1, 2. 1) ¿Kʼusitik laj yal Jesus kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xchame? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale). 2) ¿Kʼuchaʼal skʼan jnabetik lek srasonal ti kʼu yuʼun jech-o ta jcholtik mantale? 3) ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel?

KʼALAL jun xa ox akʼobal skʼan xcham li Jesuse, jal la xchiʼin ta loʼil li yajtakboltake. Laj yalbe yaʼiik ti ta melel skʼanojan tajeke. Xchiʼuk te laj yal xtok li loʼil ta sventa li teʼel tsʼusube, jech kʼuchaʼal laj kiltik li echʼ xchanobile. Jaʼ jech la stijbe yoʼonton yajchankʼoptak sventa jechuk-o ‹ep satinik batel›, jaʼ xkaltik, ti mu xikta-o sbaik ta xcholbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose (Juan 15:8).

² Li Jesuse maʼuk noʼox laj yalbe yajchankʼoptak li kʼusi skʼan spasike, moʼoj, laj yalbe xtok ti kʼu yuʼun skʼan jech spasike. Lek laj yalbe srasonaltak ti kʼu yuʼun skʼan jechuk-o xcholik batel mantale. Jaʼ jech li voʼotik eke, skʼan jnabetik lek srasonal kʼu yuʼun ti ta jcholtik mantale. Yuʼun mi laj kaʼibetik lek smelolale, jaʼ tstij koʼontontik sventa jech-o jpuktik batel «ta spʼejel balumil» li lekil aʼyeje (Mat. 24:13, 14). Pe, ¿kʼusi li srasonaltak chal Vivliae? Jkʼelbetik batel chanibuk srasonal. Laje, chkalbetik skʼoplal chantos matanal chakʼbutik Jeova ti jaʼ tskoltautik sventa jechuk-o xijsatine.

3. 1) Jech kʼuchaʼal chal li Juan 15:8, ¿kʼusi srasonal ti ta jcholtik mantale? 2) ¿Kʼusi skʼoplal li sat tsʼusube xchiʼuk kʼu yuʼun lek sta-o ti jech chichʼ koʼoltasele?

³ Kʼalal ta jcholtik mantale, jaʼ jech ta jtoybetik-o skʼoplal li Jeovae xchiʼuk ta jchʼultajesbetik li sbie (kʼelo Juan 15:1, 8). Taje jaʼ li srasonal mas tsots skʼoplal ti kʼu yuʼun skʼan jcholtik mantale. Li ta loʼil laj yal Jesuse laj yal ti xkoʼolaj ta jtsʼun tsʼusub li Stote, ti jaʼ teʼel tsʼusub li stuke xchiʼuk ti jaʼ skʼobkʼobtak li yajchankʼoptake (Juan 15:5). Jaʼ yuʼun, li sat tsʼusube jaʼ skʼoplal li sat yabtel yajtsʼaklomtake o li yabtelik ta cholmantale. Xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Jaʼ me chichʼ toybel-o skʼoplal Jtot ta sventa ti ep chasatinik batele». Jaʼ jech, kʼalal chkakʼtik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa jpukbetik batel skʼoplal li Ajvalilale, ta jtoybetik-o skʼoplal li Jeovae. Xkoʼolaj ta jun jtsʼun tsʼusub ti chichʼ ichʼel ta mukʼ ta skoj ti lekik tajek li sat stsʼusube (Mat. 25:20-23).

4. 1) ¿Kʼuxitik xuʼ jchʼultajesbetik li sbi Diose? 2) ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ti xuʼ xachʼultajesbe li sbi Diose?

⁴ ¿Kʼuxi xuʼ jchʼultajesbetik sbi Dios kʼalal ta jcholtik mantale? Veno, melel onoʼox ti mu xa xuʼ jchʼultajesbetik mas li sbie, yuʼun solel chʼul xa onoʼox. Pe jkʼeltik avil kʼusi laj yal li j-alkʼop Isaiase, xi laj yale: «Jaʼ noʼox stuc Chʼul Dios xavilic li Mucʼul Dios ti echʼem svuʼele» (Is. 8:13). Jech oxal, jtos ti kʼuxi xuʼ jchʼultajesbetik li sbi Diose jaʼ kʼalal stuk noʼox toj mukʼ skʼoplal chkilbetik li sbie xchiʼuk kʼalal ta jkoltatik yantik ta yaʼibel smelolal ti toj chʼule (Mat. 6:9, tsʼib ta yok vun). ¿Kʼuxi xuʼ jpastik taje? Jvules ta joltik ti ep kʼusi mu meleluk yaloj ta sventa Dios li Satanase xchiʼuk ti xchopol kʼoptaoje (Gén. 3:1-5). Jaʼ yuʼun, kʼalal chkalbetik yantik ti lekik ta jyalel li stalelaltak Jeovae xchiʼuk ti melel chkʼot ta pasel li kʼusitik yaloj ta sventa li krixchanoetike, jaʼ jech ta jpakbetik skʼoplal li sbie. Yan xtoke, jaʼ kʼalal chkalbetik yantik ti jaʼ noʼox stuk ‹sta-o albel smukʼulal, ichʼel ta mukʼ xchiʼuk ti oy sjuʼel li Jeovae› (Apok. 4:11). Xi chal Rene * ti oy xa ta 16 jabil chtun talel ta prekursore: «Ximuyubaj tajek ti xuʼ xitun ta stestigo li Jpasvanej ta spʼejel vinajelbalumile. Tstij-o koʼonton sventa jechuk-o jchol batel li mantale».

5. 1) Jech kʼuchaʼal chal Juan 15:9 xchiʼuk 10, ¿kʼusi srasonal ti ta jcholtik mantale? 2) ¿Kʼuxi laj yakʼ ta aʼiel Jesus ti tsots skʼoplal skʼan xkuchuk kuʼuntike?

⁵ (Kʼelo Juan 15:9, 10). Yan srasonal toj tsots skʼoplal ti kʼu yuʼun ta jcholtik mantale jaʼ ta skoj ti jkʼanojtik ta jyalel li Jeova xchiʼuk Jesuse (Mar. 12:30; Juan 14:15). Xi laj yal li Jesuse: «Teuk me oyanik-o ta stojolal li kʼanelal kuʼune». Kʼuchaʼal chkiltike maʼuk ti oy noʼox kʼuuk sjalik skʼan te oyukutike. ¿Kʼu yuʼun ti jech laj yale? Yuʼun sventa xijkʼot ta yajtsʼaklom ta melele, skʼan xkuchuk kuʼuntik. Jaʼ jech laj yakʼ ta aʼiel li ta Juan 15:4 kʼalal ta 10, yuʼun jujulikel noʼox laj yal ti skʼan ‹teuk oyutik-o ta stojolale›.

6. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ta jkʼan teuk-o oyutik li ta kʼanelal yuʼun Kristoe?

⁶ ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ta jkʼan teuk-o oyutik li ta kʼanelal yuʼun Kristoe xchiʼuk ti ta jkʼan lekuk chilutike? Jaʼ ti jchʼunbetik li smantaltake. Pe muʼyuk kʼusi mas to tsots tskʼan akʼo jpastik, jaʼ noʼox tskʼanbutik li kʼusi la spas eke. Xi laj yale: ‹Li Totile skʼanojun-o ta skoj ti ta jchʼunbe li smantaltake›. Jamal xvinaj ti laj yakʼ kiltik kʼuxi ta pasel li kʼusi tskʼanbutike (Juan 13:15).

7. ¿Kʼuxi noʼox xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li Jesuse?

⁷ Xi laj yalbe yajtakboltak li Jesuse: «Jaʼ skʼanojun li buchʼu xchʼamoj li jmantaltak xchiʼuk ti chchʼune» (Juan 14:21). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li Jesuse jamal laj yal ti jaʼ  noʼox jech xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik mi ta jchʼunbetik li smantaltake. Jech xtok, kʼalal ta jchʼunbetik smantal Jesus ta sventa li cholmantale, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li Diose. Yuʼun skotol li kʼusi laj yal akʼo jpastik li Jesuse jaʼ jech oy ta yoʼonton li Stot eke (Mat. 17:5; Juan 8:28). Vaʼun, li Jeova xchiʼuk Jesuse jpʼel-o skʼoplal tskʼanutik ta skoj ti chkakʼbetik yil ti jkʼanojtik eke.

8, 9. 1) ¿Kʼusi jaʼ li yoxibal srasonal ti kʼu yuʼun ta jcholtik mantale? 2) ¿Kʼu yuʼun tstij koʼontontik sventa jechuk-o jcholtik mantal li kʼusi chal Ezequiel 3:18 xchiʼuk 19 xchiʼuk 18:23?

⁸ Li yoxibal srasonal ti kʼu yuʼun jech-o ta jcholtik mantale jaʼ ta skoj ti oy ta koʼonton ta jpʼijubtastik li krixchanoetike. Li Vivliae chal ti ‹la xcholbe skʼoplal tukʼilal› li Noee (kʼelo 2 Pedro 2:5). La xcholbe mantal li krixchanoetike xchiʼuk jamal laj yalbe ti jutuk xa skʼan xtal jun mukʼta lajelale. Pe ¿kʼuxi jnaʼojtik taje? Jkʼeltik avil kʼusi laj yal li Jesuse: «Kʼalal muʼyuk toʼox bu talem li Nojelal ta voʼe, li vaʼ kʼakʼale ta xveʼik, ta x-uchʼbolajik noʼox li krixchanoetike, ta saʼ yajnil li viniketike xchiʼuk chakʼ ta malijel stsebik li krixchanoetike; jaʼ to la xkechanik kʼalal och ta arka li Noee, xchiʼuk muʼyuk bu laj yichʼik ta mukʼ jaʼ to ti kʼalal tal li Nojelal ta voʼe, vaʼun kuchatik batel skotolik; jaʼ jech chkʼot ta pasel ek kʼalal liʼ xa oy li Xnichʼon krixchanoe» (Mat. 24:38, 39). Li Noee laj onoʼox spas li yabtel akʼbate, la spʼijubtas krixchanoetik akʼo mi solel muʼyuk slekil yoʼontonik.

⁹ Li avi eke, chkalbetik krixchanoetik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose, yuʼun ta jkʼantik ti akʼo xojtikinik li Jeovae xchiʼuk li kʼusi oy ta yoʼonton tspas ta jtojolaltike. Jaʼ jech oy ta koʼontontik kʼuchaʼal li Jeovae: ta jkʼantik ti akʼo xchikintaik li aʼyeje xchiʼuk ti xkuxiik-o batele (Ezeq. 18:23). Pe ¿kʼusi xuʼ jpastik sventa epuk buchʼutik jpʼijubtastik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike? Jaʼ kʼalal chijlokʼ ta cholmantal ta jujupʼej nae xchiʼuk ti bu oy epal krixchanoetike. Yuʼun jamal chkalbetik yaʼiik ti chtal yakʼbe slajeb kʼusitik chopol li Ajvalilal yuʼun Diose (Ezeq. 3:18, 19; Dan. 2:44; Apok. 14:6, 7).

10. 1) Jech kʼuchaʼal chal li Mateo 22:39, ¿kʼusi yan srasonal ti jech-o ta jcholtik mantale? 2) Alo kʼuxi la skoltaik jchabichukinab ta Filipos li Pablo xchiʼuk Silase.

¹⁰ ¿Kʼusi to yan srasonal ti jech-o ta jcholtik mantale? Jaʼ ta skoj ti jkʼanoj li jchiʼiltaktike (Mat. 22:39). Ta skoj ti jkʼanojtik li krixchanoetike, jaʼ tstij koʼontontik sventa mu xkikta jbatik-o li ta cholmantale. Jech xtok, jnaʼojtik ti xuʼ sjel snopbenik kʼalal oy kʼusi tsnuptanike. Jnopbetik avaʼi skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolalik li jtakbol Pablo xchiʼuk Silas kʼalal ayik ta jteklum Filipose. Lik kontrainatikuk yuʼun li krixchanoetike, jaʼ yuʼun, sukatik ta chukel. Pe oy kʼusi kʼot ta pasel li ta oʼlol akʼobale: ¡lik tsatsal nikel! Nik li chukinabe xchiʼuk jam skotol li stiʼtake. Li jchabichukinabe yaloj mi jatav lokʼel skotol li jchukeletike, jaʼ yuʼun, ta xa ox smil sba. Pe li Pabloe laj yapta batel ti mu jechuk spase. Mu xa snaʼ kʼusi tspas ta jyalel, xi laj yale: «¿Kʼusi skʼan jpas sventa xuʼ xikole?». Xi la stakʼbeik li Pabloe: «Chʼuno li Kajvaltik Jesuse, vaʼun chakol» (Ech. 16:25-34).

11, 12. 1) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal li jchabichukinabe? 2) ¿Kʼu yuʼun oy ta koʼontontik ti jechuk-o jcholtik batel li mantale?

 ¹¹ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li loʼil liʼe? Kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, li jchabichukinabe lik jeluk yoʼonton xchiʼuk lik skʼan koltael kʼalal echʼ li tsatsal nikele. Jaʼ jech chkʼot ta pasel li avi eke, xuʼ van mu xchʼamik mantal li krixchanoetike, pe kʼalal oy kʼusi tsots tsnuptanike, chjel li snopbenike xchiʼuk chlik skʼanik koltael ek. Ep kʼusitik xuʼ snuptanik, xuʼ van tsnutsatik lokʼel ta yabtelik, chtuchʼ snupunelik, tstsakatik ta tsatsal chamel o chcham junuk yutsʼ yalalik. Kʼalal jech chkʼot ta stojolalike, abul tajek sba chaʼiik. Xuʼ van xlik sjakʼbe sbaik mi oy sbalil ta melel li xkuxlejalike. Xuʼ van xi sjakʼbe sbaik kʼuchaʼal li jchabichukinabe: «¿Kʼusi skʼan jpas sventa xuʼ xikole?». Kʼalal ta jtatik ta cholmantal une, xuʼ van oy xa ta yoʼonton chchikintaik li spatobil koʼontontik chal Vivliae.

¹² Jech oxal, mi jech-o ta jcholbetik mantal li krixchanoetike, xuʼ me jpatbetik yoʼontonik kʼalal jaʼo tskʼan chchikintaike (Is. 61:1). Xi chal Carla ti oy xa ta 38 jabil chtun ta prekursorae: «Li krixchanoetik avie mu snaʼ kʼusi tspasik. Jaʼ yuʼun, skʼan xaʼiik li aʼyej ta jcholtike». Xi chal ek li Eva ti oy xa ta 34 jabil chtun tal ta prekursorae: «Li avie solel epajem ta jyalel ti chʼabal smelolal chil xkuxlejal li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun, oy ta koʼonton ta jkoltaik. Taje jaʼ tstij koʼonton sventa jcholbeik-o li mantale». Ta melel, li kʼanelal chkaʼitik ta stojolal li jchiʼiltaktike jaʼ jun srasonal ti kʼu yuʼun jech-o ta jcholtik mantale.

13, 14. 1) ¿Kʼusi matanal xuʼ jtatik chal li Juan 15:11? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jtatik li kuxetel oʼontonal yuʼun Jesuse? 3) ¿Kʼuxi tskoltautik ta cholmantal li kuxetel oʼontonal taje?

¹³ ¿Kʼusitik van xuʼ skoltautik sventa xijsatin-o batel o ti jechuk-o jcholtik mantale? Jaʼ li matanal chakʼ Jeova laj yalbe yajtakboltak Jesus kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xchame. ¿Kʼusitik li matanal taje? Xchiʼuk, ¿kʼuxi xuʼ skoltautik?

¹⁴ Melel kuxetel oʼontonal. ¿Mi jaʼ jun ikatsil chkaʼitik xchʼunbel smantal Jesus ta sventa li cholmantale? Moʼoj. Yuʼun kʼalal laj xa ox yalbe skʼoplal li loʼil ta sventa li teʼel tsʼusube, laj yal ti te oy-o ta jtojolaltik li xkuxetel yoʼonton mi jech-o ta jcholbetik skʼoplal li Ajvalilale (kʼelo Juan 15:11). ¿Kʼuxi taje? Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltik tale, li Jesuse la skoʼoltas sba ta jun teʼel tsʼusub xchiʼuk laj yal ti jaʼik skʼobkʼobtak li yajchankʼoptake. Kʼalal lek tsakal ta steʼel tsʼusub li skʼobkʼobtake, tstabe sbalil ek li voʼ xchiʼuk li yip balumil tsnit muyel li yibele. Jaʼ noʼox jech ek, kʼalal jmoj oyutik xchiʼuk li Jesuse xchiʼuk kʼalal ta jtsʼaklibetik batel lek li yav yoke, xkuxet me tajek koʼontontik ek jech kʼuchaʼal chaʼi Jesus ta spasbel li yabtel Stote (Juan 4:34; 17:13; 1 Ped. 2:21). Xi chal Ana ti oy xa mas ta 40 jabil chtun ta prekursorae: «Kʼalal chilokʼ jujun velta ta cholmantale, persa onoʼox ximuyubaj chisut tal. Taje jaʼ tstij-o koʼonton sventa jechuk-o xitun ta stojolal li Jeovae». Jaʼ jech, li melel kuxetel oʼontonal taje jaʼ chakʼ kip jtsatsaltik sventa jech-o jcholtik mantal akʼo mi mu skʼanik lek ti bu oyutike (Mat. 5:10-12).

15. 1) ¿Kʼusi matanal xuʼ jtatik chal li Juan 14:27? 2) ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik sventa jechuk-o xakʼ sat kabteltik li jun oʼontonal taje?

¹⁵ Jun oʼontonal (kʼelo Juan 14:27). Li vaʼ akʼobal taje, xi to laj yalbe yajtakboltak li Jesuse: «Chkakʼboxuk li jun oʼontonal kuʼune». ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik sventa xakʼ sat kabteltik li jun oʼontonal yuʼune? Veno, kʼalal chkuch kuʼuntik o jech-o ta jcholtik mantale, jnaʼojtik ti lek chilutik li Jeova xchiʼuk Jesuse. ¿Mi mu jechuk ti jaʼ jun-o tajek koʼontontik yuʼun taje? (Sal. 149:4; Rom. 5:3, 4; Kol. 3:15). Xi chal li Alfredo ti oy xa ta 45 jabil chtun tal ta prekursore: «Kʼalal chlaj koʼonton ta cholmantal jujukoje, mu xa xuʼ chaʼi li  jbekʼtale. Pe jun noʼox tajek koʼonton xchiʼuk oy lek sbalil chkaʼi li jkuxlejale». Ta jtojtik tajek ta vokol ti xuʼ jun noʼox koʼontontik xijkuxie.

16. 1) ¿Kʼusi matanal xuʼ jtatik chal li Juan 15:15? 2) ¿Kʼusi skʼan spasik li jtakboletik yoʼ jechuk-o xamigoinik li Jesuse?

¹⁶ Xuʼ xkamigointik li Jesuse. Kʼalal laj xa ox yalbe yajtakboltak ti oy ta yoʼonton ti teuk-o oy ta stojolalik li xkuxetel yoʼontone, laj yalbe xtok ti skʼan oyuk slekil yoʼontonik ta stojolal li yantike (Juan 15:11-13). Vaʼun xi laj yalanbee: «Kamigooxuk xa chkalboxuk». ¡Taje jaʼ jun mukʼta matanal! Pe sventa xamigoinik-o Jesus li jtakboletike, skʼan jechuk-o satinik batel (kʼelo Juan 15:14-16). Kʼalal skʼan toʼox chib jabil xal taje, laj xa onoʼox yalbe mantal ti akʼo xbat yalbeik skʼoplal ti «nopajem xa tal li Ajvalilal ta vinajele» (Mat. 10:7). Jaʼ yuʼun, kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xchame, la stijbe yoʼonton sventa xkuchuk yuʼunik xchiʼuk ti jechuk-o spasik li abtelal taje (Mat. 24:13; Mar. 3:14). Mu onoʼox kʼunuk ta pasel li abtelal akʼbat sbainike, pe xuʼ yuʼunik spasel. Xchiʼuk mi la spasike, jaʼ jech xuʼ xamigoinik-o li Jesuse. Jech xtok, ch-akʼbat yipik yuʼun li yan matanal chakʼ Jeovae. ¿Kʼusi jaʼ taje?

17, 18. 1) ¿Kʼusi matanal xuʼ jtatik chal li Juan 15:16? 2) ¿Kʼuxi koltaatik-o yajtsʼaklomtak Jesus li matanal taje? 3) ¿Kʼusi matanaletik chakʼ kiptik li avi eke?

¹⁷ Tstakʼ li j-orasiontike. Xi to laj yalbe yajtakboltak li Jesuse: «Chakʼboxuk Totil ti kʼusiuk noʼox chakʼanbeik ta jbie» (Juan 15:16). Patbat tajek yoʼontonik ti jech albatike. * Li Jesuse jutuk xa ox skʼan xcham, pe mu toʼox xaʼibeik lek smelolal li jtakboletike, li kʼusi noʼox snaʼojike jaʼ ti muʼyuk chtenatik-oe. Yuʼun chchikintabat s-orasionik kʼalaluk tskʼanik koltael ta xcholbel skʼoplal li Ajvalilale. ¿Mi koltaatik onoʼox un? Laj, yuʼun ta jelavel jutuke laj yil ta sat stukik ti kʼu yelan koltaatike (Ech. 4:29, 31).

¹⁸ Jaʼ jech li avi eke, xuʼ jpat koʼontontik ta melel ti tstakʼbutik Jeova kʼalal ta jkʼanbetik ti akʼo skoltautik yoʼ xkuch kuʼuntik li vokolil ta jnuptantik ta cholmantale (Filip. 4:13). Jech xtok, mi jech-o chijsatine, yamigoutik-o me li Jesuse. Ta jtojbetik tajek ta vokol Jeova ti chakʼbutik li matanaletik taje. Yuʼun jaʼ tskoltautik sventa jechuk-o xijsatin batel (Sant. 1:17).

19. 1) ¿Kʼu yuʼun jech-o ta jcholtik li mantale? 2) ¿Kʼusi tskoltautik sventa stsuts kuʼuntik spasel li kabteltik ta cholmantale?

¹⁹ ¿Kʼusitik la jchantik li ta xchanobil liʼe? Laj kiltik ti jech-o ta jcholtik mantal ta skoj ti jkʼanojtik li Jeovae, ti ta jkʼan ta jchʼultajesbetik li sbie, ti ta jkʼan chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li Jeova xchiʼuk Jesuse, ti oy ta koʼonton ta jpʼijubtastik li krixchanoetike xchiʼuk ti ta jkʼan chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtike. Jech xtok, laj kiltik li kʼusi chakʼ kiptik sventa stsuts kuʼuntik spasel li kabteltik ta cholmantale. ¿Kʼusi jaʼ? Jaʼ li matanaletik yakʼojbutik Jeovae, ti jaʼ li melel kuxetel oʼontonale, li jun oʼontonale, ti xuʼ xkamigointik li Jesuse xchiʼuk ti tstakʼ j-orasiontike. Ta melel, ¡xmuyubaj tajek Jeova kʼalal chil ti ta sjunul koʼonton chkakʼ kiptik sventa jechuk-o ‹ep xijsatin batele›!