1, 2. 1) ¿Buchʼu baʼyel kʼot ta stojolal li kʼusi chal Mateo 24:12? 2) ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Echos ti muʼyuk sikub kʼanelal yuʼunik jutuk mu skotoluk li yajtsʼaklomtak Kristoe? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

KʼALAL liʼ toʼox oy ta Balumil li Jesuse, laj xa onoʼox yal li kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal mi «poʼot [xa ox] xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile». Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yal ti «mas xa ep li krixchanoetik ti ta sikub ta yoʼontonik li kʼanelale» (Mat. 24:3, 12). Li kʼusi laj yale jaʼ baʼyel kʼot ta stojolal li judaetik ta baʼyel sigloe. Akʼo mi chalik ti jaʼik la steklumal Diose, pe laj yakʼik ti sikub o xkʼunib ta yoʼontonik li kʼanelal ta stojolale.

² Pe li vaʼ kʼakʼale jaʼ mas ep ti mu jechuk stalelalike. Yuʼun xmuyubajik noʼox chcholik «li lekil aʼyejetik ta sventa li [Kristoe]» xchiʼuk chakʼik ta ilel ti skʼanojik li Diose, ti skʼanojik li yermanoike xchiʼuk li krixchanoetik ti mu to xojtikinik li kʼusi melele. Li yajtsʼaklomtak Kristo taje skʼanojik-o tajek li Diose (Ech. 2:44-47; 5:42). Kʼux ta alel, pe oy jlom yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe laj yakʼik ti sikub li kʼanelal yuʼunik ta stojolal Diose. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje?

3. ¿Kʼu van yuʼun sikub kʼanelal yuʼunik li jlom yajtsʼaklomtak Kristoe?

³ Li yajtsʼaklomtak Kristo ti te likemik ta Efesoe, laj yichʼik albel  yuʼun Jesus ti sikubem li kʼanelal yuʼunik ta stojolal Diose, ti mu xa jechuk jech kʼuchaʼal ta slikebale (Apok. 2:4). Xuʼ van laj yakʼ sbaik ta loʼlael yuʼun li krixchanoetik ti jaʼ noʼox tspasik li kʼusi tskʼan stukike (Efes. 2:2, 3). Ep tajek kʼusi x-ayan li ta Efesoe. Jech xtok, li jnaklejetik tee jaʼ batem ta yoʼontonik ti kʼupiluk xa sba tajek li kʼusitik oy yuʼunike, li chʼayob oʼontonale xchiʼuk ti lekuk tajek li xkuxlejalike. Jech noxtok, toj echʼ xa noʼox li mulivajel tee xchiʼuk muʼyuk bu tstsakik ta venta li smantaltak Diose. Jaʼ batem ta yoʼontonik skʼupinel li xkuxlejalike, jaʼ xa muʼyuk tsots skʼoplal chaʼiik ti skʼanik ta sjunul yoʼontonik li Diose xchiʼuk li krixchanoetike.

4. 1) ¿Kʼu yuʼun sikubem li kʼanelal ta jkʼakʼaliltike? 2) ¿Kʼusi ta jkʼelbetik batel skʼoplal?

⁴ Li kʼusi laj yal Jesus ta sventa li kʼanelale, yakal xa chkʼot ta pasel li avi eke. Li krixchanoetike yantik xa tsikub batel li kʼanelal yuʼunik ta stojolal Diose. Oy epal miyon krixchanoetik avie, tsaʼik koltael ta stojolal li organisasionetik liʼ ta balumile, maʼuk xa tskʼanbeik koltael Dios sventa xchapanik li vokoletik liʼ ta balumile. Jech oxal, yakal xa tsikub batel li kʼanelal yuʼunike. Maʼuk noʼox, yuʼun li yajtuneltak Jeova eke xuʼ sikub li kʼanelal yuʼunike, jech kʼuchaʼal kʼot ta pasel ta stojolalik li yajtsʼaklomtak Kristo ta Efesoe. Jaʼ yuʼun jkʼeltik batel kʼu yelan xuʼ tsotsuk-o li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal li Jeovae, ta stojolal li kʼusitik melel ta Vivliae xchiʼuk ta stojolal li kermanotaktike.

5. ¿Kʼu yuʼun skʼan jkʼantik li Diose?

⁵ ¿Buchʼu ti mas to skʼan jkʼantike? Xi laj yal li Jesuse: «‹Skʼan xakʼan ta sjunul avoʼonton li Jeova Dios avuʼune, ta sjunul akuxlejal xchiʼuk ta sjunul anopben›. Liʼe jaʼ li baʼyel mantale xchiʼuk ti mas tsots skʼoplale» (Mat. 22:37, 38). Mi jkʼanojtik li Jeovae, jaʼ me tskoltautik sventa jchʼunbetik li smantaltake, ti xkuch kuʼuntik li vokoliletike xchiʼuk ti jpʼajtik li kʼusitik chopole (kʼelo Salmo 97:10). Pe li Satanas xchiʼuk li sbalumile tskʼan tskʼunibtas xchiʼuk tslajesbe-o skʼoplal li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal li Jeovae.

6. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel ta stojolalik li buchʼu chiktaik skʼanel li Diose?

⁶ Li krixchanoetik avie mu jechuk tajek li kʼusi tspasike, yuʼun jaʼ mas skʼanoj sba stukik, maʼuk skʼanojik li Diose (2 Tim. 3:2). Yuʼun jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik spasel «li kʼusi tskʼan jbekʼtaltike, li kʼusi tskʼan jsatike xchiʼuk ti xijtoyet xa chkakʼtik ta ilel ta jkuxlejaltik li kʼusitik oy kuʼuntike» (1 Juan 2:16). Li jtakbol Pabloe jamal laj yal kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta jtojolaltik mi jaʼ noʼox chbat ta koʼontontik li kʼusi ta jkʼan jtuktike. Xi laj yale: «Mi te chkakʼ jnopbentik ta stojolal bekʼete jaʼ sventa lajelal». ¿Kʼu yuʼun ti jaʼ sventa lajelale? Yuʼun li buchʼutik jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik saʼel li kʼusi tskʼan stukike tspasik ta yajkontra li Diose (Rom. 8:6, 7). Li buchʼutik jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik saʼel takʼine o ti batem ta yoʼontonik mulivajele jaʼ noʼox tsaʼ svokol stukik (1 Kor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10).

7. ¿Kʼusitik chalik ti xuʼ xkʼunib-o kʼanelal yuʼun li yajtsʼaklomtak Kristoe?

⁷ Ep li buchʼutik mu xchʼunik Diose, li buchʼutik chalik ti mu stakʼ naʼel li kʼusitik ta sventa Diose xchiʼuk li buchʼutik chalik ti ta kʼunkʼun kʼataj talel li kuxlejale ep kʼusitik chalik sventa sikub li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal li Diose. Tskʼanik ti xijnaʼet xa xijkom ta sventa mi oy li Diose. Chakʼik ta aʼyel xtok ti jaʼ noʼox chchʼunik Dios li buchʼutik kʼunik ta loʼlaele o li buchʼutik muʼyuk chanunajemike. Jech noxtok, jaʼ mas chichʼik ta mukʼ li sientifikoetike; jaʼ muʼyuk chichʼik ta mukʼ li Jeova ti jaʼ spasoj skotole (Rom. 1:25). Mi la jchʼuntik li kʼusi chalike xuʼ van mu xa lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae xchiʼuk ti xkʼunib li kʼanelal kuʼuntik ta stojolale (Evr. 3:12).

8. 1) ¿Kʼusi xuʼ xchibajesbe yoʼonton li yajtuneltak Jeovae? 2) ¿Kʼuxi tspat koʼontontik li Salmo 136?

 ⁸ Ta skoj ti jaʼ oy ta skʼob balumil li Satanase, ep kʼusitik chkʼot ta pasel ti xuʼ van xchibaj koʼontontik yuʼune (1 Juan 5:19). Pe mi jaʼ laj kakʼ akʼo stsalutik li chibajele, xuʼ me xkʼunib yuʼun li xchʼunel koʼontontike xchiʼuk li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal Diose. Xuʼ van oy jvokoltik ta skoj takʼin, ip noʼox chkaʼi jbatik xchiʼuk xuʼ van ep xa jabilaltik. O chkat van koʼontontik ta skoj ti oy kʼusitik mu spas kuʼuntik lek chkaʼitike. Xuʼ van xijchibaj ta skoj ti mu jechuk kʼot ta pasel kuʼuntik li kʼusi la jnoptike. Mu ventauk ti kʼusi chkʼot ta pasel ta jtojolaltike, mu me jnoptik jsetʼuk ti yiktaojutik xa li Jeovae. Jvules ta joltik li kʼusi chal Salmo 136:23 ti tspat tajek koʼontontike, xi chale: «La snaʼutic cʼalal toj ep chquichʼtic vocole, yuʼun sbatel osil mu xlaj o li cʼuxubinel yuʼune». Ta melel, mu xlaj-o li tukʼil kʼanelal yuʼun Jeova ta stojolal li yajtuneltake. Jech oxal, xuʼ jchʼuntik ta melel ti chaʼibutik xchiʼuk tstakʼbutik Jeova kʼalal xijvokolet ta jkʼanbetik ti akʼo skoltautike (Sal. 116:1; 136:24-26).

9. ¿Kʼusi la spas jtakbol Pablo sventa jechuk-o skʼanoj li Diose?

⁹ Li jtakbol Pabloe jaʼ la snopilan ti kʼu yelan koltaat yuʼun li Jeovae, taje jaʼ akʼbat-o stsatsal. Jaʼ yuʼun xi la stsʼibae: «Jaʼ jkoltavanej kuʼun li Jeovae; muʼyuk chixiʼ. ¿Kʼusi xuʼ spasbun li krixchanoe?» (Evr. 13:6). Koliyal ti la spat yoʼonton ta stojolal Jeovae jaʼ koltaat sventa xkuch yuʼun li vokoliletike. Akʼo mi toj tsots tajek li svokole, jech onoʼox la spat yoʼonton ta stojolal li Jeovae. Maʼuk noʼox, yuʼun kʼalal jaʼo te tikʼil ta chukele, la stsʼibabe batel kartaetik li ermanoetik sventa tspatbe yoʼontonike (Efes. 4:1; Filip. 1:7; Filem. 1). Akʼo mi toj tsots svokol, jech-o la skʼan ta sjunul yoʼonton li Jeovae. La spat-o yoʼonton ta stojolal «li Dios ti tspat koʼontontik ta skotole, ti tspat koʼontontik ta skotol prevaetik ta jnuptantike» (2 Kor. 1:3, 4). ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Pabloe?

10. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jechuk-o jkʼantik tajek li Jeovae?

¹⁰ ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jechuk-o jkʼantik tajek li Jeovae? Xi laj yal li Pabloe: «Skotoluk me ora xapasik orasion». Xi toj laj yal xtoke: «Pasilanik-o me orasion» (1 Tes. 5:17; Rom. 12:12). ¿Kʼu yuʼun mas to ta jkʼantik Dios mi ta jpastik orasione? Yuʼun kʼalal ta jpastik orasione jaʼ ta jkʼopontik stuk li Jeovae (Sal. 86: 3). Mas to me chijnopaj ta stojolal Jtotik ta vinajel kʼalal ta jchʼakbetik lek yorail sventa jamaluk xkalbetik li kʼusi oy ta koʼontontike xchiʼuk ti kʼu yelan chkaʼi jbatik ta melele (Sal. 65:2). Jech xtok, kʼalal chkakʼtik venta ti tstakʼ j-orasiontik li Jeovae mas to me ta jkʼantik. Vaʼun jaʼ te chkakʼtik venta ti «nopol oy ta stojol li bochʼo tscʼanic vocole» (Sal. 145:18). Jaʼ yuʼun, kʼalal jchʼunojtik lek ti skʼanojutik li Jeovae xchiʼuk kʼalal jpatoj koʼontontik ti te oy ta jtojolaltike, jaʼ me tskoltautik sventa xkuch kuʼuntik li kʼusitik ta jnuptantik avie xchiʼuk li kʼusitik ta jnuptantik ta tsʼakale.

11, 12. ¿Kʼusi stakʼ jpastik sventa masuk to jkʼantik li kʼusitik melel ta Vivliae?

¹¹ Jkʼanojtik tajek kʼusitik melel li yajtsʼaklomutik Kristoe. Li kʼusitik melel taje jaʼ te ta jtatik li ta Skʼop Diose. Xi laj yalbe Stot li Jesuse: «Jaʼ melel li akʼope» (Juan 17:17). Jech oxal chaʼa, sventa jkʼantik li kʼusitik melel ta Vivliae skʼan jnaʼtik li kʼusi chakʼ ta chanele (Kol. 1:10). ¿Pe mi jaʼ noʼox skʼan jpastik taje? Moʼoj. Li jtsʼibajom yuʼun Salmo 119 tskoltautik ta yaʼibel smelolal li kʼusi to mas skʼan jpastike (kʼelo Salmo 119:97-100). Tsots me tajek skʼoplal ti jechuk-o jnopilanbetik skʼoplal sjunul kʼakʼal li kʼusi ta jchantik ta Vivliae. Jaʼ yuʼun, mas to me ta jkʼantik kʼusitik melel kʼalal ta jnopbetik skʼoplal ti ta jtabetik sbalil mi laj kakʼ ta jkuxlejaltike.

¹² Xi to laj yal li jtsʼibajom yuʼun Salmo  119: «Li acʼope jaʼ toj lec chiʼ ta lajesel chcaʼay; jaʼ xcom xchiʼil li spom mucʼta pome» (Sal. 119:103). Li vunetik chakʼ tal li s-organisasion Jeovae, muik ta jyalel jech kʼuchaʼal veʼlil. Kʼalal ta jlajestik li kʼusi mu tajek chkaʼitike, lek kʼun chkaʼibetik smuil. Jaʼ noʼox jech ek, skʼan lek kʼun jchantik li vunetike. Vaʼun, jaʼ me jech chkaʼibetik lek smuil li kʼusitik melele xchiʼuk chkom ta joltik li kʼusitik ta jchantike. Jech xtok, jaʼ me jech xuʼ jtunestik sventa ta jkoltatik li yantike (Ecl. 12:10).

13. ¿Kʼusi koltaat-o Jeremias yoʼ skʼan li kʼusitik melel ta skʼop Diose, xchiʼuk kʼusi tijbat yoʼonton ta spasel?

¹³ Skʼanoj tajek kʼusitik melel ta skʼop Dios li j-alkʼop Jeremiase. Xi laj yale: «Cʼalal lacʼopanune, xcoʼlaj xchiʼuc la jveʼ yaʼyel li acʼope; jaʼ mero spatubil coʼnton, xcuxetel coʼnton icʼot. Avuʼunun o, voʼot li Mucʼul Diosot ti chapas ta mantal scotol te ta vinajele» (Jer. 15:16). Li Jeremiase skʼanoj ta jyalel li kʼusitik chal skʼop Dios ti toj ep sbalile xchiʼuk jech-o la snopilanbe skʼoplal. Koliyal ti jech la spase ep tajek sbalil laj yil li matanal staoj ti jaʼ yajkʼopojel li Jeovae xchiʼuk ti xalbe batel yantik li kʼusi ch-albate. Jaʼ jech li voʼotik eke, mi jkʼanojtik li kʼusitik melel ta Vivliae ep me tajek sbalil chkiltik ti jaʼutik stestigo Jeovae xchiʼuk ti ta jcholbetik skʼoplal li Ajvalilal yuʼun li ta slajebal xa kʼakʼale.

14. ¿Kʼusi to skʼan jpastik sventa masuk to jkʼantik li kʼusitik melel ta Vivliae?

¹⁴ ¿Kʼusi to skʼan jpastik sventa masuk to jkʼantik li kʼusitik melel ta Vivliae? Tsots me tajek skʼoplal ti mu xkiktatik li tsobajeletike, yuʼun jaʼ te chchanubtasutik li Jeovae. Jun li kʼusi tstunes Jeova sventa chchanubtasutike jaʼ li ta xchanel Vivlia jujun xemana ti jaʼ tskoltautik li revista Li Jkʼel osil ta toyole. Mi ta jkʼan ta jtabetik lek sbalil li tsobajel taje skʼan me baʼyel lek jchapan jbatik. ¿Kʼuxi xuʼ jpastik? Jaʼ ti xuʼ jsaʼtik skotol li tekstoetik te taleme. Li avie xuʼ xa jyalestik li ta jpajinatik ta Internet jw.org. Jech xtok, xuʼ jyalestik ta epal jeltos kʼop li ta aplikasion JW Library sbie. Ta junantik li kʼusitik achʼ chlokʼanuk tal taje mas xa kʼun ta saʼel li tekstoetike. Veno, kʼuuk yelan o kʼusiuk ta jtunestik sventa jsaʼtik li tekstoetike, li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti kʼunuk lek jchantik batele xchiʼuk ti jnopbetik batel skʼoplale. Mi jech ta jpastike  mas me ta jkʼantik li kʼusitik melel ta Vivliae (kʼelo Salmo 1:2).

15, 16. 1) ¿Kʼusi mantal ta jtatik li ta Juan 13:34 xchiʼuk 35? 2) ¿Kʼuxi ti te snitojbe sba skʼoplal li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal kermanotaktik, ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li Vivliae?

¹⁵ Xi laj yalbe yajchankʼoptak Jesus kʼalal jun xa ox akʼobal liʼ oy ta Balumile: «Chkakʼboxuk jun achʼ mantal: kʼano me abaik ta jujuntal; jech kʼuchaʼal jkʼanojoxuke jechuk xakʼan abaik ta jujuntal ek li voʼoxuke. Mi chakʼan abaik ta jujuntale, jaʼ jech tsnaʼ skotolik ti voʼoxuk kajchankʼopoxuke» (Juan 13:34, 35).

¹⁶ Li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal li kermanotaktike te snitojbe sba tajek skʼoplal xchiʼuk li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal li Jeovae. ¿Kʼuxi taje? Yuʼun mi muʼyuk jkʼanojtik li Diose, mu xuʼ jkʼantik xtok li kermanotaktike. Jaʼ noʼox jech xtok, mi muʼyuk jkʼanojtik li kermanotaktike, mu xuʼ jkʼantik li Diose. Xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Li buchʼu mu skʼan yermano ti yiloj ta sate mu stakʼ skʼan Dios ti muʼyuk yiloj ta sate» (1 Juan 4:20). Jech xtok, li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal kermanotaktik xchiʼuk ta stojolal li Jeovae te snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal li Vivliae. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mi jkʼanojtik li kʼusitik ta jchantik ta Vivliae ta me jchʼuntik li mantal ti skʼan jkʼantik li Diose xchiʼuk li kermanotaktike (1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:21).

17. ¿Kʼusitik xuʼ jpastik sventa xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li kermanotaktike?

¹⁷ (Kʼelo 1 Tesalonicenses 4:9, 10). ¿Kʼusitik xuʼ jpastik sventa xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li kermanotaktike? Xuʼ van oy buchʼu ep xa sjabilalik ti tskʼanik koltael sventa xbatik ta tsobajele. O xuʼ van oy junuk meʼonal ermana ti skʼan meltsanbel mi oy kʼusi sokem li ta snae (Sant. 1:27). Tsots me skʼoplal xtok ti jchʼak jkʼakʼaltik ta stojolalik li kermanotaktik ti chibajem chaʼiike, ti chat noʼox yoʼontonike o ti xuʼ van oy yan svokolike. Chtun yuʼunik ti jpatbetik yoʼontonik xchiʼuk ti jtsatsubtastike (Prov. 12:25; Kol. 4:11). Kʼalal oy kʼusitik lekik chkalbetike xchiʼuk kʼalal oy kʼusitik ta jpastik ta stojolalike, chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik «li buchʼutik koʼol xchʼunel koʼontontik jchiʼuktike» (Gal. 6:10).

18. ¿Kʼusi tskoltautik ta xchapanel li jkʼoptike?

¹⁸ Li Vivliae chal ti jaʼ xa noʼox «batem ta yoʼontonik takʼin» xchiʼuk ta saʼel kʼusi tskʼan yoʼonton stukik li krixchanoetik ta slajebal kʼakʼale (2 Tim. 3:1, 2). Jech oxal, li yajtsʼaklomutik Kristoe skʼan me xkakʼtik persa ti jkʼantik mas li Jeovae, li Skʼope xchiʼuk li kermanotaktike. Ta skoj ti jpasmulilutike oy onoʼox bakʼintik chlik jutuk jkʼoptik xchiʼuk li kermanotaktike. Pe li kʼanelale jaʼ tspasutik ta jun, yuʼun jaʼ tstij koʼontontik yoʼ ta slekiluk koʼonton jchapantik ta anil li jkʼoptike (Efes. 4:32; Kol. 3:14). Mu me xkakʼtik ti akʼo sikub o xkʼunib li kʼanelal kuʼuntike. Jaʼ lek kakʼtik-o persa yoʼ jkʼantik mas li Jeovae, li Skʼope xchiʼuk jkʼantik-o me ta sjunul koʼontontik li kermanotaktike.