¿KʼUSI ta jpastik kʼalal ta jkʼan ta jnaʼtik jayib orae? Yikʼaluk ta jkʼeltik li reloj ti te xojol ta snukʼ jkʼobtike o li reloj ti te pakʼal ta yibel jnatike. Mi oy buchʼu tsjakʼbutik jayib orae, ¿kʼusi chkalbetik? Oy ep ta tos ti kʼu yelan chkaltike.

Jnopbetik skʼoplal ti echʼem xa jun ora xchiʼuk 45 minuto ta oʼlol kʼakʼale. Xuʼ xkaltik ti jaʼ xa la 1:45 ta mal kʼakʼal o skʼan to jun kuarto ta chib ora. Xuʼ xkaltik xtok ti skʼan to 15 minuto ta chib orae. Junantik xtoke chalik ti jaʼ xa las 13:45.

Xuʼ van xi jakʼbe jbatik kʼalal ta jchantik li Vivliae: «¿Kʼu toʼox yelan tskʼel yoraik li ta voʼnee?». Li voʼotike ep ta tos ti kʼu yelan ta jkʼeltik li orae, jaʼ jech li ta voʼne eke. Li ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼope chalbe skʼoplal li ‹sob osil›, «oʼlol cʼacʼal», ‹ch-ikʼub xa osil› xchiʼuk li ‹akʼobale› (Gén. 8:11; 19:27; 43:16; Juec. 19:9). Bateltik li Vivliae jamal chal ti kʼu yelan tskʼel li yoraike.

Li ta skʼakʼalil Vivliae, buyuk noʼox xkiltik ti oy jchabivanejetike xchiʼuk jaʼ mas to tstunesik li ta akʼobaltike. Kʼalal skʼan toʼox jayibuk siglo xvokʼ li Jesuse, li j-israeletike chchʼakik ta oxvokʼ li akʼobaltike, jaʼ xkaltik, ti oy buchʼu chchabivan li ta jujuvokʼe. Li ta Jueces 7:19 te chalbe skʼoplal ti oy ‹jchabivanej li ta oʼlol akʼobale›. Li ta skʼakʼalil Jesuse, li judaetike lik xchʼakik ta chanvokʼ li jchabivanejetik ta akʼobaltike yuʼun jaʼ lik stunesik ti kʼu yelan chchapik o tskʼelik ora li jgriegoetik xchiʼuk jromaetike.

Li ta Evanjelioetike ep ta velta chalbe skʼoplal li jchabivanejetike. Kalbetik junuk skʼelobil, kʼalal xanav ta ba nab li Jesus sventa xnopaj batel ta varko yoʼ bu oy li yajchankʼoptake jaʼo li ta «xchankojal chabivanej ta akʼobaltike» (Mat. 14:25). Xi laj yal jun velta li Jesuse: «Ti lajuk snaʼ yajval na jayib ora ta akʼobal chtal li j-elekʼe, vikʼil-o me sat xchiʼuk muʼyuk bu xakʼ akʼo x-och j-elekʼ ta sna ti jechuke» (Mat. 24:43).

Li Jesuse laj yalbe skʼoplal li chanvokʼ jchabivanejetik kʼalal xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Vikʼiluk me asatik, yuʼun mu xanaʼik bakʼin chtal li yajval nae, mi ta bat kʼakʼal, mi ta oʼlol akʼobal, mi yechʼel xaʼox oʼlol akʼobal o mi ta sob tajek» (Mar. 13:35, tsʼib ta yok vun). Li buchʼu baʼyel chchabivane chlik ta bat kʼakʼal kʼalal to ta baluneb ora ta ikʼ osil. Li buchʼu ta xchaʼvokʼal chchabivane chlik ta baluneb ora kʼalal to ta oʼlol akʼobal. Li buchʼu ta yoxvokʼal chchabivane jaʼo «kʼalal ch-okʼ kotse», ti chlik ta oʼlol akʼobal kʼalal to van ta oxib ora ta sob. Yikʼaluk van jaʼo jech ora laj yichʼ chukel batel li Jesus kʼalal okʼ li jkot kotse (Mar. 14:72). Li buchʼu ta xchanvokʼal chchabivane chlik ta oxib ora ta sob kʼalal to mi lokʼ talel li kʼakʼale.

Kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, li ta skʼakʼalil Vivliae muʼyuk srelojik jech kʼuchaʼal li voʼotike, akʼo mi jech, oy onoʼox kʼuxi tskʼel yoraik li ta kʼakʼaltik xchiʼuk li ta akʼobaltike.