1, 2. ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe?

JNOPTIK noʼox ti yakal ta jmalatik oy kʼusi chichʼbutik talel junuk kamigotik ti chtun xa tajek kuʼuntike, pe ti jalij xa tajeke. ¿Kʼu van yelan chkaʼi jbatik? Yikʼaluk van ta jvul koʼontontik. Xi onoʼox chal ta Proverbios 13:12: «Kʼalal muʼyuk ta jtatik ta ora li kʼusi jmalaojtike, ch-ipaj-o yuʼun li koʼontontike». Pe mi laj kaʼitik ti oy lek srasonal ti kʼu yuʼun muʼyuk to vuleme, mas van jun koʼonton ta jmalatik.

² Li ta xchanobil liʼe, ta jchantik junantik beiltaseletik ta Vivlia ti tskoltautik smalaele (Mik. 7:7). Ta tsʼakale, ta jkʼeltik chaʼtos butik skʼan jmalatik ti oyuk kʼusi spas li Jeovae. Ta slajeb une, ta jkʼeltik kʼusitik bendision tstaik li buchʼutik ta sjunul yoʼonton tsmalaike.

3. ¿Kʼusi beiltasel chal li Proverbios 13:11?

³ Li ta Proverbios 13:11, te chal jun skʼelobil ti chakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal ti skʼan jmalatike. Xi chale: «Li kʼulejal ti anil chichʼ taele ta kʼunkʼun chchʼay batel, pe li buchʼu kʼunkʼun tstsob skʼulejale ch-epaj batel yuʼun». ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Ti jaʼ mas lek ti ta kʼunkʼun li kʼusitik ta jpastike.

4. ¿Kʼusi beiltasel te ta jtatik li ta Proverbios 4:18?

⁴ Xi chal Proverbios 4:18: «Li sbe buchʼutik tukʼike xkoʼolaj kʼuchaʼal xojobal sakil osil ta sob ti yantik to tsakub batel jaʼ to mi sakjaman xa ox lek li kʼakʼale». Li kʼusi  chal liʼe chakʼ kiltik ta jamal ti ta kʼunkʼun chchanubtas steklumal Jeova ta sventa li kʼusi oy ta yoʼonton tspase. Jech xtok, li jun versikulo liʼe chalbe skʼoplal ti kʼu yelan chchʼi ta mantal li jun yajtsʼaklom Kristoe. Mu kʼusi stakʼ jpastik sventa xchʼi ta anil. Mi ta jchantik lek xchiʼuk mi chkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltaseletik chal ta Skʼop Dios xchiʼuk ta s-organisasione, ta kʼunkʼun ta jchantik batel ti kʼu yelan stalelal li Kristoe xchiʼuk chkojtikintik mas li Diose. Li Jesuse laj yalbe jun skʼelobil sventa xchapbe smelolal taje. Jkʼeltik batel.

5. ¿Kʼusi skoʼoltasobil laj yal Jesus ti chakʼ kiltik ti ta kʼunkʼun chijchʼi ta mantale?

⁵ Li Jesuse la skoʼoltas kʼuchaʼal jpʼej sbekʼ tsʼunobil li mantal chkaltike, ti ta kʼunkʼun chchʼi batel ta yoʼonton li jun krixchanoe. Xi laj yale: «Chjav xchiʼuk toyol chchʼi li tsʼunobile, pe ti kʼu yelan chkʼot ta pasel ta melele mu snaʼ [li jtsʼunolajele]. Ta kʼunkʼun chchʼi tal li ta balumile: baʼyel chjav tal, te une chvinaj bu ch-ayan li sate, ta slajeb une chnoj ta sat» (Mar. 4:27, 28). ¿Kʼusi la skʼan laj yal taje? Jaʼ ti ta kʼunkʼun chchʼi batel ta mantal li buchʼu chchikinta li lekil aʼyej kʼuchaʼal junuk tsʼunobile. Taje jaʼo chkakʼtik venta kʼalal chnopajik ta stojolal Jeova li kaj-estudiotike xchiʼuk ti oy kʼusi tsjel ta xkuxlejalike (Efes. 4:22-24). Pe skʼan teuk ta joltik ti jaʼ chakʼ chʼiuk li Jeovae (1 Kor. 3:7).

6, 7. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ti kʼu yelan la spas balumil li Jeovae?

⁶ Kʼalal oy kʼusi tspas li Jeovae, oy smalael yuʼun xchiʼuk mu sujomuk tspas. Taje jaʼ sventa lekuk xbat skʼoplal li sbie xchiʼuk sventa stsak ta venta li yantike. Jkʼeltik batel kʼusitik la spas kʼalal la smeltsan li jbalumiltike.

⁷ Li Vivliae chal ti kʼalal la spas balumil li Jeovae, «laj yakʼbe spʼisol» xchiʼuk la xchotanbe «li snaklebe» (Job 38:5, 6). Jech xtok, la xchʼakbe yorail sventa  snopbe skʼoplal li kʼusitik la spase (Jen. 1:10, 12). ¿Mi xnop xa noʼox kuʼuntik kʼu yelan laj yaʼi sbaik li anjeletik kʼalal te skʼelojik li kʼusitik tspas Jeovae? Xkuxet van tajek yoʼontonik, yuʼun «lik avanikuk ta muyubajel» (Job 38:7). ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Jaʼ ti ta smilal xa noʼox jabil meltsaj-o yuʼun Jeova li balumile, li kʼanaletike xchiʼuk li chonbolometike. Va’un, kʼalal la skʼel skotol li kʼusitik la spase, «lek tajek laj yil» (Jen. 1:31).

8. ¿Kʼusi xa ta jkʼeltik batel?

⁸ Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltik talele, li Vivliae yichʼoj beiltaseletik ti chakʼ kiltik ti skʼan jmalatike. Jaʼ xa jkʼeltik chaʼtos butik skʼan jmalatik ti oyuk kʼusi spas li Jeovae.

9. ¿Bakʼin skʼan oyuk smalael kuʼuntik?

⁹ Kʼalal mu stakʼ ta anil j-orasiontik yilel li Jeovae. Mi ta jkʼanbetik ti akʼo skoltautik sventa xkuch kuʼuntik jtosuk vokolile o mi ta jkʼanbetik ti akʼo skoltautik sventa mu xa jpastik li kʼusi chopol chile, xuʼ van mu stakʼ ta anil chkiltik. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk tstakʼ ta anil skotol j-orasiontik li Jeovae?

10. ¿Kʼu yuʼun skʼan jmalatik ti stakʼ j-orasiontik li Jeovae?

¹⁰ Li Jeovae lek ta xchikinta kʼalal ta jpastik orasione (Sal. 65:2). Jaʼ jech chil ti oy xchʼunel koʼontontike (Ebr. 11:6). Jech xtok, oy ta yoʼonton tskʼel mi ta melel ta jpastik li kʼusi ta jkʼanbetike xchiʼuk ti jpastik li kʼusi tskʼane (1 Juan 3:22). Jaʼ yuʼun, kʼalal ta jkʼanbetik ti akʼo skoltautik sventa mu xa jpastik li kʼusi chopol chile, skʼan van jmalatik xchiʼuk ti jechuk jpastik kʼuchaʼal la jkʼan ta j-orasiontike. Li Jesuse laj yakʼ ta aʼiel ti mu skotoluk velta tstakʼ ta anil j-orasiontik li Dios kʼalal xi laj yale: «Kʼanilanik, vaʼun cha-akʼbatik; saʼilanik, vaʼun chataik; kʼojilanik li tiʼ nae, vaʼun chajambatik. Yuʼun skotol li buchʼu tskʼane ch-akʼbat, skotol li buchʼu tsaʼe tsta xchiʼuk skotol li buchʼu tskʼojilan tiʼ nae chjambat» (Mat. 7:7, 8). Mi ta jchʼuntik li tojobtasel taje xchiʼuk mi ta jpasilantik-o li orasione, xuʼ me jpʼel ta koʼontontik ti chchikintabutik li Jeovae xchiʼuk ti tstakʼbutike (Kol. 4:2).

11. ¿Kʼuxi tskoltautik Ebreos 4:16 kʼalal mu xkʼot tajek ta pasel chkaʼitik li kʼusi ta jkʼan ta j-orasiontike?

¹¹ Xuʼ van mu xkʼot tajek ta pasel chkaʼitik li kʼusi ta jkʼanbetik Jeovae. Pe yaloj ta jamal ti jaʼo tstakʼ «kʼalal jaʼo yoraile» (kʼelo Ebreos 4:16). Jaʼ yuʼun, mu jnoptik ti oy kʼusi chopol bat ta pasel yuʼun Jeova mi mu stakʼbutik chkiltike. Jech kʼuchaʼal liʼe, ep buchʼutik voʼne xa tajek skʼanojbeik ti akʼo xilik kʼu yelan tslajesbe skʼoplal choplejal li Ajvalilal yuʼune. Li Jesuse laj onoʼox yal ti jkʼantik ti akʼo xa xtal li Ajvalilal yuʼun Diose (Mat. 6:10). Pe muʼyuk me jpʼijiltik mi chkʼunib-o xchʼunel koʼontontik ta stojolal Dios ta skoj noʼox ti muʼyuk lajem-o skʼoplal li choplejal kʼuchaʼal jnopojtike (Abak. 2:3; Mat. 24:44). Li kʼusi mas leke jaʼ ti jmalatik noʼox li kʼusi tspas Jeovae xchiʼuk ta sjunuluk koʼontontik jpastik orasion. Ta yorail noʼox chlaj skʼoplal li choplejale, yuʼun li Jeovae yakʼojbe xa «skʼakʼalil xchiʼuk yorail». Ta jtabetik sbalil jkotoltik li kʼusi ora nopbile (Mat. 24:36; 2 Ped. 3:15).

12. ¿Bakʼin van ti vokol chkaʼitik smalaele?

¹² Kʼalal oy kʼusi chopol chkichʼtik pasbele. Li krixchanoetik avie chakʼbeik  svokol li buchʼutik jelel stsʼunbalik, stalel xkuxlejalik, slumalik, li buchʼutik tsots ipik o ip ta snopbenike. Ep yajtuneltak Jeova chopol kʼusitik yichʼojik pasbel ta skoj ti lokʼem ta Vivlia li kʼusi xchʼunojike. Mi jech yakal ta jnuptantike, teuk ta joltik li kʼusi xi laj yal komel Jesuse: «Li buchʼu chkuch yuʼun kʼalal to ta slajebe jaʼ ta xkol» (Mat. 24:13). Pe ¿kʼusi van ta jpastik mi laj kaʼitik ti tsots la spas smul junuk ermanoe? Mi yaʼiojik xa li moletike, ¿mi ta jmalatik li kʼusi tspasike xchiʼuk mi ta jpat koʼontontik ti tskʼanbeik beiltasel Jeova sventa skʼelbeik skʼoplale?

13. ¿Kʼu yelan tskʼan Jeova ti akʼo xichʼ chapanel li buchʼu tsots la spas smule?

¹³ Kʼalal chaʼiik li moletik ti tsots la spas smul jun ermanoe, tskʼanbeik Jeova ti akʼo x-akʼbat spʼijilik sventa snaʼik li kʼusi skʼan spasike (Sant. 3:17). Li kʼusi oy ta yoʼontonike jaʼ ti skʼelik mi oy to kʼusi stakʼ pasel sventa xikta li kʼusi chopol tspase (Sant. 5:19, 20). Jech xtok, tspasik ti bu kʼalal xuʼ yuʼunik sventa xchabiik li tsobobbaile xchiʼuk tspatbeik yoʼonton li buchʼu oy kʼusi chopol laj yichʼ pasbele (2 Kor. 1:3, 4). Kʼalal tskʼelbeik skʼoplal li buchʼu tsots la spas smule, li moletike baʼyel skʼan snaʼik skotol li kʼusi kʼot ta pasele. Taje xuʼ van xjalij. Vaʼun, skʼan spasik orasion, tstojobtasik ta Vivlia li buchʼu la spas smule xchiʼuk skʼan stukʼibtasik ti bu kʼalal sta-oe (Jer. 30:11). Muʼyuk onoʼox chjalijik tajek skʼelbel skʼoplal mi mu persa chilike, pe maʼuk ti sujom xa tajek li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunik xtoke. Kʼalal tskʼanbeik beiltasel li Jeovae, tstabe sbalil sjunul li tsobobbaile. Akʼo mi jech, xuʼ onoʼox van oy to buchʼu chopol chaʼi sba ta skoj li kʼusi laj yichʼ pasbele. Mi jaʼ jech chkaʼi jbatike, ¿kʼusi xuʼ jpastik sventa x-echʼ noʼox xkʼuxul chkaʼitike?

14. ¿Kʼusi skʼelobil ta Vivlia xuʼ skoltautik mi oy kʼusi chopol tajek la spasbutik junuk ermanoe?

¹⁴ ¿Mi oy junuk velta oy buchʼu chopol tajek kʼusi la spasbot ti xuʼ van jaʼ junuk ermanoe? Mi jaʼ jeche, li ta Vivliae, oy skʼelobiltak ti tskoltautik sventa jmalatik li kʼusi tspas Jeovae. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Josee muʼyuk laj yat-o tajek yoʼonton li  kʼusi chopol pasbat yuʼun li sbankiltake. Moʼoj, yuʼun tun-o ta stojolal Jeova. Vaʼun, akʼbat bendision ta skoj ti la smala xchiʼuk ti kuch yuʼune (Jen. 39:21). Ta mas tsʼakale, laj yakʼ ta perton li sbankiltake xchiʼuk laj yil kʼu yelan akʼbat bendision yuʼun li Jeovae (Jen. 45:5). Xuʼ jta spatobil koʼontontik kʼuchaʼal Jose kʼalal chijnopaj ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jmalatik ti akʼo xchapan li kʼusitik ta jnuptantike (Sal. 7:17; 73:28).

15. ¿Kʼusi koltaat-o jun ermana kʼalal chopol kʼusi pasbate?

¹⁵ Muʼyuk onoʼox van jech ta jnuptantik kʼuchaʼal li Josee, pe kʼux chkaʼitik kʼalal oy kʼusi chopol chkichʼtik pasbele. Kʼuk xiuk noʼox, mi oy buchʼu jkʼoptik xchiʼuke, akʼo mi maʼuk stestigo Jeova, lek chbat jkuxlejaltik mi ta jtsaktik ta venta li beiltaseletik ta Vivliae (Filip. 2:3, 4). Jkʼeltik kʼusi la spas jun ermana kʼalal laj yaʼi ti yakal chjutbat batel smul yuʼun jun xchiʼil ta abtele. Muʼyuk x-ilin akʼo mi kʼux laj yaʼi. La snopbe skʼoplal li kʼusi la spas Jesuse, yuʼun «kʼalal yakal chchopol kʼopojik ta stojolale, muʼyuk bu lik chopol kʼoptavanuk ek» (1 Ped. 2:21, 23). Jaʼ yuʼun, li ermanae muʼyuk la stikʼ tajek ta yoʼonton li kʼusitik kʼot ta pasele. Ta tsʼakale, laj yaʼi ti tsots ip li xchiʼil ta abtele xchiʼuk ti mu xa no’ox snaʼ kʼusi tspas ta xkuxlejale. Kʼot ta nopel yuʼun ti mu yolbajuk jech la spase. Jaʼ yuʼun, jun yoʼonton laj yaʼi sba xchiʼuk muyubaj ti laj yakʼ ta ilel smalael yuʼun kʼalal oy kʼusi chopol pasbate.

16. ¿Kʼusi xuʼ spat koʼontontik mi oy kʼusi chopol yakal chkichʼtik pasbele? (1 Pedro 3:12).

¹⁶ Mi oy kʼusi chopol yakal chkichʼtik pasbel o mi oy yan jvokoltik ti kʼux chkaʼitike, jvules ta joltik ti «nopol oy Jeova ta stojolal li buchʼutik muʼyuk xa te tsakal chaʼi li yoʼontonike» (Sal. 34:18). Skʼanojutik tajek ti oy smalaobil kuʼuntike xchiʼuk ti chkakʼbetik sbain li jvokoltike (Sal. 55:22). Jaʼ li Jchapanvanej ta spʼejel balumile xchiʼuk yiloj skotol li kʼusi chkʼot ta pasele (kʼelo 1 Pedro 3:12). Jaʼ yuʼun, mi mu xchapaj li kʼusi tsots ta xkil-o jvokoltike, teuk ta joltik  ti jaʼ noʼox skʼan jmalatik li kʼusi tspas Jeovae.

17. ¿Kʼusi jamal chalbutik Jeova li ta Isaias 30:18?

¹⁷ Li Ajvalilal yuʼun Diose jutuk xa skʼan xakʼbutik epal bendision. Xi chal Isaias 30:18: «Li Jeovae te smalaoj sventa xakʼboxuk ta ilel slekil yoʼonton xchiʼuk chtots talel sventa xakʼboxuk ta ilel xkʼuxul yoʼonton. Yuʼun li Jeovae jaʼ jun tukʼil Dios. Xmuyubajik noʼox skotol li buchʼutik smalaojik ta stojolale». Li buchʼutik tsmalaik li kʼusi tspas Jeovae tstaik epal bendision li avie xchiʼuk li ta achʼ balumile.

18. ¿Kʼusitik ta jtatik li ta tsʼakale?

¹⁸ Li ta achʼ balumile, muʼyuk xa chkil jvokoltik xchiʼuk muʼyuk kʼusi ta jvul-o koʼontontik kʼuchaʼal li avie. Muʼyuk xa kʼusi chopol chkichʼtik pasbel mi jaʼuk xa kʼusi kʼux chkaʼitik (Apok. 21:4). Muʼyuk xa ta jvul koʼontontik bu ta jtatik li kʼusi chtun kuʼuntike, yuʼun ep kʼusitik ch-ayan li ta balumile (Sal. 72:16; Is. 54:13). ¡Toj jun yutsil li kʼusi ta jtatike!

19. ¿Kʼusi sventa ti yakal chchapanutik li Jeovae?

¹⁹ Li Jeovae yakal tskoltautik avi sventa jtsaltik li kʼusitik chopol ta jpastike xchiʼuk ti xlekub batel jtalelaltike. Taje jaʼ jech tspas sventa chapalutik xa ox mi la sventainutik li ta achʼ balumile. Mu xijchibaj, yuʼun poʼot xa xkʼot ta pasel li kʼusi kʼupil sba jmalaojtike. Jaʼ yuʼun, jpʼeluk ta koʼontontik jmalatik chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj ta jamal Jeovae.