XI CHAL li Allene *: «Chixiʼ toʼox tajek kʼalal la jel jtsobobbaile. Mu jnaʼ mi ta jta kamigotak o mi lek van chkil jba xchiʼuk li ermanoetike». Li Allene yakal chtun ta jun achʼ tsobobbail ti 1,400 kilometro xil snae.

Xuʼ van jech chaxiʼ ek mi jaʼ to la ajel atsobobbaile. ¿Kʼusi van tskoltaot sventa xnop xavaʼi? Xuʼ van muʼyuk anopoj mi toj vokol chavaʼi, pe ¿kʼusi van xuʼ xapas? Jech xtok, akʼo mi muʼyuk ajeloj li atsobobbaile, ¿kʼu yelan xuʼ xakolta li buchʼutik jaʼ to chkʼotike?

Li jtekʼ teʼ ti chichʼ chaʼtsʼunele, xuʼ vokol xa chchʼi, pe sventa mu jechuk xkʼot ta pasele skʼan xichʼ kʼokbel li sniʼ yisime, taje jaʼ sventa anil noʼox xlokʼ yan yibel kʼalal chichʼ tsʼunele. Jaʼ jech kʼalal chabat ta yan tsobobbaile xuʼ van mu toj kʼunuk chavaʼi, yuʼun nopem toʼox xavaʼi ti bu atsobobbaile, ti lek xavil aba xchiʼuk li ermanoetik tee xchiʼuk nopem xavaʼi li kʼusitik chapas sventa mantale. Pe li avie jaʼ xa me skʼan xnop xavaʼi li bu chakʼote. ¿Kʼusi van xuʼ skoltaot? Jaʼ ti xavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae. Jkʼeltik junantik.

Li jun krixchano ti chchanilan li Skʼop Diose jaʼ «jech chac cʼu chaʼal jpets teʼ tsʼunbil ta tiʼ ucʼum, ti lec chacʼ sat cʼalal yorail tsatine, ti mu xlilij li yanale. Scotol li cʼusi tspase lec chbat yuʼun scotol» (Sal. 1:1-3).

Jech kʼuchaʼal jtekʼ teʼ ti skʼan atʼesel sventa yoxuk-oe, li jun yajtsʼaklom Kristo eke, skʼan me smakʼlin sba li ta Skʼop Dios sventa tsotsuk-o li ta mantale. Jaʼ yuʼun, mu xavikta aba xchanel li Vivlia skotol kʼakʼale, ti xabat li ta tsobajeletike, ti xapas li yichʼel ta mukʼ Jeova ta avutsʼ avalale xchiʼuk ti xachanunaj ta atuke. Vuleso me ta ajol ti sventa lek xavil-o aba xchiʼuk li Jeovae skʼan me jech xapasilan-o kʼuchaʼal chapas toʼoxe.

«Li bochʼo ep chaqʼue ep ta xichʼ ec» (Prov. 11:25).

Mi nopolik noʼox chalokʼ ta cholmantale, mas me xamuyubaj xchiʼuk chanop noʼox ta anil. Xi chal Kevin ti chtun ta mol ta tsobobbaile: «Li kʼusi la skoltaunkutik xchiʼuk kajnile, jaʼ ti la li-ochkutik ta prekursor auksiliar kʼalal naka toʼox likʼotkutik li ta achʼ tsobobbaile». Xi to chale: «Ta anil noʼox lik kojtikinkutik li ermanoetike, li prekursoretike xchiʼuk li yosilal cholmantale». Yan ermano ti Roger sbie, bat ta jun tsobobbail ti mas ta 1,600 kilometro xil li snae. Xi chale: «Li kʼusi lek stakʼ pasel sventa xnop xkaʼitik li achʼ tsobobbaile jaʼ ti nopolik noʼox xijlokʼ ta cholmantale. Jech xtok, xuʼ xavalbe li moletik ta tsobobbail ti oy ta avoʼonton chakoltavan ti bu skʼane, xuʼ van ta xchʼubael li Salon sventa Tsobobbaile, ti chajelav ta xkʼexol li buchʼutik mu xuʼ yuʼun xetʼes sparteik ta tsobajele o ti oy buchʼu chakolta sventa xkʼot ta tsobajele. Mi laj yilik ermanoetik ti baxbolot ta abtele, mas me anil chnopik ta atojolal».

«Chʼieso ta avoʼontonik ek li kʼanelale» (2 Kor. 6:13).

Toj tsots skʼoplal ti xkakʼtik ta ilel kʼanelal ta stojolal li yan ermanoetike. Kʼalal batik ta yan tsobobbail li Melissa xchiʼuk li yutsʼ yalale, laj yakʼ ta yoʼontonik saʼel yan yamigotakik. Xi chal li Melissae: «Te onoʼox oyunkutik xchiʼuk ermanoetik kʼalal skʼan toʼox xlik li tsobajel xchiʼuk kʼalal tstsutse. Jaʼ jech xuʼ jchiʼin jbakutik ta loʼil xchiʼuk li ermanoetike, maʼuk noʼox ti, ‹te oyot›, xchiʼuk ‹te xakom›, xichikutik noʼoxe».  Ti jech la spasike jaʼ koltaatik-o sventa xkom ta sjolik li sbi ermanoetike. Jech xtok, koliyal ti toj lek snaʼ xchʼam ermanoetik li ta snaike, tsatsub-o ti kʼu yelan lek xil sbaike. Xi to chal li Melissae: «Laj kakʼbe jbakutik li jnumerokutike, taje jaʼ sventa xkichʼkutik tsakel ta venta kʼalal oy kʼusi tspasik sventa mantale o kʼalal chbat xchʼay yoʼontonike».

Mi vokol chavaʼi yojtikinel junuk krixchanoe, mu persauk ep kʼusitik xuʼ xapas. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ xatseʼin, akʼo mi vokol chavaʼi li ta slikebale. Kʼalal jech chapase mas me chnopajik ta atojolal. Li Vivliae ta onoʼox xal ti «me lec jsatic [o stseʼet noʼox jsatik] chijqʼuelvane chacʼ xcuxetel oʼntonal» (Prov. 15:30). Xi chal Rachel ti nom to bu bat ta nakleje: «Jtalel onoʼox ti mu jnaʼ xiloʼilaj leke». Xi to chale: «Toj vokol chkaʼi ti ta jchiʼin ta loʼil li ermanoetik li ta achʼ jtsobobbaile, jaʼ yuʼun, li kʼusi ta jpase jaʼ ti chbat jchiʼin ta loʼil li buchʼu stuk te chotol chkile, yuʼun xuʼ van jaʼ jech mu masuk snaʼ xloʼilaj kʼuchaʼal li voʼone». ¿Kʼu chaʼal mu xavakʼ persa ti jelajtik buchʼu xachiʼin ta loʼil kʼalal skʼan toʼox xlik xchiʼuk mi tsuts xa ox li tsobajele?

Yan xtoke, xuʼ van xamuyubaj tajek kʼalal jaʼtik to akʼotele, yuʼun xanaʼ ti xuʼ xavojtikin mas krixchanoetike. Pe mi echʼ kʼuuk sjalile xuʼ van mu xa jechuk chavaʼi aba. Mi jech chkʼot ta atojolale, skʼan me xavakʼ-o persa xasaʼ avamigotak.

Jelel tajek li teʼetik kʼalal chichʼ chaʼtsʼunele, yuʼun junantike mas anil tstsak lum. Jaʼ jech ek, mu koʼolotikuk, yuʼun junantike mas anil chnop xaʼiik. Li beiltaseletik ta Vivlia liʼe xuʼ xa skoltaot mi oy xa kʼuuk sjalil ajeloj atsobobbaile, pe ti muʼyuk to nopem xavaʼie:

«Mu me xkikta jbatik ta spasel li kʼusitik toj leke, yuʼun mi muʼyuk lijlubtsaje ta jtsobbetik sat mi sta skʼakʼalile» (Gal. 6:9).

Mu xachibaj ta anil mi mu xnop xavaʼi jech kʼuchaʼal anopoj ta slikebale, jaʼ lek malao to kʼuuk sjalil. Epal misioneroetik ti takbilik batel ta namal balumile, muʼyuk chbatik ta vulaʼal ta anil ti bu likemike, yuʼun baʼyel te chkomik jayibuk jabil ti bu chichʼik takel batele. Kʼalal jech tspasike jaʼ chkoltaatik-o sventa xkʼot ta yamigoik li ermanoetike xchiʼuk ti xnop xaʼiik ti kʼu yelan xkuxlejal li krixchanoetik tee.

Li Alejandroe oy xa jayibuk velta sjeloj stsobobbail xchiʼuk snaʼoj ti mu ta aniluk chnop xkaʼitike. Xi chale: «Li ta slajeb velta la jel jtsobobbailkutike, xi tsots laj yal li kajnile: ‹¡Skotol li kamigotake te komik li ta yan tsobobbaile!›». La svulesbe ta sjol ti jech onoʼox laj yal li echʼ chib jabil kʼalal kʼotik li ta tsobobbail taje. Pe li chib jabil echʼe, li yajnile laj yakʼ ta yoʼonton yojtikinel ta jujuntal li yantike xchiʼuk li buchʼutik mu xojtikin ta slikebale kʼot ta slekil amigotak.

«Jʼechʼeluc mu xajacʼbe aba ti cʼu chaʼal lec cʼot ta pasel scotol ti echʼ xa talele, maʼuc oy abijil maʼ ti jech ta xajacʼbe abae» (Ecl. 7:10, Ch).

Mu xanop ti jaʼ mas toj lek toʼox li atsobobbail ta voʼnee. Yuʼun xuʼ van jelel li ermanoetik tee, xuʼ van mu masuk kʼusi xalik o xuʼ van jaʼ mas to jamal chkʼopojik. Skʼan me jaʼuk xakʼelbe li slekil talelalike, jech kʼuchaʼal chakʼan ti akʼo spasboxuke. Junantik ermanoetik ti sjeloj stsobobbailike yakʼojik venta ti skʼan xi sjakʼbe sbaike: «¿Mi ta melel jkʼanoj skotol li ermanoetike?» (1 Ped. 2:17).

 ‹Kʼanilanik, vaʼun cha-akʼbatik› (Luk. 11:9).

Kʼanilanbo-o koltael li Jeovae. Jun mol ta tsobobbail ti David sbie, xi chale: «Mu xavakʼ persa xapas atuk». Xi to chale: «Ep kʼusitik spas kuʼuntik mi tskoltautik li Jeovae, jaʼ yuʼun paso orasion ta sventa taje». Jaʼ jech tsnop Rachel ek ti laj xa kalbetik skʼoplale, xi chale: «Mi muʼyuk tsakbilunkutik ta venta chkaʼikutik ta tsobobbail xchiʼuk li jmalale, ta xkalbekutik ta jamal Jeova ta orasion xchiʼuk ta jkʼanbekutik vokol ti akʼo xakʼ kilkutik mi oy kʼusi yakal ta jpaskutike, ti xuʼ jaʼ chnamaj-o ta jtojolalkutik li ermanoetike. Vaʼun chkakʼkutik persa sventa jchʼakbekutik mas yorail jchiʼinkutik ta loʼil li ermanoetike».

Totil meʼiletik, mi muʼyuk jun yoʼonton o muʼyuk tsakbil ta venta chaʼi sba avalab anichʼnabik li ta tsobobbaile, chʼakbeik me yorail sventa jmoj xapasik orasion ta sventa taje. Chapanik sventa xalokʼik xchiʼuk li buchʼutik lek xuʼ xchiʼinike, jaʼ me jech chakoltaik sventa sta yamigoik.

¿Kʼusi xuʼ xapas ta stojolal li buchʼutik jaʼ to chkʼotik ta tsobobbaile? Ta slikebal noʼox akʼo persa ti jaʼukot jun lekil amigoe. Nopo li kʼusitik chakʼan akʼo spasboxuk kʼalal jaʼ to chakʼot ta junuk achʼ tsobobbaile, vaʼun skʼan me jech xapas (Mat. 7:12). Xuʼ xatak ta ikʼel li ta yichʼel ta mukʼ Jeova ta avutsʼ avalal o ti jmoj xakʼelik li Kanal JW ti chlokʼ jujun ue. Jech xtok, xuʼ jmoj xalokʼik ta cholmantal, xchiʼuk muʼyuk me chchʼay ta sjolik mi chavikʼ ta ana sventa oyuk kʼusi xajalesike. Pe, ¿mi oy to kʼusitik yan xuʼ lek xapas sventa xakoltavan?

Xi chal li Carlose: «Kʼalal likʼotkutik ta achʼ tsobobbaile, oy jun ermana laj yakʼbunkutik jun lista sventa tiendaetik ti yalelik noʼox stojol li kʼusitik chchonik tee. Taje tun kuʼunkutik». Ta melel tstojik tajek ta vokol li buchʼutik yan-o slumalik mi chkalbetik kʼu yelan skʼuʼ spokʼ xuʼ slapik li ta kʼixin osile, li ta sikil osile o kʼalal toj echʼem chakʼ voʼe. Jech xtok, mi chkalbetik kʼu yelan xkuxlejalik o li kʼusitik xchʼunojik li krixchanoetik tee, chkoltaatik sventa xlekub batel ti kʼu yelan chcholik mantale.

Li Allen ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebale, mas xa ta jun jabil ti te oy li ta achʼ tsobobbaile, ta orae xi chale: «Ta slikebale toj tsots laj kaʼi yojtikinel li ermanoetike. Pe li avie jaʼ xa kutsʼ kalaltak chkaʼi xchiʼuk ximuyubaj tajek». Li Allene laj yakʼ venta ti maʼuk chʼay-o yamigotak ta skoj ti la sjel stsobobbaile, ti jamal xkaltike, mas to la sta yamigotak xchiʼuk xuʼ van jaʼ xkʼot-o ta yamigotak ta sjunul xkuxlejal.