1. ¿Kʼusi la spas Jeova kʼalal laj xa ox yichʼik loʼlael li Adan xchiʼuk Evae?

¿MI MU van snaʼ Adan ti mu xkʼopoj li kiletel chonetike? Snaʼoj lek. Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yaʼi ti laj yichʼ kʼoponel yuʼun jkot kiletel chon li Evae, laj van snop ti jaʼ jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelel li buchʼu kʼopoje (Gén. 3:1-6). Li Adan xchiʼuk Evae mi jsetʼuk snabeik skʼoplal li jun kuxlejal taje. Akʼo mi jech, laj yakʼ sbaik ta stojolal, jaʼ la stenik komel li Stotik ta vinajel ti kʼanbilik tajek yuʼune (1 Tim. 2:14). ¿Kʼusi la spas Jeova kʼalal laj xa ox yichʼik sokesbel sjolik li Adan xchiʼuk Evae? Ta anil noʼox laj yalbe skʼoplal li jkontrainvanej taje: laj yal ta jamal ti tslajesbe-o skʼoplal ta j-echʼele. Pe laj yal xtok ti tsots tstsakvan ta kʼop yoʼ to kuxule xchiʼuk ti tstsak ta kʼop li buchʼutik skʼanojik li Diose (Gén. 3:15).

2, 3. Li Jeovae, ¿kʼu yuʼun muʼyuk mas laj yalbe skʼoplal Satanas kʼalal skʼan toʼox xtal li Mesiase?

² Ta skoj ti toj pʼij li Jeovae, muʼyuk bu yalojbutik kʼusi sbi li jtoyba anjel taje. * La smala x-echʼ 2,500 jabil sventa xalbutik ti kʼusi la sbiin ta skoj li kʼusi la spase. Laj yal ti la sbiin Satanase, ti jaʼ skʼan xal «Jkontrainvanej» (Job 1:6). Li Tsʼibetik ta Evreo Kʼop ta orijinale  kʼajomal noʼox xvinaj ta oxib livroetik li biil taje. Jaʼ noʼox ta 1 Crónicas, ta Job xchiʼuk ta Zacarías. Kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae muʼyuk mas laj yalbe skʼoplal Satanas kʼalal skʼan toʼox xtal li Mesiase. ¿Kʼu van yuʼun ti muʼyuk mas laj yalbe skʼoplale?

³ Yileluke jaʼ ta skoj ti mu skʼan tsotsuk xa skʼoplal xichʼ ilel li Satanase o ti tsots xa skʼoplal xichʼ ilel li kʼusitik tspase. Li srasonal mas tsots skʼoplal ti kʼu yuʼun laj yakʼ ta tsʼibael Jeova li Tsʼibetik ta Evreo Kʼope jaʼ sventa xojtikinik xchiʼuk ti jaʼuk stsʼakliik Mesias li krixchanoetike (Luk. 24:44; Gal. 3:24). Kʼalal vul li Mesias une, laj to yalbe mas skʼoplal li Satanase. Li Jeova xtoke la stunesbe yajtsʼaklomtak Mesias sventa xalbeik skʼoplal li Satanas xchiʼuk li anjeletik la stsʼakliike. * Sta-o tajek ti jech la spas li Jeovae, yuʼun li Jesus xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele jaʼ chpechʼik ta tekʼel li Satanas xchiʼuk li sviniktake (Rom. 16:20; Apok. 17:14; 20:10).

4. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk chijxiʼ ta jyalel yuʼun li Satanase?

⁴ Li jtakbol Pedroe laj yal ti xkoʼolaj ta ‹jkot leon ti x-avet› li Diabloe. Li jtakbol Juan eke la sbiiltas ta ‹dragon› xchiʼuk ta ‹chon› (1 Ped. 5:8; Apok. 12:9). Ta skoj ti jech chichʼ albel skʼoplale, ¿mi skʼan van jxiʼtatik ta jyalel? Moʼoj. Yuʼun oy noʼox spajeb li sjuʼele (kʼelo Santiago 4:7). Jech xtok, jaʼ tskoltautik li Jeovae, li Jesuse xchiʼuk li tukʼil anjeletike. Jech xuʼ xkuch kuʼuntik skotol li prevaetik chakʼ tal ta jtojolaltike. Akʼo mi jech, skʼan jkʼelbetik skʼoplal oxib sjakʼobiltak ti toj tsotsik skʼoplale. Baʼyel, ¿kʼu stsatsal ta melel li sjuʼel Satanase? Xchibal, ¿kʼuxi tsloʼla li krixchanoetike? Xchiʼuk yoxibal, ¿mi xuʼ van stsatsal sujutik sventa xij-och li ta skʼobe? Jkʼelbetik batel skʼoplal taje xchiʼuk jkʼeltik kʼusi xuʼ jchantik.

5, 6. ¿Kʼu yuʼun mu xuʼ yuʼunik stupʼbel skʼoplal vokolil xchiʼuk choplejal li ajvalil krixchanoetike?

⁵ Kʼalal la stoy sba li Satanase, oy epal anjeletik jech la spasik ek. Oy kʼuuk yepal li anjeletik taje lajik ta loʼlael yuʼun Satanas kʼalal skʼan toʼox xtal li Nojelal ta voʼe, yuʼun tijbat yoʼontonik sventa xchiʼinik ta vayel li antsetik liʼ ta balumile. Taje xi chalbe skʼoplal ta jun lokʼolkʼop li Vivliae: «[Li dragone] ta sne la smec yalel tal jutuc mu oʼloluc li cʼanaletic ta vinajele; la sjip yalel cʼalal to ta banamil» (Apok. 12:3; 12: 4, Che; Gén. 6:1-4; Jud. 6). Kʼalal laj spʼajik li Jeovae, laj yakʼik ta ilel ti jaʼ tskʼan tsnapʼan sbaik ta stojolal li Satanase. Pe ¿mi jecheʼ jinilvukʼul xanaʼ ti kʼu yelan oyik li Satanas xchiʼuk spukujtake? Moʼoj. Yuʼun chchanbe ti kʼu yelan lek chapal li Ajvalilal yuʼun Diose. Li Satanase spʼisoj sba ta jun ajvalil ek xchiʼuk xchapanoj kʼu yelan ch-abtej li spukujtake: svaʼanoj ta ajvaliletik, ta jpasmantaletik xchiʼuk ta ajvaliletik ta spʼejel balumil (Efes. 6:12).

⁶ ¿Kʼusi to yan tspas li Satanase? Jaʼ ti tstunes organisasionetik sventa spas ta mantal li ajvalil krixchanoetike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje? Jaʼ ta skoj li kʼusi albat Jesus kʼalal akʼbat yil yuʼun Satanas «skotol li mukʼtik lumetik ta balumile», xi albate: «Chkakʼ aventain skotol liʼe xchiʼuk chkakʼbot li yutsilalike, yuʼun akʼbil ta kok ta jkʼob, xchiʼuk jaʼ chkakʼbe li buchʼu oy ta koʼonton chkakʼbee» (Luk. 4:5, 6). Akʼo mi tsots tajek tspasatik ta mantal yuʼun Satanas li ajvaliletike, oy onoʼox jayvoʼuk ti oy kʼusitik lek tspasik ta stojolal li krixchanoetike. Pe ¿mi xuʼ onoʼox stupʼbeik skʼoplal li vokolil xchiʼuk li choplejale? Mi junuk ajvalil ta balumil spas yuʼun jech (Sal. 146:3, 4; Apok. 12:12).

7. ¿Kʼuxi tstunes Satanas li jecheʼ relijion, li ajvaliletik xchiʼuk li pʼolmajebaletike? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

⁷ ¿Kʼusi yan tstunesik li Satanas xchiʼuk spukujtak sventa sloʼlaik «skotol li jnaklejetik ta  spʼejel balumile»? Maʼuk noʼox tstunes li ajvaliletike, yuʼun tstunes xtok li jecheʼ relijion xchiʼuk li pʼolmajebaletike (Apok. 12:9). ¿Kʼuxi tstunes li jecheʼ relijione? Jaʼ te tstikʼ jecheʼ chanubtaseletik ta sventa li Jeovae. Oy tajek ta yoʼonton tskʼan tstupʼbe-o skʼoplal ta snopben krixchanoetik li sbi Diose (Jer. 23:26, 27). Ta skoj taje, epal krixchanoetike yalojik xa mi jaʼ chichʼik ta mukʼ li Diose, pe bu chata, jaʼ chichʼik ta mukʼ li pukujetike (1 Kor. 10:20; 2 Kor. 11:13-15). ¿Kʼuxi tstunes li pʼolmajebaletike? Chakʼbe xchʼun krixchanoetik ti jaʼ noʼox xuʼ sta smuyubajelik mi solel oy lek stakʼinike, mi oy jaysepuk yosilik o jaypʼejuk snaike (Prov. 18:11). Li buchʼutik chchʼunik taje jaʼ xa noʼox batem ta yoʼontonik saʼel li kʼulejale, maʼuk xa tsaʼik li Jeovae (Mat. 6:24). Xkaltik noʼoxe, chlajik ta netʼel yuʼun li kʼusitik oy ta balumile, jech te chtupʼ-o li kʼanelal yuʼunik ta stojolal Diose (Mat. 13:22; 1 Juan 2:15, 16).

8, 9. 1) ¿Kʼusi chaʼtos chakʼ jchantik li kʼusi la spasik li Adan, Eva xchiʼuk li jtoyba anjeletike? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik kʼalal xkaʼibetik smelolal kʼu stsatsal li sjuʼel Satanase?

⁸ Oy chaʼtos kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la spasik li Adan, Eva xchiʼuk li jtoyba anjeletike. Li baʼyele jaʼ liʼe: skʼan jnoptik buchʼu chkakʼ jbatik ta stojolal, mi jaʼ ta stojolal Jeova o ta stojolal Satanas. Mu stakʼ xijkom ta oʼlol o ti xkakʼ jbatik ta xchaʼjotale (Mat. 7:13). Li xchibale jaʼ ti oy noʼox spajeb sbalil ta jtabetik mi jaʼ chkakʼ jbatik ta stojolal li Satanase. Li Adan xchiʼuk Evae la stabeik sbalil yilel ti jech la spasike, yuʼun jaʼ xa lik snop stukik li kʼusi lek o li kʼusi chopol tskʼan tspasike. Li pukujetik eke lik sventainik li ajvaliletik ta balumile (Gén. 3:22). Pe taje muʼyuk sbalil, yuʼun persa onoʼox mas to ep kʼusi chchʼay kuʼuntik kʼalal jaʼ chkakʼ jbatik ta stojolal li Satanase (Job 21:7-17; Gal. 6:7, 8).

⁹ ¿Kʼuxi tskoltautik kʼalal xkaʼibetik smelolal kʼu to stsatsal ta melel li sjuʼel Satanase? Jaʼ tskoltautik sventa oyuk noʼox lek spʼisol jchʼunbetik smantal li ajvaliletike. Xkaʼibetik smelolal ti oy ta yoʼonton Jeova ti akʼo xkichʼtik ta mukʼ li buchʼutik tsots yabtelike, li ajvaliletike xchiʼuk ti jchʼunbetik smantalik mi muʼyuk bu skontrainoj li smantaltak Diose (Rom. 13:1-4; 1 Ped. 2:17). Jnaʼojtik lek ti mu stakʼ jtikʼ jbatik ta junuk partido o ti jkoltatik junuk bankilal politikoe (Juan 17:15, 16; 18:36). Jech xtok, kʼalal jnaʼojtik kʼu to stsatsal li sjuʼel Satanase, jaʼ tstij koʼontontik sventa jcholtik-o batel li mantale. Yuʼun kʼalal chkiltik ti oy ta yoʼonton tstupʼbe skʼoplal sbi Dios li Satanase xchiʼuk ti muʼyuk bu chkechan sba ta sjutbel smule, tstsan ta koʼontontik yalbel yantik li kʼusi melel ta sventa li Jdiostike. Ta sjunul koʼonton kichʼojbetik li sbie xchiʼuk ta jtunesbetik. Jnaʼojtik lek ti jaʼ ep sbalil mi jaʼ ta jkʼantik li Diose, ti jaʼ muʼyuk sbalil mi ta jkʼantik li takʼine o li kʼusitik x-ayan ta balumile (Is. 43:10; 1 Tim. 6:6-10).

10-12. 1) ¿Kʼuxi la stunes spetsʼ Satanas sventa sloʼla li anjeletike? 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal li anjeletike?

¹⁰ Li Satanase ep kʼusitik tstunes sventa stij koʼontontik spasel li kʼusi ta jkʼan jtuktike. Ta jkʼeltik chaʼtos ti kʼusi tstunese: tstunes jaytosuk petsʼ xchiʼuk chakʼ ti akʼo xkichʼtik sujele.

¹¹ Baʼyel kalbetik skʼoplal kʼuxi la stunes spetsʼ Satanas sventa sloʼla li epal anjeletike. Jal van tajek la snop sventa skʼel kʼuxi xuʼ sloʼla li anjeletike. Laj onoʼox sta ta yakel jayibuk un, la xpichʼajesbe yoʼontonik sventa xmulivajik xchiʼuk li antsetike. Ayan xnichʼnabik ti mu staleluk jeche, mukʼtik ta jyalel xchiʼuk toj echʼ xa noʼox ch-ilbajinvanik (Gén. 6:1-4). Pe maʼuk noʼox la stunes mulivajel li Satanase, xuʼ van laj yalbe anjeletik xtok ti xuʼ sventainik skotol li krixchanoetike. ¿Kʼu yuʼun ti jech la spase? Xuʼ van jaʼ jech tspajes yaloj sventa mu xvul ta lokʼel li snitilulal ants ti yaloj onoʼox Dios chakʼ talele (Gén. 3:15). Pe li Jeovae laj yakʼ taluk li Nojelal ta voʼe, jech te laj skʼoplal li kʼusi snopoj ox li Satanas xchiʼuk spukujtake.

¹² ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Jaʼ ti mu stakʼ xi xkaltike: «Pe voʼone muʼyuk onoʼox bu chitsʼuj li ta mulivajele», o ti xi xkaltike: «Muʼyuk onoʼox bu oy ta koʼonton ta jpas li kʼusi ta jkʼan jtuke». Mu jechuk xkaltik, jvules ta joltik ti lajik ta loʼlael ek li anjeletike. Akʼo mi sak, muʼyuk choplejal ti bu oyike xchiʼuk akʼo mi jal xa ox tunemik talel ta stojolal li Jeovae, pe laj yakʼ chʼiuk ta yoʼontonik li kʼusi toj chopole. Jaʼ noʼox jech ek li voʼotike, akʼo mi jal xa chijtun talel ta stojolal li Jeovae, akʼo mi voʼne xa liʼ oyutik li ta s-organisasion ti lek sake, xuʼ me xlik chʼiuk kʼusitik chopol li ta koʼontontike (1 Kor. 10:12). Jaʼ yuʼun, toj tsots skʼoplal ti jechuk-o jkʼeltik kʼu yelan li koʼontontike, ti jiptik lokʼel li kʼusitik chopol ta jnopbentike xchiʼuk ti jpʼajtik li toybaile (Gal. 5:26; kʼelo Kolosenses 3:5).

13. 1) ¿Kʼusi li yan spetsʼ Satanas ti lek tunem tal yuʼune? 2) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu xijtsʼuj li ta spetsʼ taje?

¹³ Li yan spetsʼ Satanas ti lek tunem tal yuʼune jaʼ li kʼusi mu stakʼ nabel lek smelolale o li espiritismoe. Li stuke tstunes jecheʼ relijion xchiʼuk chʼayob oʼontonal sventa xchʼi ta yoʼonton krixchanoetik snabel mas skʼoplal li pukujetike. Te tstikʼ ochel ta pelikulaetik, ta videojuegoetik o ta yan kʼusitik sventa kʼupiluk xa tajek sba xkiltike. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu xijtsʼuj li ta petsʼ taje? Muʼyuk bu jmeyoj jkʼobtik chijkom vaʼun ti jmalatik xakʼbe tal junuk slistail kʼusi chʼayob oʼontonal lek o chopol li j-organisasiontike. Ta jujuntal skʼan lek jchanubtas li jol koʼontontik sventa jaʼuk jpastik li kʼusi chal ta smantaltak Jeovae (Evr. 5:14). Lek me kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik mi la jchʼuntik li tojobtasel laj yal jtakbol Pablo ti skʼan jkʼantik ta melel li  Diose, ti mu jecheʼuk noʼox xijloʼlavane (Rom. 12:9). Xiuk jakʼbe jbatike: «Ti jech xil junuk j-estudio o junuk j-revisita li kʼusi lek chkaʼi xchʼayel-o koʼontone, ¿mi chchʼun van ti chkakʼ ta jkuxlejal li kʼusi chkakʼbe xchane o mi jaʼ van jun jloʼlavanejun chil?». Mi chkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chkaltik ta cholmantale, mu me kʼunuk chaʼi Satanas sventa xij-och li ta spetsʼe (1 Juan 3:18).

14. 1) ¿Kʼuxi tsujutik li Satanase? 2) ¿Kʼuxi xuʼ stsal kuʼuntik?

¹⁴ Jkʼeltik batel xtok ti kʼuxi tsujutik Satanas sventa mu xa tukʼuk xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. Sventa spajesutik ta xcholel li mantale, xuʼ van stijbe sjol li ajvaliletike. Xuʼ van stijbe yoʼonton jchiʼiltaktik ta abtel o ta chanun yoʼ slabanutik ta skoj ti ta jchʼunbetik li smantaltak Dios ta sventa li jtalelaltike (1 Ped. 4:4). Jech xtok, xuʼ van stijbe yoʼonton kutsʼ kalaltik sventa spajesutik li ta tsobajeletike, xuʼ van ta slekil yoʼonton chalbutik yilel (Mat. 10:36). ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa stsʼik kuʼuntik li pajtsanele? Baʼyel, skʼan teuk ta joltik ti jech onoʼox chkʼot ta pasel taje, yuʼun muʼyuk bu chchoti li Satanase, jech-o tstsakutik ta kʼop (Apok. 2:10; 12:17). Xchibal, kʼalal oy kʼusi chkʼot ta jtojolaltike skʼan mu xchʼay ta joltik li kʼusi yaloj Satanas liʼe: ti jaʼ noʼox la chijtun ta stojolal Jeova mi lek oyutike, pe ti ta la jtentik komel kʼalal chkichʼtik kontrainele (Job 1:9-11; 2:4, 5). Xchiʼuk yoxibal, jkʼanbetik Jeova ti xakʼ kiptik sventa xkuch kuʼuntike. Teuk ta joltik ti muʼyuk onoʼox bu chiktautik jutebuke (Evr. 13:5).

15. ¿Mi xuʼ van stsatsal sujutik Satanas ta spasel li kʼusi mu jkʼantike? Albo smelolal.

¹⁵ Li Satanase mu xuʼ stsatsal sujutik ta spasel li kʼusi mu jkʼantike (Sant. 1:14). Epal krixchanoetike mu xakʼik venta ti jaʼ yakal tspasik li kʼusi tskʼan Diabloe. Pe mi la xchanik li kʼusi chal li Vivlia une, jaʼ xa te tsnop stukik buchʼu tskʼan chtunik ta stojolal (Ech. 3:17; 17:30). Mi jpʼel ta koʼonton ta jchʼunbetik li smantal Diose, li Satanase muʼyuk me kʼusi xuʼ spas sventa jvalopatintik li Jeovae (Job 2:3; 27:5).

16, 17. 1) ¿Kʼusitik yan mu spas yuʼunik li Satanas xchiʼuk spukujtake? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jxiʼtatik ta jyalel kʼalal tsots ta jpastik orasione?

¹⁶ Oy to kʼusitik mu spas yuʼunik li Satanas xchiʼuk spukujtake, ¿kʼusi jaʼ? Jaʼ ti mu xkʼel yuʼunik li kʼusi oy ta koʼontontik xchiʼuk ta jnopbentike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje? Yuʼun li Vivliae muʼyuk chal mi spas yuʼunik taje. Li buchʼu noʼox chalbe skʼoplal ti xkʼel yuʼun li koʼontontike jaʼ li Jeova xchiʼuk Jesuse (1 Sam. 16:7; Mar. 2:8). Pe ¿mi mu chaʼiikuk li Satanas xchiʼuk spukujtak kʼalal tsots chijkʼopoje o kʼalal tsots xijvulvun ta jpastik orasione? ¿A ti jech jaʼ stunesik sventa xakʼbutik-o tal jtosuk prevae? Skʼan mu xijxiʼ-o ta skoj taje. Li voʼotike jnaʼojtik ti chilutik kʼalal chijtun ta stojolal Jeovae, pe muʼyuk bu chijxiʼ-o. Jaʼ jech skʼan mu xijxiʼ kʼalal lek tsots ta jpastik orasion eke. Jech xtok, li Vivliae chal ti oy ep yajtuneltak Diose tsots xvulvun la spasik orasion xchiʼuk muʼyuk bu chal mi xiʼik ta skoj ti te xchikin li Satanase (1 Rey. 8:22, 23; Juan 11:41, 42; Ech. 4:23, 24). Jaʼ yuʼun, mi jaʼ chkaltik xchiʼuk mi jaʼ ta jpastik li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae, xuʼ me jchʼuntik ta melel ti muʼyuk onoʼox bu chakʼ ti jech-o xkichʼtik ilbajinel yuʼun li Diabloe (kʼelo Salmo 34:7).

¹⁷ Skʼan xkojtikintik xchiʼuk skʼan pʼijukutik ta stojolal li kajkontratike, pe skʼan mu jxiʼtatik ta jyalel xtok. Akʼo mi jpasmulilutik, xuʼ stsal kuʼuntik, yuʼun jaʼ tskoltautik li Jeovae (1 Juan 2:14). Jech xtok, mi la jkontraintike chjatav lokʼel ta jtojolaltik (Sant. 4:7; 1 Ped. 5:9). Pe li Satanase jaʼ skʼeloj tajek li kerem tsebetike, ¿kʼusi van xuʼ spasik sventa jpʼeluk ta yoʼonton skontrainike? Jaʼ ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan xchanobile.