1. ¿Kʼusi la sloʼiltaik Jesus xchiʼuk yajchankʼoptak kʼalal slajeb xa ox akʼobal te xchiʼukane?

KʼALAL slajeb xa ox akʼobal te xchiʼuk yajchankʼoptak li Jesuse, laj yalbe skʼoplal jutuk mu 30 ta velta li kʼanelale xchiʼuk jamal laj yalanbe ti akʼo skʼan sbaik ta jujuntale (Juan 15:12, 17). Mi jech tspasik taje, jaʼ jech ch-ojtikinatik ti jaʼik li yajchankʼoptak Jesuse (Juan 13:34, 35). Li kʼanelal laj yalbe skʼoplal Jesuse maʼuk noʼox ti oy kʼusi chkaʼitike, yuʼun jaʼ te chvinaj kʼalal oy kʼusi chlokʼ ta koʼontontik spasel ta stojolal li yantike. Xi laj yal li Jesuse: «Muʼyuk buchʼu yan ti toj echʼ noʼox snaʼ xkʼanvane, jaʼ noʼox li buchʼu chakʼ xkuxlejal ta stojolal li yamigotake. Kamigooxuk me mi chachʼunik li jmantale» (Juan 15:13, 14).

2. 1) ¿Kʼusi chkichʼtik-o ojtikinel li yajtunelutik Jeovae? 2) ¿Kʼusi sjakʼobiltak ta jkʼeltik batel?

² Avi li yajtunelutik Jeovae chkichʼtik-o ojtikinel ti chkakʼtik ta ilel kʼanelal xchiʼuk ti jmoj tsobolutike (1 Juan 3:10, 11). Akʼo mi jeltos jtsʼunbaltik, jlumaltik, jkʼoptik xchiʼuk ti kʼu yelan laj kichʼtik tsʼitesel tale, kakʼojbetik tajek yipal yoʼ xkakʼtik ta ilel li kʼanelal laj yalbe skʼoplal Jesuse. Pe xuʼ van xi ta jakʼbe jbatike: «¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal avi ti jkʼan jbatike? ¿Kʼuxi tstsatsubtasutik  li Jeova xchiʼuk Jesuse? ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Jesuse xchiʼuk ti xkakʼtik ta ilel li kʼanelal ti tstsatsubtasvane?» (1 Kor. 8:1).

3. ¿Kʼu yelan chaʼi sbaik li krixchanoetik ta skoj ti toj ep vokolile?

³ Li ta jkuxlejaltik avie oy «tsots vokolil» xchiʼuk oy kʼusitik ti chakʼ at-oʼontone, jaʼ yuʼun oy epal krixchanoetik ti ch-ipajik ta at-oʼontone (2 Tim. 3:1-5; Sal. 90:10). Jech oxal, jlome chkʼot ta nopel yuʼunik ti jaʼ mas lek ti xchamike. Yichʼoj chapel ti jujun jabile, tsmil sbaik mas van ta 800 mil krixchanoetik ta skoj taje, jaʼ xkaltik, ta jujun 40 segundoe chcham jun krixchano. Kʼux ta alel, pe oy ermanoetike smiloj sbaik ek ta skoj ti jech laj yaʼi sbaike.

4. ¿Buchʼutik laj yalik ti tskʼan ox chchamike?

⁴ Li ta skʼakʼalil Vivlia eke, oy yajtuneltak Dios ti laj yalik ti jaʼ mas lek ti xchamike. Jun li buchʼu jech la snope jaʼ li Jobe, ta skoj ti mu xa stsʼik yuʼun laj yaʼi li svokoltake, lik snop ti jaʼ mas lek ti xchame (Job 7:16; 14:13). Li Jonas eke chopol tajek laj yaʼi sba ta skoj ti mu jechuk kʼot ta pasel li kʼusi snopoj ox tspas Diose, xi laj yale: «Jaʼ yuʼun, Mucʼul Dios, ta jcʼanbot vocol ti acʼo amilun ta orae, yuʼun jaʼ lec chcaʼay ti chichame; mu xa jcʼan ti liʼ to cuxulune» (Jon. 4:3). Jech laj yaʼi sba ek li j-alkʼop Eliase, yuʼun xi la skʼanbe li Diose: «¡Mucʼul Dios, liʼ noʼox cʼalale, milun ta ora! Muc vuʼcun toj lecun jech chac cʼu chaʼal li jmoltotaque» (1 Rey. 19:4). Li Jeovae muʼyuk laj yakʼbe stoj smulik ti jech laj yalike, yuʼun oy sbalil laj yil li tukʼil yajtuneltake xchiʼuk oy ta yoʼonton ti xkuxiik toe. Jaʼ yuʼun la spatbe yoʼontonik, la skoltaan yoʼ tsotsuk skʼoplal xilik li xkuxlejalike xchiʼuk ti tukʼuk-o xtunik ta stojolale.

5. ¿Kʼu yuʼun jtunel yuʼun li ermanoetik ti xkakʼbetik yilik ti jkʼanojtike?

⁵ Epal ermanoetike yakal tstsalik jeltos vokoliletik, akʼo mi jech, muʼyuk lubtsajemik. Jaʼ yuʼun jtunel tajek yuʼunik ti xkakʼbetik yilik ti jkʼanojtike xchiʼuk ti jpatbetik yoʼontonike. Junantike chichʼik kontrainel ta skoj li kʼusi xchʼunojike xchiʼuk chichʼik labanel. Jlom xtoke, chchopol kʼoptaatik yuʼun li xchiʼiltakik ta abtele o xuʼ van lubemik ta skoj ti ep skʼan x-abtejike xchiʼuk xuʼ van jaʼ ta skoj ti tsots li yabtelike. Yantik xtoke, chil svokolik ta yutsʼ yalalik ta skoj van ti maʼuk yajtunel Jeova li snup xchiʼilike xchiʼuk ti chopol kʼusi ch-albatike. Li buchʼutik jech yakal tsnuptanike, xuʼ van muʼyuk xa yipal chaʼi sbaik xchiʼuk chat noʼox yoʼontonik. ¿Buchʼutik xuʼ xkoltaatik li buchʼutik jech tsnuptanike?

6. ¿Kʼu yelan tstsatsubtas yajtuneltak li Jeovae?

⁶ ¿Kʼu yelan tstsatsubtas yajtuneltak li Jeovae? Jaʼo kʼalal chakʼbe yil ti skʼanojane. Li j-israeletike patbat tajek yoʼontonik kʼalal xi albatik yuʼun li Jeovae: «Toj tsots acʼoplal cuʼun, toj lec laj quilot, toj ep jcʼanojot. [...] Mu xaxiʼ, vuʼun chajchiʼinot» (Is. 43:4, 5). Jaʼ yuʼun xuʼ xapat avoʼonton ek ti skʼanojot li Jeovae xchiʼuk ti ep abalil chilote. * Li Jeovae jamal chalbe steklumal ti tskoltae xchiʼuk ti xkuxet noʼox yoʼonton ta stojolale (Sof. 3:16, 17).

7. Ti kʼu yelan skʼanojutik li Jeovae, ¿kʼuxi xkoʼolaj ti kʼu yelan skʼanoj yol li jun meʼile? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

⁷ Mu ventauk li kʼusi vokolil ta jnuptantike, li Jeovae jamal chalbutik ti tskoltautik xchiʼuk ti tspat koʼontontike. Xi laj yal li ta  slivroal Isaiase: «Jaʼ xa chlic smacʼlinoxuc acotolic [...]; chaspetoxuc lec ta scʼob, chascajanoxuc lec ta sba yoʼ. Jech chac cʼu chaʼal jun meʼil ti lec tspatbe yoʼnton yole, jaʼ jech ta jpatboxuc avoʼntonic ec li voʼoxuque» (Is. 66:12, 13). Taje chtal-o ta joltik kʼalal te spetoj yuni neneʼ jun meʼil o kʼalal chtajin xchiʼuke. Jaʼ jech skʼanojutik tajek li Jeova eke, jaʼ yuʼun skʼan teuk ta joltik ti ep tajek jbaliltik li ta sate (Jer. 31:3).

8, 9. ¿Kʼuxi ti chakʼ kiptik li kʼanelal yuʼun Jesuse?

⁸ Li ta Juan 3:16 chalbe yan srasonal ti kʼu yuʼun xuʼ jpat koʼontontik ti skʼanojutik tajek li Jeovae, xi chale: «Skʼanoj tajek krixchanoetik li Diose, jaʼ yuʼun laj yakʼ li jun noʼox Xnichʼon sventa mu xichʼ lajesel li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale, moʼoj, yuʼun jaʼ sventa tsta-o xkuxlejal sbatel osil». Kʼalal laj yakʼ xkuxlejal ta jtojolaltik li Jesus eke laj yakʼ kiltik ti kʼu to yepal skʼanojutike. Li Vivliae jamal chalbutik ti mi jaʼuk ‹xuʼ xchʼakutik lokʼel li ta kʼanelal yuʼun Kristo Jesus› li tsatsal vokolile mi jaʼuk li at-oʼontone (Rom. 8:35, 38, 39). ¿Mi mu jechuk ti tstij koʼontontik yoʼ mu xijlubtsaje?

⁹ Kʼalal te ta joltik ti skʼanojutik tajek li Kristoe, jaʼ tskoltautik yoʼ mu xijlubtsaj kʼalal ta jnuptantik vokoliletik ti xuʼ van xlaj kiptik yuʼune, ti xkat-o koʼontontike xchiʼuk ti xuʼ van xijyal ta mantal yuʼune (kʼelo 2 Korintios 5:14, 15). Jech xtok, jaʼ tskoltautik yoʼ oyuk sbalil chkil li jkuxlejaltike xchiʼuk ti xijtun-o ta stojolal li Jeovae akʼo mi ta jnuptantik kontrainel, ti oy kʼusi chakʼ chibajkutike, ti oy kʼusi ta jvul-o koʼontontik o mi laj yakʼ jvokoltik junuk nojelal ta voʼ, nikel o yan kʼusi kʼot ta pasele.

10, 11. ¿Buchʼutik oy ta sbaik skoltael li buchʼutik lubtsajemike? Albo smelolal.

¹⁰ Li Jeovae jaʼ tstunes li tsobobbail yoʼ jtsatsubtas jbatik ta jujuntale, jaʼ yuʼun kʼalal ta jkʼantik li yantike jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li Diose. Jech oxal chkakʼbetik yipal yoʼ jkoltatik li yan ermanoetik sventa xakʼik venta ti tsots skʼoplal ch-ilatik yuʼun li Jeovae xchiʼuk ti kʼanbilik yuʼune (1 Juan 4:19-21). Li jtakbol Pabloe xi laj yalbe li yajtsʼaklomtak Kristoe: «Jech-o xapatbe aba avoʼontonik xchiʼuk  xatsatsubtasbe aba avoʼontonik ta jujuntal jech kʼuchaʼal yakal onoʼox chapasike» (1 Tes. 5:11). Jech oxal, jkotoltik skʼan jpatbetik yoʼonton li ermanoetik xchiʼuk ti jtsatsubtastik jech kʼuchaʼal tspas li Jeova xchiʼuk Jesuse, yuʼun maʼuk noʼox jaʼ yabtel li moletik ta tsobobbaile (kʼelo Romanos 15:1, 2).

¹¹ Junantik ermanoetike ip chaʼiik ta tsatsal at-oʼonton, vaʼun xuʼ van persa skʼan oy buchʼu xkoltaatik o ti xichʼik jtosuk poxile (Luk. 5:31). Melel onoʼox li moletik ta tsobobbaile muʼyuk xchanojik yoʼ xpoxtaik li buchʼutik jech svokolik taje. Akʼo mi jech, snaʼojik ti jtunel tajek kʼalal chichʼ chʼunel li mantal liʼe: «Patbeik me yoʼonton li buchʼutik chat yoʼontonike, koltaik me li buchʼutik kʼunike, tsʼikbeik me skotolik» (1 Tes. 5:14). Tsots skʼoplal ti xkakʼbetik ta ilel ti jkʼanojtik li buchʼutik chibajemike, ti xkaʼitik kʼu yelan chaʼi sbaike, ti oyuk smalael kuʼuntik ta stojolalike xchiʼuk ti ta slekiluk koʼonton jkʼopontik kʼalal ta jpatbetik yoʼontonike. Xi skʼan jakʼbe jbatike: «¿Mi ta jtsatsubtas li yantike xchiʼuk mi ta jpatbe yoʼontonik? ¿Kʼusi xuʼ skoltaun yoʼ jkolta li ermanoetike?».

12. Albo skʼoplal kʼu yelan koltaat jun ermana kʼalal akʼbat yil ti kʼanbil yuʼun li ermanoetike.

¹² Mi chijkʼanvane, ¿kʼuxi xuʼ jkoltatik li buchʼutik ipik ta at-oʼontone? Xi chal sloʼil jun ermana ta Europae: «Bateltike chtal ta jnopben ti ta jmil jbae. Pe oy ep buchʼutik ti tskoltaikune, jech kʼuchaʼal li ermanoetik ta tsobobbail ti tstsatsubtasikune xchiʼuk chakʼbikun kil ti skʼanojikune. Akʼo mi junantik noʼox snaʼojik ti ipun ta at-oʼontone, pe jpʼel ta yoʼontonik ti tskoltaikun skotol orae. Jech xtok, oy jun nupultsʼakal ti chtal skoltaikun ta kʼusiuk noʼox orae: xkoʼolaj ti jaʼik jtot jmeʼe». Melel onoʼox ti mu spas kuʼuntik skotol jech kʼuchaʼal tspasik li yantike, akʼo mi jech, kʼalal oy kʼusi ta slekil koʼontontik chkalbetik li buchʼutik jech chil svokolike xuʼ me ep tajek tstabeik sbalil. *

13. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ jtsatsubtastik li yantike?

¹³ Oyuk ta koʼontontik xchikintael (Sant. 1:19). Kʼalal ta jchikintatik xchiʼuk ti xkaʼibetik smelolal ti kʼu yelan chaʼi sba li jun krixchanoe, jaʼ svinajeb ti jnaʼ xijkʼanvane. Pe ¿kʼuxi xuʼ jkoltatik li buchʼutik chibajemike? Jnopbetik skʼoplal kʼu yelan chkaʼi jbatik ti voʼotikuk jech yakal ta jnuptantike xchiʼuk jnoptik lek kʼusi ta jakʼtik yoʼ jnaʼtik lek ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Li jsatik xtoke skʼan xakʼ ta ilel ti ta melel oy ta koʼontontike. Jaʼ yuʼun mi ep kʼusi tskʼan chalbutik li jun ermanoe, skʼan jtsʼet chikintatik xchiʼuk mu jmaktik ta be li sloʼile. Vaʼun tspat yoʼonton ta jtojolaltik xchiʼuk chchikinta li kʼusi chkalbetike. Kʼalal chkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik ta melele, tspat oʼontonal.

14. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu jloʼiltatik li buchʼutik oy svokolike?

¹⁴ Mu xijloʼiltavan. Li buchʼu ip ta at-oʼontone mas toj chopol ta xaʼi sba mi chlik jloʼiltatike. Jaʼ yuʼun akʼo mi chkakʼbetik yipal skoltael, xuʼ van mu xa stsatsub kuʼuntik. Xi chal li Vivliae: «Oy bochʼo tojtoj tuchʼel xa chcʼot yuʼun yaʼyel li cʼusi chalique, pero li bochʼo tucʼ yoʼntonique xcoʼlaj xchiʼuc poxil li scʼopique» (Prov. 12:18). Melel onoʼox ti mu jkʼan jyayijesbetik yoʼonton li yantike, pe xuʼ jech  chkʼot ta pasel mi mu jnoptik lek baʼyel li kʼusi chkaltike. Jech oxal sventa jkoltatik ta slekil koʼontontik li yantike, jnoptik kʼusi chtun kuʼuntik ti voʼotikuk yakal chkil jvokoltike (Mat. 7:12).

15. ¿Kʼusitik xuʼ jtunestik yoʼ ta slekil koʼontontik jpatbetik yoʼonton li yantike?

¹⁵ Jtunestik li Skʼop Diose (kʼelo Romanos 15:4, 5). Te ta jta spatobil koʼontontik li ta Vivliae, yuʼun jaʼ yakʼoj ta naʼel li Dios ti «chakʼ akʼo kuchuk kuʼuntik xchiʼuk ti chakʼ spatobil [koʼontontike]». Sventa jtunestik lek li Vivliae xuʼ jsabetik mas skʼoplal li ta Índice de las publicaciones Watch Tower xchiʼuk li Saʼobil sventa xchanik mas li stestigotak Jeovae, taje xuʼ skoltautik ta stael tekstoetik xchiʼuk vunetik ti chkoltavan yoʼ jpatbetik yoʼonton li yantike.

16. ¿Kʼusi talelalil jtunel tajek kʼalal ta jpatik oʼontonale?

¹⁶ Oyuk slekil koʼontontik xchiʼuk xkʼuxul koʼontontik. Li Jeovae «jaʼ li Totil ti kʼuxutik tajek ta yoʼontone xchiʼuk jaʼ li Dios ti tspat koʼontontik ta skotole». Jech xtok, «kʼuxutik ta yoʼonton» mi tukʼ chijtun ta stojolale (kʼelo 2 Korintios 1:3-6; Luk. 1:78; Rom. 15:13). Li jtakbol Pabloe jamal laj yakʼ ta ilel ti la xchanbe stalelal li Jeovae, xi laj yale: «Li kʼusi la jpaskutike jaʼ ti lek noʼox koʼontonkutik ta atojolalik jech kʼuchaʼal lek chkʼuxubin kʼalal tstsʼites yalab li jun meʼile. Jaʼ yuʼun chaʼa, ta skoj ti kʼuxoxuk ta koʼontonkutike ximuyubajkutik la jcholbotkutik li lekil aʼyejetike, pe maʼuk noʼox taje, yuʼun laj kakʼ jkuxlejalkutik xtok ta skoj ti kʼanbiloxuk kuʼunkutike» (1 Tes. 2:7, 8). Mi oy xkʼuxul koʼontontik jech kʼuchaʼal li Jeovae, xuʼ xijkʼot ta stakʼobil s-orasion li buchʼu chtun yuʼun koltaele.

17. ¿Kʼusi to yan skʼan jpastik yoʼ jtsatsubtastik li yantike?

¹⁷ Mu jmalatik ti lek skotol kʼusi tspasik li ermanoetike. Muʼyuk lek mi ta jmalatik ti lek skotol kʼusi tspasik li yantike, yuʼun xuʼ van chijchibaj-o. Jech oxal skʼan oyuk smelolal li kʼusi oy ta koʼontontik tspasik li yantike (Ecl. 7:21, 22). Kʼalal ta jchanbetik stalelal Jeova ti oy tajek smalael yuʼune, jaʼ tskoltautik yoʼ oyuk smalael kuʼuntik ta stojolal yantik ta skoj ti maʼuk tukʼil krixchanoetike (Efes. 4:2, 32). Jech oxal, sventa mu xchibajik li ermanoetike, skʼan mu jkoʼoltastik xchiʼuk li yantike xchiʼuk mu xkakʼbetik yaʼiik ti muʼyuk chakʼbeik yipal chtunik ta stojolal Jeovae. Jaʼ lek jkʼupil kʼoptatik, vaʼun jaʼ chkoltaatik sventa ta muyubajeluk xtunik batel ta stojolal li Jeovae (Gal. 6:4).

18. ¿Kʼu yuʼun oy tajek ta koʼontontik skoltael li ermanoetike?

¹⁸ Li Jeovae toj tsots skʼoplal chil li yajtuneltake xchiʼuk jaʼ jech chil ek li Jesuse, yuʼun laj yakʼ xkuxlejal ta jtojolaltik (Gal. 2:20). Li voʼotik eke ta sjunul koʼontontik jkʼanojtik li kermanotaktike xchiʼuk oy ta koʼontontik ti jchabitike. Jech oxal, sventa jtsatsubtastike skʼan «jpastik-o li kʼusi jaʼ chakʼ jun oʼontonale xchiʼuk li kʼusitik tstsatsubtasvan ta jujuntale» (Rom. 14:19). Oy tajek ta koʼontontik ti jaʼuk xa jun paraiso spʼejel li balumile, yuʼun muʼyuk xa kʼusi ta xakʼ ti xkat koʼontontike; chlaj skʼoplal li chameletike, li paskʼopetike, ti chijcham ta skoj li mulile, li kontrainele, li kʼopetik ta utsʼ alalile xchiʼuk li kʼusitik chakʼ chibajele. Jech xtok, kʼalal mi tsuts li jmil jabile naka xa ox tukʼil krixchanoutik, vaʼun mi tukʼ echʼ kuʼuntik li slajeb prevae, chchʼamutik kʼuchaʼal xnichʼnab Jeova liʼ ta balumile, vaʼun ta jtatik «li jun yutsil kolelal jech kʼuchaʼal tstaik li xnichʼnab Diose» (Rom. 8:21). Jaʼ yuʼun, kakʼbetik-o batel yipal ta yakʼel ta ilel li kʼanelale xchiʼuk jkolta jbatik ta komon yoʼ koʼol jtatik li alakʼ sba kuxlejal yaloj chakʼbutik Jeovae.