1. ¿Kʼu yuʼun chakʼupin xchiʼinel li buchʼutik oy smalael yuʼunike?

 JKOTOLTIK lek chkaʼitik xchiʼinel li buchʼu oy smalael yuʼunike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun ta jtsaktik ta venta li buchʼutik mu x-ilinik ta anile. Jech xtok, jkotoltik lek chkiltik ti oy smalael yuʼunik kʼalal oy kʼusitik muʼyuk lek chbat ta pasel kuʼuntike. Ta jtojbetik ta vokol xtok li buchʼutik laj yakʼbutik chanubtasel ta Vivlia ti laj yakʼ ta ilel smalael yuʼun ta jtojolaltik kʼalal vokol laj kaʼibetik smelolal o vokol laj kaʼi yakʼel ta jkuxlejaltik li kʼusi la jchantike. Pe ¡mas to ta jtojbetik ta vokol Jeova ti oy smalael yuʼune! (Rom. 2:4).

2. ¿Butik van xuʼ vokol chkaʼitik yakʼel ta ilel smalael kuʼuntik?

² Jkotoltik ta jkʼan ta jtojbetik ta vokol li buchʼutik oy smalael yuʼunike. Pe kʼalal voʼotik skʼan xkakʼtik ta ilele, xuʼ van vokol chkaʼitik. Kalbetik jun chibuk skʼelobil: xuʼ van vokol chavaʼi yakʼel ta ilel smalael avuʼun kʼalal te oyot ta jun fila ti nat tajeke, mas to mi sujomot xae. Xuʼ van xij-ilinutik kʼalal oy buchʼu tsaʼ joltike. Jech xtok, bakʼintike xuʼ van jalij xa tajek chkaʼitik li paraiso yaloj chakʼbutik Jeovae. ¿Mi mu jechuk ti oy ta koʼontontik ti masuk to oyuk smalael kuʼuntike? Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼusi smakoj li talelal taje xchiʼuk ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplale. Jech xtok, ta jkʼeltik kʼusi xuʼ jpastik sventa masuk to oy smalael kuʼuntik.

3. ¿Kʼu yelan stalelal li buchʼu oy smalael yuʼun kʼalal tsabat sjole?

³ Jkʼeltik chantos kʼu yelan stalelal chakʼ ta ilel li buchʼu oy smalael yuʼune. Baʼyel, muʼyuk chkap ta anil, chakʼ persa ti mu xkap ta anil kʼalal oy kʼusi chichʼ pasbele xchiʼuk muʼyuk tspak sutel. Li baʼyel velta chalbe skʼoplal ta Vivlia li talelal taje jaʼo kʼalal xi chichʼ albel skʼoplal li Jeovae: «Jaʼ jun Dios ti oy xkʼuxul yoʼontone, oy slekil yoʼonton, mu ta aniluk chlik skʼakʼal yoʼonton, ep tukʼil kʼanelal yuʼun xchiʼuk melel snaʼ xkʼopoj» (Eks. 34:6).

4. ¿Butik xuʼ xakʼ ta ilel smalael yuʼun li jun krixchanoe?

 ⁴ Xchibal, xmalaj yuʼun skotol. Muʼyuk chkap sjol kʼalal oy kʼusi muʼyuk chichʼ pasel ta anile (Mat. 18:26, 27). Ep butik xuʼ xkakʼtik ta ilel ti xmalaj kuʼuntike. Kʼalal oy buchʼu chchiʼinutik ta loʼile, skʼan oyuk smalael kuʼuntik. Jech xtok, skʼan jtsʼet chikintatik xchiʼuk mu jtuchʼtik ta be ta anil (Job 36:2). Jech xtok, skʼan oyuk smalael kuʼuntik kʼalal ta jkoltatik junuk j-estudiotik sventa xaʼibe smelolal li Vivliae o sventa xikta spasel li kʼusi mu lekuke.

5. ¿Butik yan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy smalael kuʼuntike?

⁵ Yoxibal, baʼyel tsnop lek li kʼusi tspase. Bakʼintike oy onoʼox kʼusitik ti ta anil skʼan pasele. Pe kʼalal tsots skʼoplal li kʼusi tspase, mu ta aniluk tspas sventa stsuts no’ox yuʼun. Yuʼun chchʼakbe lek yorail kʼuxi tspas xchiʼuk ti lekuk xbat ta pasel yuʼune.

6. ¿Kʼu yelan stalelal li buchʼu oy smalael yuʼun kʼalal tsnuptan vokoliletike?

⁶ Xchanibal, li buchʼu oy smalael yuʼune muʼyuk te xvulvun-o ta skoj li kʼusi tsnuptane. Taje maʼuk me skʼan xal ti mu xa stakʼ xkalbetik junuk kamigotik ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Yuʼun li buchʼu oy smalael yuʼune, chakʼ persa ti junuk noʼox yoʼonton xchiʼuk ti jechuk-o xmuyubaj chtun ta stojolal Jeovae (Kol. 1:11). Li yajtunelutik Jeovae skʼan xkakʼtik ta ilel smalael kuʼuntik li ta chantos laj kalbetik talel skʼoplale. Jkʼelbetik junantik srasonal.

7. Jech kʼuchaʼal chal Santiago 5:7, 8, ¿kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti oyuk smalael kuʼuntike? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

⁷ Sventa jta jkoleltike, tsots skʼoplal ti xkakʼtik ta ilel smalael kuʼuntike. Jech kʼuchaʼal la spasik li yajtuneltak ta voʼnee, skʼan xkakʼ ta ilel smalael kuʼuntik  sventa xkiltik xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj chakʼ Diose (Ebr. 6:11, 12). Li Vivliae tskoʼoltasutik ta jun j-abtel ta osiltik (kʼelo Santiago 5:7, 8). Li j-abtele chakʼ yipal stsʼunolaj xchiʼuk chakʼbe yaʼlel akʼo mi mu snaʼ bakʼin chchʼi li kʼusi stsʼunoje. Pe oy smalael yuʼun, yuʼun snaʼoj ti ta onoʼox stsobbe sate. Jaʼ jech tspas li yajtsʼaklomtak Kristo eke: tsots ch-abtejik sventa xtunik ta stojolal Jeova akʼo mi mu snaʼik kʼusi kʼakʼalil chtal li Yajvalike (Mat. 24:42). Li voʼotike oy smalael kuʼuntik, yuʼun jnaʼojtik ti ta onoʼox xkʼot ta pasel yuʼun Jeova skotol li kʼusi yaloje. Mi muʼyuk laj kakʼ ta ilel smalael kuʼuntike, xuʼ me xijlubtsaj xchiʼuk ta kʼunkʼun xijnamaj ta stojolal li Jeovae. Jech xtok, xuʼ me jaʼ xbat ta koʼontontik saʼel li kʼusitik chakʼ noʼox jmuyubajeltik li avie. Pe mi laj kakʼtik ta ilel li smalael kuʼuntike, chkuch kuʼuntik kʼalal to ta slajeb xchiʼuk kuxul chijkomutik (Mik. 7:7; Mat. 24:13).

8. Li smalael kuʼuntike, ¿kʼuxi tskoltautik sventa lek xkil jbatik xchiʼuk li yantike? (Kolosenses 3:12, 13).

⁸ Mi oy smalael kuʼuntike, tskoltautik sventa lekuk xkil jbatik xchiʼuk li yantike xchiʼuk tskoltautik sventa jtsʼet chikintatik kʼalal oy buchʼu chchiʼinutik ta loʼile (Sant. 1:19). Jech xtok, ta jkolta jbatik sventa oyuk jun oʼontonal. Muʼyuk me kʼusi kʼuxik chlokʼ ta ketik kʼalal mu xa jnaʼ kʼusi ta jpastike. Mi oy buchʼu chopol kʼusi laj yalbutik xtoke, muʼyuk me chij-ilin ta anil mi jaʼuk ta jpakbetik sutel. Jaʼ noʼox ta jtsʼikbe jbatik ta jujuntal xchiʼuk ta xkakʼbe jbatik perton (kʼelo Kolosenses 3:12, 13).

9. Li smalael kuʼuntike, ¿kʼuxi tskoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik? (Proverbios 21:5).

⁹ Li smalael kuʼuntike tskoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik. Muʼyuk me ta anil kʼusi ta jpastik, yuʼun ta jchʼakbetik lek yorail sventa jkʼeltik li kʼusi xuʼ jpastike (kʼelo Proverbios 21:5). Kalbetik junuk skʼelobil, kʼalal ta jsaʼ kabteltike, xuʼ van ta jchʼamtik ta anil akʼo mi xuʼ smakutik ta junantik tsobajeletik o mu xa masuk xijlokʼ ta cholmantal. Pe mi oy smalael kuʼuntike, ta jtsaktik ta venta kʼu snamal, kʼu sjalil chij-abtej, mi tstabe sbalil li kutsʼ kalaltike xchiʼuk mi tskoltautik sventa lek-o xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Kʼalal oy smalael kuʼuntike, lek kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik.

10. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa masuk to oy smalael kuʼuntike?

¹⁰ Jkʼanbetik Jeova ti oyuk mas smalael kuʼuntike. Li smalael kuʼuntike jaʼ jtos talelal chakʼ li chʼul espiritue (Gal. 5:22, 23). Jaʼ yuʼun, xuʼ jkʼanbetik Jeova ti xakʼbutik li chʼul espiritue xchiʼuk ti akʼo xakʼbutik li talelaletik ti chakʼ li chʼul espiritue. Mi oy kʼusi yakal ta jnuptantik ti vokol-o chkaʼitik yakʼel ta ilel smalael kuʼuntike, jechuk-o jkʼantik li chʼul espiritue (Luk. 11:9, 13). Jkʼanbetik Jeova ti akʼo skoltautike. Mi laje, kakʼtik persa yakʼel ta ilel smalael kuʼuntik jujun kʼakʼal. Mi jech-o ta jkʼanbetik koltael Jeova xchiʼuk mi chkakʼtik persa yakʼel ta ilel li talelal taje, mas to me ch-ayan smalael kuʼuntik.

11, 12. ¿Kʼuxi yakʼoj talel ta ilel Jeova ti oy smalael yuʼune?

¹¹ Jnopbetik skʼoplal li skʼelobiltak ta Vivliae. Li ta Vivliae, te chalbe skʼoplal yajtuneltak Jeova ti laj yakʼ ta ilel smalael yuʼunike. Mi la jnopbetik skʼoplale,  xuʼ me skoltautik sventa xkakʼtik ta ilel li talelal taje. Jkʼeltik batel junantik li loʼiletike. Pe baʼyel jkʼelbetik skʼoplal Jeova ti lek xmalaj yuʼune.

¹² Li ta nichimaltik Edene, li Satanase laj yikʼubtasbe sbi li Jeovae. Vaʼun, laj yakʼ ta aʼiel ti maʼuk lekil Ajvalile. Pe li Jeovae muʼyuk la slajes ta anil li jutkʼope, yuʼun laj yakʼ ta ilel smalael yuʼun xchiʼuk ti snaʼ spajes sbae. Snaʼoj ti skʼan xjelav kʼuk sjaliluk sventa xakʼ ta ilel ti jaʼ jun lekil Ajvalile. Yoʼ to mu xkʼot ta pasele, te to skʼeloj ti kʼu yelan chichʼ ikʼubtasbel li sbie. Jech xtok, ta skoj ti oy smalael yuʼun li Jeovae, ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik yojtikinojik xchiʼuk ti xuʼ xkuxiik ta sbatel osile (2 Ped. 3:9, 15). Mi la jnopbetik skʼoplal skotol li kʼusi lekik kʼotem ta pasel ta skoj ti oy smalael yuʼune, mas me kʼun chkaʼitik smalael ti kʼusi ora chakʼbe slajeb li kʼusitik chopole.

13. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel smalael yuʼun Jesus kʼuchaʼal li Stote? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹³ Li Jesuse lek tajek ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel ti snaʼ xmalaj yuʼune, yuʼun jaʼ la xchanbe stalelal li Stote. Taje jech laj yakʼ ta ilel kʼalal ay ta balumile. Vokol van laj yaʼi yakʼel ta ilel smalael yuʼun ta skoj li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk li fariseoetik ti naka loʼlavanej tspasike (Juan 8:25-27). Ta skoj ti lek xchanojbe stalelal Stot li Jesuse, muʼyuk x-ilin ta anil. Kʼalal chopol kʼoptaate, muʼyuk la xchopol kʼopta li yajkontra eke (1 Ped. 2:23). Koliyal ti oy smalael yuʼune, kuch yuʼun li prevaetik la snuptane xchiʼuk muʼyuk te xvulvun-o xchiʼuk li svokole. Jaʼ yuʼun, xi tstojobtasutik li Vivliae: «Kʼelik lek li buchʼu  kuch yuʼun skotol xchopol kʼopojel li buchʼutik tskontrain sba stukike» (Ebr. 12:2, 3). Koliyal ti tskoltautik li Jeovae, ta me xkuch kuʼuntik kʼusiuk preva mi oy smalael kuʼuntike.

14. ¿Kʼusi chakʼ jchantik Abraan ti laj yakʼ ta ilel smalael yuʼune? (Ebreos 6:15; kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁴ Junantikutike voʼne xa jmalaojtik ti xtal slajeb li kʼusitik chopole. Pe li avi une ta jvul koʼontontik ta skoj ti ta jnoptik ti muʼyuk xa chkiltik chtal li slajeb kʼusitik chopole. Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal li Abraane. Kʼalal albat yuʼun Jeova ti chkʼot kʼuchaʼal jun mukʼta lum li snitilulale, li Abraane 75 xa ox sjabilal xchiʼuk chʼabal mi junuk skerem (Jen. 12:1-4). Pe ¿mi laj yil kʼot ta pasel li kʼusi albate? Muʼyuk laj yil skotol. Kʼalal laj xa ox xtuchʼ jelavel li ukʼum Eufratese, 25 jabil to la smala. Vaʼun, ta sjuʼel Jeova ayan li Isaake. Kʼalal echʼ xa ox 60 jabile, ayan li Esau xchiʼuk Jacob ti jaʼ xnichʼnab li Isaake (kʼelo Ebreos 6:15). Pe li Abraane muʼyuk laj yil mi kʼot ta jun mukʼta jteklum li snitilulale xchiʼuk mi akʼbatik onoʼox li Albil Balumile. Akʼo mi jech lek onoʼox laj yil sbaik xchiʼuk li Jpasvanej yuʼune (Sant. 2:23). ¿Mi xnop van kuʼuntik kʼu yelan chaʼi sba Abraan mi chaʼkuxi tale? Mi laj yaʼi ti laj yichʼik akʼbel bendision skotol li jteklumetik ta skoj li xchʼunel yoʼonton xchiʼuk li smalael yuʼune, ta xmuyubaj (Jen. 22:18). ¿Kʼusi chakʼ jchantik? Xuʼ van mu xkiltik xkʼot ta pasel skotol li kʼusi yalojbutik Jeova avie. Pe mi oy smalael kuʼuntik kʼuchaʼal li Abraane, xuʼ me jpʼel ta koʼontontik ti ta xakʼbutik bendision Jeova avi  xchiʼuk mas to chkichʼtik akʼbel li ta achʼ balumile (Mar. 10:29, 30).

15. ¿K’usi xuʼ jchanbetik skʼoplal mi lijchanunaje?

¹⁵ Li Vivliae chalbe skʼoplal krixchanoetik ti laj yakʼ ta ilel smalael yuʼunike (Sant. 5:10). ¿Kʼu yuʼun mu xachanbe skʼoplal taje? b Kalbetik jun chibuk skʼelobil. Li Davide laj yichʼ tʼujel ta ajvalil kʼalal kerem toʼoxe, pe jal la smala sventa x-och ta ajvalil. Li Simeon xchiʼuk li Anae tukʼ tunik ta stojolal Jeova kʼalal la smalaik chvul ta lokʼel li Mesias ti albil skʼoplale (Luk. 2:25, 36-38). Kʼalal mi la achanbe skʼoplal li krixchanoetik taje, xi xajakʼbe abae: «¿Kʼusi koltaat-o sventa xakʼ ta ilel li smalael yuʼune? ¿Kʼusi lek kʼot ta pasel yuʼun ta skoj ti laj yakʼ ta ilel smalael yuʼune? ¿Kʼuxi xuʼ jchanbe ek?». Xuʼ me oy kʼusi jchantik ta stojolalik ek li buchʼutik muʼyuk laj yakʼ ta ilel smalael yuʼunike (1 Sam. 13:8-14). Xuʼ xi xajakʼbe abae: «¿K’u yuʼun muʼyuk laj yakʼ ta ilel smalael yuʼunik? ¿Kʼusi chopol kʼot ta pasel ta skoj ti muʼyuk laj yakʼ ta ilel li smalael yuʼunike?».

16. Alo junantik sbaliltak mi chkakʼtik ta ilel smalael kuʼuntike.

¹⁶ Jnoptik kʼusi sbalil ta jtatik mi oy smalael kuʼuntike. Mas me ximuyubaj xchiʼuk jun noʼox koʼontontik mi oy smalael kuʼuntike. Jaʼ yuʼun, xuʼ skoltautik sventa mu masuk xij-ipaj. Jech xtok, tskoltautik sventa lekuk xkil jbatik xchiʼuk li yantike xchiʼuk mas to me tsobol li tsobobbaile. Mi muʼyuk chijkap ta anil kʼalal oy buchʼu tsaʼ joltike, xuʼ me jaʼ tspajes li kʼope (Sal. 37:8, tsʼib ta yok vun; Prov. 14:29). Pe li kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ ti ta jchanbetik stalelal li Jeovae xchiʼuk mas to chijnopajutik ta stojolal.

17. ¿Kʼusi skʼan jpastik?

¹⁷ Jech kʼuchaʼal laj xa jchantik talele, li smalael kuʼuntike jaʼ jun kʼupil sba talelal ti ta jtabetik sbalil jkotoltike. Akʼo mi mu kʼunuk chkaʼitik yakʼel ta ilel, tskoltautik Jeova sventa oyuk-o kuʼuntik li talelal taje. Yoʼ to ta jmalatik li achʼ balumile, teuk ta joltik ti «te oy sat Jeova ta stojolal li buchʼu xiʼtaojike, li buchʼu spatoj yoʼontonik li ta tukʼil kʼanelal yuʼune» (Sal. 33:18). Jaʼ yuʼun, jkotoltik skʼan xkakʼtik ta ilel li smalael kuʼuntike.