TI KʼU sjalil lichanunaje muʼyuk bu xjel li jchiʼiltak ta chanune. Jaʼ yuʼun mu masuk kʼusi jel li ta jkuxlejale. Jech xtok, li ta jteklume jkotolkutik jnaʼojbe jba li jbikutike.

Ep buchʼutik tstsʼunik ixim xchiʼuk oy epal bikʼtal ranchoetik li ta Libertie. Kʼalaluk livokʼe, ch-abtej toʼox ta jun rancho ta Liberti li jtote. Jaʼ yuʼun kʼalal la jta jvaʼleje, la jchan stsʼotel jkot traktor xchiʼuk la jchan yan abtelaletik ta osiltik.

Kʼalal livokʼe, yichʼoj xa ox 35 jabil li jmeʼe, yan li jtote 56. Jaʼ yuʼun muʼyuk laj kojtikin ta skeremal li jtote. Akʼo mi ep sjabilal li jtote lek baxbol ta abtel, tsatsal vinik, mu snaʼ x-ipaj, jichʼil noʼox xchiʼuk lek la xchanubtasunkutik ta abtel. Akʼo mi jutuk noʼox tspas kanal, pe oy noʼox li kʼusitik jtunel kuʼunkutike xchiʼuk ep la skoltaun ta jkuxlejalkutik. Xchaʼvoʼalik muʼyuk tunik ta stojolal Jeova, li jtote cham kʼalal 93 xa ox sjabilale, yan li jmeʼe cham kʼalal yichʼoj xa ox 86 sjabilale. Jun noʼox jbankil ti jaʼ stestigo Jeovae xchiʼuk chtun ta mol ta tsobobbail leʼ xa tal ta 1972.

Toj tsots skʼoplal chil relijion li jmeʼe, jaʼ yuʼun, jujun domingo chikʼunkutik batel li ta iglesia bautistae. Jun veltae laj kaʼibe skʼoplal li trinidade, jaʼ yuʼun xi la jakʼbe jmeʼ akʼo mi 12 toʼox jabilal: «¿Kʼuxi xa noʼox ti jaʼ Nichʼonil li Jesus xchiʼuk ti jaʼ Totil xtoke?». Chvul to ta jol ti xi la stakʼbune: «Kerem, taje mu stakʼ naʼel». Jech yaʼuk, yuʼun mu onoʼox xkaʼibe smelolal ek. Akʼo mi jech, kʼalal 14 xa ox jabilale laj kichʼ voʼ ta jun bikʼit ukʼum li ta jteklume, oxib to velta la smukikun ochel, jun ta sbi Totil, ta sbi Nichʼonil xchiʼuk ta sbi li chʼul espiritue.

Kʼalal lichanunaj ta sekundariae, oy toʼox jun kamigo ti yakal chchan bokse xchiʼuk la stijbun koʼonton yoʼ jchan ek. Jaʼ yuʼun lik jchanilan xchiʼuk la jtsak jbi ta jun organisasion sventa boks ti Golden Gloves sbie. Pe laj kikta ta skoj ti mu noʼox jchan leke. Ta tsʼakale, laj kichʼ takel ta ikʼel sventa xi-och ta soltaroal ta Estados Unidos xchiʼuk laj yikʼikun batel ta Alemania sventa xi-och ta jun chanun sventa soltaroal. Li bankilal soltaroetike tskʼanik ti xikʼot ta bankilale xchiʼuk tsnopik ti xuʼ jtae, yuʼun oy ta yoʼontonik ti jchan lek soltaroale. Ta skoj ti mu jechuk oy ta koʼontone laj kikta ta 1956, pe baʼyel tsʼaki kuʼun li chib jabil ti persa skʼan jech xichʼ pasele. Mu ta sjaliluke la jtsak jbi ta jvokʼ soltaroal ti jelel kʼusi tspasike.

Ta skoj li kʼusitik jelav ta jkuxlejale, jaʼ jech chkaʼi jba kʼuchaʼal chal li krixchanoetike, «mero vinik chkaʼi jba». Jech ta jnop kʼuchaʼal li viniketik ti chjelav li ta pelikulaetik ti spukbeik skʼoplale. Li voʼone ta jnop ti maʼuk mero viniketik li buchʼutik chcholik mantale. Pe oy kʼusitik lik jchan ti jel-o yuʼun li jkuxlejale. Jun velta kʼalal tikʼilun batel ta jkaro ti kʼupil tajek sbae, la skʼoponikun chaʼvoʼ tsebetik ti xkojtikinane, jaʼ yixleltak li jbole. Jnaʼoj ti jaʼik stestigotak Jeovae yuʼun oy xa onoʼox yakʼojbikun Li Jkʼel osil ta toyol xchiʼuk li ¡Despertade!, jaʼ noʼoxe toj tsotsik chkil li kʼusi chalbe skʼoplal Li Jkʼel osil ta toyole. Pe kʼalal la skʼoponikune muʼyuk kʼusi laj yiktabeikun, jaʼ noʼox laj yalbeikun ti akʼo xibat li ta Xchanel Livro yuʼun Tsobobbail ti te chjelav ta snaike, te chchanik xchiʼuk chalbeik skʼoplal li Vivliae. Laj kalbeik ti yikʼaluk van chibate, vaʼun xi stseʼet la sjakʼbeikune: «¿Melel xaval?». «Melel xkal», xkutik.

Ta tsʼakale chopol laj kaʼi ti laj kalbeik ti ta jnop toe, pe persa skʼan chibat laj kaʼi. Jaʼ yuʼun, libat ta tsobajel li akʼobal taje. Pe oy kʼusi toj labal la jkil kʼalal likʼote, yuʼun akʼo mi ep ta velta li-ay li ta iglesiae muʼyuk kʼusi jnaʼ ta sventa li Vivliae, pe jaʼuk li kʼoxetik laj kile ep kʼusi snaʼik. Jaʼ yuʼun, la jnop lek ti chlik jchan li Vivliae, vaʼun la jchʼam jun estudio. Jaʼ to te la jnaʼ ti jaʼ Jeova sbi li Dios ti skotol xuʼ yuʼune. Kʼalal laj toʼox jakʼbe jmeʼ ta sventa li testigoetike, xi laj yalbune: «Leʼike ta xichʼik ta mukʼ jun vinik ti mas la toyol skʼoplal ti Jeova sbie». Li kʼusi laj kojtikine xkoʼolaj ti lokʼ li xpix jsate.

Anil lichʼi ta mantal, yuʼun jpʼel ta koʼonton ti la jta li melel relijione. Kʼalal jelav baluneb u ti li-ay li ta tsobajel taje laj kichʼ voʼ, jaʼ xkaltik, ta marso ta 1957. Jel ti kʼu yelan chkil li kuxlejale, avie ximuyubaj ti laj kojtikin ta Vivlia kʼu yelan skʼan spas ba li melel vinike, taje maʼuk toʼox jech ti kʼu yelan jnopoje. Akʼo mi tukʼil vinik echʼ, oy yip xchiʼuk oy sjuʼel li Jesuse, muʼyuk la stikʼ sba ta kʼopetik. Yuʼun jech kʼuchaʼal chal Vivliae «la stsʼic scotol» (Is. 53:2, 7).  Jaʼ to te laj chan ti buchʼu tskʼan tstsʼakli batel li Jesuse «skʼan lek noʼox yoʼonton ta stojolal skotol krixchanoetik» (2 Tim. 2:24).

Li ta 1958 lik tunkun ta prekursor. Pe mu ta sjaliluke kʼot ta nopel kuʼun ti ta jkechan kʼuuk sjalile, ¡yuʼun chinupun! Jaʼ linupun xchiʼuk li Gloria ti jaʼ laj yikʼun batel li ta tsobajeletike. Muʼyuk chopol chkaʼi ti jaʼ linupun xchiʼuke, yuʼun xkoʼolaj ta perla ton laj kil kʼalal laj kojtikine xchiʼuk jech-o chkil li avie. X-echʼ to sbalil kʼuchaʼal li perla tonetike. Ximuyubaj tajek ti linupun xchiʼuke. Veno, avie jaʼ xa chalboxuk xkuxlejal li Gloriae:

«Li jtot jmeʼe laj yilik 17 yalabik. Kʼalal naka toʼox 14 jabil kichʼoje jaʼo cham li jmeʼe, pe tukʼ-o laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae. Jaʼo te lik xchan Vivlia li jtot eke. Ta skoj ti cham jmeʼ xchiʼuk ti chichanunajkutik toe, li jtote ay skʼopon li direktore. La sjakʼbe mi xuʼ jel jbakutik jujun kʼakʼal xchiʼuk jvix ti jutuk xa skʼan stsuts xchanune. Vaʼun jun chbat ta chanun, jun chkom abtejuk ta na sventa xchapan skotol xchiʼuk smeltsan veʼlil kʼalal mi vul tal li jtotkutike. Li direktore lek laj yaʼi, jaʼ yuʼun jech la jpaskutik jaʼ to ti kʼuxi lokʼ ta chanun li jvixe. Oy chib utsʼ alaliletik la xchanubtasunkutik ta Vivlia, vaʼun lajuneb jchiʼiltak ta vokʼele pasik ta stestigo Jeova. Chixiʼ jutuk ta xchiʼinel ta loʼil li krixchanoetike, akʼo mi jech, ta jkʼupin tajek li cholmantale xchiʼuk ep tajek skoltaojun talel li Samuele».

Li ta fevrero ta 1959 linupun xchiʼuk li Gloriae, jmoj litunkutik ta prekursoral. Pe ta skoj ti oy tajek ta koʼontonkutik ti xitunkutik li ta Smeʼ nail abtelale, li ta julio ta 1959 la jnojeskutik li solisitud sventa Betele. La xchiʼinunkutik ta loʼil li ermano Simon Kraker ti te chtun ta Betele xchiʼuk laj yalbunkutik ti muʼyuk to yakal chchʼamik nupultsʼakaletike. Akʼo mi jal tajek la jmalakutik yoʼ xitunkutik li ta Betele, laj onoʼox stakunkutik ta ikʼel.

La jakʼkutik batel ta Smeʼ nail abtelal ti bu stakʼ xikoltavankutike, kʼalal la stakʼbunkutik talele, muʼyuk laj yakʼ jtʼujkutik bu junukal, yuʼun la stakunkutik batel ta Pine Bluff ta Arkansas. Kʼalal likʼotkutike, kʼajomal noʼox oy chib tsobobbailetik, jun sventa sakil ermanoetik xchiʼuk jun sventa li buchʼutik ikʼ skoloralike. Jaʼ te la stakunkutik batel li ta tsobobbail ti ikʼ skoloralike, ti te van 14 jcholmantal oye.

Yikʼaluk van yan-o jutuk chavaʼiik ti chʼakal tstsob sbaik li ermanoetik ti jelel stsʼunbalike, pe mu kʼusi stakʼ pasel toʼox li vaʼ orae. Taje jaʼ ta skoj ti jaʼ jech chal li smantal ajvalil yuʼunike, yuʼun mu stakʼ ti koʼol stsob sbaik li buchʼutik jelel skoloralike xchiʼuk xuʼ van chopol kʼusi snuptanik ta skoj taje. Junantik ermanoetike ta xiʼik mi tsokesbat salonik mi koʼol tstsob sbaike, yuʼun oy xa onoʼox jech kʼotem ta pasel. Mi oy junuk ermano ti ikʼ skoloral xchiʼuk ti chcholbe mantal junuk sakil krixchanoe, xuʼ van xtikʼat ta chukel xchiʼuk xmajat yuʼun li polisiaetike. Jaʼ yuʼun, ta jchʼunkutik li smantal ajvalil sventa mu kʼusi jnuptankutike, jaʼ to mi jele.

Vokol jutuk li ta cholmantale, yuʼun akʼo mi jaʼ te ta jcholkutik mantal ti bu nakalik li krixchanoetik ti ikʼ skoloralike, oy ta jtakutik ta kʼoponel krixchanoetik ti sak skoloralike, jaʼ yuʼun, skʼan jnopkutik ta anil mi ta jcholbekutik mantal o mi jaʼ lek ti jkʼankutik perton xchiʼuk ti xibatkutike. Jaʼ toʼox jech chichʼ pasel li vaʼ orae.

Sventa xikuxikutike skʼan tsots xi-abtejkutik, pe jutuk mu skotoluk velta ti bu chi-abtejkutike, jaʼ noʼox tstojunkutik oxib dolar ta kʼakʼal. Li kajnile chkʼot abtejuk ta junantik naetik xchiʼuk oy bateltike chkʼot jkolta ek, vaʼun mas anil tstsuts li kabtelkutike. Kʼalal mu to xibatkutik li ta abtele, jaʼ ta jkʼixna jlajeskutik li kʼusi yakʼojbunkutike. Jujun xemana tsnelbe skʼuʼ jun utsʼ alalil li Gloriae, yan li voʼone jaʼ ta jkʼelbe li nichimetik stsʼunojike, ta jkusbe sventanaik xchiʼuk ta jpas yan abtelaletik. Jech xtok, kʼalal chi-abtejkutik ta sna junuk sakil krixchanoe, li Gloriae tskus ventanaetik ta yut na, yan li voʼone ta spat. Ta skoj ti sjunul kʼakʼal chichʼ kuʼunkutike, te tsmakʼlinunkutik, jaʼ noʼoxe chʼakal chiveʼkutik, li kajnile ta yut na chveʼ, pe muʼyuk chchiʼin li utsʼ alalile, yan li voʼone te chiveʼ ti bu tsnakʼ li skaroike. Akʼo mi jech, muʼyuk chopol laj kaʼi jba, yuʼun toj mu li veʼlile. Maʼuk ti chopol yoʼonton li jun utsʼ alalil taje, jaʼ noʼoxe, jaʼ jech tspasik kʼuchaʼal li yan krixchanoetike. Jun velta kʼalal ay jtikʼbekutik  sgasolinail jkarokutike, xi la jakʼbe li yajvale: «¿Mi xuʼ xchʼamun avanyo li kajnile?». Pe li vinike jaʼ noʼox la skʼelun xchiʼuk xi la stakʼbune: «¡Makal xa!».

Ta jkʼupinkutik tajek li cholmantale xchiʼuk ep kʼusi la jkʼupin spasel xchiʼuk li ermanoetike. Kʼalal likʼotkutik li ta Pine Bluffe, te linakikutik ta sna jun ermano ti chtun ta siervo de congregación, li avie jbabe yuʼun moletik xa sbi. Maʼuk toʼox stestigo Jeova li yajnile, pe lik xchanubtas ta Vivlia li Gloriae. Jech xtok, li voʼon eke lik jchanubtasik li stsebik xchiʼuk smalale. Ta tsʼakale, li meʼil xchiʼuk stsebe lik tunikuk ta stojolal Jeova xchiʼuk laj yichʼik voʼ.

Oy ep kamigotakutik li ta stsobobbail sakil ermanoetike xchiʼuk ep ta velta tstakunkutik ta ikʼel ta veʼel, pe jaʼ noʼox ta akʼobal chibatkutik yoʼ mu xi yilunkutik li organisasion Ku Klux Klan ti jaʼo yakʼojbeik tajek yipal li vaʼ orae. Li organisasion taje tstijbe yoʼonton krixchanoetik sventa spʼaj sbaik xchiʼuk ti spasik kʼope. Jun veltae, laj kil jun vinik ti jun yoʼonton te chotol ta skotleb skaroe, ti slapoj jun sakil kʼuʼil ti oy sna sjolal jech kʼuchaʼal tstunesik li organisasion Ku Klux Klane. Akʼo mi tsots toʼox xkuxlejal li ermanoetik vaʼ kʼakʼale, jech-o chakʼik ta ilel slekil yoʼontonik. Jun velta kʼalal jaʼo yorail kʼepelaltike, jaʼo chtun tajek kuʼunkutik takʼin sventa xibatkutik ta jun asamblea. Vaʼun, xi laj yalbunkutik jun ermanoe: «Ta jman li akaroike». Taje jaʼ libatkutik-o li ta asambleae. Kʼalal echʼ jun u yechʼel li asambleae xchiʼuk ti la jcholkutik mantal xchiʼuk ti la jchanubtaskutik junantik krixchanoetike, lisut batel ta jnakutik, vaʼun oy kʼusi toj labal sba kʼot ta jtojolalkutik. Yuʼun te kotol ta stiʼ jnakutik la jta li jkarokutik toʼoxe xchiʼuk oy jlik vun ti te iktabil komel ta snenal ti xi chale: «Chkakʼboxuk sutel li akaroike, jaʼ amotonik kuni ermanotak».

Pe taje maʼuk slajeb velta ti laj yakʼbunkutik ta ilel slekil yoʼontonike. Yuʼun li ta 1962 laj stakikun ta ikʼel li ta Chanob vun sventa j-abteletik yuʼun Ajvalilal yuʼun Dios ti te chjelav ta South Lansing ta Nueva York. Li chanun taje chjalij jun u xchiʼuk jaʼ sventa chchapanatik li jkʼelvanejetik ta sirkuito, li jkʼelvanejetik ta distrito xchiʼuk li buchʼutik ta jkʼelkutik li tsobobbailetike. Kʼalal laj yalbeikun ti xuʼ xibate, jaʼo chʼabal kabtel xchiʼuk jutuk tajek jtakʼin. Pe oy jun empresa sventa telefonoetike, sjakʼojbeikun xa onoʼox jloʼil sventa skʼelik mi xuʼ chakʼbikun kabtel. Mi la xchʼamikune, jtuk noʼox ti te chlik abtejkun ti yan-o jtsʼunbale. Kʼalal laj yalbeikun ti xuʼ chi-abteje, mu xa jnaʼ bu junukal ta jtʼuj. Ta skoj ti chʼabal lek jtakʼin yoʼ xibat li ta chanune, la jnop xa ox ti ta jchʼam li abtelale xchiʼuk ti chkal batel ti muʼyuk chibat li ta chanune. Pe oy kʼusi toj labal sba kʼot ta pasel ti muʼyuk ta xchʼay-o ta jol kʼalal jutuk xa ox skʼan jech jpase.

Jun veltae, sob kʼot ta jnakutik jun ermana ti jmoj jtsobobbailkutik sventa xakʼbunkutik jun sovre ti noj ta takʼine, pe maʼuk stestigo Jeova li smalale. Yoʼ stsobik li takʼine, ep ta velta sob chlikik xchiʼuk yalabtak  sventa chbat yakʼintaik algodonetik. Ti jech la spasike jaʼ sventa xuʼ xibat li ta Nueva Yorke. Xi laj yalbun kʼotel li ermanae: «Batan li ta chanob vune xchiʼuk vul albunkutik skotol li kʼusi chachan tale». Ta tsʼakal jutuke, likʼopoj batel li ta empresa sventa telefonoetik xchiʼuk la jakʼ mi xuʼ xilik ta abtel leʼ bal ta voʼobuk xemanae, pe laj yalbeikun ti moʼoje. Muʼyuk chopol laj kaʼi ti jech laj yalbeikune yuʼun oy xa ox kʼusi jnopoj, jaʼ yuʼun ximuyubaj ti muʼyuk la jchʼam li abtelale.

Jaʼ xa chalbutik Gloria kʼu yelan echʼ kuʼunkutik li ta Pine Bluffe: «Lek tajek ti bu ta jcholkutik mantale xchiʼuk chkakʼ te van 15 o 20 estudioetik. Jujun sob ta jcholkutik mantal ta naetik, yan li ta bat kʼakʼale chbat kakʼkutik estudio. Bateltike las 11 xa ta akʼobal chlaj koʼontonkutik. ¡Ta jkʼupinkutik tajek li cholmantale! Ti melel xkaltike, mu jkʼan xkikta komel li Pine Bluff sventa xitunkutik ta jkʼelvanej ta sirkuitoe. Pe oy kʼusi yan xchapanojbunkutik li Jeovae». Jnaʼoj ti jaʼ jech eke.

Kʼalal te yakal chitunkutik ta prekursor ta Pine Bluffe, la jnojeskutik li solisitud sventa prekursor espesiale. Ta skoj ti oy ta yoʼonton li jkʼelvanej ta distrito ti xitunkutik ta prekursor espesial li ta Texase, kalojkutik ti xuʼ jtakutik ta anile. Te la jmala malakutik tajek, pe muʼyuk kʼusi laj kichʼkutik albel akʼo mi oy tajek ta koʼontonkutik. Pe li ta enero ta 1965, la stakbunkutik tal jlik karta ti chal ti chlik tunkunkutik ta jkʼelvanej ta sirkuitoe. Jaʼo laj yichʼ biiltasel ta jkʼelvanej ta sirkuito li ermano Leon Weaver eke, avie chtun xa ta jbabe yuʼun Komite sventa Betel ta Estados Unidos.

Chakʼbun tajek xiʼel kʼalal ta jnopbe skʼoplal ti chitun ta jkʼelvanej ta sirkuitoe. Kʼalal skʼan toʼox jun jabil ti chitun ta jkʼelvaneje, li ermano James Thompson ti jaʼ jkʼelvanej ta distritoe la skʼel ti kʼusitik xitojob spasele. Vaʼun laj yalbun kʼusitik skʼan jtukʼibtas ta kabtel xchiʼuk ta jtalelaltak yoʼ xuʼ xitun ta jkʼelvaneje. Laj kakʼ venta ti jtunel tajek li kʼusi laj yalbune. Kʼalal laj kichʼ biiltasel ta jkʼelvanej ta sirkuitoe, li ermano Thompson ti chtun ta jkʼelvanej ta distritoe jaʼ baʼyel tal svulaʼanunkutik. Ep kʼusi la jchan yuʼun ta skoj ti lek tsots ta mantale.

Li vaʼ kʼakʼaletike jutuk toʼox chichʼik chapanel li jkʼelvanejetik ta sirkuitoe. Jun xemana la jkʼel lek ti kʼu yelan tsvulaʼan tsobobbail li jun jkʼelvaneje, vaʼun li ta yan xemanae jaʼ xa tskʼel ti kʼu yelan ta jpase xchiʼuk chakʼbun junantik beiltaseletik. Ta mas tsʼakale, jtuk xa likomkutik sventa jkʼelkutik li tsobobbailetike. Chvul to ta jol ti xi la jakʼbe li kajnile: «¿Mi persa tajek chiktautik li ermanoe?». Kʼalal echʼ xa ox kʼuuk sjalile, laj kakʼ venta ti oy onoʼox ermanoetik  ti ta skoltautike, jaʼ noʼox venta mi laj kakʼ jbatik ta koltaele. Chvul ta jol ti ta slekil yoʼonton la skoltaunkutik li ermano James Brown ti tun ta jkʼelvaneje xchiʼuk li ermano Fred Rusk ti tun toʼox ta Betele. Jaʼik ermanoetik ti lek xchanojik ta spasel li abtelale.

Li vaʼ orae tsatsajem tajek li pʼajbaile, li organisasion Ku Klux Klane la slikesik jun marcha li ta jteklum Tennessee ti jaʼ yakal ta jvulaʼankutike. Jun velta kʼalal yakal ta jcholkutik mantal xchiʼuk junantik ermanoetike, li echʼkutik ta jun veʼebal. Kʼalal li bat ta vanyoe, laj kil ti te tijil tal ta jpat jun vinik ti noj ta tatuajeetik sbekʼtal sventa pʼajbaile. Pe oy jun sakil ermano ti mas mukʼ xchiʼuk ti tsots yipe, te tijil bat ta jpatkutik ek xchiʼuk xi la sjakʼbune: «¿Mi lek oy skotol ermano Herd?». Kʼalal jech laj yaʼi li vinike, lokʼ batel ta anil xchiʼuk muʼyuk xa x-och li ta vanyoe. Ti kʼu xa sjalil echʼem talele, kakʼoj venta ti maʼuk ta skoj ti jelel skoloral li jun krixchano ti tspʼaj sbaike, yuʼun jaʼ ta skoj li mulil ti la stikʼ talel li Adane. Jech xtok, laj kakʼ venta ti akʼo mi jelel skoloral sbekʼtal li kermanotike, naka kermano jbatik xchiʼuk xuʼ xakʼ xkuxlejal ta jtojolaltik.

Litunkutik 21 jabil ta jkʼelvanej ta distrito xchiʼuk 12 jabil ta sirkuito. La jkʼupinkutik tajek ti kʼu sjalil jech litunkutike, ep kʼusi la jkʼupinkutik xchiʼuk ep bendision la jtakutik. Li ta agosto ta 1997 oy kʼusi toj labal sba kʼot ta jtojolalkutik, yuʼun kʼot ta pasel li kʼusi jmalaojkutik tajeke, ¡la stakunkutik ta ikʼel yoʼ xitunkutik li ta Betel ta Estados Unidose! Jelav te van 38 jabil sventa xkʼot stakʼobil li solisitud ti laj toʼox jnojeskutike. Laj toʼox jnop ti muʼyuk jal ti te chikoltavane, pe maʼuk jech maʼ taje.

Ta slikebale te litun li ta Departamento sventa cholmantale. Ep tajek kʼusi la jchan, yuʼun li ermanoetik ti te chkoltavanike tstakʼik skotol li kʼusitik tsotsik tsjakʼik li moletik ta tsobobbaile xchiʼuk li jkʼelvanejetik ta sirkuito ti bu kʼalal sbainoj li Betele. Toj ep sbalil chkil ti kʼu yelan la skoltaikune xchiʼuk li smalael laj yakʼbeikun ta ilele. Ti jechuk xbat tunkun yan velta li ta departamento taje, ep-o kʼusitik ti mu spas kuʼune.

Ta jkʼupinkutik tajek ti te chitunkutik ta Betel xchiʼuk li kajnile. Kakʼoj venta ti toj ep sbalil ti sob jnaʼ xilikutik li ta Betele. Kʼalal te xa ox van jun jabil ti te chitunkutike, lik jkolta li Komite sventa Cholmantal yuʼun Jtsop Jbeiltasvaneje. Li ta 1999 xtoke laj kichʼ biiltasel kʼuchaʼal Jtsop Jbeiltasvanej. Ep kʼusi jchanoj ti kʼu xa sjalil tunemun tal liʼe, pe li kʼusi mas tsots skʼoplal kakʼoj tal ventae jaʼ ti jaʼ yakal tsbeiltas steklumal Dios li Jesukristoe, maʼuk jun krixchano.

Kʼalal ta jnopbe skʼoplal ti kʼu yelan jkuxlejale, jaʼ jech ta xkaʼi jba kʼuchaʼal li j-alkʼop Amos ti mu masuk tsots skʼoplal li yabtele, yuʼun jaʼ noʼox uni jkʼel chij xchiʼuk jaʼ noʼox ta skʼelilanbe sat teʼtikal igoetik ti jaʼ sveʼelik li buchʼutik abol noʼox sbaike. Akʼo mi jech, li Jeovae la sbiiltas ta j-alkʼop xchiʼuk ep bendision laj yakʼbe (Amós 7:14, 15). Li Jeova eke ep bendision yakʼojbun akʼo mi jaʼ xnichʼonun jun abol sba j-abtel ta rancho li ta Libertie. Mu noʼox stakʼ chapel li bendision yakʼojbune (Prov. 10:22). Jaʼ yuʼun, akʼo mi abol noʼox jba lichʼi talel, ep kʼusi yakʼojbun ta mantal li Jeova ti mu toʼox jechuk jmalaoje.