1. ¿Kʼu yuʼun jchʼunojtik ta melel ti kuxul li skʼop Diose xchiʼuk ti oy sjuʼele? (Kʼelo li lokʼoletik ta slikebale).

KʼALAL maʼukutik toʼox stestigo Jeovae xuʼ van j-elekʼutik toʼox, lek toʼox van xkaʼitik slajesel droga o chijmulivaj toʼox van. Yantik xtoke lek toʼox ojtikinbilik o jkʼulejetik toʼox, akʼo mi jech, oy to kʼusi skʼan chaʼiik li ta xkuxlejalike (Ecl. 2:3-11). Pe kilojtik ti oy sjuʼel li Skʼop Diose, yuʼun skoltaojutik sventa jel li jkuxlejaltike. Epal krixchanoetike oy xa spatobil yoʼontonik xchiʼuk oy xa smelolal chaʼi li xkuxlejalike. Jchanojbetik van li sloʼil xkuxlejalik li ta revista Li Jkʼel osil ta toyole, ti bu chal «Jelbat-o xkuxlejalik yuʼun li Vivliae». Jech oxal, jchʼunojtik lek ta melel ti «kuxul li skʼop Diose» xchiʼuk ti ‹oy sjuʼele› (Evr. 4:12). Jech xtok, kakʼojtik venta ti jech-o ta jkʼantik koltael yuʼun Vivlia sventa masuk to lek xkil jbatik xchiʼuk Jeova akʼo mi oy xa skʼakʼalil ti jaʼutik stestigoe.

2. ¿Kʼu toʼox yelan stalelalik li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe, pe kʼusi kʼot ta pasel koliyal li sjuʼel Skʼop Diose?

² Mu van toj labaluk sba chkaʼitik ti chjel tajek jkuxlejaltik kʼalal ta jchantik li Skʼop Diose, yuʼun jnaʼojtik ti jech kʼot ta stojolalik li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel siglo ti tʼujbil chbatik ta vinajele. Li stukike chopol toʼox tajek stalelalik, pe ta tsʼakale xi xa albat skʼoplalik yuʼun li jtakbol Pabloe: «Jaʼ toʼox jechoxuk jlom  li ta voʼnee» (kʼelo 1 Korintios 6:9-11). Kʼalal jaʼik xa ox yajtsʼaklomtak Kristo xtoke, oy junantik ti tsots tajek la spas smulike, vaʼun muʼyuk xa lek laj yil sbaik xchiʼuk li Jeovae. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Vivliae chal ti laj yichʼ lokʼesel ta tsobobbail jun ti tʼujbil chbat ta vinajele. Pe jaʼ koltaat yuʼun Skʼop Dios xchiʼuk chʼul espiritu sventa sjel li stalelale xchiʼuk ti xchaʼoch li ta tsobobbaile (1 Kor. 5:1-5; 2 Kor. 2:5-8). Ta melel tspat tajek koʼontontik ti xuʼ xjel jtalelaltik yuʼun li Vivliae.

3. ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?

³ Jaʼ yakʼojbutik Jeova li Vivliae, jaʼ yuʼun ta jkʼan ta jtunestik lek (2 Tim. 2:15). Jech oxal li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ jtunestik lek sjuʼel Skʼop Dios li ta jkuxlejaltike, li ta cholmantale, xchiʼuk kʼalal ta jelubtastik junuk diskursoe. Mi la jchanbetik skʼoplal taje, jaʼ me tskoltautik sventa xkakʼbetik yil Jtotik ta vinajel ti jkʼanojtike xchiʼuk ti ta jtojbetik ta vokol ti chchanubtasutik sventa jlekilaltike (Is. 48:17).

4. 1) ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan ta jtabetik lek sbalil li Skʼop Diose? 2) ¿Kʼusi ora nopem xavaʼi skʼelel Avivlia li voʼote?

⁴ Mi ta jkʼan ta jtabetik lek sbalil li Skʼop Diose skʼan me nopolikuk noʼox jkʼeltik, mas to lek mi jujun kʼalal jech ta jpastike (Jos. 1:8). Melel onoʼox ti mu xakʼ lek yorail kuʼuntik ta skoj ti ep kabteltike o ta skoj ti oy kʼusi jbainojtike, pe mu me jaʼuk xkakʼ smakutik sventa mu xa jkʼel li Jvivliatike (kʼelo Efesios 5:15, 16). Yuʼun xuʼ jkʼeltik ta jun sob, ta kʼakʼaltik o ta jun ikʼ osil. Jech tajek chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li jtsʼibajom yuʼun Salmo liʼe: «Toj lec jcʼanoj ta jyalel li amantaltaque; jaʼ batem o coʼnton snopilanel sbejel cʼacʼal» (Sal. 119:97).

5, 6. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan jnopbetik skʼoplal li kʼusi ta jkʼeltike? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jpastik? 3) ¿Kʼuxi ataojbe sbalil kʼalal chakʼel li Skʼop Diose xchiʼuk kʼalal chanopbe lek skʼoplale?

⁵ Maʼuk noʼox me skʼan jkʼeltik li Vivliae, yuʼun skʼan jnopbetik lek skʼoplal xtok li kʼusi ta jkʼeltike (Sal. 1:1-3). ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jechuk jpastike? Yuʼun jaʼ tskoltautik sventa xkakʼ ta jkuxlejaltik li pʼijil tojobtaseletik ta Skʼop Diose. Li kʼusi mas tsots skʼoplal kʼalal ta jkʼel li Jvivliatike jaʼ ti xkʼotuk ta koʼontontike, jaʼ yuʼun mu ventauk mi ta jselular ta jkʼeltik, mi ta jtavletatik o ta yan kʼusitik.

⁶ ¿Kʼuxi xuʼ jnopbetik lek skʼoplal? Veno, junantike chpajik jlikeluk kʼalal jaʼo yakal tskʼelik batel li Vivliae, vaʼun xi tsjakʼbe sbaike: «¿Kʼusi chakʼ jchan ta sventa Jeova liʼe? ¿Mi yakal xa chkakʼ ta jkuxlejal li tojobtasel liʼe? ¿Mi oy to van bu skʼan jlekubtas li jtalelale?». Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal xchiʼuk ta jcholbetik yaʼi Jeova li kʼusi la jkʼeltik  ta Skʼope, mas to me ch-ayan ta koʼonton ti xkakʼ ta jkuxlejaltik li tojobtaseletik yuʼune. Vaʼun, jaʼ me jech ta jtunestik lek ta jkuxlejaltik li sjuʼel Skʼop Diose (2 Kor. 10:4, 5).

7. ¿Kʼuxi xuʼ jtunestik lek sjuʼel Skʼop Dios kʼalal ta jcholtik mantale?

⁷ ¿Kʼuxi xuʼ jtunestik lek sjuʼel Skʼop Dios kʼalal ta jcholtik mantal xchiʼuk kʼalal chijchanubtasvane? Jaʼo kʼalal nopolik noʼox ta jtunestik li Vivliae. Xi laj yal jun ermanoe: «Ti jaʼuk achiʼil ta cholmantal li Jeovae, ¿mi voʼot noʼox chakʼan chakʼopoj ta jyalel o mi chavakʼ akʼo kʼopojuk li Jeova eke?». ¿Kʼusi la skʼan laj yal li ermanoe? Jaʼ ti kʼalal ta jchanbetik Vivlia li jun krixchanoe xkoʼolaj ti jaʼ chkakʼtik kʼopojuk li Jeovae. Kʼalal ta jtʼujtik lek kʼusi tekstoal ta jchanbetik li yajval nae mas to me tsots yip; jaʼ mu sta li kʼusi chkal voʼotike (1 Tes. 2:13). Jech oxal chaʼa, xiuk jakʼbe jbatike: «¿Mi chkakʼbe tajek yipal sventa jkʼelbe junchibuk teksto li krixchanoetike?».

8. ¿Kʼu yuʼun maʼuk noʼox skʼan jkʼelbetik tekstoetik li krixchanoetike?

⁸ Maʼuk noʼox me skʼan jkʼelbetik tekstoetik xtok li krixchanoetike, ¿kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ jechik kʼuchaʼal li ta baʼyel siglo ti mu xaʼibeik smelolal kʼusi chal li Skʼop Diose (Rom. 10:2). Jech oxal, mu me jnoptik ti jaʼ xa jech chaʼibeik-o smelolal kʼalal ta jkʼelbetik junuk versikulo ta Vivliae. Li kʼusi skʼan jpastike jaʼ ti jchʼakbetik yorail sventa jchaʼaltik li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal ta jun versikuloe xchiʼuk jambetik lek smelolal. Mi jech ta jpastike ta me x-och ta snopbenik xchiʼuk chkʼot ta yoʼontonik li Skʼop Diose (kʼelo Lukas 24:32).

9. Alo kʼusi xuʼ xkalbetik sventa stsak ta mukʼ Vivlia li jun krixchanoe.

⁹ Kʼalal ta jkʼelbetik junuk teksto li  krixchanoetike skʼan oyuk kʼusi xkalbetik yoʼ stsakik ta mukʼ li Vivliae. Xuʼ xi baʼyel xkalbetike: «Jkʼeltik avil kʼusi chal Dios ta sventa li kʼusi yakal chkalbetik skʼoplale». Pe, ¿kʼusi van xuʼ xkalbetik li buchʼu mu xchʼun ti jaʼ skʼop Dios li Vivliae? Xuʼ van xi xkalbetike: «Jkʼeltik avil kʼusi chal li chʼul vun liʼe o li kʼusitik tsʼibabil liʼ ta vun ti toj chʼule». Pe mi jaʼ la jtatik li buchʼu muʼyuk ta yoʼonton relijione xuʼ xi xkalbetike: «Mi oy avaʼioj li kʼusitik yalojik ta voʼne liʼe». Ta skoj ti jelajtik li jujun krixchanoe skʼan jkʼeltik lek li kʼusi xuʼ xkalbetike (1 Kor. 9:22, 23).

10. 1) Alo kaʼitik kʼusi lek kʼot ta pasel yuʼun jun ermano kʼalal la stunes Skʼop Dios li ta cholmantale. 2) ¿Kʼu yelan abtejem aviloj li sjuʼel Skʼop Dios ta cholmantale?

¹⁰ Epal ermanoetike yilojik ti lek kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal ta jtunestik Skʼop Dios li ta cholmantale. Kaltik avaʼi kʼusi kʼot ta pasel yuʼun jun ermano. Li stuke nopem xaʼi chkʼot yakʼbe jrevistatik jun vinik ti oy xa sjabilale xchiʼuk ti oy xa ox skʼakʼalil tskʼel tal li jvuntike. Pe jun veltae la snop ti maʼuk xa noʼox chbat yakʼbe li revista ti mas to achʼe, yuʼun oy ta yoʼonton tskʼelbe komel li teksto te taleme, ti jaʼ li 2 Korintios 1:3 xchiʼuk 4. Li teksto taje jaʼ chalbe skʼoplal kʼu yelan stalelal li Jeovae, xi chale: «Jaʼ li Totil ti kʼuxutik tajek ta yoʼontone xchiʼuk jaʼ li Dios ti tspat koʼontontik ta skotole ti tspat koʼontontik ta skotol prevaetik ta jnuptantike». Kʼalal laj yaʼi li vinik taje tijbat tajek yoʼonton xchiʼuk laj to skʼan ti xchanbat yan veltae. Laj yal ti tskʼanik tajek patbel yoʼontonik xchiʼuk li yajnile xchiʼuk ti tskʼan to chchanik batel mas li Vivliae. Kʼuchaʼal chkiltike, li sjuʼel Skʼop Diose xuʼ me sjelbe tajek yoʼonton krixchanoetik kʼalal ta jtunestik li ta cholmantale (Ech. 19:20).

11. ¿Kʼusi skʼan spasik li ermanoetik ti tsjelubtasik mantaletike?

¹¹ Jkotoltik lek tajek chkaʼitik kʼalal chijbat ta tsobajeletik xchiʼuk li ta asambleaetike, yuʼun jaʼ te chbat kichʼtik ta mukʼ li Jeovae. Jech xtok, jaʼ te chbat kaʼitik li chanubtaseletik yuʼun Dios sventa jtabetik sbalile. Jech oxal, li ermanoetik ti tsjelubtasik mantaletike staojik jun mukʼta matanal. Pe li kʼusi sbainojik taje tsots tajek skʼoplal (Sant. 3:1). Jaʼ yuʼun, skʼan skʼelik ti nakauk ta Vivlia slokʼesik li kʼusi chakʼik ta chanele. Mi chajelubtas mantaletik ek li voʼote, ¿kʼusi van skʼan xapas sventa stabeik sbalil sjuʼel Skʼop Dios li buchʼutik chchikintabote?

12. Li buchʼu chetʼes mantale, ¿kʼusi xuʼ spas sventa jaʼuk mas tsots skʼoplal xil yuʼun yantik li Vivliae?

¹² Kʼelo lek ti jaʼuk mas tsots skʼoplal ta adiskurso li Vivliae (Juan 7:16). ¿Kʼusi skʼan xal taje? Jaʼ ti mu jaʼuk mas tsots skʼoplal xilik li loʼil kuxlejalil, li skʼelobil o li skoʼoltasobil chavale, vaʼun ti jaʼ xa muʼyuk mas tsots skʼoplal xilik li tekstoetik chatunese. Vuleso ta ajol ti mu koʼoluk kʼalal naka noʼox ta jkʼeltik Vivlia xchiʼuk kʼalal chijchanubtasvan ta Vivliae. Mi ep tajek tekstoetik chatunese ta me xchʼay ta sjolik li buchʼutik chchikintabote. Jaʼ yuʼun, jaʼ mas lek tʼujo baʼyel kʼusi tekstoal chatunes, chʼakbo yorail sventa lekuk xakʼel, chapbo smelolal, akʼbo junuk skʼelobil xchiʼuk alo kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik (Neh. 8:7, 8). Mi jaʼ chatunes li voskejo ti jaʼ slokʼesoj li j-organisasiontike, chanbo lek skʼoplal li uni jujutsop te cholbil tale xchiʼuk li tekstoetik ti te jmoj oye. Aʼibo lek smelolal kʼuxi tsnit sba li teksto xchiʼuk li kʼusi te tsʼibabil tale. Vaʼun tʼujo kʼusi tekstoal chakʼel sventa xaʼibeik lek smelolal li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal ta avoskejoe (te chata lekil tojobtaseletik ta xchanobil 21 kʼalal  ta 23 li ta livro Tabo sbalil li Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose). Pe li kʼusi mas tsots skʼoplal skʼan xapase jaʼ ti xakʼanbe Jeova ti akʼo skoltaot sventa lekuk xavetʼes li chanubtaseletik chal ta Skʼope (kʼelo Esdras 7:10; Proverbios 3:13, 14).

13. 1) ¿Kʼusi lek kʼot ta stojolal Victoria kʼalal lek la stunes Vivlia jun ermano li ta sdiskursoe? 2) ¿Kʼu yelan ataojbe sbalil kʼalal lek tstunesik Vivlia li buchʼutik chetʼesik mantale?

¹³ Jkʼeltik avil kʼu yelan laj yaʼi sba Victoria kʼalal lek tajek la stunes Vivlia jun ermano li ta sdiskursoe. Kʼalal kʼox toʼox li Victoriae ep tajek kʼusitik xibalik sba kʼot ta stojolal. Ta mas jelavele och ta mantal xchiʼuk laj yakʼ xkuxlejal ta stojolal li Jeovae. Pe ti kʼusi une, yokel-o mu xchʼun chaʼi mi chkʼanat onoʼox ta melel yuʼun li Jeovae. Jun velta kʼalal jaʼo te oy ta tsobajele laj yaʼi jun teksto ti kʼot tajek ta yoʼontone. Kʼalal laj xa ox snopbe lek skʼoplal li teksto taje xchiʼuk kʼalal la xchan yan versikuloetik ta Vivliae jaʼ to lik xchʼun ti kʼanbil ta melel yuʼun li Jeovae. * ¿Mi oy junuk teksto laj avaʼi ta junuk tsobajel o ta junuk asamblea ti kʼot tajek ta avoʼonton eke? (Neh. 8:12).

14. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ep tajek sbalil chkiltik li Skʼop Diose?

¹⁴ Ta melel ta jtojbetik tajek ta vokol li jkʼanvanej Jdiostik Jeova ti yakʼojbutik li Skʼope xchiʼuk ti kʼotem ta pasel yuʼun ti te oy-o ta sbatel osile (1 Ped. 1:24, 25). Jaʼ yuʼun, jchantik-o me jujun kʼakʼal, kakʼ ta jkuxlejaltik li tojobtaseletik te tsʼibabile xchiʼuk lekuk jtunestik sventa jkoltatik li yantike. Mi jech ta jpastike jaʼ me jech chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik xchiʼuk ti ep tajek sbalil chkiltik li kʼulejal taje. Pe li kʼusi mas to tsots skʼoplale jaʼ ti jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li Jeovae, ti jaʼ li Buchʼu laj yakʼ ta naʼele.