta jtsaktik ta venta kʼusi tsnop kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike, ti maʼuk noʼox li kʼusi lek chkaʼi jtuktike.

17, 18. ¿Kʼutik yelan xuʼ spakbeik skʼoplal mukʼul pasmantal yuʼun Jeova li nupultsʼakaletike?

¹⁷ Jkʼeltik batel kʼuxi tspakbeik skʼoplal ti kʼu yelan ch-ajvalilaj Dios li buchʼutik nupunemike. Oy jlom nupultsʼakaletike toj vokol chaʼi li xkuxlejalike, yuʼun mas ox lek yalojik. Oy junantik xtoke toj chopol chaʼi sbaik, yuʼun muʼyuk toʼox snopojik ti jech chkʼot ta stojolalike. ¿Kʼusi xuʼ spasik mi jeche? Xuʼ snopbeik skʼoplal ti kʼu yelan laj yil sbaik xchiʼuk Dios li jteklum Israele. Li Diose la skoʼoltas sba ta jun malalil ta stojolal li jteklume (Is. 54:5; 62:4). Li jteklume ep ta velta laj yakʼbeik yatel yoʼonton li Jeovae. Ti kʼu yelan laj yil sbaike xkoʼolaj ta jun nupultsʼakal ti oy svokolike. Pe li Jeovae muʼyuk te laj yikta-o li steklumale, ep ta velta laj yakʼ ta perton xchiʼuk kʼot ta pasel yuʼun li trato yaloj ta stojolalike (kʼelo Salmo 106:43-45). ¿Mi mu jaʼuk tstij koʼontontik sventa xijnopaj ta stojolal Jeova ti oy tukʼil kʼanelal yuʼune?

¹⁸ Li buchʼutik nupunemik ti skʼanojik Jeovae chakʼik persa ti xchanbeik stalelale. Mi muʼyuk srasonal chal ta Vivlia ti xuʼ xtuchʼ snupunelike, muʼyuk tsnop jech tspasik akʼo mi oy svokolik. Li Vivliae chal ti jaʼ noʼox xuʼ xtuchʼ snupunelik xchiʼuk ti xuʼ xnupunik yan velta mi oy buchʼu junukal mulivaj yuʼunike (Mat. 19:5, 6, 9). Kʼalal chakʼik persa sventa lekuk xbat li snupunelike, tspakbeik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼun Jeovae.

19. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi oy kʼusi chopol la jpastike?

¹⁹ Ta skoj ti jpasmulilutike, oy van kʼusitik ta jpastik bakʼintik ti chkakʼbetik-o yatel yoʼonton li Jeovae. Taje snaʼoj li Jeovae, pe ta skoj ti skʼanojutike, la stak tal Xnichʼon, tal yakʼ xkuxlejal ta matanal sventa tskoltautik. Jech oxal, skʼan jkʼanbetik Jeova ti akʼo xchʼay jmultik kʼalal oy kʼusi chopol ta jpastike (1 Juan 2:1, 2). Mu teuk noʼox xijnopnun yuʼun li kʼusi chopol jpasojtike; jaʼ lek oyuk kʼusi jchantik yuʼun. Mi nopol oyutik ta stojolal Jeovae, ta me xakʼbutik perton xchiʼuk chpoxta li kʼusitik kʼux chkaʼitike. Jech xtok, ta me skoltautik ta stsalel mi oy to jech kʼot ta jtojolaltik ta mas jelavele (Sal. 103:3).

20. ¿Kʼu yuʼun skʼan jpakbetik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼun Jeovae?

²⁰ Li ta achʼ balumile tsventain skotol krixchanoetik li Jeovae, vaʼun jkotoltik me ta jchanbetik skʼoplal li stukʼil mantaltake (Is. 11:9). Pe li avie yakal xa chkichʼtik epal chanubtasel. Poʼot xa tajek xtok ti muʼyuk xa buchʼu chchopol kʼopta li sderecho ti jaʼ ch-ajvalilaj li Jeovae. Jaʼ xa me yorail ti jchʼunbetik smantal li Jeovae, ti tukʼuk koʼontontik xijtun ta stojolale xchiʼuk ti xkakʼtik persa bu kʼalal xuʼ kuʼuntik ti jchanbetik stalelal ta skotol li kʼusitik ta jpastike, vaʼun jaʼ jech ta jpakbetik skʼoplal li mukʼul pasmantal yuʼune.