OY XA mas ta oxmil jabile, li moltotil Jobe laj yakʼ venta ti oy kʼusi xuʼ jchantik ta sventa li kʼusitik spasojan Dios kʼalal ta jkʼeltik li mutetike. Jech xtok, li kʼusitik tspasik li mutetik ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe, lek tajek tunem ta skoʼoltasobiltak. Ep ta velta kʼalal chalbe skʼoplal mutetik li Vivliae, jaʼ sventa chchanubtasutik sventa li kuxlejale xchiʼuk ti lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Diose. Kalbetik batel jayibuk skʼelobil.

Li buchʼutik te nakalik ta Jerusalene xojtikinik lek li xjaval ekʼenetike, yuʼun te tspas stasik o stsoopik ta snukʼ naetik. Li mutetik taje, te la spas stasik li ta stemplo Salomone. Yuʼun jaʼ van te chakʼ chʼiuk li yolik jujun jabil ta skoj ti muʼyuk kʼusi xibal sba tee.

Li buchʼu la stsʼiba li Salmos 84, ti jaʼ te likem talel ta snitilulal Kore, laj yakʼ venta ti te spasoj stasik li mutetik ta temploe. Li jtsʼibajom taje te tun ta templo jun xemana ta jujun vakib u pe tskʼan ox ti jechuk kʼuchaʼal li xjaval ekʼenetik ti te nakalik-o li ta sna Diose. Xi laj yale: «Mucʼul Dios, voʼot ti chapas ta mantal scotol te ta vinajele, toj jun yutsil li chʼulna avuʼune. Toj juteb coʼnton chac te oyucun caʼay ta chʼulna avuʼun [...]. Mucʼul Dios; voʼot ti chapas ta mantal scotol li vinajele, Ajvalil cuʼun, Dios cuʼun, li bicʼtal mute xchiʼuc li xaval-eqʼuenetique staojic lec snaic; spasoj lec stasic te ta scajleb amoton ti bu xuʼ tsvoqʼues yolique» (Salmo 84:1-3). Li voʼotik xchiʼuk li kalab jnichʼnabtike, ¿mi jech oy ta koʼontontik taje? ¿Mi oy ta koʼontontik ta jtsobilan jbatik xchiʼuk li steklumal Dios xchiʼuk mi oy sbalil chkiltik li matanal taje? (Salmo 26:8, 12).

Xi la stsʼiba li j-alkʼop Jeremiase: «Li ciguenya mute snaʼojbe lec yorail cʼusi ora tsut batel ti bu onoʼox ilic batele». Lek xvinaj ti snaʼoj lek ti bakʼin tsjel yavilik li siguenyaetik ti te ch-echʼik li ta yosilal Albil Balumile. Li ta primaverae ilbil ti oy van oxib sien mil siguenyaetik ti chlikik ta África sventa chbatik ta Europa, ti te chjelavik li ta stenlejaltik Jordane. Oy kʼusi ch-albatik sventa snaʼik kʼusi ora tsutik batel ta jujun verano ti bu chbat svokʼes yolike. Jech kʼuchaʼal li yan mutetik ti tsjelta snaike snaʼojik lek «cʼusi ora tsutic batel» (Jeremías 8:7).

Oy jlik livro ti chal ti «kʼusi mas labal sbae, jaʼ ti te snaʼoj stukik ti bakʼin tsjel li yavilike» (Collins Atlas of Bird Migration). Li Jeovae laj yakʼbe spʼijilik li mutetik ti tsjel yavilik yoʼ snaʼik ti bakʼin chjel li kʼakʼaletike. Pe jaʼuk li krixchanoutike, li Jeovae laj yakʼbutik jpʼijiltik sventa jkʼeltik li kʼakʼaletike xchiʼuk li jabiletike (Lukas 12:54-56). Li kʼusi mu xijkoʼolaj-o xchiʼuk li siguenyaetike, yuʼun li mutetik taje jaʼ noʼox tspasik li kʼusi chtijbat yoʼontonik spasele, pe jaʼuk li krixchanoutike skʼan jchantik li kʼusi tskʼan Dios sventa xkakʼtik venta li kʼusitik yakal chkʼot ta pasel ta jkʼakʼaliltike. Li j-israeletik ti kuxiik ta skʼakʼalil Jeremiase muʼyuk laj yaʼibeik smelolal li kʼusitik tsots skʼoplal yakal chkʼotanuk ta pasel ta skʼakʼalilike.  Li Diose laj yakʼ ta naʼel kʼu yuʼun kʼalal xi laj yale: «La xa sbajic comel li jmantale. Jaʼ yuʼun ¿bu tsta li sbijilique?» (Jeremías 8:9).

Avie ep sprevailtak kuʼuntik ti kuxulutik «ta slajebal xa [kʼakʼal]» ti jaʼ jech tsbiiltas li Vivliae (2 Timoteo 3:1-5). Mi chkakʼtik venta li kʼusi yakal chkʼot ta pasel ta jkʼakʼaliltike, yakal me ta jchanbetik li siguenyae.

Li Vivliae ep ta velta chalbe skʼoplal li xike (aguila). Li ta Albil Balumile jech onoʼox nopem xaʼiik ti te xvilet ta vinajel chilike. Li Vivliae chal ti jaʼ to ti bu spasoj stase, ta jun tayal chʼen, te «chlic sqʼuel tal ta nom li sveʼele», xi to chal xtoke: «Yuʼun lec xcʼot satic ta nom» (Job 39:27-29). Toj lek nom xkʼot li sate, yuʼun nabil ti tsta to ta kʼelel jkot tʼul ti jutuk mu jun kilometro snamale.

Jech kʼuchaʼal li xik ti xuʼ «xcʼot satic ta [nome]», li Jeova eke xuʼ xil li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele. Jaʼ yuʼun xi chale: «Vuʼun noʼox jtuc xuʼ chcal li cʼusi chcʼot ta pasel ta tsʼacale; epal jabil toʼox scʼan xcʼot ta pasel ti cʼalal chcale» (Isaías 46:10). Mi ta jchʼuntik li beiltasel chakʼ Jeovae, ta me jtabetik sbalil li spʼijil ti toj labal sbae xchiʼuk ti kʼu yelan xil li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakale (Isaías 48:17, 18).

Jech xtok, li Vivliae tskoʼoltas ta xik li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta Jeovae. Xi chale: «Li bochʼotic jaʼ spatoj yoʼntonic o ta stojol Mucʼul Diose ch-achʼub lec stsatsalic, ta xlichʼan lec xiqʼuic jech chac cʼu chaʼal xic» (Isaías 40:31). Li xike ta xlichʼ lek xikʼ ti bu ch-echʼ li xkʼixnal balumil sventa chtoy muyele. Mi la sta li xkʼixnal balumil taje, ta xlichʼan li xikʼe vaʼun te chjoyibaj muyel ta yut li xkʼixnal balumile. Maʼuk noʼox ta yip stuk ti chtoy tajek muyele xchiʼuk ti nom tajek chbate. Jaʼ jech, li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta Jeovae ta me x-akʼbatik ta melel «li juʼelal ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe» (2 Korintios 4:7, 8).

Kʼalal jutuk xaʼox skʼan xcham li Jesuse, la skʼel batel uni jlikel li kapital yuʼun slumal Judaetike xchiʼuk xi tsvul yoʼonton laj yale: «Jerusalen, Jerusalen, ti jaʼ li jmilvanej yuʼun j-alkʼopetike xchiʼuk ti chakʼbe ton li buchʼutik chichʼ takbel batel ta stojolale..., ¡ep ta velta la jkʼan la jtsob avalab jech kʼuchaʼal tstsob ta yolon xikʼ yalab li meʼ alakʼe! Pe muʼyuk bu xakʼanik li voʼoxuke» (Mateo 23:37).

Li kʼusi nopem tajek xaʼiik spasel li mutetike jaʼ ti chchabi li yalabike. Li mutetik ti tspas stasik ta lumtike, jech kʼuchaʼal li meʼ kaxlanetike, skʼan teuk noʼox satik mi oy kʼusi xibal sba chtal. Kʼalal chil li meʼ kaxlan ti te xvilet jkot xike, tsots chlik avanuk sventa chal ti oy kʼusi xibal sba chtale, vaʼun li yalabtake ta xbat snakʼ sbaik ta yolon xikʼ li smeʼike. Te chbat snakʼ sbaik xtok kʼalal kʼixin tajek kʼakʼale xchiʼuk kʼalal chakʼ tsatsal voʼe. Li Jesus eke tskʼan ox jech chchabi ta mantal li buchʼutik te nakalik ta Jerusalene. Li avie eke, chalbutik ti akʼo te xbat jsaʼtik li spatobil koʼontontik ta stojolale xchiʼuk ti te xbat jkʼantik koltael ta skoj li vokolil ta jnuptantik jujun kʼakʼale (Mateo 11:28, 29).

Ta melel toj ep me kʼusitik chakʼ jchantik li mutetike. Mi oy laj kiltik junuk velta ti kʼu yelan tspas sba li mutetike, kakʼtik me persa ta snopbel skʼoplal ti kʼu yelan tskoʼoltas li Vivliae. Kʼalal chkiltik li xjaval ekʼenetike, skʼan me tsotsuk skʼoplal xkiltik li bu ta jtsob jbatik sventa chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae. Xuʼ jpat koʼontontik ti chakʼ kipaltik Jeova jech kʼuchaʼal xik ti chtoy muyele. Jech kʼuchaʼal li meʼ kaxlan ti tsnakʼ ta yolon xikʼ li yalabtake, jsaʼtik li melel chanubtasel chakʼ Jesus ti jaʼ chchabiutik li ta kʼusitik xibal sbae. Jechuk-o me jchanbetik li siguenyaetik kʼalal ta jkʼeltik li kʼusitik chkʼotanuk ta pasel ta jkʼakʼaliltike.