«Oy jun chotlebal sventa ajvalilal ti te oy ta vinajele xchiʼuk oy buchʼu te chotol li ta chotlebal sventa ajvalilale. Li buchʼu te chotole xkoʼolaj kʼuchaʼal jpʼej jaspe ton xchiʼuk jpʼej kʼupil sba tsajal ton, jech xtok li ta spat xokon chotlebal sventa ajvalilale oy jun vaknakʼobal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal esmeralda tone» (Apokalipsis 4:2, 3).

«Sac jaman noʼox maʼ ti xojobal ta jʼechʼele, coʼol sʼelan vacnacʼobal ti ta xvinaj ta toc mi ta xacʼ ti voʼe. Jaʼ jech laj yacʼ iluc yutsilal slequilal ti Dios ta jtojole» (Ezequiel 1:27, 28, Ch).

Li kʼusitik akʼbat yilik li jtakbol Juan xchiʼuk li j-alkʼop Ezequiele, te chakʼ ta ilel li yutsilal Jeovae, ti jaʼ li Buchʼu toj toyol oye, jaʼ la stunes li kʼusitik xkojtikintike: li alakʼ sba tonetike, jun vaknakʼobal xchiʼuk jun mukʼta chotlebal sventa ajvalilal. Chakʼ ta ilel ti bu oy li Jeovae toj yan sba yutsil, ti oy jun oʼontonal xchiʼuk siketel oʼontonale.

Li kʼusi laj yichʼ alel ta sventa li Diose, koʼol kʼuchaʼal laj yal li jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Yuʼun toj echʼem smucʼul stuc li Mucʼul Diose; jaʼ noʼox stuc chichʼ albel o slequilal; jaʼ noʼox stuc xiʼbil ta scotol li yan diosetique. Yuʼun li diosetic yuʼun jujun lume locʼometic noʼox; yan li Mucʼul Diose jaʼ la spas li vinajele. Toj echʼem yutsilal slequilal te ta stojol; nojem ta svuʼel, ta xojobal li xchʼulnae» (Salmo 96:4-6).

Akʼo mi jaʼ toj Toyol skʼoplal li Jeovae, chalbutik ti akʼo xijnopaj ta stojolale xchiʼuk ti jkʼopontike, yuʼun jnaʼojtik lek ti chaʼibutike (Salmo 65:2). Li Diose skʼanojutik xchiʼuk tsvul tajek yoʼonton ta jtojolaltik, jaʼ yuʼun sta-o ti xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Jaʼ kʼanelal li Diose» (1 Juan 4:8).

Li jchankʼop Estebane, «ti ventainbil yuʼun chʼul espiritue, tukʼ la skʼel muyel vinajel, la stabe ta ilel li smukʼulal Diose xchiʼuk te vaʼal ta sbatsʼikʼob Dios laj yil li Jesuse, vaʼun xi laj yale: ‹¡Kʼelo avilik! Jamal chkil li vinajele xchiʼuk te vaʼal ta sbatsʼikʼob Dios li Xnichʼon krixchanoe›» (Echos 7:55, 56).

Kʼalal jutuk xaʼox skʼan x-akʼbat yil li kʼusi oy ta vinajel li Estebane, jaʼo yakal chchiʼin ta loʼil li bankilal Judaetik ti jaʼik li buchʼutik la stijik oʼontonal ti akʼo xichʼ milel li Jesuse. Li kʼusi laj yile, jaʼ te laj yakʼ ta ilel ti kuxul li Jesuse, ti chaʼkuxieme xchiʼuk ti toybil xa skʼoplale. Jaʼ yuʼun li jtakbol Pabloe xi la stsʼibae: «[Li Jeovae] la xchaʼkuxes Kristo xchiʼuk kʼalal la xchotan ta sbatsʼikʼob te ta vinajele, jaʼ mas toyol skʼoplal kʼot, jaʼ mu sta skotol li ajvaliletike, li buchʼutik oy yabtele, li buchʼutik oy sjuʼele, li buchʼutik tspasvanik ta mantale xchiʼuk skotol li biiletik  ti chichʼ alele, maʼuk noʼox ta skotol li kʼusitik oy ta balumil liʼe, jaʼ jech ta sventa xtok li kʼusitik chtal ta mas tsʼakale» (Efesios 1:20, 21).

Li Vivliae maʼuk noʼox chalbe skʼoplal ti tsots xa yabtel li Jesuse, yuʼun chal xtok ti jech skʼanojutik tajek kʼuchaʼal li Jeovae. Ti kʼu sjalil ay xchol mantal liʼ ta Balumil li Jesuse, la xpoxta jchameletik xchiʼuk la xchaʼkuxes animaetik. Kʼalal laj yakʼ ta matanal li xkuxlejale, te laj yakʼ ta ilel ti skʼanoj tajek li Diose xchiʼuk li krixchanoetike (Efesios 2:4, 5). Li avie te xa nopol ta stojolal li Diose, ta sbatsʼikʼob, xchiʼuk jutuk xa skʼan stunes li yabtel akʼbil sventa stabeik sbalil li jchʼunej mantal krixchanoetik ti ta buyuk noʼox oyike.

Li j-alkʼop Daniele, xi la stsʼibae: «Te jqʼueloj o cʼalal laj yaqʼuic lequil chotlebaletic. Te ichoti li Bochʼo mu snaʼ xlaj yoraile [li Jeovae]. [...] Ta mil (1,000) noʼox li bochʼotic chtunic ta stojole; ta millón (1,000,000) noʼox li bochʼotic te vaʼalic ta stojole» (Daniel 7:9, 10).

Li kʼusi akʼbat yil Daniel ta sventa li vinajele, maʼuk noʼox jun anjel te laj yil; yuʼun epal anjeletik te laj yil. ¡Toj yan sba yutsil li kʼusi akʼbat yile! Li anjeletike jaʼik kuxlejaletik ti mu xkiltike, ti toj pʼijike xchiʼuk ti tsots sjuʼelike. Lek chapal ti kʼu yelan yichʼoj akʼbel yabtelike, ti te tsakal skʼoplalik li serafinetik xchiʼuk li keruvinetike. Li ta Vivliae te chichʼ albel skʼoplal mas ta 250 ta velta li anjeletike.

Li anjeletike maʼuk krixchanoetik ti kuxiik toʼox ta Balumile. Yuʼun li Diose jaʼo la spas kʼalal muʼyuk toʼox li krixchanoetike. Li anjeletike lek tajek skʼelojik kʼu yelan laj yichʼ pasel li Balumile xchiʼuk muyubajik kʼalal tsuts spasele (Job 38:4-7).

Jtos ti kʼu yelan ta xtunik ta stojolal Dios li tukʼil anjeletike, jaʼo kʼalal chkoltavanik ta spasel li abtelal ti mas tsots skʼoplal ti chichʼ pasel avi kʼakʼale: li xcholel li lekil aʼyej ta sventa Ajvalilal yuʼun Diose (Mateo 24:14). Ta skoj ti jaʼ jech akʼbat yil li jtakbol Juane jnaʼojtik ti jech yakal ch-abtejike, yuʼun xi la stsʼibae: «Laj kil yan anjel ti te xvilet ta oʼlol vinajel ti yakal chchol lekil aʼyejetik ti te oy-o sbatel osile, chcholbe li buchʼutik te nakalik ta sba balumile, ta skotol lumetik, nitilulaletik, jeltos kʼopetik xchiʼuk ta skotol jteklumetik» (Apokalipsis 14:6). Akʼo mi muʼyuk xa ta xchiʼinik ta loʼil krixchanoetik li anjeletik kʼuchaʼal la spasik ta voʼnee, jaʼ tsbeiltasik-o li buchʼutik chcholik mantal sventa staik li krixchanoetik ti tskʼan chojtikinik li mantale.

«Lik paskʼop ta vinajel: la spasik kʼop xchiʼuk dragon li Miguel xchiʼuk li yaj-anjeltake, la  spasik kʼop ek li dragon xchiʼuk li yaj-anjeltake, pe muʼyuk bu kuch yuʼunik, jech xtok muʼyuk xa bu laj yichʼ tabel yavilik ta vinajel. Jaʼ yuʼun laj yichʼ jipel yalel ta olon li mukʼta dragone, li voʼneal chone, ti Diablo xchiʼuk Satanas akʼbil sbie, ti jaʼ li buchʼu yakal tsloʼla skotol li jnaklejetik ta spʼejel balumile; jipat yalel ta balumil, koʼol jipatik yalel tal ta olon xchiʼuk li yaj-anjeltake» (Apokalipsis 12:7-9).

Li ta vinajele mu jechuk onoʼox ti oy lekilal kʼuchaʼal avie. Kʼalal jaʼtik toʼox laj yichʼik pasel li krixchanoetike, oy jun anjel ti jaʼ bat ta yoʼonton ti jaʼuk akʼo xichʼ ichʼel ta mukʼe, vaʼun la stoy sba ta stojolal Jeova, jech kʼot ta Satanas ti jaʼ smelolal «Jkontrainvanej». Ta mas tsʼakale, lik stoy sbaik yan anjeletik ti la sbiinik pukujetike. Li chopol espirituetik taje tsots tskontrainik li Diose xchiʼuk yakʼojik ti akʼo xchʼak sbaik lokʼel epal krixchanoetik ta stojolal li pasmantal yuʼun Jeovae.

Li Satanas xchiʼuk li spukujtake toj echʼ xa noʼox chopolik xchiʼuk muʼyuk xkʼuxul yoʼontonik. Spʼajojik li krixchanoetike xchiʼuk jaʼ ta smulik ti oy epal vokolil liʼ ta balumile. Jech kʼuchaʼal kʼalal la smilbe skotol xvakaxtak xchiʼuk smosotak li tukʼil Jobe. Laje laj yakʼ taluk «mucʼta icʼ» ti jaʼ la slomes li na ti bu oyik li lajunvoʼ xnichʼnabtake, jech te cham skotolik. Ta tsʼakale la syayijes li Job «ta jun chopol chʼinin. Ilic ta yacan, ilocʼ cʼalal ta sjol» (Job 1:7-19; 2:7).

Pe poʼot xa xlaj skʼoplal li Diabloe. Ti kʼu xa sjalil laj yichʼ jipel tal ta Balumile, snaʼoj ti jutuk xa skʼan xichʼ lajesele (Apokalipsis 12:12). Albil xa onoʼox ti chichʼ lajesele, taje jaʼ jun lekil aʼyej.

«[Voʼot Jesus,] la aman ta achʼichʼel sventa xkʼotik ta yuʼun Dios li krixchanoetik ti jeltos snitilulalik, skʼopik, steklumalik xchiʼuk slumalike, jech xtok laj avakʼ kʼotikuk ta ajvalilal xchiʼuk ta paleal ta sventa li Jdiostike, vaʼun ch-ajvalilajik ta sba spʼejel balumil» (Apokalipsis 5:9, 10).

Jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li Jesukristoe, oy to yan krixchanoetik ta chaʼkuxiik sventa te chnakiik ta vinajel. Xi laj yalbe li yajtakboltake: «Chbat jchapan avavilik. Jech xtok, [...] chisut tal yan velta, vaʼun ta jchʼamoxuk jtuk li ta nae, yuʼun jech teuk oyoxuk ek ti bu oyune» (Juan 14:2, 3).

Oy kʼusi chbat spasik li buchʼutik chbatik ta vinajele: jmoj ch-ajvalilajik xchiʼuk Jesukristo sventa tspasik tal mantal ta spʼejel li Balumile xchiʼuk  chakʼbeik bendision skotol li krixchanoetike. Jaʼ skʼoplal li Ajvalilal ti laj yalbe skʼoplal Jesus kʼalal xi la xchanubtas ta spasel orasion li yajtakboltake: «Jtotik ta vinajel, akʼo yichʼ chʼultajesel li abie. Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune. Akʼo kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi tskʼan avoʼonton ta sba balumil jech kʼuchaʼal ta vinajele» (Mateo 6:9, 10).

Li jtakbol Juane xi la stsʼibae: «Laj kaʼi tsatsal yechʼomal eil ti te lik talel ta chotlebal sventa ajvalilal ti xi chale: ‹¡Kʼelo avil! Te oy ta stojolal krixchanoetik li skarpana Diose, vaʼun [...] tskusbat skotol yaʼlel satik yuʼun li Diose, muʼyuk xa lajelal, muʼyuk xa at-oʼonton, muʼyuk xa okʼel ta skoj vokolil xchiʼuk mi jaʼuk xa kʼusi kʼux ta aʼiel. Jelav xa skʼoplal skotol li kʼusitik oy toʼoxe›» (Apokalipsis 21:3, 4).

Li kʼusi laj yichʼ ilel taje, jaʼ sventa li kʼusi chkʼot ta pasel ta mas jelavel kʼalal ch-ajvalilaj xa ox li Ajvalilal yuʼun Diose, ti jaʼ te oy li Jesukristo xchiʼuk li buchʼutik te chaʼkuxiik ta vinajele, ti chakʼbe slajeb li pasmantal yuʼun Diabloe xchiʼuk ti tspas ta jun paraiso li Balumile. Skotol li kʼusi yakʼojbe svokol li krixchanoetike ta xlaj skʼoplal. Ta xlaj skʼoplal li lajelal eke.

Pe, ¿kʼusi chkʼot ta stojolal li epal miyon krixchanoetik ti chamemik ti muʼyuk chbatik ta vinajele? Skotolik ta xkuxiik ta Balumil xchiʼuk ta skʼupinik li kuxlejal ta paraisoe (Lukas 23:43).