Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

XCHANOBIL 10

Xuʼ xijkoltavan sventa xichʼ voʼ li buchʼu chichʼ estudioe

Xuʼ xijkoltavan sventa xichʼ voʼ li buchʼu chichʼ estudioe

«Jujutos li stsʼakalul jbekʼtaltike, tskolta sbaik sventa xchʼi-o batel li bekʼtalile» (EFES. 4:16).

KʼEJOJ 85 Sjunuluk avoʼntonik chʼamo abaik

LI KʼUSI TA JCHANTIKE *

1, 2. ¿Buchʼutik xuʼ xkoltavanik sventa xichʼik voʼ li estudianteetike?

XI CHAL Amy ti te nakal ta Fiyie: «Ta jkʼupin tajek li kʼusi ta jchan batel ta Vivliae». Xi to chale: «Jnaʼoj ti jaʼ melel li kʼusi yakal ta jchane, pe vokol chkaʼi sventa xkakʼ ta jkuxlejal. Li kʼusi la skoltaun sventa xkakʼ ta jkuxlejal xchiʼuk ti xkichʼ voʼe jaʼ ti lik jchiʼinan mas li ermanoetike». Li kʼusi kʼot ta stojolal Amie chakʼ kiltik ti kʼalal chijkoltavan jkotoltik li ta tsobobbaile xuʼ xchʼiik ta mantal li buchʼu chichʼik estudioe xchiʼuk ti xichʼik voʼe.

2 Skotol li jcholmantaletike xuʼ skolta sbaik sventa xchʼi batel mas li tsobobbaile (Efes. 4:16). Jun prekursora ti te nakal ta Vanuatu ti Leilani sbie xi chale: «Oy jun loʼil ti chal ti skʼan ep buchʼu xkoltavan sventa xichʼ tsʼitesel jun olole. Jaʼtik jech chkʼot ta pasel kʼalal chichʼ pasel ta yajtsʼaklom Kristo li jun krixchanoe. Yuʼun skʼan skolta sba sjunul tsobobbail sventa xkʼot ta yoʼontonik li mantale». Li totil meʼiletike, li utsʼ alalile, li amigoiletike xchiʼuk li maestroetike tskolta sbaik sventa lekuk xchʼi talel li jun olole, tspatbeik yoʼonton xchiʼuk oy kʼusitik tsotsik skʼoplal chakʼbeik xchan. Li jcholmantaletik eke xuʼ skoltaik li buchʼutik chichʼik estudio sventa xichʼik voʼe, taje xuʼ jech spasik kʼalal chtojobtasvanik, kʼalal tspatbeik yoʼonton xchiʼuk mi lek chakʼ ta ilel stalelalike (Prov. 15:22).

3. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi laj yal Ana, Dorín xchiʼuk Leilanie?

3 Mi oy buchʼu chkakʼbetik estudioe, ¿kʼu yuʼun lek ti skoltaik yantik li kaj-estudiotike? Jun prekursora espesial ti Ana sbie xchiʼuk ti te chtun ta Moldaviae xi chale: «Ep kʼusi skʼan-o koltael li jun estudiantee, pe xuʼ van mu xkoltaj yuʼun stuk li buchʼu chakʼbe estudioe». Xi chal ek li Dorín ti jaʼ prekursora espesial xchiʼuk ti te chtun li ta Moldavia eke: «Ep ta velta li jcholmantaletike oy kʼusitik chalik ti chkʼot ta yoʼonton yuʼunik li jun estudiantee ti muʼyuk toʼox jech jnopoj chkal li voʼone». Li Leilanie chalbe yan srasonal ti kʼu yuʼun lek ti jchʼamtik koltaele: «Kʼalal chichʼik kʼanel yuʼun yan ermanoetik li buchʼutik chkakʼbetik estudioe, jaʼ jech chakʼik venta ti jaʼutik ta melel steklumal Jeovae» (Juan 13:35).

4. ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?

4 Xuʼ van xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼuxi xuʼ jkolta li jun estudiante mi maʼuk voʼon chkakʼbe estudioe?». Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼusi xuʼ jpastik kʼalal oy buchʼu ta jchiʼintik yakʼel estudioe xchiʼuk mi lik batuk ta tsobajeletik li buchʼu chichʼ estudioe. Ta jkʼelbetik batel skʼoplal xtok kʼuxi xuʼ xkoltavanik li moletik ta tsobobbail sventa xichʼik voʼ li buchʼutik chichʼ estudioe.

KʼALAL OY BUCHʼU TA JCHIʼINTIK YAKʼEL ESTUDIOE

Kʼalal oy buchʼu chbat jchiʼintik yakʼel estudioe, baʼyel jchapantik lek li kʼusi chichʼ chanele. (Kʼelo parafo 5-7).

5. ¿Kʼusi oy ta jbatik spasel kʼalal oy buchʼu ta jchiʼintik yakʼel s-estudioe?

5 Li buchʼu chakʼ estudioe jaʼ oy ta sba skoltael li yaj-estudio sventa xaʼibe smelolal li kʼusi chal Vivliae. Pe mi oy buchʼu laj yalbutik ti akʼo xbat jchiʼintik ta yakʼel s-estudioe, teuk ta joltik ti chbat koltavankutike (Ekl. 4:9, 10). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi xuʼ jpastik sventa lekuk xijkoltavane?

6. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chal ta Proverbios 20:18 kʼalal oy buchʼu chbat jchiʼintik yakʼel s-estudioe?

6 Jchapan jbatik lek. Baʼyel jakʼbetik li buchʼu chbat jchiʼintik yakʼel estudio ti akʼo yalbutik jutuk kʼu yelan li buchʼu chbat yakʼbe estudioe (kʼelo Proverbios 20:18). Xuʼ xi jakʼbetike: «¿Kʼusi yakal tsnuptan li avajchanune? ¿Kʼusi yakal chachanik? ¿Kʼusi oy ta avoʼonton chavakʼbe xchan li ta estudio liʼe? ¿Mi oy kʼusi xuʼ jpas o mu stakʼ jpas? ¿Mi oy kʼusi xuʼ xkal o mu xuʼ xkal? Xchiʼuk ¿kʼuxi xuʼ jtijbe yoʼonton sventa xchʼi ta mantal?». Muʼyuk van chalbutik li kʼusi mu persauk skʼan jnaʼtike, pe xuʼ me skoltautik li kʼusi chalbutike. Jun misionera ti Joy sbie jaʼ jech tspas kʼalal oy buchʼu chbat chiʼinatuk ta yakʼel s-estudioe. Xi chale: «Jaʼ chkoltaat li buchʼu chbat xchiʼinun sventa oyuk ta yoʼonton li krixchanoe xchiʼuk ti snaʼuk kʼusi chal kʼalal chkakʼkutik estudioe».

7. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jchapan jbatik leke?

7 Kʼalal oy buchʼu ta jchiʼintik yakʼel s-estudioe, toj lek me ti baʼyel xa noʼox jchapantik li kʼusi chichʼ chanele (Esd. 7:10). Li Dorín ti laj xa kalbetik skʼoplal ta parafo 3 xi chale: «Toj ep sbalil chkil kʼalal xchapanoj sba li buchʼu chbat xchiʼinun ta yakʼel estudioe. Vaʼun, toj ep chkoltavan kʼalal oy kʼusi chale». Jech xtok, oy kʼusi chchan li jun estudiantee, yuʼun xuʼ van chakʼ venta ti lek chapalik xchaʼvoʼalike. Akʼo mi mu xuʼ kuʼuntik jchapantik lek skotol li kʼusi chichʼ chanele, jchʼakbetik yorail sventa xkiltik li kʼusitik mas tsotsik skʼoplale.

8. ¿Kʼusi tskoltautik sventa jnaʼtik lek kʼusi chkal ta j-orasiontik mi bat chiʼinvankutik ta yakʼel estudioe?

8 Toj tsots skʼoplal ti xichʼ pasel orasion kʼalal chkakʼtik estudioe. Jaʼ yuʼun, baʼyel jnoptik lek kʼusi chkaltik mi laj kichʼtik albel ti jpastik orasione. Vaʼun, jnaʼojtik xa lek kʼusi ta jkʼan ta j-orasiontik (Sal. 141:2). Jun ermana ti likem ta Japón ti Hanae sbie xvul ta sjol ti kʼu yelan tspas orasion jun ermana ti chbat chiʼinvanuk kʼalal chichʼ toʼox estudioe. Xi chale: «Chkakʼ venta ti toj lek xil sba xchiʼuk Jeovae xchiʼuk ta jkʼan jechukun ek. Jech xtok, kʼalal chalbun jbi li ta s-orasione, solel kʼanbil tajek chkaʼi jba».

9. Jech kʼuchaʼal chal Santiago 1:19, ¿kʼuxi xuʼ lek xijkoltavan kʼalal oy buchʼu ta jchiʼintik yakʼel estudioe?

9 Koltavankutik. Jun prekursora espesial ta Nigeria ti Omamuyovbi sbie xi chale: «Li buchʼu lek snaʼ xkoltavane tstsʼetan lek xchikin kʼalal chichʼ akʼel estudioe. Chakʼ sloʼil, pe mu toj epuk chloʼilaj, yuʼun snaʼoj ti jaʼ oy ta sba chakʼ estudio li jchanubtasvaneje». Vaʼun chaʼa, ¿bakʼin skʼan xijkʼopoj xchiʼuk kʼusi skʼan xkaltik? (Prov. 25:11). Jchikintatik lek kʼusi chal li buchʼu chchanubtasvane xchiʼuk li buchʼu chichʼ estudioe (kʼelo Santiago 1:19). Vaʼun, jaʼ jech xuʼ xijkoltavan mi jaʼo skʼan chkiltike. Skʼan xkichʼ jpʼijiltik sventa mu toj epuk xijkʼopoj, ti mu jtuchʼbetik ta be sloʼil li buchʼu chakʼ estudioe o ti yan xa kʼusi chlik kaltike. Pe xuʼ xkaltik jpʼelchaʼpʼeluk jloʼiltik, kaltik junuk skʼelobil xchiʼuk oyuk kʼusi jakʼtik sventa jambetik lek smelolal li kʼusi yakal chichʼ chanele. Bakʼintike, xuʼ van ta jnoptik ti mu masuk ta kolta jbatike. Pe mi ta jkʼupil kʼoptatik li buchʼu chichʼ estudioe xchiʼuk mi chkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontike, ta jkoltatik sventa xchʼi ta mantal.

10. ¿Kʼuxi xuʼ xkoltaat li buchʼu chichʼ estudio mi laj kalbetik li kʼusi jnuptanojtike?

10 Kalbetik li kʼusi jnuptanoj ta jkuxlejaltike. Mi sta-o chkiltike, xuʼ xkalbetik kʼuxi laj kojtikintik mantal li buchʼu yakal chichʼ estudioe, kʼuxi la jtsaltik junuk vokolil o kʼu yelan kilojtik ti skoltaojutik tal li Jeovae (Sal. 78:4, 7). Taje xuʼ van jaʼ xkoltaat-o li buchʼu chichʼ estudioe. Xuʼ van tstsatsub-o li xchʼunel yoʼontone, chtijbat yoʼonton sventa oyuk kʼusi spas yoʼ xichʼ voʼ o chkoltaat sventa snaʼ kʼuxi xuʼ tstsal jtosuk vokolil (1 Ped. 5:9). Li Gabriel ti jaʼ jun prekursor ti te nakal ta Brasile xvul ta sjol li kʼusi koltaat kʼalal jaʼo yakal chchan Vivliae. Xi chale: «Kʼalal laj yalbeikun sloʼil xkuxlejalik li ermanoetike, te laj kakʼ venta ti yiloj kʼusitik ta jnuptantik li Jeovae. Mi tsal yuʼunike, xuʼ kuʼun ek».

KʼALAL CHKʼOT TA TSOBAJEL LI BUCHʼU CHICHʼ ESTUDIOE

Jkotoltik xuʼ jtijbetik yoʼontonik li estudianteetik yoʼ xbatilanik-o li ta tsobajeletike. (Kʼelo parafo 11).

11, 12. ¿Kʼu yuʼun skʼan lek jchʼamtik mi kʼotik ta tsobajel li buchʼutik chichʼik estudioe?

11 Toj ep sbalil tstabe mi batilan ta tsobajeletik li buchʼu yakal chichʼ estudioe, yuʼun jaʼ chkoltaat sventa xchʼi ta mantal xchiʼuk ti xichʼ voʼe (Ebr. 10:24, 25). Kʼalal chbat ta sba velta ta tsobajel li buchʼu yakal chichʼ estudioe, xuʼ van jaʼ ta skoj ti tijbat yoʼonton yuʼun li buchʼu ch-ak’bat estudioe. Vaʼun, jkotoltik me xuʼ jtijbetik yoʼonton sventa jechuk-o xkʼotilan li ta tsobajele. ¿Kʼuxi xuʼ jpastik?

12 Lekuk jchʼamtik li buchʼu yakal chichʼ estudioe (Rom. 15:7). Mi lek chʼambil chaʼi sba li buchʼu yakal chichʼ estudio kʼalal chkʼot ta salone, xuʼ van jaʼ xtijbat yoʼonton sventa xbatilan-o. Ta slekiluk koʼonton jkʼopontik xchiʼuk kakʼbetik yojtikin yan ermanoetik, pe mu me xij-echʼ ta mas xtok ti mu xa junuk yoʼonton kuʼuntike. Mu jnoptik ti oy xa buchʼu yakal chchiʼin ta loʼile, yuʼun xuʼ van muʼyuk to kʼotem ta salon li buchʼu ch-akʼbat estudioe o xuʼ van oy kʼusitik yan yakal tspas. Jtsʼetanbetik lek xchikinal li kʼusi chalbutike xchiʼuk kakʼbetik yil ti oy ta koʼontontike. ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi jech la jpastike? Jkʼeltik li kʼusi chal Dimitri ti jaʼtik to laj yichʼ voʼe xchiʼuk ti jaʼ xa siervo ministeriale. Xi chvul ta sjol kʼalal ay ta sba velta ta tsobajele: «Te vaʼal kom jmala ta spat salon ta skoj ti chixiʼe. Kʼalal laj yilun jun ermanoe, ta slekil yoʼonton laj yikʼun ochel. Labal sbal laj kil ti ep buchʼutik tal skʼoponikune. Toj kʼupil sbal laj kil, ta jkʼan xa ti oyuk tsobajel skotol kʼakʼale. Muʼyuk toʼox bu jech kiloj-o».

13. ¿Kʼusi xuʼ xakʼ venta li buchʼu yakal chichʼ estudio mi lek jtalelaltike?

13 Lekuk xkakʼ ta ilel jtalelaltik. Mi lek jtalelaltike, xuʼ jaʼ te chakʼ-o venta li buchʼu chichʼ estudio ti laj xa sta li melel relijione (Mat. 5:16). Xi chal Vitali ti jaʼ jun prekursor ti te chtun ta Moldaviae: «Kʼalal laj kil kʼu yelan xkuxlejalik, kʼu yelan snopbenik xchiʼuk kʼu yelan stalelalik li ermanoetik ta tsobobbaile, jaʼ te laj kil ti jaʼ melel relijion li stestigotak Jeovae».

14. ¿Kʼuxi xuʼ xchʼiik-o ta mantal yantik mi lek noʼox li jtalelaltike?

14 Mi oy ta yoʼonton chichʼ voʼ li buchʼu yakal chichʼ estudioe, skʼan me xakʼ ta xkuxlejal li kʼusi yakal chchan batele. Taje xuʼ van mu toj kʼunuk ta pasel. Pe k’alal chil ti ta jtabetik sbalil ti chkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltaseletik chal ta Vivliae, xuʼ me xtijbat yoʼonton sventa jechuk spas batel ek (1 Kor. 11:1). Li Hanae ti laj xa kalbetik skʼoplal ta parafo 8 xi chvul ta sjole: «Li ermanoetike toj lek chakʼ ta ilel ta xkuxlejalik li kʼusi yakal ta jchane. Kʼalal chkil kʼu yelan stalelalike, la skoltaun sventa jechuk jpatbe yoʼonton li yantike, ti jnaʼuk yakʼel pertone xchiʼuk ti xkakʼ ta ilel ti chikʼanvane. Oy onoʼox kʼusi lek chalik ta stojolal li yantike. Ta jkʼan ti jechuk jtalelal eke».

15. Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 27:17, ¿kʼu yuʼun skʼan xkamigointik li estudianteetik ti chkʼotik xa ta tsobajele?

15 Kamigointik li buchʼutik chichʼ estudioe. Kʼalal chbat ta tsobajel jujun velta li buchʼu yakal chichʼ estudioe, kakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontike (Filip. 2:4). Xuʼ jakʼbetik kʼu yelan oy li yutsʼ yalale, kʼu yelan xbat li yabtele o kʼu yelan chil li kʼusitik yakal chchan batel ta Vivliae. Pe mu me jtikʼ jbatik tajek ta xkuxlejal un. Xuʼ me jkʼupil kʼoptatik xtok mi oy xa kʼusi sjeloj ta xkuxlejale. Jaʼ jech xuʼ xkamigointik li buchʼu yakal chichʼ estudioe xchiʼuk ti jkoltatik sventa xchʼi ta mantal xchiʼuk ti xichʼ voʼe (kʼelo Proverbios 27:17). Li Hanae ti jaʼ xa prekursora regulare chal kʼu yelan laj ya’i sba kʼalal lik batuk ta tsobajeletike. Xi chale: «Kʼalal mas epaj kamigotak li ta tsobobbaile, mas xa ta jkʼan chibat li ta tsobajeletike. Akʼo mi lubemun tajek, chibat onoʼox li ta tsobajeletike. Ta jkʼupin tajek ti te ta jchiʼinan li buchʼutik kʼot ta kamigotake xchiʼuk jaʼ la skoltaun sventa mu jaʼuk xa xkamigoin li buchʼutik mu koʼoluk kʼusi jchʼunojkutike. Oy ta koʼonton ti nopoluk xkaʼi jba ta stojolal Jeova xchiʼuk li ermanoetike. Jaʼ yuʼun, laj kichʼ voʼ».

16. ¿Kʼusitik yan xuʼ jpastik sventa junuk noʼox yoʼonton ta tsobobbail li buchʼu chichʼ estudioe?

16 Kʼalal chchʼi talel ta mantal li buchʼu yakal chichʼ estudioe, oyuk kʼusi jpastik sventa teuk xa tsakal skʼoplal chaʼi li ta tsobobbaile. Jtos li kʼusi xuʼ jpastike jaʼ ti xkakʼbetik ta ilel slekil koʼontontike (Ebr. 13:2). Li ermano Denís ti te chtun ta Moldaviae xi chvul ta sjol kʼalal chichʼ toʼox estudioe: «Li ermanoetike ep ta velta la stakunkutik ta ikʼel xchiʼuk kajnil sventa oyuk kʼusi jmoj jpaskutik. Tspat koʼontonkutik kʼalal chalbunkutik kʼu yelan koltaatemik yuʼun li Jeovae. Taje jaʼ la skoltaunkutik sventa oyuk xa tajek ta koʼonton xitunkutik ta stojolal Jeova xchiʼuk ti ep kʼusi xuʼ jkʼupinkutik ta tsʼakale». Kʼalal mi kʼot xa ox ta jcholmantal li buchʼu chichʼ akʼbel estudioe, xuʼ me xkalbetik ti jmoj xijlokʼ ta cholmantale. Jun ermano ta Brasil ti Diego sbie xi chale: «Epal ermanoetik laj yalbeikun ti jchiʼinik ta cholmantale. Jaʼ jech laj kojtikinik-o lek. Ep kʼusitik te la jchan, linopaj mas ta stojolal Jeova xchiʼuk Jesus».

¿KʼUSI XUʼ SPAS LI MOLETIK TA TSOBOBBAILE?

Moletik, xuʼ xakoltaik yo’ xchʼi ta mantal li estudianteetik mi chavakʼik ta ilel ti akʼanojike xchiʼuk ti oy ta avoʼontonike. (Kʼelo parafo 17).

17. ¿Kʼusi xuʼ spasik li moletik ta tsobobbail ta stojolal li estudianteetike?

17 Chʼakbeik yorail li estudianteetike. Moletik ta tsobobbail, mi chavakʼik ta ilel kʼanelal xchiʼuk mi oy ta avoʼontonik li buchʼu yakal chichʼik estudioe xuʼ me xakoltaik sventa xichʼik voʼ. ¿Mi xuʼ van xachiʼinik ta loʼil jlikeluk li ta jujun tsobajele? Ta me xakʼik venta ti oy ta avoʼontonik kʼalal chkom ta ajol li sbiike xchiʼuk mi chavalbeik ta sbi kʼalal chakʼ sloʼilike. ¿Mi xuʼ van xachʼakbeik skʼakʼalil bakʼintik sventa xbat achiʼinik yakʼel estudio junuk jcholmantal? Taje xuʼ van ep chkoltaat li buchʼu yakal chichʼ estudioe. Li Jackie ti jaʼ jun prekursora ti te nakal ta Nigeriae xi chale: «Epal estudianteetike jachʼal to chkom yeik kʼalal chaʼiik ti jaʼ jun mol ta tsobobbail li buchʼu ay xchiʼinun ta yakʼel estudioe. Xi laj yalbun jun kaj-estudioe: ‹Taje muʼyuk onoʼox bu jech tspas li jpastore. Li stuke jaʼ noʼox chbat ta sna li jkʼulejetike xchiʼuk mi chichʼ tojele›». Li estudiante taje yakal xa chkʼotilan ta tsobajeletik.

18. ¿Kʼuxi xuʼ spasik li kʼusi chal Echos 20:28 li moletik ta tsobobbaile?

18 Chanubtaso xchiʼuk patbo yoʼonton li buchʼutik chakʼ estudioe. Moletik ta tsobobbail, oy ta abaik skoltael li jcholmantaletik sventa xtojobikuk lek ta cholmantal xchiʼuk ta chanubtasvanej (kʼelo Echos 20:28). Mi oy buchʼu chiʼ yakʼel estudio mi chbat achiʼine, albo ti voʼot chavakʼ estudioe. Xi chal Jackie ti laj kalbetik skʼoplal li ta parafo echʼe: «Li moletike nopolik noʼox tsjakʼbeikun kʼu yelan oyik li buchʼutik chkakʼbeik estudioe. Kʼalal oy kʼusi vokol chkaʼi spasele, chakʼbeikun lekil tojobtaseletik». Li moletik ta tsobobbaile oy ep kʼusitik xuʼ spasik sventa spatbeik yoʼonton xchiʼuk stijbeik yoʼonton li buchʼutik chakʼik estudio sventa mu xlubtsajike (1 Tes. 5:11). Li Jackie xi to chale: «Toj lek chkaʼi kʼalal tspatbeikun koʼonton li moletike xchiʼuk ti chalbeikun ti ep sbalil li kʼusitik ta jpase. Li kʼusi chalbeikune xkoʼolaj ti chkuchʼ sikil voʼ kʼalal kʼixin tajeke. Taje tspatbun koʼonton ti lek yakal ta jpas li kabtele xchiʼuk ximuyubaj noʼox» (Prov. 25:25).

19. ¿Kʼusi xuʼ xijmuyubaj-o jkotoltik?

19 Akʼo mi muʼyuk to buchʼu chkakʼbetik estudio li avie, xuʼ oy buchʼu jkoltatik sventa xchʼi ta mantal. Xuʼ jkoltatik li buchʼu chakʼ estudio kʼalaluk lek jchapanojtik li kʼusi chkaltike ti mu persauk ep xijloʼilaje. Kamigointik mi batik ta salon li buchʼutik yakal chichʼik estudioe xchiʼuk lekuk xkakʼ ta ilel jtalelaltik. Li moletik ta tsobobbaile xuʼ me spatbeik yoʼonton li buchʼutik yakal chichʼik estudio kʼalal chchʼak yorailik sventa xchiʼinik ta loʼile. Jech xtok, xuʼ me spatbeik yoʼonton li buchʼutik chakʼik estudio kʼalal chchanubtasik xchiʼuk tskʼupil kʼoptaike. Ta me xijmuyubaj kʼalal oy buchʼu ta jkoltatik jutebuk sventa xlik skʼan li Jtotik Jeova xchiʼuk ti xtun ta stojolale.

KʼEJOJ 79 Koltao sventa oyuk stsatsal yoʼntonik

^ par. 5 Li avie, mu jkotoltikuk oy kaj-estudiotik. Pe jkotoltik xuʼ jkoltatik li buchʼu yakal chichʼ estudio sventa xichʼ voʼe. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ xijkoltavan jkotoltik.